Vaatheelkunde
1. Geschiedenis
Bloedsomloop V.C.
Bloed wordt geproduceerd in de lever en geconsumeerd door weefsels
Soms produceert de lever te veel bloed en ontstaat ziekte aderlating
Humorale theorie
Humores (Hippocrates – Galenus)
4 lichaamssappen – types:
Sanguinisch (energiek)
Cholerisch (snel kwaad)
Melancholisch (neerslachtig)
Flegmatisch (weinig emotie)
Ziekte < verstoorde balans
Bloedsoploop 17e eeuw
Harvey, grondlegger moderne theorie mbt bloedsomloop
Lichaam kan dagelijks nooit zoveel bloed produceren obv theorie Galenus
Andreas Vesalius: dissectie op mensen is niet ongevaarlijk
1. Epidemiologie
1,5 miljoen patienten in NL
Dagelijks sterven 100 ptn: 50 -50 (mannen en vrouwen)
Dagelijks sterven 24 mensen < 75 jaar
Dagelijks 640 opnames ikv hart – en vaatziekten
6,8 miljard € jaarlijks
, 1. Atherosclerose / slagaderverkalking
Definitie
Beschadiging van de vaatwand ontsteking verdikking vaatwand
Verdikking tgv WBC en cholesterol die zich opstapelen tgv ontstekingsreactie
Verdikking = plaque
Later kalkafzetting in plaque slagaderverkalking
Risicofactoren
Roken:
Zorgt voor veranderingen in vorm HDL
Daarom verlies van goede eigenschappen HDL
Hoeveelheid HDL neemt ook af
Hoeveelheid LDL neemt toe
Triglyceridengehalte neemt toe
Hoge BD
DM:
Leidt tot ongunstige cholesterolwaarden
Type I: goede controle = betere cholesterolwaarden
Geldt NIET voor type II = ouderdomsdiabetes
Overgewicht:
Ontstaan ‘metabool syndroom’ obesitas
Insulineresistentie (pre-diabetes)
- Patiënten hun insuline in hun bloed is zeer hoog dit om de suikerwaarde in het
bloed normaal te houden pancreas geraakt uitgeput
- Deze patiënten hebben ook sneller last van hoge cholesterol
Overmatige stress
Cholesterol:
HDL / ‘goede’ cholesterol (noodzakelijk om LDL uit de circulatie te halen)
LDL / ‘slechte’ cholesterol
Leeftijd:
De plek van slagaderverkalking:
- Vrouwen: vaak over een grotere lengte en in kleinere bloedvaten
- Mannen: ontwikkelen vaker plaques in grotere tak van een (krans-)slagader
Type plaque: vrouwen anders – daardoor is deze stabieler en ontstaan er minder snel
scheurtjes in de plaque
De totale hoeveelheid plaque: groter bij mannen
Voor menopauze beschermen de vrouwelijke hormonen (oestrogeen) de vaatwand –
word kwetsbaarder en toename kans op beschadiging rond menopauze
1. AAA – abdominaal aorta aneurysma (the silent killer)
1. Geschiedenis
Bloedsomloop V.C.
Bloed wordt geproduceerd in de lever en geconsumeerd door weefsels
Soms produceert de lever te veel bloed en ontstaat ziekte aderlating
Humorale theorie
Humores (Hippocrates – Galenus)
4 lichaamssappen – types:
Sanguinisch (energiek)
Cholerisch (snel kwaad)
Melancholisch (neerslachtig)
Flegmatisch (weinig emotie)
Ziekte < verstoorde balans
Bloedsoploop 17e eeuw
Harvey, grondlegger moderne theorie mbt bloedsomloop
Lichaam kan dagelijks nooit zoveel bloed produceren obv theorie Galenus
Andreas Vesalius: dissectie op mensen is niet ongevaarlijk
1. Epidemiologie
1,5 miljoen patienten in NL
Dagelijks sterven 100 ptn: 50 -50 (mannen en vrouwen)
Dagelijks sterven 24 mensen < 75 jaar
Dagelijks 640 opnames ikv hart – en vaatziekten
6,8 miljard € jaarlijks
, 1. Atherosclerose / slagaderverkalking
Definitie
Beschadiging van de vaatwand ontsteking verdikking vaatwand
Verdikking tgv WBC en cholesterol die zich opstapelen tgv ontstekingsreactie
Verdikking = plaque
Later kalkafzetting in plaque slagaderverkalking
Risicofactoren
Roken:
Zorgt voor veranderingen in vorm HDL
Daarom verlies van goede eigenschappen HDL
Hoeveelheid HDL neemt ook af
Hoeveelheid LDL neemt toe
Triglyceridengehalte neemt toe
Hoge BD
DM:
Leidt tot ongunstige cholesterolwaarden
Type I: goede controle = betere cholesterolwaarden
Geldt NIET voor type II = ouderdomsdiabetes
Overgewicht:
Ontstaan ‘metabool syndroom’ obesitas
Insulineresistentie (pre-diabetes)
- Patiënten hun insuline in hun bloed is zeer hoog dit om de suikerwaarde in het
bloed normaal te houden pancreas geraakt uitgeput
- Deze patiënten hebben ook sneller last van hoge cholesterol
Overmatige stress
Cholesterol:
HDL / ‘goede’ cholesterol (noodzakelijk om LDL uit de circulatie te halen)
LDL / ‘slechte’ cholesterol
Leeftijd:
De plek van slagaderverkalking:
- Vrouwen: vaak over een grotere lengte en in kleinere bloedvaten
- Mannen: ontwikkelen vaker plaques in grotere tak van een (krans-)slagader
Type plaque: vrouwen anders – daardoor is deze stabieler en ontstaan er minder snel
scheurtjes in de plaque
De totale hoeveelheid plaque: groter bij mannen
Voor menopauze beschermen de vrouwelijke hormonen (oestrogeen) de vaatwand –
word kwetsbaarder en toename kans op beschadiging rond menopauze
1. AAA – abdominaal aorta aneurysma (the silent killer)
