Psychoanalyse en psychodynamische benadering
1. Sigmund Freud
- 1856-1939
- Jood
- Geneeskunde - neuroloog
- ‘Grondlegger’ van de psychologie
- Aartsvader van de psychoanalyse
- Bekend van: droomduiding, oedipuscomplex, driften, kracht van het onbewuste, belang
van seksualiteit,…
- Betekenis voor de moderne psychologie?
De aartsvader van deze benadering is Sigmund Freud, een neuroloog uit Wenen. Velen
beschouwen hem als de stichter van psychologie als wetenschap, zelfs al worden zijn
theorieën vandaag de dag niet echt meer serieus genomen. Toch zijn er een groot aantal
freudiaanse ideeën die inmiddels zo ingebakken zijn in de westerse cultuur dat zij nauwelijks
weg te denken zijn. Vraag de man op de straat wat de oorzaak is van iemand psychische
problemen en de kans is vrij groot dat naar zijn jeugd zal worden verwezen: een typisch
uitganspunt van de psychoanalytische visie.
2. De structuur van persoonlijkheid
Drie structuren van de persoonlijkheid
Id (es): deel van de persoonlijkheid dat uit is op bevrediging van eigen lust (onbewust).
Ego (ich): deel van de persoonlijkheid dat het vervullen van wensen tegenover de
realiteit toetst (bewust en voorbewust).
Superego (uber-ich): geweten, of dat deel van de persoonlijkheid dat het gedrag toetst
aan morele waarden en normen (bewust en voorbewust).
, Het Id is een heel eenvoudige structuur dat zich helemaal aan het bewustzijn onttrekt. Freud
gaat uit van twee krachten die zich in het Id afspelenn het zogenoemde libido en de
doodsdrift, die soms ook naar Eros en Thanathos worden vernoemd. Deze kunnen gezien
worden als een op overlevings gerichte energie of drift (libido - Eros) en een op agressieve
energie of drift, die zoekt naar “kalmte en rust van de moederschoot” (doodsdrift -
Thanathos). Ze zijn verder volledig egocentrisch en zijn alleen uit op hun eigen bevrediging.
Het ego is deels bewust, deels onbewust en is letterlijk gespitst op wat de consequenties van
jouw handelen zijn. Hij vraagt zich niet af of je handelen juist of onjuist is, alleen wat de
gevolgen daarvan zullen zijn. Wat hoort of wat niet hoort is het domein van het superego:
daarin worden de morele waarden getoetst. Deze zijn op hun beurt grotendeels afkomstig uit
de cultuur waarin men geboren is.
2.1 Het beeld van de ijsberg
2.2 Manifestaties van het onbewuste
- Versprekingen
- Dromen
- Faalhandelingen
- Hypnose
- Kunst
- …
3. De ontwikkeling van de persoonlijkheid
Freud wilde in zijn theorie niet alleen de structuur van de persoonlijkheid beschrijven, maar
ook hoe die structuren tot stand komen. Daarvoor deelde hij de ontwikkeling op in wat de
psychoseksuele ontwikkelingsstadia worden genoemd. En gezien de tijd waarin Freud
leefde, betrof deze theorie in de eerste instantie alleen de ontwikkeling van de mannelijke
persoonlijkheid.
Freud geloofde dat aan elk stadium een zogenoemde erogene zone was gekoppeld. De term
erogene zone is afgeleid van Eros. Een erogene zone is het lichamelijke gebied dat in een
bepaald stadium de focus heeft voor wat betreft het bevredigen van het libido. Verder
meende Freud dat elk stadium een conflict betrof dat het opgroeiende kind moest oplossen.
1. Sigmund Freud
- 1856-1939
- Jood
- Geneeskunde - neuroloog
- ‘Grondlegger’ van de psychologie
- Aartsvader van de psychoanalyse
- Bekend van: droomduiding, oedipuscomplex, driften, kracht van het onbewuste, belang
van seksualiteit,…
- Betekenis voor de moderne psychologie?
De aartsvader van deze benadering is Sigmund Freud, een neuroloog uit Wenen. Velen
beschouwen hem als de stichter van psychologie als wetenschap, zelfs al worden zijn
theorieën vandaag de dag niet echt meer serieus genomen. Toch zijn er een groot aantal
freudiaanse ideeën die inmiddels zo ingebakken zijn in de westerse cultuur dat zij nauwelijks
weg te denken zijn. Vraag de man op de straat wat de oorzaak is van iemand psychische
problemen en de kans is vrij groot dat naar zijn jeugd zal worden verwezen: een typisch
uitganspunt van de psychoanalytische visie.
2. De structuur van persoonlijkheid
Drie structuren van de persoonlijkheid
Id (es): deel van de persoonlijkheid dat uit is op bevrediging van eigen lust (onbewust).
Ego (ich): deel van de persoonlijkheid dat het vervullen van wensen tegenover de
realiteit toetst (bewust en voorbewust).
Superego (uber-ich): geweten, of dat deel van de persoonlijkheid dat het gedrag toetst
aan morele waarden en normen (bewust en voorbewust).
, Het Id is een heel eenvoudige structuur dat zich helemaal aan het bewustzijn onttrekt. Freud
gaat uit van twee krachten die zich in het Id afspelenn het zogenoemde libido en de
doodsdrift, die soms ook naar Eros en Thanathos worden vernoemd. Deze kunnen gezien
worden als een op overlevings gerichte energie of drift (libido - Eros) en een op agressieve
energie of drift, die zoekt naar “kalmte en rust van de moederschoot” (doodsdrift -
Thanathos). Ze zijn verder volledig egocentrisch en zijn alleen uit op hun eigen bevrediging.
Het ego is deels bewust, deels onbewust en is letterlijk gespitst op wat de consequenties van
jouw handelen zijn. Hij vraagt zich niet af of je handelen juist of onjuist is, alleen wat de
gevolgen daarvan zullen zijn. Wat hoort of wat niet hoort is het domein van het superego:
daarin worden de morele waarden getoetst. Deze zijn op hun beurt grotendeels afkomstig uit
de cultuur waarin men geboren is.
2.1 Het beeld van de ijsberg
2.2 Manifestaties van het onbewuste
- Versprekingen
- Dromen
- Faalhandelingen
- Hypnose
- Kunst
- …
3. De ontwikkeling van de persoonlijkheid
Freud wilde in zijn theorie niet alleen de structuur van de persoonlijkheid beschrijven, maar
ook hoe die structuren tot stand komen. Daarvoor deelde hij de ontwikkeling op in wat de
psychoseksuele ontwikkelingsstadia worden genoemd. En gezien de tijd waarin Freud
leefde, betrof deze theorie in de eerste instantie alleen de ontwikkeling van de mannelijke
persoonlijkheid.
Freud geloofde dat aan elk stadium een zogenoemde erogene zone was gekoppeld. De term
erogene zone is afgeleid van Eros. Een erogene zone is het lichamelijke gebied dat in een
bepaald stadium de focus heeft voor wat betreft het bevredigen van het libido. Verder
meende Freud dat elk stadium een conflict betrof dat het opgroeiende kind moest oplossen.
