Methoden vd Rechtswetenschap HC 1- 26 oktober 2020
Algemene vragen: mail naar
Wat is methodologie :
Een systematische manier van kennisvergaring
Keuze voor een methode geeft structuur aan het betoog.
Verplichte excuses benaderen vanuit:
Psychologie
Juridisch
Rechtstheorie
Andere disciplines: rechtsgeschiedenis, rechtssociologie, rechtseconomie, etc.
Psychologie:
Stel dat je wil onderzoeken of slachtoffers/mensen prijs stellen op verplichte excuses, welke
methodes zou je dan kunnen gebruiken om dat te onderzoeken:
- Interviews, vignettenondezoek (je leg een bepaald scenario aan iemand voor : er gebeurt iets
en excuses wordt aangeboden, je neemt een enquete en je kijkt wat mensen ervan vinden)
- Ook: resultaten van eerder onderzoek bekijken en analyseren. (wat voor studies zijn eerder
gedaan over excuses en wat voor resultaten zijn daaruit gekomen)
Arno Akkermans & Gijs van Dijck: oprechtheid is niet van belang (artikel opgenomen in sylabus)
Hoe bepaal je of onderzoek van Risen & Gilovich methodologisch verantwoord is? En: doen
Akkermans en Van Dijck een geslaagd beroep op de psychologie.
- Hoe betrouwbaar en hoe valide : bij klein onderzoek kan je zeggen is niet valide. Typisch
vragen die je kunt stellen bij empirisch onderzoek.
- Zijn er ook andere studies voor handen die iets anders laten zien?
- In hoeverre /op welke manier zijn deze studies relevant voor het juridisch perspectief.
Kanttekeningen bij te plaatsen:
- Is het onderzoek van Risen & Gilovich wel betrouwbaar? Het onderzoek van Jehle e.a 2012
heeft bijvoorbeeld een ander resultaat.
- Er zijn ook psychologische studies die het belang van oprechtheid benadrukken.
- Wat betekent het voor het recht dat mensen niet goed onderscheid maken tussen spontane
en verplichte excuses.
(Zie het schema opgenomen in HC geeft samengevat)
Juridisch
Stel je wil het onderwerp verplichte excuses vanuit een juridisch oogpunt benaderen. Welke vraag
zou je dan kunnen stellen en welke methode maak je gebruik: evaluatief onderzoek: bijvoorbeeld
hoe verhouden verplichte excuses zich tot de vrijheid van meningsuiting.
Doe je door middel van literatuuronderzoek en jurisprudentieanalyse.
Waarom is het vanuit methodologisch oogpunt verantwoord om uitspraken van het EHRM re
analyseren. Omdat de NL rechtsorde ook in samenhang is met Europese regelgeving.
Grondslag is typisch juridische vraag.
(Zie het schema opgenomen in HC geeft samengevat)
,Rechtstheorie
Stel uit onderzoek blijkt dat slachtoffers er prijs op stellen excuses te kunnen vorderen en deze
vervolgens ook te krijgen. Welke kritische rechtstheoretische vraag kun je hierover stellen.
- Waarom stellen ze dit op prijs. En is dit motief wel aanvaardbaar?
- Mogelijk motief: vernedering van de tegenpartij (door het stof laten gaan)
Empirisch onderzoek mogelijk, maar ook normatief onderzoek
- Empirisch : wanneer voelen mensen zich vernederd
- Normatief: wat zou een goed criterium zijn voor vernedering. Vb: Margalit: van vernedering
sprake wanneer iemand als minderwaardig of als kind wordt behandeld. Dan ga je erover
nadenken.
Empirisch is bijv. interviews en vignettenonderzoek.
Waarom methoden debat?
Methodologische verantwoording
Waarom zou je kunnen twijfelen aan de wetenschappelijkheid van de rechtsgeleerdheid:
- Geen hypothesen, theorieën, experimenten, statistiek
- Geen neutrale distantie (je vertelt iets over het recht, maar de rechter kan het ook weer
gebruiken, er zitten allerlei dwarsverbanden tussen, is er wel een neutrale instantie)
- Samenloop onderzoek en rechtspraktijk
Versterking van de rechtsgeleerdheid als wetenschap:
Stolker;
- Vergroten kennis dient centraal te staan
- Meer aandacht voor de persoon van de onderzoeker
- Meer aandacht voor de empirische kant van de zaak
Van Klink & Poort
- Maken een onderscheid tussen evidence based en value based. Als je gaat onderzoeken wat
voor criterium kunnen we daarvoor opstellen zit je in value based.
, Methoden vd Rechtswetenschap HC 2- 2 november 2020
. Juridisch-dogmatisch onderzoek houdt in:
Franken beschrijft het als onderzoek dat betrekking heeft op het geldende recht, het
positieve recht. Het object van onderzoek is het recht dat nu geldt of vroeger heeft gegolden,
dat verwijst naar wetgeving/beginselen/verdragen/geschreven of ongeschreven recht.
