Samenvatting Inleiding Internationaal Publiekrecht – hoorcolleges en
literatuur week 1 t/m 6
Hoorcollege 1, 3-11-2014
Toerekening is een constitutief vereiste van een onrechtmatige daad.
Internationaal publiekrecht
Internationaal publiek recht reguleert primair de betrekkingen tussen staten. Daarin
onderscheid het zich van andere rechtsgebieden als het burgerlijkrecht. Uitwerking kan
primair plaatsvinden binnen een nationale rechtsorde.
Burgerlijk recht tussen burgers onderling
Staatsrecht verhouding van de overheid, en verhouding tussen de overheid en de
burgers.
Internationaal publiekrecht betrekkingen tussen staten.
Ontwikkeling Internationaal publiekrecht
- Hugo de Groot (1583-1645): Latijnse naam Grotius, één van de ‘vaders’ van het
internationaal publiekrecht. Heeft studie rechtsgeleerdheid gevolgd. Hij schreef
rechtsgeleerde boeken. Hij was een van de eerste schrijvers die zich bezig hield
met de vraag welke rechten en plichten landen hadden op de zee.
- Statensysteem
Vrede van Westfalen (1648): Het moderne statensysteem werd gecreëerd.
Belangrijk waren de Vrede van Munster en de Vrede van Osnabrück.
Soevereiniteit: komt van het Latijnse woord suprema potestas. Jean Boden
bestempelde de Franse Koning als soeverein. Hiermee bestempelde hij de
juridische onafhankelijkheid van de Koning. Door de Franse koning te
bestempelen als soeverein bestempelde hij de onafhankelijkheid van de
Paus. Zowel interne als externe werking.
Soevereiniteit heeft als gevolg dat iedere staat gelijkwaardig is, iedereen is
juridisch gelijk.
- Internationaal recht
Co-existentie: Eerste internationale regels die in internationaal recht zijn
opgesteld. Regels over verhoudingen tussen soevereine entiteiten. Het
gaat om de onderlinge verhoudingen tussen de staten.
Co-operatie: Bedoeld om gemeenschappelijke doelstellingen te
behalen/bereiken. Gaat om de samenwerking tussen staten. Deze regels
zijn later pas opgesteld, in de 20ste eeuw.
- Internationale rechtsorde: Door het ontstaan van het recht van co-existentie en
het recht van co-operatie is er een rechtsorde ontstaan.
Multilateraal = tussen meerdere staten.
Bilateraal = tussen 2 staten.
Horizontaal gestructureerd. Rechtsorde die een normatief raamwerk maakt waar
staten aan worden getoetst.
Bronnen van het internationaal publiekrecht
We dachten vroeger dat internationaal publiekrecht voortvloeide uit het natuurrecht,
16e 17e eeuw.
,Het brengt met zich mee dat als regels voortvloeien uit natuurrecht dat het geen
‘gemaakt’ recht is.
Tegenwoordig is echter aanvaard dat deze regels gemaakt door staten wordt en niet
gevonden wordt. Dit vloeit voort uit het positief recht. Staten worden alleen gebonden
aan de regels van internationaal recht als zij impliciet of expliciet mee instemmen.
Lotus zaak. Blz. 409 arresten bundel:
Geschil tussen Turkije en Frankrijk. Er was een botsing tussen een Frans schip ‘Lotus’ en
een Turks schip hierbij kwamen er Turkse mensen om het leven. De kapitein van het
Franse schip werd gearresteerd en veroordeeld door Turkije. Frankrijk vond dat
Turkije daar geen recht op had, om hem te veroordelen. Maar de HR vond dat Turkije
hier wel recht had op. Turkije mag namelijk op grond van zijn soevereiniteit zo
handelen, indien er geen internationale regel bestaat waarin de beperking staat van
Turkije. Turkije kreeg hier gelijk.
Als er geen beperking van een staat vooraf zijn vastgesteld mag het vanuit haar
soevereiniteit alles doen wat zij wil.
Artikel 38 Statute of the International court of Justice, Bronnen van het internationaal
publiekrecht:
1. The Court.
2. International conventions.
3. International custom.
4. The general principles.
5. Subject to the provisions of art. 58, judicial decisions and the teaching of the most
highly qualified publicists of the vatious nations.
Internationaal gewoonterecht
Definitie Art. 38 lid 1 sub b: ‘General practice accepted as law.
