samenvatting uitscheidingspatroon

Uitscheidingspatroon
1.Oriëntatie
1.1. Uitscheidingssystemen
 Afvalstoffen kwijt geraken
 Afvalstoffen: voedsel en vocht dat opgenomen is via ons lichaam

1.1.1. Urine
 Nieren – ureters – blaas – urethra  monden uit in penis of vulva
 Systeem voor volgende functies
o Productie van urine in nieren
o Transport van urine met behulp van peristatiek van ureter van nieren naar blaas
o Urineopslag in blaas
o Mictie (urinelozing) via urethra van blaas naar buiten
o Blaaswanden spannen zich en kringspier reageert  ontspant pas als wij dit willen
 Kan 300 – 500ml inhouden hebben

1.1.2. Feces
 Colon staat in voor volgende functies
o Productie van feces door vochtonttrekking en indikking van voedselbrij
o Feces geleiding: door peristaltiek wordt het naar rectum getransporteerd
o Fecesopslag in rectum
o Feceslozing (defecatie)
 Als rectum zich vult gaat kringspier van anus geprikkeld worden gevoel van drang
 We beslissen zelf wanneer kringspier zich gaat ontspannen

1.2. Functie
1.2.1. Nier
 Uitscheidingsorgaan
 Regeling bloeddruk
 Erytropoëse: RBC ontwikkeling
 Vitamine D stofwisseling

1.2.2. Darmen
 Verteringsprocessen ondergaan  verteerbare komt uit in ileum – niet verteerbare gaan
door peristaltiek naar colon
 Rechter helft: terug opnemen van water
 Linker: motorisch actief
 Bacteriën: zorgen voor rottings- en gistingsprocessen en aanmaak vitamine K

1.3. Normale bestanddelen
1.3.1. Urine
Water – afbraakproducten van eiwitten – creatine – zouten – vitamine – cellen

1.3.2. Stoelgang
Water – afgeschilferd darmepitheel – zouten – slijm – bacteriën (coli)



uitscheidingspatroon
1

, 1.4. Incontinentie
 De klacht van elke vorm van onvrijwillig urineverlies
 Kan per maand – per week – per dag – of continu zijn
 Gevolgen zijn uiteen lopend
 Incontinentie was eerst geen diagnose op zich
 Er hangen ingrijpende consequenties aan vast voor persoon en omgeving
 Er is nog steeds taboe

2.Beïnvloedende factoren
2.1. Voedingsgewoonten
 Urine en feces zijn afvalproducten van voeding
 Vezelrijk kan meer feces geven
 Asperges geven geur af aan urine
 Meer drinken en meer eten geeft meer urine en feces

2.2. Spiertonus
 Als spieren van buik en bekkenbodem slap en ongeoefend zijn zullen ze niet bijdrage aan
pers die ontlasting produceert

2.3. Leeftijd
 Vanaf 3 jaar krijgen we controle over sluitspieren  ze nemen wel af naar mate we ouder
worden

2.4. Algemene lichamelijke conditie
 Toilet bereiken – zich uitkleden – schoonmaken zijn rituelen die afhankelijk zijn van houding
en beweging

2.5. Psychische invloeden
 Leiden tot verandering
 Een depressief iemand doet alles langzamer dus peristaltiek gebeurd ook langzamer tov
iemand hyperactief

2.6. Sociale factoren
 Voorkeur is niet tijdens gesprek – maaltijd of meeting
 Urineren kunnen we nog doen bij kennissen maar defeceren houden we tot thuis

2.7. Weersinvloeden
 Hoge temperaturen zorgen er voor dat je veel transpireert en weinig urineert

2.8. Geneesmiddelengebruik
 Directe invloed op productie van urine en indirect op uitscheiding



3.Gegevens verzamelen over urineren
3.1. Observatie van urine
 Helderheid: doorzichtig
 Hematurie: als bloed in zit dit dat macro en microscopisch is

uitscheidingspatroon
2

,  Pyurie: etter of pus, vertroebeld

 Kleur: licht geel
 Heldere, waterige: grote hoeveelheden urine met geringe concentratie
 Donker gele kleur: weinig urineproductie met sterke geur  vochtverlies – warmte – diarree
 Donkerbruine met geel schuim: hoog gehalte bilirubine  aandoening lever of galwegen
 Roodbruine: bloed in urine
 Groen, blauw of …: door bepaalde medicatie of testvloeistoffen

 Geur: flauwe geur
 Ammoniak geur: contact urine met lucht
 Fecale: fistel tussen blaas en rectum, feces mengt zich met urine
 Appel: aanwezigheid ketonen
 Sterke, scherpe: gevolg van voedingsmiddelen zoals asperges

 Hoeveelheid: 1200 ml – 2000 ml urine  hangt af van hoeveelheid vocht die werd
opgenomen en afgegeven
 Anurie: minder dan 50ml urine per 24 uur aandoening nieren of shock
 Oligurie: maximaal 500ml per 24uur
o Te weinig vocht opname
o Groot vochtverlies via transpiratie, wonden, braken, diarree, nierziekten, oedemen,
shock
 Polyurie: meer dan 2l per 24uur
o Grote vochtopname – Gebruik diuretica – Afwijkingen in productie van antidiuretisch
hormoon

3.2. Observatie van urinelozing
Regelmatig gespreid over de dag heen

 Afwijkende urinelozingspatroon
 Pollakisurie: moet vaak naar het toilet, kleine beetjes maar normale hoeveelheid 
frequente mictie
 Blaasontsteking – nerveuze personen – druk door baarmoeder op blaas bij zwangerschap
 Nycturie: pollakisurie die ’s nachts optreedt
 Dysurie: pijnlijk en moeilijk wateren. Bij blaasontsteking  scheermesjes plassen
 Urineretentie: urine wordt gevormd maar niet afgevloeid  1l in blaas kan tot beschadiging
komen van bekleding en bloedvate
o Pijn – rusteloosheid – angst – opvliegendheid – hoofdpijn – verwardheid
 Residu: hoeveelheid urine die na spontane urinering nog met behulp van katheter uit blaas
wordt gehaald

4.Gegevens verzamelen over defecatie
4.1. Observatie van stoelgang
 Normaal:
 Vorm en consistentie: homogene zachte massa, past zich aan naar vorm van darm
(kneedbaar).
o Vastheid hangt af van voedsel en vochtopname
 Hoeveelheid: 125-300 gram per dag of over enkele dagen

uitscheidingspatroon
3