Samenvatting Bedrijfseconomie
1) Inleiding Bedrijfseconomie
1.1) Definitie Economie
Economie (Grieks oikonomia = huisbestier) is een sociale wetenschap die het menselijk streven naar
welvaart tot voorwerp heeft in zoverre er beperkt voorradige middelen nodig zijn.
Komt neer op dat economie gaat om de verdeling van schaarse goederen en diensten en dan vooral
om de wetmatigheden die een rol spelen bij de verdeling.
1.2) Economische organisatievormen
- Centraal geleide of planeconomie: Alleen de staat kan goederen en diensten aanbieden. Er is geen
marktmechanisme. In praktijk gebracht door communisme
- Vrijemarkteconomie / kapitalisme: private ondernemingen bepalen het mechanisme van vraag en
aanbod
- Gemengde economie: Elementen van het kapitalisme en het socialisme worden samengevoegd. De
vrije markt wetten overheersen hier wel.
1.3) Deelterreinen economie
In de economische wetenschap is een aantal deelterreinen te onderscheiden:
- Algemene economie
- Bedrijfseconomie
1.3.1) Algemene economie
- Houdt zich bezig met de economie in samenhang met de maatschappij
- Gaat vooral om het voorzien van schaarse goederen die de mens kan gebruiken
- Schaars -> voor het goed moeten er productiemiddelen (arbeid, grondstoffen, …) worden
opgeofferd om in een behoefte te voorzien
1.3.1.1) 4 deelterreinen algemene economie
- Macro-economie: beoogt verschillende geaggregeerde grootheden in volkshuishouding vast te
stellen en hun ontwikkeling verklaren
- Internationale economische betrekkingen:
reële sfeer -> bestudering van internationale goederen- en dienstenstromen.
Monetaire sfeer -> bestudeert geldstromen tussen de landen
- Micro-economie: houdt zich bezig met gedragingen van individuele economische agenten
- Openbare financiën: houdt zich bezig met de inkomsten en uitgaven van de overheid
1.3.2) Bedrijfseconomie
Bestudeert bedrijfshuishouding en relaties tussen bedrijven -> onderdeel van micro-economie
De economische kant van bedrijfskunde waarin men financiële toestand v/h bedrijf schetst.
2 onderwerpen centraal:
- Interne bedrijfshuishouding
- Relaties v/h bedrijf met zijn omgeving
1
, 1.3.2.1) Interne bedrijfshuishouding
- Administratie die alle afspraken en verplichtingen v/h bedrijf vastlegt om het bedrijf lopend te
houden
- Uit de financiële administratie wordt jaarrekening opgemaakt (die bestaat uit balans en winst- en
verliesrekening, met eventueel cashflowoverzicht).
- -> financiële deel van het jaarverslag en speelt belangrijke rol voor management accounting.
1.3.2.2) Relaties met omgeving
- Geldstromen van geldmiddelen vormen relatie tussen bedrijven en hun omgeving. Stromen worden
bepaald door inkoop en verkoop, door inkomende en uitgaande stromen diensten en goederen.
Deze geldtransacties vormen het kasstroombeheer (cash management)
- Om het bedrijfsproces te financieren zijn er ook middelen nodig (corporate finance) vooral bij het
opstarten of vernieuwen
- Daarnaast is de relatie met de klant ook zeer belangrijk
1.3.2.3) Management control
Om interne bedrijfshouding en relaties met de omgeving te kunnen ‘besturen’ of ‘beheersen’ is het begrip
management control ingevoerd.
Volgende aspecten zijn van belang:
- Beinvloeden/sturen van gedrag
- Van medewerkers
- In organisaties
- Door managers
- Met gebruikmaking van beheersingsinstrumenten (bv. SWOT)
- Om zo gestelde doelen te halen
Different controls for different purposes (bv. Marketingcontroles anders dan productiecontroles)
1.3.2.4) 4 deelterreinen van bedrijfseconomie
- Financiering
- Management accounting (interne verslaggeving)
- Cost accounting
- Financial accounting (externe verslaggeving)
1.4) Rol van bedrijfseconomie in een breed perspectief – economische kringloop
Het economisch handelen van een land, organisatie of consument is onderdeel v/d economische kringloop
1.4.1) 3 partijen:
- Bedrijven (zorgen voor dynamiek v/h produceren en/of aanbieden van producten en diensten)
- Overheid (zorgt voor zekere regulering v/d productie of het aanbieden van producten en diensten
in de vorm van wet- en regelgeving)
- Consumenten (zorgen voor vraag naar en verwerven van producten en diensten)
Is op macro-niveau
1.4.2) Vraagstukken:
- Totale hoeveelheid inkomen
- Manier van inkomensverdeling
- Verdeling inkomen over verschillende producten en diensten
2
, 1.4.3) Economische kringloop werking:
- Arbeidsmarkt zorgt voor personeel voor bedrijven en overheid. Tegelijkertijd betalen de
consumenten belasting aan overheid over het loon dat ze ontvangen van bedrijven waarvoor ze
werken.
- Overheid zorgt in ruil voor die belastingen voor infrastructuur, regelgeving en wetten.