Vereisten Opinio iuris: rechtsovertuiging. Rechtsovertuiging: voetpad naast vijver,
wanneer iemand denkt dat hij daar mag lopen omdat er een voetpad is ontstaan is er
sprake van een rechtsovertuiging.
Tot 1958 was het zeerecht ongeschreven recht, het werd gezien als gewoonterecht. Er
waren geen afspraken over het continentaal plat omdat dit voor 1945 niet belangrijk
was, toen wisten ze immers nog niet dat daar olie in zat. De VS begon met het claimen
van het continentaal plat. Veel andere staten gingen dit ook claimen. Staten dachten dat
ze recht hadden op het continentaal plat en dus ontstond er een rechtsovertuiging
gewoonterecht.
Als er sprake is van gewoonterecht zijn alle staten op de hele wereld hieraan gebonden.
Verdragen
Van groot belang omdat het tot rechtszekerheid leidt. Alleen binding voor de staten die
partij zijn geworden bij het verdrag beperkte reikwijdte.
Temporale reikwijdte wanneer het verdrag ingaat.
Materiele reikwijdte is dit verdrag van toepassing op dit geschil?
Samenloop van bronnen
Samenloop van gewoonterecht en verdragsrecht.
,Gewoonterecht krijgt ‘body’ door codificatie in het verdrag. Regel van gewoonterecht
wordt dan omgezet in verdragsrecht. Het verdragsrecht is dan geldig voor alle staten die
gebonden zijn aan het verdrag en het gewoonterecht blijft ook gewoon bestaan en geldt
voor alle landen.
Verdragsrecht kan ook zo worden gezien als kloppend dat het gezien gaat worden als
gewoonterecht (North Sea Contintenal Shelf cases). Regel van verdragsrecht krijgt
zoveel navolging dat het gewoonterecht wordt.
, Inleiding Internationaal Publiekrecht
Subjecten van het internationale publiekrecht (Hoofdstuk 4 Internationaal
publiekrecht als wereldrecht)
Rechtsdeelnemers
Volledige rechtssubjecten:
- Staten, moeten voldoen aan de volgende criteria: een grondgebied, een bevolking,
een regering met effectief gezag over het grondgebied en de bevolking en met
tevens de mogelijkheid om internationale betrekkingen met andere staten aan te
gaan.
Law of co-existene Afbakeningsrecht.
Law of co-operation samenwerkingsrecht.
Beperkte rechtspersoonlijkheid
- Internationale organisaties: worden onderscheiden in algemeen politieke (VN en
vele regionale organisaties) en functionele met één bepaald werkterrein (WHO,
FAO, UNESCO en vele andere). De vorming van een groot aantal
statenomspannende organisaties betekend een vermindering van de
beslissingsvrijheid van de soevereine staat.
- Volken: hebben een plaats in het internationaal recht niet alleen als dragers van
rechten die door staten moeten worden gerespecteerd, maar ook als dragers van
rechten waarvoor zij zelf kunnen opkomen. Er wordt algemeen aangenomen dat
een volk geschikt over een gemeenschappelijk grondgebied, een geschiedenis,
een taal en een cultuur.
- Mensen
- Internationale ondernemingen
- Mensheid?: het is nog een open vraag of ‘mankind’, de mensheid, als subject van
internationaal publiekrecht is erkend.
Het recht van internationale organisaties (Hoofdstuk 7 Internationaal
publiekrecht als wereldrecht)
Soorten internationale organisaties
- Onderscheid naar werkingsgebied: Functionele, deze zien slechts toe op een
specifiek gebied van internationale samenwerking, en algemene politieke, deze
hebben een meer omvattend karakter.
- Onderscheid naar lidmaatschap: Open organisaties het lidmaatschap staat
open voor alle staten. Gesloten organisaties het lidmaatschap is beperkt tot
staten die tot een bepaalde groep behoren of die een specifiek belang behartigen.
- Onderscheid naar bevoegdheden: Intergouvernementele organisatie staat
behoudt volledig zijn soevereine beslissingsmacht, de vertegenwoordiger treedt
op ter behartiging van zijn nationaal belang. Besluitvorming via unanieme
beslissing. Supranationale organisatie vorming van een nieuwe,
bovenstatelijke, gemeenschap die in het gemeenschappelijke belang een taak
vervult op een bepaald gebied waar vroeger de nationale staat optrad.
Doelstellingen van de Verenigde Naties
Oorspronkelijk (art. 1 VN-Handvest):
- Internationale vrede en veiligheid.
