Inhoudsopgave
Inleiding.......................................................................................................2
De belangrijkste hervormingen en moderniseringen tijdens de Meijiperiode
.....................................................................................................................3
Ingrijpende veranderingen in de militaire structuren...................................6
Ideologisch een culturele veranderingen in de Meijiperiode en de
ondersteuning van imperialistische ambities...............................................9
Hoe de hervormingen in de Meijiperiode voor de overwinning van Japan in
de Eerste Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895) zorgden...........................11
De invloed van de Meijiperiode op de uitkomst van de Russisch-Japanse
Oorlog (1904-1905)....................................................................................14
Japan's Diplomatieke Opkomst..................................................................17
Interview: In gesprek met E. Mark.............................................................20
Conclusie....................................................................................................22
Bibliografie.................................................................................................31
1
, Inleiding
De Meijiperiode (1868-1912) is een belangrijk tijdperk in de Japanse
geschiedenis, waarin het land zich razendsnel transformeerde van een feodale
samenleving naar een moderne wereldmacht. Gedurende deze periode
onderging Japan ingrijpende hervormingen, de invloed hiervan was enorm, ook
als we kijken naar latere oorlogen.
Dit werkstuk geeft antwoord op de hoofdvraag: ‘’Op welke manier heeft de
Meijiperiode (1868-1912) invloed gehad op latere oorlogen en het uitgroeien van
Japan tot een imperialistische wereldmacht in 1894-1905?’’
Om deze vraag te beantwoorden, wordt dieper ingegaan op verschillende
aspecten van de Meijiperiode. Dit gebeurt aan de hand van de volgende
deelvragen:
1. Wat waren de belangrijkste hervormingen en moderniseringen in Japan
tijdens de Meijiperiode?
2. Hoe veranderden de militaire structuren en strategieën van Japan tijdens
de Meijiperiode?
3. Welke ideologische en culturele veranderingen in de Meijiperiode
ondersteunden de Japanse imperialistische ambities?
4. Hoe zorgden de hervormingen in de Meijiperiode voor de overwinning van
Japan in de Eerste Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895)?
5. Welke invloed had de Meijiperiode op de uitkomst van de Russisch-Japanse
Oorlog (1904-1905)?
6. Hoe beïnvloedde de Meijiperiode de internationale diplomatieke positie van
Japan?
De hervormingen in de Meijiperiode, op diverse vlakken, hebben Japan gemaakt
tot een land waar men u tegen zegt. Zijn imperialistische trekken zijn gevormd
door de regering, het militairisme, het onderwijs, de cultuur en nog veel meer.
Met deze deelvragen hebben wij een volledig overzicht en compleet antwoord op
de hoofdvraag willen creëren.
2
, De belangrijkste hervormingen en
moderniseringen tijdens de Meijiperiode
Keizer Meiji (zie figuur 1) werd geboren op 3 november 1852 vlak bij het paleis in
Kyoto. Hiervoor stond hij bekend als Prins Sachi of Sachi-no-miya. Zijn vader
Komei was heerser en keizer tijdens de Japanse Edo-periode. Komei geloofde
sterk dat Japan zijn eeuwenoude politieke, sociale en culturele structuren moest
behouden, ook al zou de rest van de wereld wel moderniseren. In het jaar dat
Meiji werd geboren, 1852, zou Japan een trans-formatieve periode ingaan. Japan
werd al eeuwen op precies dezelfde wijze bestuurd. Het bestuur was gebaseerd
op feodaliteit, waarin de keizer diende als het spirituele of ceremoniële hoofd in
de keizerlijke hoofdstad Kyoto. In werkelijkheid lag de macht bij de shogun. Het
Tokugawa-shogunaat bestond sinds 1603. De shogun heerste als een feodale
koning vanuit de stad Edo, die stad zou later Tokyo gaan heten. Elke shogun zou
een bepaalde han, een regio, besturen. Krijgsheren, daimyo’s, hadden een aantal
samoerai die dienden als militaire steun. Tijdens de vredesperiode waren deze
samoerai echter bureaucraten geworden en oefenden ze bestuurlijke functies uit.
Japan was een traditioneel land. Het neo-confucianisme, wat te danken was aan
de Chinese filosoof Confucius, vormde de basis voor de traditionele samenleving.
