Samenvatting Organisatiepsychologie Steven Mestdagh

Organisatiepsychologie
Deel I: Inleiding
Hoofdstuk 1: Introductie
Wat is organisatiepsychologie
= wetenschappelijke studies van het gedrag in organisaties (= organisatiegedragswetenschap)

= multidisciplinaire wetenschap: sociale psychologie, algemene psychologie, antropologie, sociologie, politicologie, …

Human Resource management Organizational behavior
Nadruk op technieken, systemen, procedures: Nadruk op gedrag en psychologische processen
• Rekrutering • Motivatie en tevredenheid
• Selectie • Communicatie
• Assessment • Leiderschap & ‘management skills’
• Prestatiemanagement • Groepsprocessen & teamwork
• Functie-evaluatie • Conflicten & onderhandelingen
• Loopbaanmanagement • Stress
• Verloning • Macht, beïnvloeding
• Promotie, overplaatsing, … • Veranderingsprocessen
Doel:
 Verklaren
Bv.: hoe komt het dat in ziekenhuis X zo weinig mensen komen werken? Door werkdruk? Conflicten? Geen
vertrouwen? …
 Voorspellen
Bv.: hoe zullen werknemers reageren op reorganisatieplannen? Hoe kan dit goed gecommuniceerd worden? …
 Bijsturen
Bv.: cultuur van innovatie en creativiteit installeren




1
Lena Kegels

,Begrippen:
 Organisatie: bestaat uit 2≤ mensen die op een bewuste manier samengebracht worden om bepaalde
doelstellingen te realiseren en met het oog op deze realisatie wordt een specifieke structuur ontwikkeld
 Mission statement: verklaring waarin aangeduid wordt welke zaken de
organisatie nastreeft.
 Organogram: organisatieschema

Historiek
 Adam Smith (1776)
 The Wealth of Nations
 Hoe snel mogelijk welvaart creëren
 Vroeger: mens = wegwerp
 Nu: mens = belangrijk
 ‘Onzichtbare hand’
 Begin van taakverdeling  efficiëntiewinst
 F. Taylor (1911)
 Principles of Scientific Management
 Arbeid wetenschappelijk bekijken  efficiëntiewinst
 Einde aan ‘nattevingerwerk’
 Verticale + horizontale arbeidsverdeling
 Individuele verschillen
 Mensbeeld = homo economicus  prestatieloon
Gevolgen voor werknemers: vervreemding, onmenselijke omstandigheden, staking, …
 Henry Ford
 Lopende band doorheen fabriek
 Fordisme
 Producten aan betaalbare prijs + verdubbeling loon
Human relations beweging
 Elton Mayo
 Hawthorne experimenten:
 Impact wijziging lichtintensiteit op productiviteit
 Hawthorne effect:
 Stijging in productiviteit vooral door extra aandacht die werknemers kregen
 Opbouwen van informele relaties
 Mensbeeld = Homo sociologicus = sociale beesten
Revisionisme
 Mensen hebben fundamentele nood aan ontplooiing
 Zoektocht naar zinvol taakontwerp
 Reactie tegen human relations en scientific management
Hedendaagse organisatie
= visualisering & flexibilisering + meer aandacht voor psychologische

Vermenselijking
 People are our most important assets
 Uitdagend werk
 Manager als coach
 Empowerment, participatie en autonomie
Kennis als belangrijkste troef
 Medewerkers als ‘kenniswerkers’
 Lerende organisatie
 Tacit VS explicit knowledge
2
Lena Kegels

, Automatisering en digitalisering
 Jobverlies, maar nieuwe werkvormen
 Technostress
Nadruk op kwaliteit
 Zowel kwaliteit van product als proces
 Betrokkenheid en enthousiasme is cruciaal
 80% van organisatieverbetering = psychologie (mensen als drijvende kracht)
Klantgerichtheid
 Success = behoeften en zorgen van de klant begrijpen
Globalisering
 Toename buitenlandse opdrachten
 Werken met andere culturen
 Verschuiving naar lageloonlanden
Pluriform personeelsbestand
 Heterogeniteit  diversity management
 Open EU-grenzen
 Demografische verschuivingen
Drang naar innovatie
 En nieuwe uitdagingen
Nieuwe werken
 Tijd- en plaatsonafhankelijk werken
 Sturen op resultaat
 Vrije toegang tot kennis, ervaringen en info
 Flexibele arbeidsrelaties




3
Lena Kegels