Nucleaire geneeskunde
1. Basisprincipes, radiofarmaca en meetapparatuur
1.1. Basisprincipes
- Basisprincipe= tracerprincipe
o Met kleine hoeveelheid tracer: de functie van organen meten
- Radioactief label: radiofarmaca
o Aangepast aan de fysiologische functie die men wil weten/ meten
- Men meet radioactiviteitsverdeling in het lichaam weergave van
opgenomen farmaca
- Meet functie van organen, niet de vorm
- 3 takken van de nucleaire geneeskunde:
o ‘In vitro’ onderzoeken: omvat alle tests die in een laboratorium
uitgevoerd worden
Primaire diagnose + follow up’s
o ‘In vivo’ onderzoeken: producten worden hierbij niet aan bloed/ andere
vochten van pt toegevoegd in een labo rechtstreeks aan pt
toegedient
Funtionele onderzoeken
o Therapieën: gebruik maken van de schadelijke effecten van
ioniserende straling
Behandeling tumoren en goedaardige aandoeningen
1.2. Radiofarmaca
- Radiofarmacon: geneesmiddel dat de radioactiviteit naar het doelorgaan
brengt
o 2 delen:
Farmacon
Radionuclide
- Meest gebruikte gammastralers: technetium 99m 1/2e tijd= 6u
o Stralingsenergie: 140KeV
- Technetium wordt uit een generator geëlueerd vanuit molybdeen 99m
- Meestal intraveneus: Tc-99m MDP of Tc-99HDP
o Kan ook via voeding, inhalatie,…
- Bepaalde tijd wachten beelden maken
- Meest gebruikte positronemitter: Fluor-18 1/2e tijd= 2u
o FDG: fluoro-deoxyglucose
o Meeste PET-liganden: dienen ter plaatse aangemaakt te worden in
cyclotron
- b- stralers voor specifieke therapeutische indicaties
1.3. Meetapparatuur
- Positronemissietomografie: PET
o b+ emitters gammastraling produceren
- Single photon emissie computertomografie: SPECT
o Gammafotonen direct uitzenden
- SPECT en PET: de detectoren zijn beide gebaseerd op zelfde basistechnologie:
scintillator
, o PET: zendt 2 fotonen uit
- gekoppeld via een lichtgeleider aan een fotodetector
o Doel scintillator: gammastralen stoppen en de geabsorbeerde E
omzetten in zichtbaar scintillatielicht fotodetector elektrische puls
- Detectie gammastraling= gammacamera
o Anger= synoniem
- Enkel loodrechte gammastralen door collimatoromgezet in lichtflits via
scintillatiekristal (NaI)
- Lichtflits Fotomultiplier elektrisch signaal versterken computer gaat
lokalisatie checken afbeelding
- Soorten beelden:
o Planaire scan: deel van lichaam wordt door camera opgenomen
o Whole body scan: ganse pt wordt langs camera geschoven
o Tomografische scan: de camera draait in verschillende stappen rond
patiënt
SPECT
Getriggerde beelden: camera gestuurd door EKG van
pt: dynamische sessie van opname per hartcyclus
- PET-camera:
o 1 paar gammafotonen gedetecteerd in een ring detector
2 fotonen tegelijkertijd gedetecteerd door de detector 180° tov
elkaar afkomstig van verval van zelfde positron
Berekenen waarvan de annihilatie komt
- Functionele info nucleaire geneeskunde: complementair aan de anatomische
info van radiologische beeldvorming
o Multimodale beeldvorming (hybride)
1.4. Principes voor data-acquisitie in nucleaire geneeskunde
1.4.1. Single photon imaging
- Impulsen die binnen venster van acceptatie liggen, gecentreerd op de
fotopiek van een nuclide uiteindelijke beeld
- Beeldvorming met 1 foton: planaire acquisitie
o Projectie van radioactiviteitsverdeling vd pt onder 1 vaste hoek
- 360° boog rond FOV: tomografische acquisitie
1.4.2. PET-imaging
- Detector in ringgeometrie rond de pt
- PET + CT=optimale beeldkwaliteit
- Enkel tomografische beelden
1.4.3.
