PMCI
Deel 1: Spanningsveld tussen hulpverlening en justitie
Doel justitie = Aan de basis ligt het recht, dit is het geheel van
gedragsregels die het samenleven in een maatschappij regelt. Dit geheel
aan gedragsregels zijn wetten, het basisprincipe hiervan is het streven
naar evenwicht van macht. Deze regels leggen de noodzakelijke
verhoudingen vast. (Dit zijn niet perse de wenselijke verhoudingen)
Doel van het recht is proberen te vermijden van intermenselijke
belangenconflicten en als deze zich voordoen ze op te lossen. Het
collectieve belang ligt centraal.
Het doel van justitie is dus het creëren en handhaven van de orde en er op
toezien dat de doelstellingen van het recht worden nagestreefd.
Justitie krijgt hierbij de hulp van:
Politie: Ziet toe op naleving wetten en gedragsregels en kan deze laten
naleven met straf.
Strafuitvoering: Ziet er op toe dat beslissingen door de rechter genomen
worden uitgevoerd.
Doel hulpverlening = Gericht op verhogen welzijn van de individuele
cliënt. Het individuele belang is belangrijk. Men gaat het welzijn van de
cliënt maximaliseren.
Het mensbeeld
Strafrecht:
Vrije wil
Intentie
Mensen kunnen enkel indien ze uit vrije wil en intentioneel schade
hebben berokkend gestraft worden.
Hulpverlening:
Psychoanalyse
Vrije wil is relatief en intentie is erg onduidelijk.
Een groot deel van wat ons leven uitmaakt is onbewust en dit heeft wel
een grote invloed op ons handelen.
We denken dat we weten waarom we iets doen, maar eigenlijk kennen we
maar een klein topje hiervan. (intentie)
Hetzelfde geldt voor onze vrije wil. We worden gestuurd door onbewuste
krachten.
,Leerpsychologie
Intentie en vrije wil zelfs geen object van studie omdat leerpsychologen
alleen maar onderzoek doen naar dingen die observeerbaar zijn. Wat er
zich in het hoofd van iemand afspeelt kunnen ze niet waarnemen en laten
ze buiten beschouwing.
Humanistische stromingen (Rogers)
Innerlijke belevingswereld van de mens staat centraal. Innerlijke is heel
belangrijk als studieobject. Als bepalend voor hoe de mens zich gedraagt.
Alles wat van buiten wordt opgelegd zijn een bedreiging voor de mens.
Recht wordt zo gezien waardoor de menselijke ontwikkeling wordt
geremd.
Cognitivisme
Mens gezien als informatieverwerker en beslisser waarbij intentie en vrije
wil een belangrijke rol spelen. Waarbij alle elementen die belangrijk zijn in
de ontwikkeling van mensen als infoverwerker en beslisser niet botsen
met de centrale plaats die de vrije wil en intentie heeft in het recht.
Justitie is waardegebonden en hulpverlening is
lang waardevrij geweest.
Waarheid
Justitie is gericht op waarheidsvinding: verzamelen en beschermen
feitenmateriaal centraal.
Hulpverlening: Zorg voor betrokkenen centraal.
Mogelijke fouten die kunnen gemaakt worden
Justitie Ergste fout = vals positieve = Iemand veroordelen die iets niet
heeft gedaan.
Hulpverlening Ergste fout = vals negatieve
Vrijwillig vs niet vrijwillig
Hulpverlening is vrijwillig interne motivatie van de persoon is belangrijk.
Externe druk is wel mogelijk, maar er is nooit sprake van dwang.
Justitie is wel onder dwang.
Beroepsgeheim en geheim onderzoek
Justitie = Geheim onderzoek en beroepsgeheim centraal
Hulpverlening = beroepsgeheim centraal voor de vertrouwensrelatie,
beperkt door de meldingsplicht.
,Deel 2: Persoonsgerichte interventies
Persoonsgerichte interventies zijn heel gevarieerd
Voordeel = Criminoloog kan in verschillende gebieden worden
ingezet.
Nadeel = Maar 1 specialiteit binnen de criminologie.
Een interventie = Het voorkomen (tussenkomst) van grens -of
regeloverschrijvend gedrag en hoe je deze persoon moet benaderen en
behandelen. Ze vinden plaats wanneer er een discrepantie is tussen wat
iemand verwacht en wat er echt is gebeurd.
Kijken naar interventies die gericht zijn op personen, waarbij individuen of
kleine groepen centraal staan.
Doel interventie
Probleem oplossen: Verschil tussen actuele en gewenste
toestand.
De oplossing is dit verschil/discrepantie weg werken.
Criminologische interventie = doel = Proberen op te lossen van
conflicten die ontstaan zijn door een verstoring van een
intermenselijke verhouding in een conflict. Dat conflict ontstaat
vaak door grensoverschrijdend gedrag van mensen.
