Histologie
SAMENVATTI
NG
1e Ba BMW
,Inleiding:HS1
Een weefsel bestaat uit onder meer cellen, intercellulaire vloeistof en een intercellulaire matrix (oa.
Collageenvezels).
Deze kunnen we onderzoeken onder de microcoop.
De eerste microscoop zijn uitvinder was Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723).
Lengte-eenheden die gebruikt worden voor licht- en elektronenmicroscopie:
SI-eenheid Symbool en waarde
Micrometer 0,001mm = 10−6 m
Nanometer 0,001m = 10−9m
Angstrom 0,1 nm = 10−10 m
Weefselvoorbereiding:
Enkel dunne coupes van weefsels kunnen onderzocht worden met een microscoop (lichtdoorlatend
genoeg).
coupes hebben een kleuring nodig (weinig contrast) soms kunnen er artefacten (=foutieve
veranderingen) voorkomen
Fixatie:
Dit proces stopt het metabolisme van cellen en weefsels en legt de structuur vast. Dit wordt gedaan
voor de andere stappen van bewerkingen om artefacten te voorkomen.
lichtmicroscoop Elektronenmicroscoop
Bevriezing Bevriezing
Bouin (formaldehyde) Glutaardehyde
Formaline (formol) Dubbelfixatie (glutaardehyde+
osmiumtetroxide)
Immersie: fixatiemethode waarbij het weefsel wordt ondergedompeld in zijn fixatief
Perfusie: fixatie via de bloedvaten van het orgaan
betere resultaten door de snelle, directe inwerking van het fixatief
Inbedding: lichtmicroscoop
1. Snijden van een coupe
2. Fixatie van het weefsel (bovenstaande tabel)
3. Dehydratie: weefsel gaat door een graduele alcoholreeks (30-100%)
4. Clearing: de alcohol wordt verwijderd door een lipidenoplosmiddel (xyleen)
5. Paraffine-impregnatie: onderdompeling in vloeibare paraffine (+/- 60°C)
1
, 6. Door middel van stalen mes in een mictrotoom gesneden tot coupes
7. Niet op afbeelding: coupe wordt gemonteerd op objectglaasje, gedeparaffineerd, gekleurd en
onder een dekglaasje ingesloten
Inbedding: elektronenmicroscoop
1. Snijden van het weefsel
2. Fixatie van het weefsel (bovenstaande tabel)
3. Dehydratie: weefsel gaat door een graduele alcoholreeks (30-100%)
4. Plastic monomeer waarin een chemische polymerisator het plastic verhard in twee dagen
5. Door middel van een glazen/ diamante mes in een ultramicrotoom gesneden tot coupes
6. Coupes worden opgevangen in een wateroppervlak dat aansluit op de mesrand
7. Coupes worden opgevist met behulp van een metalen grid
8. Kleuring gebeurd doormiddel vanzware metalen
Kleuring:
Er worden verschillende kleurstoffen gebruikt, dus geen universele kleurstof.
Acidofiel of eosinofiel:
Basische componenten gaan roze aankleuren door het gebruik van een zure kleurstof
Vb: HE- kleuring (= hematoxyline-eosine kleuring)
Hematoxyline gaat ervoor zorgen dat de basofiele elementen donderblauw gaan aankleuren.
Eoasine gaat ervoor zorgen dan de basische componenten donkerroze gaan aankleuren.
resultaat: donkerblauwe kernen met een roze cytoplasma
Lichtmicroscopen:
Helderveld-LM:
De meeste preparaten worden bekeken in een microscoop met een doorvallend witlicht. Dit wordt ook
weleens helderveld-LM genoemd.
Weg van de lichtbundel:
Lichtbron- spiegel- condensor-preparaat- objectieflens-
prisma (afbuigen licht)- oculair
De eindvergroting van een microscoop is de vergroting
van de oculair vermedingvuldigd met de vergroting van het
objectief.
2
, Fluorescentiemicroscoop:
Fluorescerende stoffen zetten excitatielicht van een korte golflengte om in emmisielicht van een
langere golflengte.
Weg van de lichtbundel:
Lichtbron- excitatiefilter ( beperkt de golflengte)- spiegel-
objectieflens- spiegel- sperfilter ( verwijderd resten
excitatielicht)
Hier wordt emissie- en
excitatiebundel van elkaar
gescheiden. (epifluorescentie)
Door het emissielicht kan de stof een
deel van zijn fluorescentie verliezen.
Dit heet ‘photo bleaching’.
Blauw= excitatielicht
Groen= emmisielicht
natuurlijke fluorescentie: bijvoorbeeld vitamines A
fluorescerende probes: localiseren van antilichamen of antigenen ( resultaat: processen in
levende cellen volgen)
Confocale ‘laser-scanning’-microscoop (CLSM):
Weg van de laserbundel:
Scherpe monochrome laserbundel-
spiegelsysteem-objectief-preparaat
Preparaat -objectief- spiegelsysteem-
pinhole -fotomultiplierbuis-computer-
optische coupe
Focusvlak: enkel licht dat invalt op dit vlak
zal doorgelaten worden door de pinhole.
Meet doorgelaten hoeveelheid
Blauw= excitatielicht
licht van pinhole.
