Verhouding hoofdstuk 1 t/m 5, korte samenvatting.
1.1
Er zijn 3 vormen van sociale ongelijkheid:
● Ongelijke verdeling van (politieke) macht: binnen een netwerk zijn mensen
afhankelijk van iemand en zijn er ook machtsverhoudingen.
● Ongelijke verdeling van bezit: de feitelijke beschikkingsmacht over goederen, land
en levende have. Kan ook kennis en vermogen zijn.
● Ongelijke verdeling van status: de waardering en behandeling van personen op
grond van hun maatschappelijke positie en leefstijl. Een soort rangorde.
Ook staten zijn meer afhankelijk van elkaar. > globalisering. (EU)
Grote landen willen met een combinatie van militaire en economische macht hun invloed
maximaliseren. Er ontstaat tussen landen een soort strijd waarbij botsende belangen op vele
factoren berusten: economisch, demografisch, oppervlakte van een land en cultuur van
landen etc.
1.2
Wetenschappelijke theorieën die gedrag van nationale staten beschrijven:
● Realistische theorieën: beschrijven de relatie van het ene tot het andere land als
een machtsstrijd. Ze spreken van een veiligheidsdilemma: staten moeten zichzelf
bewapenen omdat niemand te vertrouwen is. De oplossing om oorlog te voorkomen
moet door: versterken van de eigen macht (sterk leger bv), door het voeren van
onderhandelingen en door het vormen van allianties.
● Liberale theorieën zien een grote mate van afhankelijkheid tussen staten. De
soevereiniteit bestaat alleen op papier. Een land is verbonden aan internationale
actoren. Door internationale samenwerking kan gemeenschappelijke veiligheid en
vrede gecreeërd worden. Internationale verhoudingen worden bepaald door bv.
militaire of economische macht. Niet gouvernementele organisaties (Shell, Amnesty,
Unilever etc) beslissen mee in alles.
● Marxistische theorieën: kijken naar de ongelijke internationale economische
betrekkingen tussen staten en sociale klassen. Macht werkt onderdrukkend.
(klasseloze samenleving nastreven)
● Sociaal constructivistische theorieën: de sociale wereld verschilt van de fysieke
wereld. > sociale wereld > ideeën, gedachten, betekenissen van de mensen. >
bepalen de identiteit. De verhoudingen tussen staten maken ook deel uit van de
sociale wereld. Machtsverhoudingen veranderen als de betekenis ervan in de
hoofden van mensen verandert.
● Politiek psychologische theorieën: contacten via staten lopen via mensen die
individueel vorm geven aan het beleid.
2.1
Macht > vermogen om hulpbronnen in te zetten op bepaalde doelstellingen te bereiken en
de handelingsmogelijkheden van andere te beperken of te vergroten.
Formele macht > is formeel afgesproken en vastgelegd.
Informele macht is de macht die iemand krijgt door zijn uitstraling door bv. traditie,
vaardigheden/kennis of charisma.
1.1
Er zijn 3 vormen van sociale ongelijkheid:
● Ongelijke verdeling van (politieke) macht: binnen een netwerk zijn mensen
afhankelijk van iemand en zijn er ook machtsverhoudingen.
● Ongelijke verdeling van bezit: de feitelijke beschikkingsmacht over goederen, land
en levende have. Kan ook kennis en vermogen zijn.
● Ongelijke verdeling van status: de waardering en behandeling van personen op
grond van hun maatschappelijke positie en leefstijl. Een soort rangorde.
Ook staten zijn meer afhankelijk van elkaar. > globalisering. (EU)
Grote landen willen met een combinatie van militaire en economische macht hun invloed
maximaliseren. Er ontstaat tussen landen een soort strijd waarbij botsende belangen op vele
factoren berusten: economisch, demografisch, oppervlakte van een land en cultuur van
landen etc.
1.2
Wetenschappelijke theorieën die gedrag van nationale staten beschrijven:
● Realistische theorieën: beschrijven de relatie van het ene tot het andere land als
een machtsstrijd. Ze spreken van een veiligheidsdilemma: staten moeten zichzelf
bewapenen omdat niemand te vertrouwen is. De oplossing om oorlog te voorkomen
moet door: versterken van de eigen macht (sterk leger bv), door het voeren van
onderhandelingen en door het vormen van allianties.
● Liberale theorieën zien een grote mate van afhankelijkheid tussen staten. De
soevereiniteit bestaat alleen op papier. Een land is verbonden aan internationale
actoren. Door internationale samenwerking kan gemeenschappelijke veiligheid en
vrede gecreeërd worden. Internationale verhoudingen worden bepaald door bv.
militaire of economische macht. Niet gouvernementele organisaties (Shell, Amnesty,
Unilever etc) beslissen mee in alles.
● Marxistische theorieën: kijken naar de ongelijke internationale economische
betrekkingen tussen staten en sociale klassen. Macht werkt onderdrukkend.
(klasseloze samenleving nastreven)
● Sociaal constructivistische theorieën: de sociale wereld verschilt van de fysieke
wereld. > sociale wereld > ideeën, gedachten, betekenissen van de mensen. >
bepalen de identiteit. De verhoudingen tussen staten maken ook deel uit van de
sociale wereld. Machtsverhoudingen veranderen als de betekenis ervan in de
hoofden van mensen verandert.
● Politiek psychologische theorieën: contacten via staten lopen via mensen die
individueel vorm geven aan het beleid.
2.1
Macht > vermogen om hulpbronnen in te zetten op bepaalde doelstellingen te bereiken en
de handelingsmogelijkheden van andere te beperken of te vergroten.
Formele macht > is formeel afgesproken en vastgelegd.
Informele macht is de macht die iemand krijgt door zijn uitstraling door bv. traditie,
vaardigheden/kennis of charisma.