Daarnaast had Japan zich weten te verdedigen tegen de Chinezen, Koreanen en
Mongolen. In de zestiende en zeventiende eeuw kwamen er voor het eerst
Europese indringers naar Japan. De Europeanen wilden de Japanners kerstenen,
maar de shoguns reageerden door ze uit Japan te verdrijven. De Europeanen
wisten toch een paar handelsposten te creëren. Japan zou zich vanaf dat moment
afschermen, zodat hij zijn politieke en sociale systeem zou beschermen tegen
Europese invloeden. (The People Profiles, 2022).
Japan hield het isoleren tegen de Europese invloeden vol tot het begin van de
negentiende eeuw. De Europese technologie begon zich te verbeteren, waardoor
onder andere de wapens efficiënter werden. Daarbij ontstonden nieuwe
uitvindingen, zoals spoorwegen en stoomboten. Dankzij deze uitvindingen, werd
de gigantische wereld een stuk kleiner. Hierdoor zou Japan zich niet langer
kunnen afschermen van de rest van de wereld. De Britten, Amerikanen,
Nederlanders en Fransen wilden handeldrijven met Japen. In 1853 kwam een
Amerikaanse commodore van de marine, genaamd Matthew Calbraith Perry, naar
de haven van Edo. Matthew Perry (zie figuur 2) vuurde hier kanonnen af en
weigerde om naar de haven van Nagasaki te gaan, wat de enige haven was die
toegankelijk was voor de westerlingen. Hij besloot om een jaar later terug te
komen om tot een verdrag te komen. Hij hield zich aan zijn woord, want dit leidde
tot de Conventie van Kanagawa. Het was een overeenkomst waarbij het
Tokugawa-shogunaat ook andere havens toegankelijk moest maken, hoewel het
in feite een gedwongen overeenkomst was. Japan kwam vanaf dat moment in
aanraking met de politieke, economische, sociale en culturele vernieuwingen van
de Britten, Amerikanen, Nederlanders en Fransen. Als gevolg hiervan ontstond er
een verdeling in de Japanse politiek en de gehele samenleving. Het land kon zich
proberen te verzetten tegen deze invloeden. Een andere optie was dat het land
de invloeden moest omarmen om de Japanse onafhankelijkheid te garanderen
3
, door op de westerlingen te gaan lijken. (The People Profiles, 2022) (Leonard
Blussé, 2000).
Toen duidelijk werd dat Prins Sachi zijn vader Komei zou opvolgen, kreeg hij de
titel Prins Mutsuhito. Hij werd in zijn jeugd geconfronteerd met de nieuwe ideeën
en uitvindingen die het land bereikten. Dit was ook zichtbaar in de manier
waarop hij in de jaren 1870 en 1880 leidinggaf aan de modernisering van Japan,
toen zijn vader eind januari 1867 overleed. Prins Mutsuhito zou op veertienjarige
leeftijd de 122e keizer worden van Japan. Prins Mutsuhito werd later Meiji
genoemd. Meiji kwam aan de macht in een periode die bakumatsu wordt
genoemd. (The People Profiles, 2022). De bakumatsu periode is de laatste vijftien
jaar van het Tokugawa-shogunaat. (Yale Library, sd). Tijdens de bakumatsu, eind
jaren 1850 en begin jaren 1860, werd de verdeling tussen conservatief en
hervorming steeds groter. De conservatieven wilden het Tokugawa-shogunaat
behouden en invloeden van buitenaf beperken. De hervormers wilden juist
invloeden van buitenaf en wilden dat het Tokugawa-shogunaat minder macht in
handen zou krijgen, waardoor de macht van de keizer zou toenemen. De
keizerlijke factie stond aan de kant van de hervormers. Het dilemma bestond ook
onder de daimyo’s. Zij waren al tientallen jaren uitgesloten van de macht en dit
leidde tot woede en wrok. Tokugawa Iemoch overleed aan het begin van de
herfst in 1866 en hij werd opgevolgd door de hervormer Tokugawa Yoshinubu. Hij
probeerde westerse hervormingen door te voeren, maar dat was al te laat. (The
People Profiles, 2022).
De Meijiperiode, ook wel de Meiji-restauratie genoemd, begon op 3 januari 1868.
