Samenvatting Zwaartepunten van het vermogensrecht, ISBN: 9789013074048 Inleiding Privaatrecht

Zwaartepunten van het vermogensrecht

1. Inleiding
1.1 Vermogen en vermogensrecht
 Vermogen: het geheel van op geld waardeerbare -althans in de economische
sfeer liggende- rechten en verplichtingen die iemand heeft, dus het geheel van
zijn activa en passiva.
o Actiefposten zijn bijv. eigendomsrechten en vorderingen.
o Passiefposten zijn schulden.
 Objectieve recht = het geldende recht: de regels die binnen een bepaald
rechtsgebied op een bepaald tijdstip gelden
o Vermogensrecht: alle regel met betrekking tot de subjectieve rechten
en plichten die onderdeel van een vermogen kunnen vormen.
 Subjectief recht: een aan iemand toekomende ‘bevoegdheid’.
o Vermogensrecht: een aan een bepaald persoon toekomend recht dat
deel uitmaakt van zijn vermogen.
 Bijv. eigendomsrecht of een vorderingsrecht.
 Goederenrecht en verbintenissenrecht.
o Subjectieve vermogensrechten zijn te onderscheiden in rechten met
betrekking tot goederen en rechten met betrekking tot personen.
o Goederenrecht: deel van het objectieve vermogensrecht dat betrekking
heeft op de rechtsverhouding tussen een persoon en een goed.
o Verbintenissenrecht: deel van het objectieve vermogensrecht dat
betrekking heeft op de rechtsverhouding tussen een persoon en een
andere persoon.
 Verbintenis  de één heeft een subjectief recht (vordering)
tegenover de ander en de ander heeft een verplichting
tegenover de eerste (schuld).
 Verschil in soort subjectieve rechten.
o Goederenrecht: Rechten op goederen die de rechthebbende in
beginsel tegenover iedereen kan inroepen.
 Absoluut recht, want er is een derdenwerking.
 Goederenrechtelijk recht.
o Verbintenissenrecht: Rechten die de rechthebbende in beginsel niet
tegenover iedereen inroepbaar zijn, maar slechts tegenover een
bepaald persoon, namelijk degene met wie men in een
verbintenisrechtelijke verhouding staat.
 Relatief recht: een relatie tot een bepaald persoon in te roepen.
 Persoonlijke vordering.
 Verbintenisrechtelijkrecht.
 Goederenrecht en verbintenisrecht zijn niet van elkaar te scheiden.

Deel 1: Goederenrecht

2. Absolute rechten op goederen
2.1 Eigendom
2.1.1 Inleiding
 Het eigendomsrecht is het meest omvattende recht op een zaak.

,2.1.2 De eigenaar komt het vrije genot van zijn zaak toe
 De eigenaar kan anderen van het genot van de zaak uitsluiten.
o Art. 5:1 lid 2.
 De eigenaar kan ook anderen het genot van de zaak toestaan.
o Hij kan hiervoor ook een tegenprestatie vragen.

2.1.3 De eigenaar komt de bevoegdheid toe om over zijn zaak te beschikken
 De eigenaar is met uitsluiting van anderen bevoegd om over de zaak te
beschikken.
 De eigenaar kan het beschikkingsrecht ook door een ander laten uitoefenen.

2.1.4 Beperkingen aan het recht van de eigenaar
 Inleiding
o Het gebruik mag niet strijden met rechten van anderen en de op
wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde
beperkingen daarbij in acht worden genomen (art. 5:1 lid 2).
 Beperking van het recht van de eigenaar door rechten van anderen.
 Beperking van het recht van de eigenaar door de wet.
 Beperking van het recht van de eigenaar door het ongeschreven recht.
o Gedrag grenzen aan de uitoefening van zijn eigendomsrecht.
 Misbruik van (eigendoms)recht.
o Art. 3:13
 Hinder.
o De één belemmert de ander zodanig in de uitoefing van diens
subjectieve recht, dat die ander dat niet hoeft te accepteren.
o Art. 5:37
 Misbruik van eigendomsrecht en hinder kennen dikwijls ook een
verbintenisrechtelijk aspect.
o Onrechtmatige daad (art. 6:162).

