HOOFDSTUK 2: FUNDERINGEN
- belasting van ondergrond door gebouw
• door eigen gewicht van gebouw
• door gebruik van gebouw
• door externe belasting waaraan gebouw wordt onderworpen ( toevallige belasting)
TERMINOLOGIE:
- fundering: constructie die belasting van gebouw op draagkrachtige ondergrond moet
overbrengen zodat ze de vaste stand van gebouw verzekert
- maaiveld: grond waar men bouwt
- onderbouw: gedeelte van gebouw dat zich onder toekomstige maaiveld bevindt
- toelaatbaar draagvermogen: belasting, die veilig op fundering mag worden overgedragen
bekomen door grensdraagvermogen van grond te delen door gepaste veiligheidscoëfficiënt
- grensdraagvermogen: druk waarboven zetting van fundering onder constante belasting oneindig
toeneemt
- zetting (korrels): proces waarbij ondergrond onder invloed van belasting wordt samengedrukt,
daarbij lucht & water uit poriën geperst
Wat bepaalt je fundering?
• soort (onder)grond beïnvloedt de fundering die je gaat gebruiken (gronden hebben
draagkrachten)
• wijze waarop je gaat bouwen bepaalt ook je fundering
• vorm gebouw
Fundering wordt gemaakt in beton (gewapend beton = staal + beton), waarom?:
• beton kan zeer goed drukkrachten opvangen
• staal kan zeer goed trekkrachten opvangen
BOUWPATHOLOGIE:
- meest voorkomende schade t.g.v. een verschil in zetting te wijten aan:
• fundering op gelijke diepte / is niet belast
• fundering op verschillende diepte (met en zonder kelder)
• heterogene funderingen
• homogene fundering op heterogene laag
• homogene fundering/grondlaag met veranderlijke dikte
• homogene fundering/hard punt (vb. woningen zijn zo oud en worden gesleep
funderingsmassief van oude woning blijft liggen terwijl nieuwe woning gebouwd kan
leiden tot schaden)
• fundering op sterk hellend terrein
• schommeling van het waterpeil
Grond (= samengesteld uit korrels, water & lucht in veranderlijke verhoudingen. Ieder deel neemt
bepaald volume in)
1
, - Grondsoort, grondsamenstelling, eigenschappen en structuur (cf. geologie)
• niet samenhangende soorten: waterdoorlatend en weinig samendrukbaar, waardoor er
slechts geringe zakking zal optreden vb. zand, grind (loopt doorheen vingers) slecht om te
funderen (zand laat water snel door)
• wel samenhangende soorten: watervasthoudend & samendrukbaar, waardoor er grotere
zakkingen kunnen optreden vb. klei, leem, veem veem = rampzalig/verschrikkelijk, want
organische, niet-verteerde bestanddelen dure funderingstechnieken (klei houdt water
lang vast)
• vaste grondsoorten: komen in Vlaanderen slechts bij uitzondering voor, kalk & leemmergel
in Zuid-Limburg als goede bouwgrond worden gekwalificeerd vb. rotsgrond
Meestal gemengde grondsoorten vb. kleihoudend zand
- Draagvermogen van de grond = verticale tegendruk van grond, uitgeoefend op fundering:
• afhankelijk van verschillende factoren:
o Eigenschappen grond
o Diepte, soort & dikte van verschillende grondlagen
o Vorm, afmetingen & stijfheid van fundering
o Grondwaterstand
• draagvermogen bepalen:
o door graven van putten
o door middel van een sondeerstaaf
o door het uitvoeren van een grondboring
o door het uitvoeren van een diepsondering
o door het uitvoeren van een proefbelasting
o door laboratoriumonderzoek
met buis door grond wordt diepte, druk… gemeten
• toelaatbare gronddruk:
o steeds bepalen d.m.v. bv. diepsondering
bv. zand: ca. 2 kg/cm²
bv. rotsgrond: ca. 6 kg/cm²
o draagvermogen vs. diepte
- Grondwater (waar grondkorreltjes vol met water zitten):
• capillair water: water via nauwe kanaaltjes tussen korrels in
bodem boven grondwaterspiegel gezogen tot hoogte,
bepaald door wijdte van kanaaltjes: hoe kleiner kanaaltje, hoe
hoger capillariteit (capillaire stijghoogte)
capillaire zone van bodem = deel van bodem dat door
capillaire werking nog in verbinding staat met grondwater
2
- belasting van ondergrond door gebouw
• door eigen gewicht van gebouw
• door gebruik van gebouw
• door externe belasting waaraan gebouw wordt onderworpen ( toevallige belasting)
TERMINOLOGIE:
- fundering: constructie die belasting van gebouw op draagkrachtige ondergrond moet
overbrengen zodat ze de vaste stand van gebouw verzekert
- maaiveld: grond waar men bouwt
- onderbouw: gedeelte van gebouw dat zich onder toekomstige maaiveld bevindt
- toelaatbaar draagvermogen: belasting, die veilig op fundering mag worden overgedragen
bekomen door grensdraagvermogen van grond te delen door gepaste veiligheidscoëfficiënt
- grensdraagvermogen: druk waarboven zetting van fundering onder constante belasting oneindig
toeneemt
- zetting (korrels): proces waarbij ondergrond onder invloed van belasting wordt samengedrukt,
daarbij lucht & water uit poriën geperst
Wat bepaalt je fundering?