Hierdoor kwam er een einde aan het Tokugawa-shogunaat en kreeg de keizer
meer politieke macht. Het werd geleid door drie grote Japanse heren uit deze tijd:
Saigo Takamori, Okubo Toshimichi en Kido Takayoshi (zie figuren 3, 4 & 5). Begin
januari 1868 pleegden de drie heren, met troepen, een staatsgreep. Ze namen
de macht over van het keizerlijke paleis in Kyoto en veroverden Meiji. Ze
overtuigden hem ervan een decreet uit te vaardigen dat het Tokugawa-
shogunaat ten einde was en dat hij als keizer over Japan zou gaan regeren. Als
gevolg hiervan namen de revolutionairen de volledige macht over van de
regering. Door de politieke onrust in het land werd het politieke systeem, dat zich
meer dan tweeënhalve eeuw in stand had weten te houden, omvergeworpen.
(The People Profiles, 2022).
De Meijiperiode kende ook verzet. Het leidde tot een burgeroorlog tussen de
machtshebbers en de aanhangers van het Tokugawa-shogunaat: de Boshin-
oorlog (Oorlog van het jaar van de draak). Op 29 maart 1868 behaalde Saigo
Takamori een overwinning in de Slag bij Koshu-Katsunuma, toen hij op weg was
naar Edo. De hoofdstad werd ingenomen en Yoshinubu deed toen afstand van
zijn titel. Hierdoor kwam er een officieel einde aan het Tokugawa-shogunaat,
maar de Boshin-oorlog zou nog tot begin 1869 duren. Op het noordelijke eiland
Hokkaido werd de Republiek Ezo gevormd. Hokkaido was het laatste gebied dat
zich bleef verzetten tegen het Meiji regime. In de zomer van 1869 kwam er een
einde aan de Republiek Ezo. Toen kon het Meiji tijdperk echt beginnen. (The
People Profiles, 2022).
Op 6 april 1868, voordat de Boshin-oorlog voorbij was, legde Meiji een eed af. Het
bestond uit vijf hoofdclausules. De eerste clausule gaf aan dat er vergaderingen
moesten worden opgericht om open discussies te bevorderen. Japan zou in feite
4
Inleiding.......................................................................................................2
De belangrijkste hervormingen en moderniseringen tijdens de Meijiperiode
.....................................................................................................................3
Ingrijpende veranderingen in de militaire structuren...................................6
Ideologisch een culturele veranderingen in de Meijiperiode en de
ondersteuning van imperialistische ambities...............................................9
Hoe de hervormingen in de Meijiperiode voor de overwinning van Japan in
de Eerste Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895) zorgden...........................11
De invloed van de Meijiperiode op de uitkomst van de Russisch-Japanse
Oorlog (1904-1905)....................................................................................14
Japan's Diplomatieke Opkomst..................................................................17
Interview: In gesprek met E. Mark.............................................................20
Conclusie....................................................................................................22
Bibliografie.................................................................................................31
1
, Inleiding
De Meijiperiode (1868-1912) is een belangrijk tijdperk in de Japanse
geschiedenis, waarin het land zich razendsnel transformeerde van een feodale
samenleving naar een moderne wereldmacht. Gedurende deze periode
onderging Japan ingrijpende hervormingen, de invloed hiervan was enorm, ook
als we kijken naar latere oorlogen.
Dit werkstuk geeft antwoord op de hoofdvraag: ‘’Op welke manier heeft de
Meijiperiode (1868-1912) invloed gehad op latere oorlogen en het uitgroeien van
Japan tot een imperialistische wereldmacht in 1894-1905?’’
Om deze vraag te beantwoorden, wordt dieper ingegaan op verschillende
aspecten van de Meijiperiode. Dit gebeurt aan de hand van de volgende
deelvragen:
1. Wat waren de belangrijkste hervormingen en moderniseringen in Japan
tijdens de Meijiperiode?
2. Hoe veranderden de militaire structuren en strategieën van Japan tijdens
de Meijiperiode?
3. Welke ideologische en culturele veranderingen in de Meijiperiode
ondersteunden de Japanse imperialistische ambities?
4. Hoe zorgden de hervormingen in de Meijiperiode voor de overwinning van
Japan in de Eerste Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895)?