- Vriendschappelijke betrekkingen tussen staten.
literatuur week 1 t/m 6
Hoorcollege 1, 3-11-2014
Toerekening is een constitutief vereiste van een onrechtmatige daad.
Internationaal publiekrecht
Internationaal publiek recht reguleert primair de betrekkingen tussen staten. Daarin
onderscheid het zich van andere rechtsgebieden als het burgerlijkrecht. Uitwerking kan
primair plaatsvinden binnen een nationale rechtsorde.
Burgerlijk recht tussen burgers onderling
Staatsrecht verhouding van de overheid, en verhouding tussen de overheid en de
burgers.
Internationaal publiekrecht betrekkingen tussen staten.
Ontwikkeling Internationaal publiekrecht
- Hugo de Groot (1583-1645): Latijnse naam Grotius, één van de ‘vaders’ van het
internationaal publiekrecht. Heeft studie rechtsgeleerdheid gevolgd. Hij schreef
rechtsgeleerde boeken. Hij was een van de eerste schrijvers die zich bezig hield
met de vraag welke rechten en plichten landen hadden op de zee.
- Statensysteem
Vrede van Westfalen (1648): Het moderne statensysteem werd gecreëerd.
Belangrijk waren de Vrede van Munster en de Vrede van Osnabrück.
Soevereiniteit: komt van het Latijnse woord suprema potestas. Jean Boden
bestempelde de Franse Koning als soeverein. Hiermee bestempelde hij de
juridische onafhankelijkheid van de Koning. Door de Franse koning te
bestempelen als soeverein bestempelde hij de onafhankelijkheid van de
Paus. Zowel interne als externe werking.
Soevereiniteit heeft als gevolg dat iedere staat gelijkwaardig is, iedereen is
juridisch gelijk.
- Internationaal recht
Co-existentie: Eerste internationale regels die in internationaal recht zijn
opgesteld. Regels over verhoudingen tussen soevereine entiteiten. Het
gaat om de onderlinge verhoudingen tussen de staten.
Co-operatie: Bedoeld om gemeenschappelijke doelstellingen te
behalen/bereiken. Gaat om de samenwerking tussen staten. Deze regels
zijn later pas opgesteld, in de 20ste eeuw.
- Internationale rechtsorde: Door het ontstaan van het recht van co-existentie en
het recht van co-operatie is er een rechtsorde ontstaan.
Multilateraal = tussen meerdere staten.
Bilateraal = tussen 2 staten.
Horizontaal gestructureerd. Rechtsorde die een normatief raamwerk maakt waar
staten aan worden getoetst.
Bronnen van het internationaal publiekrecht
We dachten vroeger dat internationaal publiekrecht voortvloeide uit het natuurrecht,
16e 17e eeuw.
,Het brengt met zich mee dat als regels voortvloeien uit natuurrecht dat het geen
‘gemaakt’ recht is.
Tegenwoordig is echter aanvaard dat deze regels gemaakt door staten wordt en niet
gevonden wordt. Dit vloeit voort uit het positief recht. Staten worden alleen gebonden
aan de regels van internationaal recht als zij impliciet of expliciet mee instemmen.
Lotus zaak. Blz. 409 arresten bundel:
Geschil tussen Turkije en Frankrijk. Er was een botsing tussen een Frans schip ‘Lotus’ en
een Turks schip hierbij kwamen er Turkse mensen om het leven. De kapitein van het
Franse schip werd gearresteerd en veroordeeld door Turkije. Frankrijk vond dat
Turkije daar geen recht op had, om hem te veroordelen. Maar de HR vond dat Turkije
hier wel recht had op. Turkije mag namelijk op grond van zijn soevereiniteit zo
handelen, indien er geen internationale regel bestaat waarin de beperking staat van
Turkije. Turkije kreeg hier gelijk.
Als er geen beperking van een staat vooraf zijn vastgesteld mag het vanuit haar
soevereiniteit alles doen wat zij wil.
Artikel 38 Statute of the International court of Justice, Bronnen van het internationaal
publiekrecht:
1. The Court.
2. International conventions.
3. International custom.
4. The general principles.
5. Subject to the provisions of art. 58, judicial decisions and the teaching of the most
highly qualified publicists of the vatious nations.
Internationaal gewoonterecht
Definitie Art. 38 lid 1 sub b: ‘General practice accepted as law.
