Samenvatting
Handboek groepsdynamica-remmerswaal
,Hoofdstuk 1 Groepsdynamica tussen psychologie en sociologie 4
Hoofdstuk 2 Grondslagen van de groepsdynamica 6
Hoofdstuk 3 Definitie van de groep en soorten groepen 8
Hoofdstuk 4 Niveaus in groepen 10
Hoofdstuk 5 Groepsvorming en groepsontwikkeling 12
Hoofdstuk 6 Communicatie 14
Hoofdstuk 7 Hoofdthema’s uit de systeem- en communicatietheorie 16
Hoofdstuk 8 De Roos van Leary 18
Hoofdstuk 9 Communicatie in groepen 20
Hoofdstuk 10 Feedback in groepen 22
Hoofdstuk 11 Groepsprocessen en groepsfenomenen 24
Hoofdstuk 12 Leiderschap 26
Hoofdstuk 13 Situationeel leiderschap 28
Hoofdstuk 14 Teams 30
Hoofdstuk 15 Grote groepen 32
,
, Hoofdstuk 1 Groepsdynamica tussen psychologie en sociologie
1.1 Inleiding
Groepsdynamica wil zeggen dat je in een bepaalde groep naar de gedragingen van de
mensen binnen de groep gaat kijken. Groepsdynamica is hier de studie van. Belangrijke
groepen zijn primaire groepen. Dit zijn groepen die bij je opvoeding in je directe
omgeving zijn, denk aan het gezin bijvoorbeeld. Deze groepen vormen een deel van je
persoonlijkheid en je normen en waarden. Dit proces noemen wij ook wel
cultuuroverdracht.
Enkele weerstanden tegen groepsdynamisch denken
Er zijn in de wetenschap de nodige vragen gesteld bij de echtheid van de
groepsdynamica. Individualistisch denken is hier een voorbeeld van. Dit is erg sterk
aanwezig waardoor de groepsdynamica wel eens hevige ondervraging ondervond. Dit
soort denken wil zeggen dat je vooral aan jezelf denkt en niet erg met anderen bezig
bent. Een zijtak hiervan is het narcisme. Dit wil zeggen dat je het individu centraal stelt
en rest als het ware een beetje vergeet. Waar je vandaan komt bepaalt voor een deel je
identiteit, dit noemen wij etnische identiteit.
1.2 De mogelijke brugfunctie van groepsdynamica
De brugfunctie wil zeggen dat je het individu en de groep gaat koppelen. Door de
renaissance in Europa is het beeld van het individu sterk gaan veranderen. Het individu
komt meer centraal te staan. Dit noemen wij ook wel individualisering. De
wisselwerking tussen het individu en de groep noemen wij ook wel relatieve
autonomie. Dit wil zeggen dat je voor een deel toch altijd afhankelijk bent van anderen.
1.3 Het individu
Het individu is onderhevig aan polariteit, dit wil zeggen dat er een wisselwerking
plaatsvindt bij twee bronnen. Denk bijvoorbeeld aan de man en vrouw, hiertussen zitten
veel vooroordelen verwerkt waardoor er polariteit ontstaat en zo bepaalde delen van het
individu kunnen gaan vormen. Identiteit wil zeggen hoe jij jezelf ziet of definieert.
1.4 De groep
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je bij een groep gaat. Dit is vaak te
definiëren aan de hand van twee soorten groepen. Als eerste de sociaalemotionele
groepen. Denk hierbij aan het praten met je vrienden. Als tweede de rationele
groepen. Denk hierbij aan een werk- of taakgroep. Een ander woord voor die
sociaalemotionele groep is de primaire groep. Een ander woord voor de rationele
groepen is de secundaire groep. Hier voldoe je aan je rationele behoeften.