- Bedrijven betalen loon aan werknemers, waarmee werknemers aan hun verplichtingen kunnen
voldoen. Bedrijven produceren en verkopen goederen en diensten aan consument en moet over de
winst die ze maken opnieuw belasting betalen aan overheid.
1.5) Rol van bedrijfseconomie in een breed perspectief – bedrijfskolom
Bedrijfskolom beschrijft fasen die een product doorloopt van grondstofproducent tot en met detailhandel.
De verschillende geledingen in bedrijfskolom komen via markten met elkaar in contact.
Het geheel van schakels -> bedrijfskolom
Tussen de schakels wordt elke keer waarde (opofferen van productiemiddelen) gevoegd (toegevoegde
waarde).
1.5.1) Verschillende soorten impact op bedrijfskolom:
- Integratie (korter) -> toevoegen van vorige of volgende stap in bedrijfskolom aan het eigen
bedrijfsproces
- Differentiatie (langer) -> tegengestelde van integratie
- Specialisatie (versmalling)
- Parallellisatie (verbreding) -> onderneming actief in verschillende bedrijfskolommen
ZIE PPT VOOR ILLUSTRATIES
1.6) Sectoren in Belgische economie
1.6.1) Marktsector
Ondernemingen die vanuit een winstoogmerk producten en/of diensten op de markt brengen
1.6.1.1) Marktsector onderverdeling
- Primaire sector -> bedrijfstakken die grondstoffen voortbrengen die moeten worden verwerkt om
uiteindelijke producent te verkrijgen (landbouw, visserij) -> grondstofgericht
- Secundaire sector -> grondstoffen uit primaire sector verder verwerken (industrie en bouw)
- Tertiaire sector -> distributie en handel v/d producten die voortvloeien uit eerdere sectoren. Ook
zakelijke en overige dienstverlening.
1.6.2) Collectieve sector
Over het algemeen organisaties die geen winst nastreven (overheid is bekendste voorbeeld)
- Quartaire sector: organisaties en bedrijven met niet winstgevend doel
1.7) Enkele micro-economische principes
- Vraag en aanbodprincipe centraal in micro-economie
- Vraag en aanbod komen samen op de markt waar via prijsmechanisme een prijs tot stand komt.
Prijzen beïnvloeden gedragingen van economische eenheden.
- Micro-economie probeert te verklaren in welke mate de prijs aan- en verkoopgedrag beïnvloedt.
- Hiervoor zijn elasticiteiten erg belangrijk
Daarnaast zijn marktvormen van belang
3
1) Inleiding Bedrijfseconomie
1.1) Definitie Economie
Economie (Grieks oikonomia = huisbestier) is een sociale wetenschap die het menselijk streven naar
welvaart tot voorwerp heeft in zoverre er beperkt voorradige middelen nodig zijn.
Komt neer op dat economie gaat om de verdeling van schaarse goederen en diensten en dan vooral
om de wetmatigheden die een rol spelen bij de verdeling.
1.2) Economische organisatievormen
- Centraal geleide of planeconomie: Alleen de staat kan goederen en diensten aanbieden. Er is geen
marktmechanisme. In praktijk gebracht door communisme
- Vrijemarkteconomie / kapitalisme: private ondernemingen bepalen het mechanisme van vraag en
aanbod
- Gemengde economie: Elementen van het kapitalisme en het socialisme worden samengevoegd. De
vrije markt wetten overheersen hier wel.
1.3) Deelterreinen economie
In de economische wetenschap is een aantal deelterreinen te onderscheiden:
- Algemene economie
- Bedrijfseconomie
1.3.1) Algemene economie
- Houdt zich bezig met de economie in samenhang met de maatschappij
- Gaat vooral om het voorzien van schaarse goederen die de mens kan gebruiken
- Schaars -> voor het goed moeten er productiemiddelen (arbeid, grondstoffen, …) worden
opgeofferd om in een behoefte te voorzien
1.3.1.1) 4 deelterreinen algemene economie
- Macro-economie: beoogt verschillende geaggregeerde grootheden in volkshuishouding vast te
stellen en hun ontwikkeling verklaren
- Internationale economische betrekkingen:
reële sfeer -> bestudering van internationale goederen- en dienstenstromen.
Monetaire sfeer -> bestudeert geldstromen tussen de landen
- Micro-economie: houdt zich bezig met gedragingen van individuele economische agenten
- Openbare financiën: houdt zich bezig met de inkomsten en uitgaven van de overheid
1.3.2) Bedrijfseconomie
Bestudeert bedrijfshuishouding en relaties tussen bedrijven -> onderdeel van micro-economie
De economische kant van bedrijfskunde waarin men financiële toestand v/h bedrijf schetst.
2 onderwerpen centraal:
- Interne bedrijfshuishouding
- Relaties v/h bedrijf met zijn omgeving
1
, 1.3.2.1) Interne bedrijfshuishouding
- Administratie die alle afspraken en verplichtingen v/h bedrijf vastlegt om het bedrijf lopend te
houden
- Uit de financiële administratie wordt jaarrekening opgemaakt (die bestaat uit balans en winst- en
verliesrekening, met eventueel cashflowoverzicht).