Statische acquisitie
1. Basisprincipes, radiofarmaca en meetapparatuur
1.1. Basisprincipes
- Basisprincipe= tracerprincipe
o Met kleine hoeveelheid tracer: de functie van organen meten
- Radioactief label: radiofarmaca
o Aangepast aan de fysiologische functie die men wil weten/ meten
- Men meet radioactiviteitsverdeling in het lichaam weergave van
opgenomen farmaca
- Meet functie van organen, niet de vorm
- 3 takken van de nucleaire geneeskunde:
o ‘In vitro’ onderzoeken: omvat alle tests die in een laboratorium
uitgevoerd worden
Primaire diagnose + follow up’s
o ‘In vivo’ onderzoeken: producten worden hierbij niet aan bloed/ andere
vochten van pt toegevoegd in een labo rechtstreeks aan pt
toegedient
Funtionele onderzoeken
o Therapieën: gebruik maken van de schadelijke effecten van
ioniserende straling
Behandeling tumoren en goedaardige aandoeningen
1.2. Radiofarmaca
- Radiofarmacon: geneesmiddel dat de radioactiviteit naar het doelorgaan
brengt
o 2 delen:
Farmacon
Radionuclide
- Meest gebruikte gammastralers: technetium 99m 1/2e tijd= 6u
o Stralingsenergie: 140KeV
- Technetium wordt uit een generator geëlueerd vanuit molybdeen 99m
- Meestal intraveneus: Tc-99m MDP of Tc-99HDP
o Kan ook via voeding, inhalatie,…
- Bepaalde tijd wachten beelden maken
- Meest gebruikte positronemitter: Fluor-18 1/2e tijd= 2u
o FDG: fluoro-deoxyglucose
o Meeste PET-liganden: dienen ter plaatse aangemaakt te worden in
cyclotron
- b- stralers voor specifieke therapeutische indicaties
1.3. Meetapparatuur
- Positronemissietomografie: PET
o b+ emitters gammastraling produceren
- Single photon emissie computertomografie: SPECT
o Gammafotonen direct uitzenden
- SPECT en PET: de detectoren zijn beide gebaseerd op zelfde basistechnologie:
scintillator
, o PET: zendt 2 fotonen uit
- gekoppeld via een lichtgeleider aan een fotodetector
o Doel scintillator: gammastralen stoppen en de geabsorbeerde E
omzetten in zichtbaar scintillatielicht fotodetector elektrische puls
- Detectie gammastraling= gammacamera
o Anger= synoniem
- Enkel loodrechte gammastralen door collimatoromgezet in lichtflits via
scintillatiekristal (NaI)
- Lichtflits Fotomultiplier elektrisch signaal versterken computer gaat
lokalisatie checken afbeelding
- Soorten beelden:
o Planaire scan: deel van lichaam wordt door camera opgenomen
o Whole body scan: ganse pt wordt langs camera geschoven
o Tomografische scan: de camera draait in verschillende stappen rond
patiënt
SPECT
Getriggerde beelden: camera gestuurd door EKG van
pt: dynamische sessie van opname per hartcyclus
- PET-camera:
o 1 paar gammafotonen gedetecteerd in een ring detector
2 fotonen tegelijkertijd gedetecteerd door de detector 180° tov
elkaar afkomstig van verval van zelfde positron
Berekenen waarvan de annihilatie komt
- Functionele info nucleaire geneeskunde: complementair aan de anatomische
info van radiologische beeldvorming
o Multimodale beeldvorming (hybride)
1.4. Principes voor data-acquisitie in nucleaire geneeskunde
1.4.1. Single photon imaging
- Impulsen die binnen venster van acceptatie liggen, gecentreerd op de
fotopiek van een nuclide uiteindelijke beeld
- Beeldvorming met 1 foton: planaire acquisitie
o Projectie van radioactiviteitsverdeling vd pt onder 1 vaste hoek
- 360° boog rond FOV: tomografische acquisitie
1.4.2. PET-imaging
- Detector in ringgeometrie rond de pt
- PET + CT=optimale beeldkwaliteit
- Enkel tomografische beelden
1.4.3.
Statische acquisitie