Samenvatting Gezondheidspsychologie – Biopsychosociaal model, stress & coping (Sportkunde)

Gezondheidspsychologie

Les 1........................................................................................ 1
Samenvatting boek Gezondheidspsychologie + lespresentatie...........1
1.1 Wat is gezondheidspsychologie?..........................................................................1
1.2 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven.................................................3
1.3 Individuele culturele en leeftijd gerelateerde perspectieven op gezondheid........4
Les 2........................................................................................ 8
Samenvatting boek Gezondheidspsychologie + lespresentatie...........8
2.1 Invloeden op gezondheidsgedrag.........................................................................8
2.2 Continue modellen van gedragsverandering........................................................9
3.3 Modellen van gefaseerde gedragsverandering...................................................10
Les 3...................................................................................... 12
Samenvatting boek Gezondheidspsychologie + lespresentatie.........12
Perceptie................................................................................................................... 12
Stress....................................................................................................................... 13
Les 4...................................................................................... 16
Samenvatting boek Gezondheidspsychologie + lespresentatie.........16
11.1 Wat is coping?................................................................................................... 16
11.2 stress, persoonlijkheid en ziekte.......................................................................18




Les 1
Lesstof
 Hoofdstuk 1 uit het boek Gezondheidspsychologie
 Lespresentatie lesweek 2- les 1


Samenvatting boek Gezondheidspsychologie +
lespresentatie
1.1 Wat is gezondheidspsychologie?
Psychologie kan worden gedefinieerd als het wetenschappelijk onderzoek
naar mentale psychosociale en biologische processen en gedragsmatig
functioneren.
Onder de door psychologen onderzochte onderwerpen vallen taal,
geheugen, concentratie en perceptie maar ook emoties, sociaal gedrag en
gezondheidsgedrag.

Empirisme: het elementaire principe dat we de wereld via zintuigelijke
waarneming kunnen leren kennen.
Inferentie: redenering waarbij een conclusie wordt afgeleid uit een of
meer premissen. Bijvoorbeeld: ‘het regent dus zijn de straten nat.’

,Een van de belangrijkste doelen van de gezondheidspsychologie is inzicht
te krijgen in de bio psychosociale factoren die belangrijk zijn voor:
 De bevordering en het in stand houden van de gezondheid
 De verbetering van de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid
 De preventie en behandeling van ziekte
 De oorzaken van ziekte bijvoorbeeld: risicofactoren en
kwetsbaarheid

Enkele vragen die gezondheidspsychologie kunnen stellen om dit doel te
bereiken: ‘Waarom vertonen sommige mensen gezonde gedragingen en
anderen niet?’ ‘Komt dit door iemands persoonlijkheid?’ ‘Gedraagt iemand
die niet rookt zich ook in andere opzichten gezond, bijvoorbeeld door
regelmatig voor controle naar de tandarts te gaan?’ ‘Zijn mensen
rationele en consequente wezens?’ ‘Heeft iemands geslacht, leeftijd of
sociaal economische status invloed op iemands gezondheid?’ ‘En zo ja
hoe werkt die invloed dan precies?’ ‘Waarom lijken sommige mensen altijd
ziek te zijn terwijl andere gezond blijven?’

, 1.2 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
Stone (1979) wees erop dat we vragen over de wijze waarop we de
gezondheid kunnen beschermen, bevorderen en herstellen, pas kunnen
beantwoorden als we het eens zijn over de betekenis van gezondheid en
over de manier waarop we deze kunnen meten.

Het biomedisch ziekte model (ook wel het diagnose-recept model)
genoemd stelt dat een symptoom van een ziekte een achterliggende
oorzaak heeft die via medische interventie kan worden genezen. Volgens
dit model bestaat er een directe causale relatie tussen een ziekte en de
symptomen hiervan.
Deze relatief mechanistische opvatting over de werking van het lichaam
laat weinig ruimte voor subjectiviteit. Het biomedische model wordt ook
wel reductionistisch genoemd: het reduceert de geest, het lichaam en het
menselijk gedrag tot lichaamscellen of tot neurale en biochemische
activiteit, en verklaart problemen ook enkel op dit niveau. Het
reductionisme negeert daarmee dat verschillende mensen op
verschillende wijzen kunnen reageren op eenzelfde ziekte.

Het bio psychosociaal ziekte model, in tegenstelling tot het
biomedische model neemt het bio psychosociale ziekte model nadrukkelijk
de subjectiviteit of beleving van gezondheid en ziekte mee in de
beoordeling van de gezondheid. Daarnaast wordt gekeken of de sociale en
culturele factoren die mede bepalen of iemand gezond dan wel ziek te
noemen is. Psychologische en sociale factoren kunnen volgens de
gezondheidspsychologie bijdragen aan biologische of bio medische
verklaringen van gezondheid en ziekte en kunnen inzicht geven in de
beleving ervan.

‘Een lichamelijke handicap staat niet automatisch gelijk aan een gebrek
aan gezondheid en fitheid.’

Biologische factoren:
 Erfelijkheid (bijv.
obesitas)
 Voeding
 Algehele conditie
 Slaap
 Handicap of ziekte

Psychologische factoren:
 Persoonlijkheid-
nauwgezet (pietje
precies)
 Gevoelens- onzekerheid,
eenzaamheid