5. Welke invloed had de Meijiperiode op de uitkomst van de Russisch-Japanse
Oorlog (1904-1905)?
6. Hoe beïnvloedde de Meijiperiode de internationale diplomatieke positie van
Japan?
De hervormingen in de Meijiperiode, op diverse vlakken, hebben Japan gemaakt
tot een land waar men u tegen zegt. Zijn imperialistische trekken zijn gevormd
door de regering, het militairisme, het onderwijs, de cultuur en nog veel meer.
Met deze deelvragen hebben wij een volledig overzicht en compleet antwoord op
de hoofdvraag willen creëren.
2
, De belangrijkste hervormingen en
moderniseringen tijdens de Meijiperiode
Keizer Meiji (zie figuur 1) werd geboren op 3 november 1852 vlak bij het paleis in
Kyoto. Hiervoor stond hij bekend als Prins Sachi of Sachi-no-miya. Zijn vader
Komei was heerser en keizer tijdens de Japanse Edo-periode. Komei geloofde
sterk dat Japan zijn eeuwenoude politieke, sociale en culturele structuren moest
behouden, ook al zou de rest van de wereld wel moderniseren. In het jaar dat
Meiji werd geboren, 1852, zou Japan een trans-formatieve periode ingaan. Japan
werd al eeuwen op precies dezelfde wijze bestuurd. Het bestuur was gebaseerd
op feodaliteit, waarin de keizer diende als het spirituele of ceremoniële hoofd in
de keizerlijke hoofdstad Kyoto. In werkelijkheid lag de macht bij de shogun. Het
Tokugawa-shogunaat bestond sinds 1603. De shogun heerste als een feodale
koning vanuit de stad Edo, die stad zou later Tokyo gaan heten. Elke shogun zou
een bepaalde han, een regio, besturen. Krijgsheren, daimyo’s, hadden een aantal
samoerai die dienden als militaire steun. Tijdens de vredesperiode waren deze
samoerai echter bureaucraten geworden en oefenden ze bestuurlijke functies uit.
Japan was een traditioneel land. Het neo-confucianisme, wat te danken was aan
de Chinese filosoof Confucius, vormde de basis voor de traditionele samenleving.
Daarnaast had Japan zich weten te verdedigen tegen de Chinezen, Koreanen en
Mongolen. In de zestiende en zeventiende eeuw kwamen er voor het eerst
Europese indringers naar Japan. De Europeanen wilden de Japanners kerstenen,
maar de shoguns reageerden door ze uit Japan te verdrijven. De Europeanen
wisten toch een paar handelsposten te creëren. Japan zou zich vanaf dat moment
afschermen, zodat hij zijn politieke en sociale systeem zou beschermen tegen
Europese invloeden. (The People Profiles, 2022).
Japan hield het isoleren tegen de Europese invloeden vol tot het begin van de
negentiende eeuw. De Europese technologie begon zich te verbeteren, waardoor
onder andere de wapens efficiënter werden. Daarbij ontstonden nieuwe
uitvindingen, zoals spoorwegen en stoomboten. Dankzij deze uitvindingen, werd
de gigantische wereld een stuk kleiner. Hierdoor zou Japan zich niet langer
kunnen afschermen van de rest van de wereld. De Britten, Amerikanen,
Nederlanders en Fransen wilden handeldrijven met Japen. In 1853 kwam een
Amerikaanse commodore van de marine, genaamd Matthew Calbraith Perry, naar
de haven van Edo. Matthew Perry (zie figuur 2) vuurde hier kanonnen af en
weigerde om naar de haven van Nagasaki te gaan, wat de enige haven was die
toegankelijk was voor de westerlingen. Hij besloot om een jaar later terug te
komen om tot een verdrag te komen. Hij hield zich aan zijn woord, want dit leidde
tot de Conventie van Kanagawa. Het was een overeenkomst waarbij het
Tokugawa-shogunaat ook andere havens toegankelijk moest maken, hoewel het
in feite een gedwongen overeenkomst was. Japan kwam vanaf dat moment in
aanraking met de politieke, economische, sociale en culturele vernieuwingen van
de Britten, Amerikanen, Nederlanders en Fransen. Als gevolg hiervan ontstond er
een verdeling in de Japanse politiek en de gehele samenleving. Het land kon zich
proberen te verzetten tegen deze invloeden. Een andere optie was dat het land
de invloeden moest omarmen om de Japanse onafhankelijkheid te garanderen
3
, door op de westerlingen te gaan lijken. (The People Profiles, 2022) (Leonard
Blussé, 2000).
