Biologie samenvatting thema 4: Bescherming
T.4.1 t/m T.4.4
De huid en bescherming
Basisstof 4.1
De functie van de huid is als volgt: het beschermt het lichaam tegen invloeden van buitenaf. Zoals:
Beschadiging
Binnendringen van ziekteverwekkende organismen (ziekteverwekkers)
DNA-beschadiging
Als andere functies heeft de huid:
Voorkomen waterverlies, door verdamping
DE HUID EN HET ONDERHUIDSE BINDWEEFSEL
De huid bestaat uit 2 lagen:
De opperhuid
- Bestaande uit de hoornlaag en de kiemlaag
De lederhuid
- Bestaande uit, zintuigcellen, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren.
De hoornlaag bestaat uit dode, verhoornde epitheelcellen (dekweefselcellen).
- Dikker gedeelte van de hoornlaag wordt eelt genoemd.
De kiemlaag bestaat uit levende epitheelcellen. De onderste laag van deze groep epitheelcellen
delen zich voortdurend.
- Daardoor verhoornen de bovenste cellen en wordt een nieuwe hoornlaag ontwikkelt.
In de opperhuid liggen geen bloedvaten, daarom krijgen de epitheelcellen voedingstoffen en zuurstof
via de weefselvloeistof.
Pigment
In de kiemlaag liggen pigmentvormende cellen: de melanocyten. Deze cellen vormen het donkere
pigment melanine.
- De stof melanine wordt via de uitlopers van de melanocyten afgegeven aan het milieu
(de opperhuid).
In het onderhuidse bindweefsel zijn veelal vetcellen aanwezig, dit zijn relatief grote cellen.
PSORIASIS
Bij deze huidaandoening gebeurt het volgende:
Witte bloedcellen van het immuunsysteem zien sommige huidcellen als ziektewekkers.
Dit leidt tot het delen van bepaalde huidcellen (keratinocyten) het ontstaan van
ontstekingsreacties (een rode kleur).
1
, TEMPERATUURREGULATIE
Een andere functie van de huid is het regelen van de lichaamstemperatuur. Dit is door de huid op 2
manieren te doen: afgifte van zweet en het verwijden/vernauwen van de bloedvaten.
1. Afgifte van zweet:
- Door het verdampen van zweet wordt er warmte aan het lichaam onttrokken.
2. Verwijden/vernauwen van de bloedvaten
- Door het verwijden van de bloedvaten stroomt er meer bloed aan het huidoppervlak van
het lichaam en wordt meer warmte onttrokken.
Afweer
Basistof 4.2
Organismen die het menselijk lichaam ziek maken noem je pathogeen (ziekteverwekkend). Deze
groep organismen bestaan voornamelijk uit:
Bacteriën
- Infectie door afgifte van giftige stoffen aan het menselijk lichaam.
Virussen
- Gebruiken van gastheercellen voor eigen vermenigvuldiging.
Schimmels
- Infectie op de huid en of in de luchtwegen.
Als een pathogeen organisme je lichaam binnendringt (lichaamsvreemd) is er sprake van een
infectie. De hierboven genoemde groepen pathogenen veroorzaken veelal eigen problemen.
Virus
Een virus bestaat uit 1 molecuul DNA of RNA genesteld in een eiwitmantel. De infectie van een virus
(virusinfectie) gaat als volgt:
- Het virus bindt zich aan de receptoren op een cel in het lichaam (de gastheercel), hier
wordt het (virus)DNA of RNA afgegeven aan het cytoplasma. Als volgt wordt het virus
vermenigvuldigt.
Virussen hebben diverse effecten op het menselijk lichaam, de meest voorkomende is:
Het virus dood of beschadigd de cel, door eiwit verterende enzymen of toxinen.
De schadelijkheid van een virus hangt ook af van het vermogen van het (geïnfecteerde) weefsel om
te herstellen.
2
T.4.1 t/m T.4.4
De huid en bescherming
Basisstof 4.1
De functie van de huid is als volgt: het beschermt het lichaam tegen invloeden van buitenaf. Zoals:
Beschadiging
Binnendringen van ziekteverwekkende organismen (ziekteverwekkers)
DNA-beschadiging
Als andere functies heeft de huid:
Voorkomen waterverlies, door verdamping
DE HUID EN HET ONDERHUIDSE BINDWEEFSEL
De huid bestaat uit 2 lagen:
De opperhuid
- Bestaande uit de hoornlaag en de kiemlaag
De lederhuid
- Bestaande uit, zintuigcellen, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren.
De hoornlaag bestaat uit dode, verhoornde epitheelcellen (dekweefselcellen).
- Dikker gedeelte van de hoornlaag wordt eelt genoemd.
De kiemlaag bestaat uit levende epitheelcellen. De onderste laag van deze groep epitheelcellen
delen zich voortdurend.
- Daardoor verhoornen de bovenste cellen en wordt een nieuwe hoornlaag ontwikkelt.
In de opperhuid liggen geen bloedvaten, daarom krijgen de epitheelcellen voedingstoffen en zuurstof
via de weefselvloeistof.
Pigment
In de kiemlaag liggen pigmentvormende cellen: de melanocyten. Deze cellen vormen het donkere
pigment melanine.
- De stof melanine wordt via de uitlopers van de melanocyten afgegeven aan het milieu
(de opperhuid).
In het onderhuidse bindweefsel zijn veelal vetcellen aanwezig, dit zijn relatief grote cellen.
PSORIASIS
Bij deze huidaandoening gebeurt het volgende:
Witte bloedcellen van het immuunsysteem zien sommige huidcellen als ziektewekkers.
Dit leidt tot het delen van bepaalde huidcellen (keratinocyten) het ontstaan van
ontstekingsreacties (een rode kleur).
1
, TEMPERATUURREGULATIE
Een andere functie van de huid is het regelen van de lichaamstemperatuur. Dit is door de huid op 2
manieren te doen: afgifte van zweet en het verwijden/vernauwen van de bloedvaten.
1. Afgifte van zweet:
- Door het verdampen van zweet wordt er warmte aan het lichaam onttrokken.
2. Verwijden/vernauwen van de bloedvaten
- Door het verwijden van de bloedvaten stroomt er meer bloed aan het huidoppervlak van
het lichaam en wordt meer warmte onttrokken.
Afweer
Basistof 4.2
Organismen die het menselijk lichaam ziek maken noem je pathogeen (ziekteverwekkend). Deze
groep organismen bestaan voornamelijk uit:
Bacteriën
- Infectie door afgifte van giftige stoffen aan het menselijk lichaam.
Virussen
- Gebruiken van gastheercellen voor eigen vermenigvuldiging.
Schimmels
- Infectie op de huid en of in de luchtwegen.
Als een pathogeen organisme je lichaam binnendringt (lichaamsvreemd) is er sprake van een
infectie. De hierboven genoemde groepen pathogenen veroorzaken veelal eigen problemen.
Virus
Een virus bestaat uit 1 molecuul DNA of RNA genesteld in een eiwitmantel. De infectie van een virus
(virusinfectie) gaat als volgt:
- Het virus bindt zich aan de receptoren op een cel in het lichaam (de gastheercel), hier
wordt het (virus)DNA of RNA afgegeven aan het cytoplasma. Als volgt wordt het virus
vermenigvuldigt.
Virussen hebben diverse effecten op het menselijk lichaam, de meest voorkomende is:
Het virus dood of beschadigd de cel, door eiwit verterende enzymen of toxinen.
De schadelijkheid van een virus hangt ook af van het vermogen van het (geïnfecteerde) weefsel om
te herstellen.
2