Juridisch-dogmatisch onderzoek doet dus onderzoek naar de rechtsbronnen.
Die rechtsbronnen moeten bewerkt worden en dan kom je op het terrein van rechtsvinding.
Je gaat die rechtsbronnen beschrijven, je geeft een analyse ten derde kan je kritiek hebben
op de manier waarop die rechtsbronnen het recht vastleggen. (kritiek op rechterlijke
uitspraken/wetsvoorstellen) dan kan je aanbevelingen doen om het recht te verbeteren.
Vragen waar juridische onderzoekers zich mee bezig houden hebben een algemeen karakter
(rechter moet in een concreet geval oplossen, algemene vraagstelling) terwijl een
rechtswetenschapper naar een aantal uitspraken gaat kijken. Rechtswetenschapper is bezig
met ontwikkeling doctrine (samenhangend geheel van uitspraken over het recht) en niet
alleen beslissingen in een concreet geval zoals de rechter. Onderzoeker gaat ook het debat
aan met andere wetenschappers, en niet perse met mensen uit de praktijk.
Rechtswetenschap heeft als object het recht, maar wat is dit recht dan en hoe kijk je
hiernaar. Een driehoekmodel van het recht is beschikbaar. Recht bestaat in dit model uit 2
momenten.
Ideële moment: waar geven die regels van het positieve recht uitdrukking aan.
Is dus de ratio achter de regels.
Juridisch-dogmatisch onderzoek houdt zich met rechtsbronnen bezig en de bewerking van
die bronnen. Dan heb je drie stroming/theorieën over wat recht is en waar je het kan
vinden:
1. Normatieve moment:
Rechstpositivisme = wetgeving, verdragen, rechtspraak, bestuursbesluiten, contracten
etc. → positief recht.
(In het rechtspositivisme wordt het normatieve moment voorop gesteld, dus het
positieve recht, positief betekend neergelegd of vastgesteld door autoriteiten denk aan
de wetgever/rechter/staten. Ook burgers kunnen in gevallen recht scheppen, denk aan
koopcontracten dan is het ook bindend. Volgens het rechtspositivisme vind je het recht
in de officiële rechtsbronnen vastgesteld door juridische autoriteiten, in
wetgeving/rechtspraak/besluiten van het bestuur/contracten enzovoort)
Is een opvatting over wat het recht is, niet hoe het zou moeten zijn.
Algemene vragen: mail naar
Wat is methodologie :
Een systematische manier van kennisvergaring
Keuze voor een methode geeft structuur aan het betoog.
Verplichte excuses benaderen vanuit:
Psychologie
Juridisch
Rechtstheorie
Andere disciplines: rechtsgeschiedenis, rechtssociologie, rechtseconomie, etc.
Psychologie:
Stel dat je wil onderzoeken of slachtoffers/mensen prijs stellen op verplichte excuses, welke
methodes zou je dan kunnen gebruiken om dat te onderzoeken:
- Interviews, vignettenondezoek (je leg een bepaald scenario aan iemand voor : er gebeurt iets
en excuses wordt aangeboden, je neemt een enquete en je kijkt wat mensen ervan vinden)
- Ook: resultaten van eerder onderzoek bekijken en analyseren. (wat voor studies zijn eerder
gedaan over excuses en wat voor resultaten zijn daaruit gekomen)
Arno Akkermans & Gijs van Dijck: oprechtheid is niet van belang (artikel opgenomen in sylabus)
Hoe bepaal je of onderzoek van Risen & Gilovich methodologisch verantwoord is? En: doen
Akkermans en Van Dijck een geslaagd beroep op de psychologie.
- Hoe betrouwbaar en hoe valide : bij klein onderzoek kan je zeggen is niet valide. Typisch
vragen die je kunt stellen bij empirisch onderzoek.
- Zijn er ook andere studies voor handen die iets anders laten zien?
- In hoeverre /op welke manier zijn deze studies relevant voor het juridisch perspectief.
Kanttekeningen bij te plaatsen:
- Is het onderzoek van Risen & Gilovich wel betrouwbaar? Het onderzoek van Jehle e.a 2012
heeft bijvoorbeeld een ander resultaat.
- Er zijn ook psychologische studies die het belang van oprechtheid benadrukken.
- Wat betekent het voor het recht dat mensen niet goed onderscheid maken tussen spontane
en verplichte excuses.
(Zie het schema opgenomen in HC geeft samengevat)
Juridisch
Stel je wil het onderwerp verplichte excuses vanuit een juridisch oogpunt benaderen. Welke vraag
zou je dan kunnen stellen en welke methode maak je gebruik: evaluatief onderzoek: bijvoorbeeld
hoe verhouden verplichte excuses zich tot de vrijheid van meningsuiting.