- -> financiële deel van het jaarverslag en speelt belangrijke rol voor management accounting.
1.3.2.2) Relaties met omgeving
- Geldstromen van geldmiddelen vormen relatie tussen bedrijven en hun omgeving. Stromen worden
bepaald door inkoop en verkoop, door inkomende en uitgaande stromen diensten en goederen.
Deze geldtransacties vormen het kasstroombeheer (cash management)
- Om het bedrijfsproces te financieren zijn er ook middelen nodig (corporate finance) vooral bij het
opstarten of vernieuwen
- Daarnaast is de relatie met de klant ook zeer belangrijk
1.3.2.3) Management control
Om interne bedrijfshouding en relaties met de omgeving te kunnen ‘besturen’ of ‘beheersen’ is het begrip
management control ingevoerd.
Volgende aspecten zijn van belang:
- Beinvloeden/sturen van gedrag
- Van medewerkers
- In organisaties
- Door managers
- Met gebruikmaking van beheersingsinstrumenten (bv. SWOT)
- Om zo gestelde doelen te halen
Different controls for different purposes (bv. Marketingcontroles anders dan productiecontroles)
1.3.2.4) 4 deelterreinen van bedrijfseconomie
- Financiering
- Management accounting (interne verslaggeving)
- Cost accounting
- Financial accounting (externe verslaggeving)
1.4) Rol van bedrijfseconomie in een breed perspectief – economische kringloop
Het economisch handelen van een land, organisatie of consument is onderdeel v/d economische kringloop
1.4.1) 3 partijen:
- Bedrijven (zorgen voor dynamiek v/h produceren en/of aanbieden van producten en diensten)
- Overheid (zorgt voor zekere regulering v/d productie of het aanbieden van producten en diensten
in de vorm van wet- en regelgeving)
- Consumenten (zorgen voor vraag naar en verwerven van producten en diensten)
Is op macro-niveau
1.4.2) Vraagstukken:
- Totale hoeveelheid inkomen
- Manier van inkomensverdeling
- Verdeling inkomen over verschillende producten en diensten
2
, 1.4.3) Economische kringloop werking:
- Arbeidsmarkt zorgt voor personeel voor bedrijven en overheid. Tegelijkertijd betalen de
consumenten belasting aan overheid over het loon dat ze ontvangen van bedrijven waarvoor ze
werken.
- Overheid zorgt in ruil voor die belastingen voor infrastructuur, regelgeving en wetten.
- Bedrijven betalen loon aan werknemers, waarmee werknemers aan hun verplichtingen kunnen
voldoen. Bedrijven produceren en verkopen goederen en diensten aan consument en moet over de
winst die ze maken opnieuw belasting betalen aan overheid.
1.5) Rol van bedrijfseconomie in een breed perspectief – bedrijfskolom
Bedrijfskolom beschrijft fasen die een product doorloopt van grondstofproducent tot en met detailhandel.
De verschillende geledingen in bedrijfskolom komen via markten met elkaar in contact.
Het geheel van schakels -> bedrijfskolom
Tussen de schakels wordt elke keer waarde (opofferen van productiemiddelen) gevoegd (toegevoegde
waarde).
1.5.1) Verschillende soorten impact op bedrijfskolom:
- Integratie (korter) -> toevoegen van vorige of volgende stap in bedrijfskolom aan het eigen
bedrijfsproces
- Differentiatie (langer) -> tegengestelde van integratie
- Specialisatie (versmalling)
- Parallellisatie (verbreding) -> onderneming actief in verschillende bedrijfskolommen
ZIE PPT VOOR ILLUSTRATIES
1.6) Sectoren in Belgische economie
1.6.1) Marktsector
Ondernemingen die vanuit een winstoogmerk producten en/of diensten op de markt brengen
1.6.1.1) Marktsector onderverdeling
- Primaire sector -> bedrijfstakken die grondstoffen voortbrengen die moeten worden verwerkt om
uiteindelijke producent te verkrijgen (landbouw, visserij) -> grondstofgericht
- Secundaire sector -> grondstoffen uit primaire sector verder verwerken (industrie en bouw)
- Tertiaire sector -> distributie en handel v/d producten die voortvloeien uit eerdere sectoren. Ook
zakelijke en overige dienstverlening.
1.6.2) Collectieve sector
Over het algemeen organisaties die geen winst nastreven (overheid is bekendste voorbeeld)
- Quartaire sector: organisaties en bedrijven met niet winstgevend doel
1.7) Enkele micro-economische principes
- Vraag en aanbodprincipe centraal in micro-economie
- Vraag en aanbod komen samen op de markt waar via prijsmechanisme een prijs tot stand komt.
Prijzen beïnvloeden gedragingen van economische eenheden.
- Micro-economie probeert te verklaren in welke mate de prijs aan- en verkoopgedrag beïnvloedt.
- Hiervoor zijn elasticiteiten erg belangrijk
Daarnaast zijn marktvormen van belang
3