Toen duidelijk werd dat Prins Sachi zijn vader Komei zou opvolgen, kreeg hij de
titel Prins Mutsuhito. Hij werd in zijn jeugd geconfronteerd met de nieuwe ideeën
en uitvindingen die het land bereikten. Dit was ook zichtbaar in de manier
waarop hij in de jaren 1870 en 1880 leidinggaf aan de modernisering van Japan,
toen zijn vader eind januari 1867 overleed. Prins Mutsuhito zou op veertienjarige
leeftijd de 122e keizer worden van Japan. Prins Mutsuhito werd later Meiji
genoemd. Meiji kwam aan de macht in een periode die bakumatsu wordt
genoemd. (The People Profiles, 2022). De bakumatsu periode is de laatste vijftien
jaar van het Tokugawa-shogunaat. (Yale Library, sd). Tijdens de bakumatsu, eind
jaren 1850 en begin jaren 1860, werd de verdeling tussen conservatief en
hervorming steeds groter. De conservatieven wilden het Tokugawa-shogunaat
behouden en invloeden van buitenaf beperken. De hervormers wilden juist
invloeden van buitenaf en wilden dat het Tokugawa-shogunaat minder macht in
handen zou krijgen, waardoor de macht van de keizer zou toenemen. De
keizerlijke factie stond aan de kant van de hervormers. Het dilemma bestond ook
onder de daimyo’s. Zij waren al tientallen jaren uitgesloten van de macht en dit
leidde tot woede en wrok. Tokugawa Iemoch overleed aan het begin van de
herfst in 1866 en hij werd opgevolgd door de hervormer Tokugawa Yoshinubu. Hij
probeerde westerse hervormingen door te voeren, maar dat was al te laat. (The
People Profiles, 2022).
De Meijiperiode, ook wel de Meiji-restauratie genoemd, begon op 3 januari 1868.
Hierdoor kwam er een einde aan het Tokugawa-shogunaat en kreeg de keizer
meer politieke macht. Het werd geleid door drie grote Japanse heren uit deze tijd:
Saigo Takamori, Okubo Toshimichi en Kido Takayoshi (zie figuren 3, 4 & 5). Begin
januari 1868 pleegden de drie heren, met troepen, een staatsgreep. Ze namen
de macht over van het keizerlijke paleis in Kyoto en veroverden Meiji. Ze
overtuigden hem ervan een decreet uit te vaardigen dat het Tokugawa-
shogunaat ten einde was en dat hij als keizer over Japan zou gaan regeren. Als
gevolg hiervan namen de revolutionairen de volledige macht over van de
regering. Door de politieke onrust in het land werd het politieke systeem, dat zich
meer dan tweeënhalve eeuw in stand had weten te houden, omvergeworpen.
(The People Profiles, 2022).
De Meijiperiode kende ook verzet. Het leidde tot een burgeroorlog tussen de
machtshebbers en de aanhangers van het Tokugawa-shogunaat: de Boshin-
oorlog (Oorlog van het jaar van de draak). Op 29 maart 1868 behaalde Saigo
Takamori een overwinning in de Slag bij Koshu-Katsunuma, toen hij op weg was
naar Edo. De hoofdstad werd ingenomen en Yoshinubu deed toen afstand van
zijn titel. Hierdoor kwam er een officieel einde aan het Tokugawa-shogunaat,
maar de Boshin-oorlog zou nog tot begin 1869 duren. Op het noordelijke eiland
Hokkaido werd de Republiek Ezo gevormd. Hokkaido was het laatste gebied dat
zich bleef verzetten tegen het Meiji regime. In de zomer van 1869 kwam er een
einde aan de Republiek Ezo. Toen kon het Meiji tijdperk echt beginnen. (The
People Profiles, 2022).
Op 6 april 1868, voordat de Boshin-oorlog voorbij was, legde Meiji een eed af. Het
bestond uit vijf hoofdclausules. De eerste clausule gaf aan dat er vergaderingen
moesten worden opgericht om open discussies te bevorderen. Japan zou in feite
4
