Contents
Algemeen...............................................................................................................................................1
Opbrengstenverantwoording................................................................................................................2
Onderhanden projecten........................................................................................................................6
Kasstroomoverzicht...............................................................................................................................9
Immateriële vaste activa........................................................................................................................9
Goodwill...............................................................................................................................................11
Financiële vaste activa.........................................................................................................................13
Lease....................................................................................................................................................18
Voorzieningen......................................................................................................................................23
Belastingen..........................................................................................................................................28
Personeelsbeloningen.........................................................................................................................29
Pensioenen (uitgestelde personeelsbeloningen).................................................................................31
Financiële instrumenten......................................................................................................................33
Duurzaamheidsverslaggeving..............................................................................................................41
Crypto currency...................................................................................................................................44
Algemeen
Kwaliteitscriteria van de jaarrekening
- Betrouwbaarheid vrij van wezenlijke fouten (fouten die de economische beslissingen
100% beïnvloedt)
- Relevantie als dit de economische beslissingen van de gebruiker beïnvloedt
- Begrijpelijkheid voor de verstandige leek
- Vergelijkbaarheid binnen de jaarrekening, binnen de branche
Grondbeginselen
- Toerekeningsbeginsel transacties toerekenen aan de periode waarop deze betrekking
heeft
- Continuïteitsbeginsel waardering op basis van dat de onderneming >1 jaar bestaat. Indien
dit niet het geval is moet debet de liquidatiewaarde en credit de maximale waarde
Principes
- Matchingprincipe de kosten matchen aan de opbrengsten
- Realisatieprincipe opbrengsten nemen zodra deze gerealiseerd zijn
- Voorzichtigheidsprincipe verliezen nemen zodra ze worden voorzien
Begrippen
- Substance over form economische realiteit prevaleert voor juridische vorm
, - Stelselmatigheid gelijke waarderingsgrondslagen binnen de jaarrekening en gedurende
meerdere jaren
Bij een stelselwijziging moet je verklaren: de reden waarom, het effect op vermogen en resultaat en
de vergelijkende cijfers aanpassen
Activeringscriteria
- Ontstaan uit het verleden
- Toekomstige economische voordelen
- Beschikkingsmacht
- Betrouwbaar vast te stellen
Criteria vreemd vermogen
- Feitelijke of in rechten afdwingbare verplichting
o In rechten afdwingbaar: afkomstig uit een overeenkomst
o Feitelijke verplichting: gedragingen van een onderneming
- Gebeurtenis uit het verleden
- Uitstroom van middelen (More likely than not >50%)
- Betrouwbaar vast te stellen
Baten: vermeerdering van het economisch potentieel
Lasten vermindering van het economisch potentieel (activa lager of verplichtingen hoger)
Opbrengsten: vermeerdering van het economische potentieel uit de core business
Verschil voorziening en schuld is dat bij een schuld is de omvang en moment van afwikkelen zeker is.
Bij een voorziening is de omvang en/of het moment van afwikkelen onzeker. De onzekere factor
moet je wel met enige vorm van betrouwbaarheid kunnen vaststellen.
Waarderingsgrondslagen
- Historische kostprijs (opgeofferde waarde op tijdstip verwerving)
- Marktwaarde/ fair value / reële waarde (prijs komt tot stand door 2 of meer goed
geïnformeerde partijen die onafhankelijk zijn en bereid zijn tot handelen
- Bedrijfswaarde/ indirecte opbrengstwaarde (contante waarde van de toekomstige netto
kasstromen bij voortzetting activiteiten)
- Directe opbrengstwaarde (Marktprijs minus verkoopkosten)
Om de reële waarde te bepalen zijn er 3 fasen als er niet gehandeld wordt tussen partijen
1. Marktnoteringen (bijv. grondstoffen)
2. Prijzen van vergelijkbare producten die recent verhandeld zijn (bijv. huizen)
3. Waarderingsmodellen
Opbrengstenverantwoording
Begrip
Opbrengsten zijn baten die ontstaan bij de uitvoering van de normale, niet incidentele activiteiten
van een onderneming. Baten bestaan uit opbrengsten en overige baten.