Doe je door middel van literatuuronderzoek en jurisprudentieanalyse.
Waarom is het vanuit methodologisch oogpunt verantwoord om uitspraken van het EHRM re
analyseren. Omdat de NL rechtsorde ook in samenhang is met Europese regelgeving.
Grondslag is typisch juridische vraag.
(Zie het schema opgenomen in HC geeft samengevat)
,Rechtstheorie
Stel uit onderzoek blijkt dat slachtoffers er prijs op stellen excuses te kunnen vorderen en deze
vervolgens ook te krijgen. Welke kritische rechtstheoretische vraag kun je hierover stellen.
- Waarom stellen ze dit op prijs. En is dit motief wel aanvaardbaar?
- Mogelijk motief: vernedering van de tegenpartij (door het stof laten gaan)
Empirisch onderzoek mogelijk, maar ook normatief onderzoek
- Empirisch : wanneer voelen mensen zich vernederd
- Normatief: wat zou een goed criterium zijn voor vernedering. Vb: Margalit: van vernedering
sprake wanneer iemand als minderwaardig of als kind wordt behandeld. Dan ga je erover
nadenken.
Empirisch is bijv. interviews en vignettenonderzoek.
Waarom methoden debat?
Methodologische verantwoording
Waarom zou je kunnen twijfelen aan de wetenschappelijkheid van de rechtsgeleerdheid:
- Geen hypothesen, theorieën, experimenten, statistiek
- Geen neutrale distantie (je vertelt iets over het recht, maar de rechter kan het ook weer
gebruiken, er zitten allerlei dwarsverbanden tussen, is er wel een neutrale instantie)
- Samenloop onderzoek en rechtspraktijk
Versterking van de rechtsgeleerdheid als wetenschap:
Stolker;
- Vergroten kennis dient centraal te staan
- Meer aandacht voor de persoon van de onderzoeker
- Meer aandacht voor de empirische kant van de zaak
Van Klink & Poort
- Maken een onderscheid tussen evidence based en value based. Als je gaat onderzoeken wat
voor criterium kunnen we daarvoor opstellen zit je in value based.
, Methoden vd Rechtswetenschap HC 2- 2 november 2020
. Juridisch-dogmatisch onderzoek houdt in:
Franken beschrijft het als onderzoek dat betrekking heeft op het geldende recht, het
positieve recht. Het object van onderzoek is het recht dat nu geldt of vroeger heeft gegolden,
dat verwijst naar wetgeving/beginselen/verdragen/geschreven of ongeschreven recht.
Juridisch-dogmatisch onderzoek doet dus onderzoek naar de rechtsbronnen.
Die rechtsbronnen moeten bewerkt worden en dan kom je op het terrein van rechtsvinding.
Je gaat die rechtsbronnen beschrijven, je geeft een analyse ten derde kan je kritiek hebben
op de manier waarop die rechtsbronnen het recht vastleggen. (kritiek op rechterlijke
uitspraken/wetsvoorstellen) dan kan je aanbevelingen doen om het recht te verbeteren.
Vragen waar juridische onderzoekers zich mee bezig houden hebben een algemeen karakter
(rechter moet in een concreet geval oplossen, algemene vraagstelling) terwijl een
rechtswetenschapper naar een aantal uitspraken gaat kijken. Rechtswetenschapper is bezig
met ontwikkeling doctrine (samenhangend geheel van uitspraken over het recht) en niet
alleen beslissingen in een concreet geval zoals de rechter. Onderzoeker gaat ook het debat
aan met andere wetenschappers, en niet perse met mensen uit de praktijk.
Rechtswetenschap heeft als object het recht, maar wat is dit recht dan en hoe kijk je
hiernaar. Een driehoekmodel van het recht is beschikbaar. Recht bestaat in dit model uit 2
momenten.
Ideële moment: waar geven die regels van het positieve recht uitdrukking aan.
Is dus de ratio achter de regels.
Juridisch-dogmatisch onderzoek houdt zich met rechtsbronnen bezig en de bewerking van
die bronnen. Dan heb je drie stroming/theorieën over wat recht is en waar je het kan
vinden:
1. Normatieve moment:
Rechstpositivisme = wetgeving, verdragen, rechtspraak, bestuursbesluiten, contracten
etc. → positief recht.
(In het rechtspositivisme wordt het normatieve moment voorop gesteld, dus het
positieve recht, positief betekend neergelegd of vastgesteld door autoriteiten denk aan
de wetgever/rechter/staten. Ook burgers kunnen in gevallen recht scheppen, denk aan
koopcontracten dan is het ook bindend. Volgens het rechtspositivisme vind je het recht
in de officiële rechtsbronnen vastgesteld door juridische autoriteiten, in
wetgeving/rechtspraak/besluiten van het bestuur/contracten enzovoort)
Is een opvatting over wat het recht is, niet hoe het zou moeten zijn.