Dus: criminologische interventies
o Wanneer crimineel gedrag voorkomen moet worden of
wanneer het is gesteld
o Gericht op (mogelijke) verstoringen van menselijke
verhoudingen
Gevolg: vaak meerdere partijen betrokken!
o Slachtoffers, verdachten/daders (en mogelijk advocaat)
o Maatschappij (Openbaar Ministerie)
o Significante anderen (partners, ouders, kinderen)
o Andere diensten (hulpverlening, belangengroepen, …)
Moeilijkheid: verschillende partijen met verschillende problemen
en doelstellingen
Voorbeeld:
• Slachtoffer: erkenning en compensatie
• Dader: strafvermindering
• Ouders dader: kind gevolgen van gedrag laten voelen
• Bemiddelaar: communicatie tussen partijen
Theorie van de persoonsgerichte interventies
Verschillende disciplines:
Theorie v/uit rechtsgeleerdheid = ‘Mag je bepaalde disciplines
juridisch gezien wel toepassen?’
Theorie v/uit de criminologie = ‘Waarom is iemand crimineel?’
Theorie v/uit andere disciplines
, o Gedragsregulering bij de psychologie
o Interviewen: kennis nodig over geheugenprocessen
o Behandeling: vb. anamnese
Algemeen: ideeën over
• De wijze waarop een probleem tot stand komt
• De wijze waarop een probleem kan worden voorkomen of
opgelost
• Hoe goed functioneren er uit ziet
• Wie moet beslissen over het voorgaande binnen een
interventie
Criminologische interventie:
• Vaak geen specifieke theorie voor de concrete
probleemsituatie
• In andere gevallen: waaier van theorieën om uit te kiezen
• Welke kies je dan?
• Voorwaarde: theorie ten minste voor deel empirisch
gefundeerd
• Typisch criminologisch = interdisciplinaire kijk!
Methodes die we gebruiken om deze uit te voeren
Algemeen
• De concrete middelen (technieken) en de wijze waarop die moeten
worden toegepast (procedures)
• Waarover een beroepsgroep beschikt om het vooropgestelde doel te
bereiken
• Twee soorten methoden:
• Diagnostische activiteit (1)
• = verzamelen van informatie met betrekking tot een
specifiek geval
• Doel: bij te dragen aan oplossing van het probleem
• Criminogenese = Waarom is iemand crimineel?
Welke factoren hebben daartoe bijgedragen.
• Anamnese = Manier om erachter te komen hoe
het verleden en de huidige toestand van iemand
eruit ziet. En zo een beeld vormen van deze
persoon om vervolgens een diagnose en advies te
geven.
• Behandeling/therapie
• risicotaxatie
• Gedragsbeïnvloedende activiteit (2)
Deel 1: Spanningsveld tussen hulpverlening en justitie
Doel justitie = Aan de basis ligt het recht, dit is het geheel van
gedragsregels die het samenleven in een maatschappij regelt. Dit geheel
aan gedragsregels zijn wetten, het basisprincipe hiervan is het streven
naar evenwicht van macht. Deze regels leggen de noodzakelijke
verhoudingen vast. (Dit zijn niet perse de wenselijke verhoudingen)
Doel van het recht is proberen te vermijden van intermenselijke
belangenconflicten en als deze zich voordoen ze op te lossen. Het
collectieve belang ligt centraal.
Het doel van justitie is dus het creëren en handhaven van de orde en er op
toezien dat de doelstellingen van het recht worden nagestreefd.
Justitie krijgt hierbij de hulp van:
Politie: Ziet toe op naleving wetten en gedragsregels en kan deze laten
naleven met straf.
Strafuitvoering: Ziet er op toe dat beslissingen door de rechter genomen
worden uitgevoerd.
Doel hulpverlening = Gericht op verhogen welzijn van de individuele
cliënt. Het individuele belang is belangrijk. Men gaat het welzijn van de
cliënt maximaliseren.
Het mensbeeld
Strafrecht:
Vrije wil
Intentie
Mensen kunnen enkel indien ze uit vrije wil en intentioneel schade
hebben berokkend gestraft worden.
Hulpverlening:
Psychoanalyse
Vrije wil is relatief en intentie is erg onduidelijk.
Een groot deel van wat ons leven uitmaakt is onbewust en dit heeft wel
een grote invloed op ons handelen.
We denken dat we weten waarom we iets doen, maar eigenlijk kennen we
maar een klein topje hiervan. (intentie)
Hetzelfde geldt voor onze vrije wil. We worden gestuurd door onbewuste
krachten.
,Leerpsychologie
Intentie en vrije wil zelfs geen object van studie omdat leerpsychologen
alleen maar onderzoek doen naar dingen die observeerbaar zijn. Wat er
zich in het hoofd van iemand afspeelt kunnen ze niet waarnemen en laten
ze buiten beschouwing.
Humanistische stromingen (Rogers)
Innerlijke belevingswereld van de mens staat centraal. Innerlijke is heel
belangrijk als studieobject. Als bepalend voor hoe de mens zich gedraagt.
Alles wat van buiten wordt opgelegd zijn een bedreiging voor de mens.
Recht wordt zo gezien waardoor de menselijke ontwikkeling wordt
geremd.