,Agent principaal (zie 26.8 in handboek)
Bedragen die de rechtspersoon voor eigen rekening ontvangt (als principaal) dienen als opbrengsten
te worden verwerkt. Bedragen die de rechtspersoon voor derden ontvangt (als agent) dienen niet als
opbrengsten te worden verwerkt (RJ 270.105a).
Opbrengsten omvatten uitsluitend de brutovermeerderingen van economisch potentieel die de
onderneming voor eigen rekening heeft ontvangen respectievelijk te vorderen heeft (RJ 270.105a).
Bedragen die de onderneming voor derden ontvangt zijn geen vermeerderingen van economisch
potentieel en verhogen het eigen vermogen niet. Daarom worden dergelijke bedragen niet als
opbrengsten verwerkt. Een onderneming ontvangt bedragen voor derden indien de onderneming
geen belangrijke rechten op economische voordelen en belangrijke risico’s heeft met betrekking tot
de geleverde goederen of diensten (IFRS: geen beschikkingsmacht heeft gehad over de goederen
en/of diensten). Een indicatie dat de onderneming bedragen voor derden ontvangt is dat het bedrag
dat de onderneming toekomt vooraf bepaald is, hetzij als een vast bedrag per transactie, hetzij als
een percentage van het bedrag dat aan de afnemer in rekening is gebracht.
Zo worden bij toepassing van deze indicatoren bij tussenpersonen die voor rekening van derden
transacties afsluiten, uitsluitend de provisieontvangsten als opbrengsten verwerkt. Bedragen die de
tussenpersoon voor rekening van die derden ontvangt en moet
doorbetalen, verhogen het eigen vermogen van de tussenpersoon niet en vormen daarom geen
opbrengsten.
Verschillen IFRS met RJ : de rechtspersoon heeft het kredietrisico over het door de afnemer
verschuldigde bedrag is tevens een kenmerk voor het zijn van principaal. Daarnaast is onder IFRS
(overdracht van) beschikkingsmacht leidend, in plaats van de (overdracht van) rechten en risico’s.
Stappenplan omzetverantwoording (IFRS 15/ RJ 270)
1. Identificeren van het contract met klant
2. Identificeren en separeren van de prestatie
3. Bepalen transactieprijs
4. Alloceren van de transactieprijs naar de individuele prestatieverplichtingen
5. Omzet verantwoorden indien
a. Risk and rewards zijn overgedragen (RJ 270)
b. Zeggenschap en control zijn overgedragen (IFRS 15)
Stap 2: belangrijk om te bepalen of sprake is van één of meerdere prestatieverplichtingen binnen
één contract. Zijn de goederen en diensten te onderscheiden (distinct)?
- Criteria 1: de afnemer kan de voordelen van de goederen of diensten zelfstandig benutten
(of samen met andere middelen die gemakkelijk beschikbaar zijn).
- Criteria 2: de toezegging om de goederen of diensten is te onderscheiden van de overige in
de overeenkomsten opgenomen toezeggingen.
Een wettelijke garantie is een leveringsverplichting die niet ‘distinct’ is. Dit is 1 jaar wettelijk.
Benoemen op mondeling.
Hoofdregel stap 4: stand alone selling prices (wat kosten ze allebei apart in de winkel?)
IFRS: over time, at the point in time
, Nadat de prestatieverplichtingen van een contract zijn geïdentificeerd en te transactieprijs is
bepaald, moet de transactieprijs worden toegerekend aan de prestatieverplichtingen. Deze
toerekening moet plaatsvinden naar rato van de waarde van de prestatieverplichtingen.
