ONDERZOEK EN
BEHANDELING
HOC
Phebe Goris
2020-2021
, MISVATTINGEN EN LAGE RUGPIJN
INLEIDING
Indeling van lage rugpijn naar oorzaak van de klachten
Aspecifieke lage rugpijn is rugpijn die zich bevindt tussen de onderste ribben en bilplooien (eventueel
met uitstraling in het been) waarvoor geen specifieke lichamelijke oorzaak op valide wijze kan worden
aangetoond. Dit is bij 85-95% van de patiënten.
Specifieke lage rugpijn is lage rugpijn met een specifieke lichamelijke oorzaak die met aanvullende
diagnostiek dient te worden vastgesteld.
Indeling van lage rugpijn naar duur van de klachten
Acute lage rugpijn (0-7 weken) → subacute lage
rugpijn (7-12 weken) → chronische lage rugpijn
(>12 weken)
Indeling van lage rugpijn naar dominante pijntype
Het meerendeel van de patiënten (>90%) die zich aanmelden bij een kinesitherapeut komen met
pijn als hun voornaamste klacht.
Deze indeling staat los
van lage rugpijn en
wordt gebruikt om alle
pijnklachten die we in
de praktijk zien te
klassificeren naar
dominante pijn.
Wanneer een patiënt dominant nociceptieve pijn heeft, zien we dat de voornaamste aandrijver
van de pijnklachten de prikkeling van nociceptoren is. Nociceptoren zijn receptoren die
weefselschade detecteren.
→ Voorbeelden: pijn nadat je je hebt gesneden in je vinger, pijn die je ervaart na een trap op je
enkel tijdens een voetbalmatch, pijn als gevolg van een wervelkolomfractuur na een val, …
Nociceptieve pijn is GEEN synoniem voor acute pijn. Het kan bij nociceptieve pijn ook over een
chronisch probleem gaan waarbij er onderliggend en dominant een nociceptieve prikkeling
aanwezig is.
1
,Bij neuropathische pijn gaat het over pijn die het gevolg is van een objectiveerbare beschadiging
of een aandoening van het somatosensorische systeem maw het zenuwstelsel. Dit kan ontstaan
door beschadiging van 1 zenuw, van een bundel zenuwen, van het ruggenmerg of van de
hersenen.
→ Voorbeelden: sommige types van pijn na kanker waarbij door de kankerbehandeling zenuwen
kunnen beschadigd zijn, door compressieneuropathieën zoals het carpaal tunnelsyndroom
Bij nociplastische pijn is er geen objectiveerbare schade aan het zenuwstelsel, maar zijn er wel
veranderingen opgetreden in het centrale en/of het perifere zenuwstelsel. Dit kunnen
synaptische veranderingen zijn (meer en sterkere connecties tussen zenuwen), maar kunnen ook
niet-synaptische veranderingen zijn (meer receptoren in de celwand, ionenkanaal langer open).
Bij nociplastische pijn is er niet noodzakelijk weefselschade aanwezig om pijn teweeg te brengen.
→ Voorbeelden: zacht wrijven, het krijgen van een knuffel, …
Men veronderstelt dat bij ongeveer 25% van de mensen met aspecifieke lage rugpijn het gaat
over een dominantie van nociplastische pijn.
EPIDEMIOLOGIE – BEGRIPPEN
Prevalentie
= het voorkomen van een bepaalde aandoening in een bepaalde populatie op een bepaald moment.
Dit is meestal in % of aantal/1000 uitgedrukt.
o Puntprevalentie
o 1-jaar-, 1-maand-, 6-maandenprevalentie
o Levensprevalentie
Incidentie
= het aantal nieuwe gevallen
EPIDEMIOLOGIE – LAGE RUGPIJN
o Levensprevalentie alg. volwassen bevolking wereldwijd: 58% - 84%
→ Voor op zijn minst 1 episode van lage rugpijn tijdens het leven
→ Deze episodes zijn in de meeste gevallen van korte duur en zijn dan voorbij na 4-6 weken
→ Slechts 10% zal chronische lage rugpijn ontwikkelen
o Pediatrische bevolking: 40% bij 9-18-jarigen
Epidemiologie Belgie:
o 6-maanden prevalentie
volwassen bevolking = 41,8%
o Cijfers vergelijkbaar met die van
andere Westerse landen
2
, Iedereen zal in zijn leven wel eens lage rugpijn ervaren. De gunstige natuurlijke geschiedenis van acute
lage rugpijn is moeilijk te verslaan.
