samenvatting diabetes

Diabetes
1.Omschrijving
 Diabetes mellitus of suikerziekte
 Metabole en chronische aandoening
 2 oorzaken:
o Onvoldoende tot geen insuline defect bij insulinesecretie
o Geproduceerde insuline is onvoldoende insuline resistentie
 Cellen nemen onvoldoende glucose op

2.Anatomie en fysiologie
 Insuline wordt geproduceerd in pancreas beta cellen van eilandjes van Langerhans
o Niet diabeet is 25IE insuline per 24 uur
o Pancreas heeft 1à2 miljoen van die eilandjes
 Insuline wordt aangemaakt als pro-insuline na afsplitsing van C-peptide
 2 onvertakte eiwitketens
o Keten a + keten b + keten c = pro insuline
o 21 AZ + 30 + 30 = 51 Az  c keten splitst af
 Doelwit cellen: insuline gaat langs bloedbaan doorheen lever naar de cellen
o Hebben bepaalde structuren waar insuline zich op kan binden energiebron
 Teveel glucose stapelt zich op in lever als glycogeen
o Omvorming glycogeen naar glucose is stop  opstapelen in vetweefsel
 Om te beschermen tegen overmaat zijn er hormonen
o Glucagon: alfa cellen van pancreas, gebruikt bij hypocaemisch coma
o Adrenaline: door bijnieren, symptomen van beven, zweten, stress situaties
o Cortisol: bijnierschors en groeihormoon uit hypofyse doen suikergehalte stijgen
 Bèta cellen kunnen te veel of te weinig insuline vormen
o Teveel is zeldzaam, kan door gezwel insuline komt in bloedbaan zonder behoefte en
geeft aanleiding tot hypo’s
o Te kort is frequent

Koolhydraatstofwisseling

 Insuline zorgt er voor dat glucose door celwand van spier of vet cellen kan
 Opname van glucose bevorderd terwijl afgifte uit lever wordt geremd
 Insuline bevorderd opbouw glycogeen in lever als spier cellen
 Cellen beter glucose gebruiken, remt stijging van glucosegehalte in bloed

Vetstofwisseling: insuline bevordert opbouw van vetten

Eiwitstofwisseling: opbouw van eiwitten




1

,3.Classificatie van diabetes
3.1. Type 1
 Auto-immune aandoening vernietiging bèta cellen van pancreas
 Weinig of geen insuline aanmaak
 Insuline toedienen via subcutane
 Meestal ontwikkelt het zich onder leeftijd van jaar juveniele diabetes
 Uitgesproken symptomen: poly- urie (urineren) – polydipsie (dorst) – gewichtsverlies en
vermoeidheid

3.2. Type 2
 Bètacellen zijn minder gevoelig
 Weerstand van perifere weefsels tegen insuline insuline resistentie
 Vroeger was het ouderdomsdiabetes genoemd
 Factoren: zwaarlijvigheid – te weinig beweging – verkeerde voedingsgewoonten
 Geen uitsprekende symptomen meestal langere tijd aanwezig

Onderscheid type 1 en type 2

 Niet eenvoudig voor onderscheid op leeftijd, waarden en symptomen
 Patiënt die jonger en magerder is, is meestal type 1.
 Meest opvallend is zweten en dorst overmatige glucose in nieren
 Type 1: meestal plotseling  ketosis – ketoacidose en coma
 Type 2: langdurig, zoals moeheid, infecties en slecht genezende wondjes

Besluit

Type 1 Type 2
Plots Geleidelijk
Gewichtsverlies maar normale eetlust Obees
Polyurie, polydipsie en vermoeidheid Vaak asymptomisch
Ketosis Zelden ketosis
Diagnose zijn zelden complicaties Complicaties
Meestal -40 Meestal +40


3.3. Gestationele diabetes
 Zwangerschapsdiabetes gestoorde glucosetolerantie
 Stijgen van hormonen na 20e week ongevoeligheid voor insuline
 Risico op diabetes type 2
 Positieve familieanamnese met baby meer dan 4kgdiabetes bij volgende kind
 Glucosurie: nierdrempel verlaagt tijdens zwangerschap

3.4. Secundaire diabetes
 Andere ziekte ligt aan basis
 Pancreas aandoeningen: pancreatitis door alcohol – neoplasie – kanker
 Metabole aandoeningen: hemochromatose
 Chirurgische wegname van pancreas
 Endocriene ziekten: hyperthyreoïdie
 Diabetoge geneesmiddelen; diuretica


2

, 4.Diabetes en erfelijkheid
 Erfelijkheid is bij type 2 harder aanwezig
 Type 1 kan door verkleinen van risicofactoren en kans op type 2 wel verlagen
 Bepaalde bevolkingsgroepen hebben wel meer kans op type 2 Marokkanen en Turken 4x meer
o Ze hebben een ander genetisch profiel

Hoeveel kan op type 1 of 2 Type 1 Type 2
Mama of papa vorm heeft 1-4% 10-20%
Allebei de ouders 20-40% 40%
Broer of zus 1-8% 15-20%



5.Epidemiologische gegevens
 Diabetes is verdubbeld door vergrijzing en veranderde levenswijze
 VN heeft op 20 december 2006 een diabetes pandemie gekend
 14 november is wereld diabetes dag
 IFD  international Diabetes Federation had in 2014 8,4% personen met diabetes

Belgische gegevens

 1/12 personen heft diabetes type 1 of 2
 1/10 tegen 2030
 Geen exact cijfer materiaal
 Helft van personen weet niet dat ze diabetes hebben
 6,5% leeft in de grijze zone gestoorde glucose tolerantie  prediabetes, risico om diabetes te
krijgen
 Er is een opmars van type 2 door meer overgewicht ook bij jongere leeftijd
 Criteria is verstrengd  vroeger 140 nu 126mg/dl is de waarde




3