Cognitivisme
Mens gezien als informatieverwerker en beslisser waarbij intentie en vrije
wil een belangrijke rol spelen. Waarbij alle elementen die belangrijk zijn in
de ontwikkeling van mensen als infoverwerker en beslisser niet botsen
met de centrale plaats die de vrije wil en intentie heeft in het recht.
Justitie is waardegebonden en hulpverlening is
lang waardevrij geweest.
Waarheid
Justitie is gericht op waarheidsvinding: verzamelen en beschermen
feitenmateriaal centraal.
Hulpverlening: Zorg voor betrokkenen centraal.
Mogelijke fouten die kunnen gemaakt worden
Justitie Ergste fout = vals positieve = Iemand veroordelen die iets niet
heeft gedaan.
Hulpverlening Ergste fout = vals negatieve
Vrijwillig vs niet vrijwillig
Hulpverlening is vrijwillig interne motivatie van de persoon is belangrijk.
Externe druk is wel mogelijk, maar er is nooit sprake van dwang.
Justitie is wel onder dwang.
Beroepsgeheim en geheim onderzoek
Justitie = Geheim onderzoek en beroepsgeheim centraal
Hulpverlening = beroepsgeheim centraal voor de vertrouwensrelatie,
beperkt door de meldingsplicht.
,Deel 2: Persoonsgerichte interventies
Persoonsgerichte interventies zijn heel gevarieerd
Voordeel = Criminoloog kan in verschillende gebieden worden
ingezet.
Nadeel = Maar 1 specialiteit binnen de criminologie.
Een interventie = Het voorkomen (tussenkomst) van grens -of
regeloverschrijvend gedrag en hoe je deze persoon moet benaderen en
behandelen. Ze vinden plaats wanneer er een discrepantie is tussen wat
iemand verwacht en wat er echt is gebeurd.
Kijken naar interventies die gericht zijn op personen, waarbij individuen of
kleine groepen centraal staan.
Doel interventie
Probleem oplossen: Verschil tussen actuele en gewenste
toestand.
De oplossing is dit verschil/discrepantie weg werken.
Criminologische interventie = doel = Proberen op te lossen van
conflicten die ontstaan zijn door een verstoring van een
intermenselijke verhouding in een conflict. Dat conflict ontstaat
vaak door grensoverschrijdend gedrag van mensen.
Dus: criminologische interventies
o Wanneer crimineel gedrag voorkomen moet worden of
wanneer het is gesteld
o Gericht op (mogelijke) verstoringen van menselijke
verhoudingen
Gevolg: vaak meerdere partijen betrokken!
o Slachtoffers, verdachten/daders (en mogelijk advocaat)
o Maatschappij (Openbaar Ministerie)
o Significante anderen (partners, ouders, kinderen)
o Andere diensten (hulpverlening, belangengroepen, …)
Moeilijkheid: verschillende partijen met verschillende problemen
en doelstellingen
Voorbeeld:
• Slachtoffer: erkenning en compensatie
• Dader: strafvermindering
• Ouders dader: kind gevolgen van gedrag laten voelen
• Bemiddelaar: communicatie tussen partijen
Theorie van de persoonsgerichte interventies
Verschillende disciplines:
Theorie v/uit rechtsgeleerdheid = ‘Mag je bepaalde disciplines
juridisch gezien wel toepassen?’
Theorie v/uit de criminologie = ‘Waarom is iemand crimineel?’
Theorie v/uit andere disciplines
, o Gedragsregulering bij de psychologie
o Interviewen: kennis nodig over geheugenprocessen
o Behandeling: vb. anamnese
Algemeen: ideeën over
• De wijze waarop een probleem tot stand komt
• De wijze waarop een probleem kan worden voorkomen of
opgelost
• Hoe goed functioneren er uit ziet
• Wie moet beslissen over het voorgaande binnen een
interventie
Criminologische interventie:
• Vaak geen specifieke theorie voor de concrete
probleemsituatie
• In andere gevallen: waaier van theorieën om uit te kiezen
• Welke kies je dan?
• Voorwaarde: theorie ten minste voor deel empirisch
gefundeerd
• Typisch criminologisch = interdisciplinaire kijk!
Methodes die we gebruiken om deze uit te voeren
Algemeen
• De concrete middelen (technieken) en de wijze waarop die moeten
worden toegepast (procedures)
• Waarover een beroepsgroep beschikt om het vooropgestelde doel te
bereiken
• Twee soorten methoden:
• Diagnostische activiteit (1)
• = verzamelen van informatie met betrekking tot een
specifiek geval
• Doel: bij te dragen aan oplossing van het probleem
• Criminogenese = Waarom is iemand crimineel?
Welke factoren hebben daartoe bijgedragen.
• Anamnese = Manier om erachter te komen hoe
het verleden en de huidige toestand van iemand
eruit ziet. En zo een beeld vormen van deze
persoon om vervolgens een diagnose en advies te
geven.
• Behandeling/therapie
• risicotaxatie
• Gedragsbeïnvloedende activiteit (2)