Lage rugpijn is de meest frequente oorzaak voor langdurige werkonbekwaamheid. Dit is ook de meest
belangrijke rede waarom mensen vroegtijdig definitief stoppen met werken. Dat heeft ook te maken
met de relatief jonge leeftijd waarop het probleem zich voordoet.
Dit heeft uiteraard enorme socio-economische gevolgen voor:
o De werknemer
o De onderneming
o De gemeenschap
8% is na 6 maanden nog steeds arbeidsongeschikt. Dit brengt enorme kosten met zich mee. Zowel:
o Directe jaarlijkse medische kosten tussen de 81 en 167 miljoen euro
→ Kosten voor geneesmiddelen, doktersbezoek, ziekenhuiskosten
o Indirecte kosten voor patiënt en maatschappij tussen de 270 miljoen en 1,6 miljard euro
Epidemiologie Belgie:
o Puntprevalentie = 24% LRP op dag van de bevraging
o 50% van de respondenten die klachten aangaf had al > 20 dagen pijn
o Gemiddelde pijn afgelopen 6 maanden: 4,4/10
o Gemiddeld 9 dagen niet in staat om ADL uit te voeren
o Risicofactoren voor als belg voor LRP:
→ Aanwezigheid van andere gezondheidsklachten
→ Franstalig zijn
→ Lager opleidingsniveau
→ Betrokken in juridische procedure of rechthebbenden van een schadevergoeding
→ Gescheiden
o Geen geslachtsverschillen!
HOE IS HET GESTELD MET JOUW OVERTUIGINGEN TAV LAGE RUGPIJN?
Je eigen attitudes en overtuigingen beïnvloeden de inhoud en de uitkomst van je behandeling! Meer
biomedisch georiënteerde zorgverleners geven hun patiënten advies dat zal leiden tot een minder
actieve levensstijl.
3
BEHANDELING
HOC
Phebe Goris
2020-2021
, MISVATTINGEN EN LAGE RUGPIJN
INLEIDING
Indeling van lage rugpijn naar oorzaak van de klachten
Aspecifieke lage rugpijn is rugpijn die zich bevindt tussen de onderste ribben en bilplooien (eventueel
met uitstraling in het been) waarvoor geen specifieke lichamelijke oorzaak op valide wijze kan worden
aangetoond. Dit is bij 85-95% van de patiënten.
Specifieke lage rugpijn is lage rugpijn met een specifieke lichamelijke oorzaak die met aanvullende
diagnostiek dient te worden vastgesteld.
Indeling van lage rugpijn naar duur van de klachten
Acute lage rugpijn (0-7 weken) → subacute lage
rugpijn (7-12 weken) → chronische lage rugpijn
(>12 weken)
Indeling van lage rugpijn naar dominante pijntype
Het meerendeel van de patiënten (>90%) die zich aanmelden bij een kinesitherapeut komen met
pijn als hun voornaamste klacht.
Deze indeling staat los
van lage rugpijn en
wordt gebruikt om alle
pijnklachten die we in
de praktijk zien te
klassificeren naar
dominante pijn.
Wanneer een patiënt dominant nociceptieve pijn heeft, zien we dat de voornaamste aandrijver
van de pijnklachten de prikkeling van nociceptoren is. Nociceptoren zijn receptoren die
weefselschade detecteren.
→ Voorbeelden: pijn nadat je je hebt gesneden in je vinger, pijn die je ervaart na een trap op je
enkel tijdens een voetbalmatch, pijn als gevolg van een wervelkolomfractuur na een val, …
Nociceptieve pijn is GEEN synoniem voor acute pijn. Het kan bij nociceptieve pijn ook over een
chronisch probleem gaan waarbij er onderliggend en dominant een nociceptieve prikkeling
aanwezig is.
1
,Bij neuropathische pijn gaat het over pijn die het gevolg is van een objectiveerbare beschadiging
of een aandoening van het somatosensorische systeem maw het zenuwstelsel. Dit kan ontstaan
door beschadiging van 1 zenuw, van een bundel zenuwen, van het ruggenmerg of van de
hersenen.