1.5 De maatschappij
De maatschappij kunnen we definiëren aan de hand van verschillende organisaties en
instituten. In het volgende rijtje kun je zien hoe de maatschappij dan ongeveer wordt
gevormd:
• Primaire groep
• Gevolg sociale klassen
• Maatschappij
4
Handboek groepsdynamica-remmerswaal
,Hoofdstuk 1 Groepsdynamica tussen psychologie en sociologie 4
Hoofdstuk 2 Grondslagen van de groepsdynamica 6
Hoofdstuk 3 Definitie van de groep en soorten groepen 8
Hoofdstuk 4 Niveaus in groepen 10
Hoofdstuk 5 Groepsvorming en groepsontwikkeling 12
Hoofdstuk 6 Communicatie 14
Hoofdstuk 7 Hoofdthema’s uit de systeem- en communicatietheorie 16
Hoofdstuk 8 De Roos van Leary 18
Hoofdstuk 9 Communicatie in groepen 20
Hoofdstuk 10 Feedback in groepen 22
Hoofdstuk 11 Groepsprocessen en groepsfenomenen 24
Hoofdstuk 12 Leiderschap 26
Hoofdstuk 13 Situationeel leiderschap 28
Hoofdstuk 14 Teams 30
Hoofdstuk 15 Grote groepen 32
,
, Hoofdstuk 1 Groepsdynamica tussen psychologie en sociologie
1.1 Inleiding
Groepsdynamica wil zeggen dat je in een bepaalde groep naar de gedragingen van de
mensen binnen de groep gaat kijken. Groepsdynamica is hier de studie van. Belangrijke
groepen zijn primaire groepen. Dit zijn groepen die bij je opvoeding in je directe
omgeving zijn, denk aan het gezin bijvoorbeeld. Deze groepen vormen een deel van je
persoonlijkheid en je normen en waarden. Dit proces noemen wij ook wel
cultuuroverdracht.
Enkele weerstanden tegen groepsdynamisch denken
Er zijn in de wetenschap de nodige vragen gesteld bij de echtheid van de
groepsdynamica. Individualistisch denken is hier een voorbeeld van. Dit is erg sterk
aanwezig waardoor de groepsdynamica wel eens hevige ondervraging ondervond. Dit
soort denken wil zeggen dat je vooral aan jezelf denkt en niet erg met anderen bezig
bent. Een zijtak hiervan is het narcisme. Dit wil zeggen dat je het individu centraal stelt
en rest als het ware een beetje vergeet. Waar je vandaan komt bepaalt voor een deel je
identiteit, dit noemen wij etnische identiteit.
1.2 De mogelijke brugfunctie van groepsdynamica
De brugfunctie wil zeggen dat je het individu en de groep gaat koppelen. Door de
renaissance in Europa is het beeld van het individu sterk gaan veranderen. Het individu
komt meer centraal te staan. Dit noemen wij ook wel individualisering. De
wisselwerking tussen het individu en de groep noemen wij ook wel relatieve
autonomie. Dit wil zeggen dat je voor een deel toch altijd afhankelijk bent van anderen.
1.3 Het individu
Het individu is onderhevig aan polariteit, dit wil zeggen dat er een wisselwerking
plaatsvindt bij twee bronnen. Denk bijvoorbeeld aan de man en vrouw, hiertussen zitten
veel vooroordelen verwerkt waardoor er polariteit ontstaat en zo bepaalde delen van het
individu kunnen gaan vormen. Identiteit wil zeggen hoe jij jezelf ziet of definieert.
1.4 De groep
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je bij een groep gaat. Dit is vaak te
definiëren aan de hand van twee soorten groepen. Als eerste de sociaalemotionele
groepen. Denk hierbij aan het praten met je vrienden. Als tweede de rationele
groepen. Denk hierbij aan een werk- of taakgroep. Een ander woord voor die
sociaalemotionele groep is de primaire groep. Een ander woord voor de rationele
groepen is de secundaire groep. Hier voldoe je aan je rationele behoeften.
1.5 De maatschappij
De maatschappij kunnen we definiëren aan de hand van verschillende organisaties en
instituten. In het volgende rijtje kun je zien hoe de maatschappij dan ongeveer wordt
gevormd:
• Primaire groep
• Gevolg sociale klassen
• Maatschappij
4