2.1.5 Het eigendomsrecht is een absoluut recht
 Inleiding.
o De eigenaar kan zijn eigendomsrecht tegenover iedereen handhaven,
daarom is het een absoluut recht.
 Exclusief karakter.
o Met uitsluiting van eenieder.
 Zaaksgevolg/droit de suite.
o Art. 5:2
o De eigenaar heeft de bevoegdheid zijn zaak van eenieder die haar
zonder recht houdt, op te eisen.
 Separatist in faillissement/droit de préférence.
o De eigenaar kan de hem toebehorende zaak opeisen indien zij zich
onder een failliete persoon bevindt.

2.1.6 Het recht van de eigenaar is een absoluut subjectief vermogensrecht op een
zaak
 Het recht van de eigenaar is een subjectief recht.

, o Het objectieve recht verschaft aan de eigenaar het subjectieve recht,
de bevoegdheid, om over de aan hem toebehorende zaak te
beschikken en daarvan met uitsluiting van anderen gebruik te maken.
 Het recht van de eigenaar is een vermogensrecht.
o Subjectieve vermogensrechten.
o Art 3:6
 Het recht van de eigenaar is een absoluut recht.
o Schuldeiser  Hij kan zijn vorderingsrecht uitsluitend uitoefenen tegen
een bepaald persoon, zijn schuldenaar.
 Relatief of persoonlijk recht.
o Eigenaar  Hij kan zijn recht tegen iedereen op één of andere wijze
uitoefenen met zijn eigendomsrecht.
 Absoluut of onpersoonlijk recht.
 Zaaksgevolg. (droit de suite en droit de préférence).
 Het recht van de eigenaar heeft een zaak als object.
o Vorderingsrecht: Het object is een prestatie.
o Eigendomsrecht: Het object is een zaak.
 Het recht van de eigenaar is een zakelijk recht.
o Subjectief recht met drie kenmerken:
 Absoluut recht.
 Vermogensrecht.
 Zaak tot object.

2.1.7 Eigendom is een voorbeeld van een absoluut recht op een goed
 Het begrip zaak.
o Art. 3:2 : Zaken zijn de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke
objecten.
 Zaak is een onderdeel van het begrip goed.
o Art. 3:1 :Goederen zijn alle zaken met vermogensrechten (art. 3:6).
 In eigendom hebben en toebehoren aan, eigenaar en rechthebbende.
 De rechthebbende heeft een absoluut recht op het goed.

2.2 Beperkte rechten
2.2.1 Beperkte zakelijke rechten
 Beperkte rechten op zaken.
o Art. 3:8
o Het is afgeleid uit het eigendomsrecht.

2.2.2 Beperkte rechten die geen zakelijke rechten zijn
 Beperkte rechten op goederen die geen zaak zijn.
o Geen zaak als object.
 Vruchtgebruik.
o Art. 3:201
 Pand en hypotheek.
o Art. 2:228

2.2.3 Een beperkt recht op een goed heeft absolute werking
 Absolute werking beperkte rechten.

, o Beperkte rechten die zijn afgeleid uit absolute vermogensrechten op
goederen, kennen op hun beurt ook absolute werking.
 Zaaksgevolg/droit de suite.
 Separatist in faillissement/droit de préférence.

2.2.4 Prioriteitsregel
 Bij beperkte rechten gaat het oudere voor het jongere.

2.2.5 De beperkte rechten vormen een gesloten systeem
 Slechts vestiging van de in de wet genoemde beperkte rechten mogelijk.
o Art. 3:81 lid 1

2.3 Absolute vermogensrechten
2.3.1 Absolute vermogensrechten op goederen
 Absolute rechten op goederen.

2.3.2 Absolute vermogensrechten die niet op goederen rusten
 In andere wetten geregelde absolute rechten.
o Absolute rechten zijn niet alleen in het BW te vinden.
 Object is geen goed.
o Geen stoffelijke voorwerpen of vermogensrechten.