• soort (onder)grond beïnvloedt de fundering die je gaat gebruiken (gronden hebben
draagkrachten)
• wijze waarop je gaat bouwen bepaalt ook je fundering
• vorm gebouw
Fundering wordt gemaakt in beton (gewapend beton = staal + beton), waarom?:
• beton kan zeer goed drukkrachten opvangen
• staal kan zeer goed trekkrachten opvangen
BOUWPATHOLOGIE:
- meest voorkomende schade t.g.v. een verschil in zetting te wijten aan:
• fundering op gelijke diepte / is niet belast
• fundering op verschillende diepte (met en zonder kelder)
• heterogene funderingen
• homogene fundering op heterogene laag
• homogene fundering/grondlaag met veranderlijke dikte
• homogene fundering/hard punt (vb. woningen zijn zo oud en worden gesleep
funderingsmassief van oude woning blijft liggen terwijl nieuwe woning gebouwd kan
leiden tot schaden)
• fundering op sterk hellend terrein
• schommeling van het waterpeil
Grond (= samengesteld uit korrels, water & lucht in veranderlijke verhoudingen. Ieder deel neemt
bepaald volume in)
1
, - Grondsoort, grondsamenstelling, eigenschappen en structuur (cf. geologie)
• niet samenhangende soorten: waterdoorlatend en weinig samendrukbaar, waardoor er
slechts geringe zakking zal optreden vb. zand, grind (loopt doorheen vingers) slecht om te
funderen (zand laat water snel door)
• wel samenhangende soorten: watervasthoudend & samendrukbaar, waardoor er grotere
zakkingen kunnen optreden vb. klei, leem, veem veem = rampzalig/verschrikkelijk, want
organische, niet-verteerde bestanddelen dure funderingstechnieken (klei houdt water
lang vast)
• vaste grondsoorten: komen in Vlaanderen slechts bij uitzondering voor, kalk & leemmergel
in Zuid-Limburg als goede bouwgrond worden gekwalificeerd vb. rotsgrond
Meestal gemengde grondsoorten vb. kleihoudend zand
- Draagvermogen van de grond = verticale tegendruk van grond, uitgeoefend op fundering:
• afhankelijk van verschillende factoren:
o Eigenschappen grond
o Diepte, soort & dikte van verschillende grondlagen
o Vorm, afmetingen & stijfheid van fundering
o Grondwaterstand
• draagvermogen bepalen:
o door graven van putten
o door middel van een sondeerstaaf
o door het uitvoeren van een grondboring
o door het uitvoeren van een diepsondering
o door het uitvoeren van een proefbelasting
o door laboratoriumonderzoek
met buis door grond wordt diepte, druk… gemeten
• toelaatbare gronddruk:
o steeds bepalen d.m.v. bv. diepsondering
bv. zand: ca. 2 kg/cm²
bv. rotsgrond: ca. 6 kg/cm²
o draagvermogen vs. diepte
- Grondwater (waar grondkorreltjes vol met water zitten):
• capillair water: water via nauwe kanaaltjes tussen korrels in
bodem boven grondwaterspiegel gezogen tot hoogte,
bepaald door wijdte van kanaaltjes: hoe kleiner kanaaltje, hoe
hoger capillariteit (capillaire stijghoogte)
capillaire zone van bodem = deel van bodem dat door
capillaire werking nog in verbinding staat met grondwater
2