Vereisten Opinio iuris: rechtsovertuiging. Rechtsovertuiging: voetpad naast vijver,
wanneer iemand denkt dat hij daar mag lopen omdat er een voetpad is ontstaan is er
sprake van een rechtsovertuiging.
Tot 1958 was het zeerecht ongeschreven recht, het werd gezien als gewoonterecht. Er
waren geen afspraken over het continentaal plat omdat dit voor 1945 niet belangrijk
was, toen wisten ze immers nog niet dat daar olie in zat. De VS begon met het claimen
van het continentaal plat. Veel andere staten gingen dit ook claimen. Staten dachten dat
ze recht hadden op het continentaal plat en dus ontstond er een rechtsovertuiging
gewoonterecht.
Als er sprake is van gewoonterecht zijn alle staten op de hele wereld hieraan gebonden.
Verdragen
Van groot belang omdat het tot rechtszekerheid leidt. Alleen binding voor de staten die
partij zijn geworden bij het verdrag beperkte reikwijdte.
Temporale reikwijdte wanneer het verdrag ingaat.
Materiele reikwijdte is dit verdrag van toepassing op dit geschil?
Samenloop van bronnen
Samenloop van gewoonterecht en verdragsrecht.
,Gewoonterecht krijgt ‘body’ door codificatie in het verdrag. Regel van gewoonterecht
wordt dan omgezet in verdragsrecht. Het verdragsrecht is dan geldig voor alle staten die
gebonden zijn aan het verdrag en het gewoonterecht blijft ook gewoon bestaan en geldt
voor alle landen.
Verdragsrecht kan ook zo worden gezien als kloppend dat het gezien gaat worden als
gewoonterecht (North Sea Contintenal Shelf cases). Regel van verdragsrecht krijgt
zoveel navolging dat het gewoonterecht wordt.
, Inleiding Internationaal Publiekrecht
Subjecten van het internationale publiekrecht (Hoofdstuk 4 Internationaal
publiekrecht als wereldrecht)
Rechtsdeelnemers
Volledige rechtssubjecten:
- Staten, moeten voldoen aan de volgende criteria: een grondgebied, een bevolking,
een regering met effectief gezag over het grondgebied en de bevolking en met
tevens de mogelijkheid om internationale betrekkingen met andere staten aan te
gaan.
Law of co-existene Afbakeningsrecht.
Law of co-operation samenwerkingsrecht.
Beperkte rechtspersoonlijkheid
- Internationale organisaties: worden onderscheiden in algemeen politieke (VN en
vele regionale organisaties) en functionele met één bepaald werkterrein (WHO,
FAO, UNESCO en vele andere). De vorming van een groot aantal
statenomspannende organisaties betekend een vermindering van de
beslissingsvrijheid van de soevereine staat.
- Volken: hebben een plaats in het internationaal recht niet alleen als dragers van
rechten die door staten moeten worden gerespecteerd, maar ook als dragers van
rechten waarvoor zij zelf kunnen opkomen. Er wordt algemeen aangenomen dat
een volk geschikt over een gemeenschappelijk grondgebied, een geschiedenis,
een taal en een cultuur.
- Mensen
- Internationale ondernemingen
- Mensheid?: het is nog een open vraag of ‘mankind’, de mensheid, als subject van
internationaal publiekrecht is erkend.
Het recht van internationale organisaties (Hoofdstuk 7 Internationaal
publiekrecht als wereldrecht)
Soorten internationale organisaties
- Onderscheid naar werkingsgebied: Functionele, deze zien slechts toe op een
specifiek gebied van internationale samenwerking, en algemene politieke, deze
hebben een meer omvattend karakter.
- Onderscheid naar lidmaatschap: Open organisaties het lidmaatschap staat
open voor alle staten. Gesloten organisaties het lidmaatschap is beperkt tot
staten die tot een bepaalde groep behoren of die een specifiek belang behartigen.
- Onderscheid naar bevoegdheden: Intergouvernementele organisatie staat
behoudt volledig zijn soevereine beslissingsmacht, de vertegenwoordiger treedt
op ter behartiging van zijn nationaal belang. Besluitvorming via unanieme
beslissing. Supranationale organisatie vorming van een nieuwe,
bovenstatelijke, gemeenschap die in het gemeenschappelijke belang een taak
vervult op een bepaald gebied waar vroeger de nationale staat optrad.
Doelstellingen van de Verenigde Naties
Oorspronkelijk (art. 1 VN-Handvest):
- Internationale vrede en veiligheid.
- Vriendschappelijke betrekkingen tussen staten.