Groen= emmisielicht
Elektronenmicroscopen:
Transmissie-elektronenmicroscoop (TEM):
3
SAMENVATTI
NG
1e Ba BMW
,Inleiding:HS1
Een weefsel bestaat uit onder meer cellen, intercellulaire vloeistof en een intercellulaire matrix (oa.
Collageenvezels).
Deze kunnen we onderzoeken onder de microcoop.
De eerste microscoop zijn uitvinder was Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723).
Lengte-eenheden die gebruikt worden voor licht- en elektronenmicroscopie:
SI-eenheid Symbool en waarde
Micrometer 0,001mm = 10−6 m
Nanometer 0,001m = 10−9m
Angstrom 0,1 nm = 10−10 m
Weefselvoorbereiding:
Enkel dunne coupes van weefsels kunnen onderzocht worden met een microscoop (lichtdoorlatend
genoeg).
coupes hebben een kleuring nodig (weinig contrast) soms kunnen er artefacten (=foutieve
veranderingen) voorkomen
Fixatie:
Dit proces stopt het metabolisme van cellen en weefsels en legt de structuur vast. Dit wordt gedaan
voor de andere stappen van bewerkingen om artefacten te voorkomen.
lichtmicroscoop Elektronenmicroscoop
Bevriezing Bevriezing
Bouin (formaldehyde) Glutaardehyde
Formaline (formol) Dubbelfixatie (glutaardehyde+
osmiumtetroxide)
Immersie: fixatiemethode waarbij het weefsel wordt ondergedompeld in zijn fixatief
Perfusie: fixatie via de bloedvaten van het orgaan
betere resultaten door de snelle, directe inwerking van het fixatief
Inbedding: lichtmicroscoop
1. Snijden van een coupe
2. Fixatie van het weefsel (bovenstaande tabel)
3. Dehydratie: weefsel gaat door een graduele alcoholreeks (30-100%)
4. Clearing: de alcohol wordt verwijderd door een lipidenoplosmiddel (xyleen)
5. Paraffine-impregnatie: onderdompeling in vloeibare paraffine (+/- 60°C)
1
, 6. Door middel van stalen mes in een mictrotoom gesneden tot coupes
7. Niet op afbeelding: coupe wordt gemonteerd op objectglaasje, gedeparaffineerd, gekleurd en
onder een dekglaasje ingesloten
Inbedding: elektronenmicroscoop
1. Snijden van het weefsel
2. Fixatie van het weefsel (bovenstaande tabel)
3. Dehydratie: weefsel gaat door een graduele alcoholreeks (30-100%)
4. Plastic monomeer waarin een chemische polymerisator het plastic verhard in twee dagen
5. Door middel van een glazen/ diamante mes in een ultramicrotoom gesneden tot coupes
6. Coupes worden opgevangen in een wateroppervlak dat aansluit op de mesrand
7. Coupes worden opgevist met behulp van een metalen grid
8. Kleuring gebeurd doormiddel vanzware metalen
Kleuring:
Er worden verschillende kleurstoffen gebruikt, dus geen universele kleurstof.
Acidofiel of eosinofiel:
Basische componenten gaan roze aankleuren door het gebruik van een zure kleurstof
Vb: HE- kleuring (= hematoxyline-eosine kleuring)
Hematoxyline gaat ervoor zorgen dat de basofiele elementen donderblauw gaan aankleuren.
Eoasine gaat ervoor zorgen dan de basische componenten donkerroze gaan aankleuren.
resultaat: donkerblauwe kernen met een roze cytoplasma
Lichtmicroscopen:
Helderveld-LM:
De meeste preparaten worden bekeken in een microscoop met een doorvallend witlicht. Dit wordt ook
weleens helderveld-LM genoemd.
Weg van de lichtbundel:
Lichtbron- spiegel- condensor-preparaat- objectieflens-
prisma (afbuigen licht)- oculair
De eindvergroting van een microscoop is de vergroting
van de oculair vermedingvuldigd met de vergroting van het
objectief.
2
, Fluorescentiemicroscoop:
Fluorescerende stoffen zetten excitatielicht van een korte golflengte om in emmisielicht van een
langere golflengte.
Weg van de lichtbundel:
Lichtbron- excitatiefilter ( beperkt de golflengte)- spiegel-
objectieflens- spiegel- sperfilter ( verwijderd resten
excitatielicht)
Hier wordt emissie- en
excitatiebundel van elkaar
gescheiden. (epifluorescentie)
Door het emissielicht kan de stof een
deel van zijn fluorescentie verliezen.
Dit heet ‘photo bleaching’.
Blauw= excitatielicht
Groen= emmisielicht
natuurlijke fluorescentie: bijvoorbeeld vitamines A
fluorescerende probes: localiseren van antilichamen of antigenen ( resultaat: processen in
levende cellen volgen)
Confocale ‘laser-scanning’-microscoop (CLSM):
Weg van de laserbundel:
Scherpe monochrome laserbundel-
spiegelsysteem-objectief-preparaat
Preparaat -objectief- spiegelsysteem-
pinhole -fotomultiplierbuis-computer-
optische coupe
Focusvlak: enkel licht dat invalt op dit vlak
zal doorgelaten worden door de pinhole.
Meet doorgelaten hoeveelheid
Blauw= excitatielicht
licht van pinhole.
Groen= emmisielicht
Elektronenmicroscopen:
Transmissie-elektronenmicroscoop (TEM):
3