→ Voorbeelden: sommige types van pijn na kanker waarbij door de kankerbehandeling zenuwen
kunnen beschadigd zijn, door compressieneuropathieën zoals het carpaal tunnelsyndroom
Bij nociplastische pijn is er geen objectiveerbare schade aan het zenuwstelsel, maar zijn er wel
veranderingen opgetreden in het centrale en/of het perifere zenuwstelsel. Dit kunnen
synaptische veranderingen zijn (meer en sterkere connecties tussen zenuwen), maar kunnen ook
niet-synaptische veranderingen zijn (meer receptoren in de celwand, ionenkanaal langer open).
Bij nociplastische pijn is er niet noodzakelijk weefselschade aanwezig om pijn teweeg te brengen.
→ Voorbeelden: zacht wrijven, het krijgen van een knuffel, …
Men veronderstelt dat bij ongeveer 25% van de mensen met aspecifieke lage rugpijn het gaat
over een dominantie van nociplastische pijn.
EPIDEMIOLOGIE – BEGRIPPEN
Prevalentie
= het voorkomen van een bepaalde aandoening in een bepaalde populatie op een bepaald moment.
Dit is meestal in % of aantal/1000 uitgedrukt.
o Puntprevalentie
o 1-jaar-, 1-maand-, 6-maandenprevalentie
o Levensprevalentie
Incidentie
= het aantal nieuwe gevallen
EPIDEMIOLOGIE – LAGE RUGPIJN
o Levensprevalentie alg. volwassen bevolking wereldwijd: 58% - 84%
→ Voor op zijn minst 1 episode van lage rugpijn tijdens het leven
→ Deze episodes zijn in de meeste gevallen van korte duur en zijn dan voorbij na 4-6 weken
→ Slechts 10% zal chronische lage rugpijn ontwikkelen
o Pediatrische bevolking: 40% bij 9-18-jarigen
Epidemiologie Belgie:
o 6-maanden prevalentie
volwassen bevolking = 41,8%
o Cijfers vergelijkbaar met die van
andere Westerse landen
2
, Iedereen zal in zijn leven wel eens lage rugpijn ervaren. De gunstige natuurlijke geschiedenis van acute
lage rugpijn is moeilijk te verslaan.
Lage rugpijn is de meest frequente oorzaak voor langdurige werkonbekwaamheid. Dit is ook de meest
belangrijke rede waarom mensen vroegtijdig definitief stoppen met werken. Dat heeft ook te maken
met de relatief jonge leeftijd waarop het probleem zich voordoet.
Dit heeft uiteraard enorme socio-economische gevolgen voor:
o De werknemer
o De onderneming
o De gemeenschap
8% is na 6 maanden nog steeds arbeidsongeschikt. Dit brengt enorme kosten met zich mee. Zowel:
o Directe jaarlijkse medische kosten tussen de 81 en 167 miljoen euro
→ Kosten voor geneesmiddelen, doktersbezoek, ziekenhuiskosten
o Indirecte kosten voor patiënt en maatschappij tussen de 270 miljoen en 1,6 miljard euro
Epidemiologie Belgie:
o Puntprevalentie = 24% LRP op dag van de bevraging
o 50% van de respondenten die klachten aangaf had al > 20 dagen pijn
o Gemiddelde pijn afgelopen 6 maanden: 4,4/10
o Gemiddeld 9 dagen niet in staat om ADL uit te voeren
o Risicofactoren voor als belg voor LRP:
→ Aanwezigheid van andere gezondheidsklachten
→ Franstalig zijn
→ Lager opleidingsniveau
→ Betrokken in juridische procedure of rechthebbenden van een schadevergoeding
→ Gescheiden
o Geen geslachtsverschillen!
HOE IS HET GESTELD MET JOUW OVERTUIGINGEN TAV LAGE RUGPIJN?
Je eigen attitudes en overtuigingen beïnvloeden de inhoud en de uitkomst van je behandeling! Meer
biomedisch georiënteerde zorgverleners geven hun patiënten advies dat zal leiden tot een minder
actieve levensstijl.
3