Verwerking
Het probleem bij de verwerking zit hem in de samengestelde transacties met goederen en service
component. Denk hierbij aan een mobiel abonnement en printers
Indicaties van het verantwoorden van omzet
Goederen
- Overdracht beschikkingsmacht
- Overdracht risks and rewards
- Opbrengsten betrouwbaar vast te stellen
- Kosten betrouwbaar vast te stellen
- Aannemelijk dat de opbrengsten naar de onderneming toevloeien
Diensten
- De prestatie moet zijn geleverd
- De mate waarin diensten zijn verricht kunnen betrouwbaar worden bepaald
- Opbrengst betrouwbaar vast te stellen
- Kosten betrouwbaar vast te stellen
- Aannemelijk dat opbrengsten naar de onderneming toevloeien
Verstrekte garanties als afzonderlijke prestatieverplichting
Als de bij een transactie verstrekte garantie een afzonderlijke prestatieverplichting betreft, wordt
een deel van de transactieprijs toegerekend aan deze prestatieverplichting en verantwoord als
uitgestelde opbrengst. Als daar geen sprake van is, worden de te verwachten garantiekosten als een
garantievoorziening opgenomen. Deze voorziening wordt gewaardeerd op de beste schatting van de
te vergoeden garantiekosten
Verschillen IFRS met RJ
- Verschil tussen RJ en IFRS is dat het product bijvoorbeeld nog onderweg is (verschil tussen
overdracht rechten en plichten/ beschikkingsmacht).
- Bij IFRS moet je goed kijken of het 1 aankoop is of niet. Inschrijfgeld kan je bijvoorbeeld niet
los zien van je abonnementskosten. Dit moet er bij opgeteld worden en over time verdeeld
worden.
Een softwarebedrijf ontwikkelt een op maat gemaakt softwareprogramma voor een klant. Volgens
IFRS 15 wordt de omzet verantwoord wanneer de klant daadwerkelijk de controle over de software
krijgt, wat inhoudt dat de klant de software naar eigen inzicht kan gebruiken en wijzigen. Dit gebeurt
doorgaans wanneer de software volledig is geïnstalleerd, getest, en geaccepteerd door de klant.
RJ 270 IFRS 15
Risk and rewards zijn overgedragen Zeggenschap en control zijn overgedragen
Voorbeelden
Algemeen...............................................................................................................................................1
Opbrengstenverantwoording................................................................................................................2
Onderhanden projecten........................................................................................................................6
Kasstroomoverzicht...............................................................................................................................9
Immateriële vaste activa........................................................................................................................9
Goodwill...............................................................................................................................................11
Financiële vaste activa.........................................................................................................................13
Lease....................................................................................................................................................18
Voorzieningen......................................................................................................................................23
Belastingen..........................................................................................................................................28
Personeelsbeloningen.........................................................................................................................29
Pensioenen (uitgestelde personeelsbeloningen).................................................................................31
Financiële instrumenten......................................................................................................................33
Duurzaamheidsverslaggeving..............................................................................................................41
Crypto currency...................................................................................................................................44
Algemeen
Kwaliteitscriteria van de jaarrekening
- Betrouwbaarheid vrij van wezenlijke fouten (fouten die de economische beslissingen
100% beïnvloedt)
- Relevantie als dit de economische beslissingen van de gebruiker beïnvloedt
- Begrijpelijkheid voor de verstandige leek
- Vergelijkbaarheid binnen de jaarrekening, binnen de branche
Grondbeginselen
- Toerekeningsbeginsel transacties toerekenen aan de periode waarop deze betrekking
heeft
- Continuïteitsbeginsel waardering op basis van dat de onderneming >1 jaar bestaat. Indien
dit niet het geval is moet debet de liquidatiewaarde en credit de maximale waarde
Principes
- Matchingprincipe de kosten matchen aan de opbrengsten
- Realisatieprincipe opbrengsten nemen zodra deze gerealiseerd zijn
- Voorzichtigheidsprincipe verliezen nemen zodra ze worden voorzien
Begrippen
- Substance over form economische realiteit prevaleert voor juridische vorm
, - Stelselmatigheid gelijke waarderingsgrondslagen binnen de jaarrekening en gedurende
meerdere jaren
Bij een stelselwijziging moet je verklaren: de reden waarom, het effect op vermogen en resultaat en
de vergelijkende cijfers aanpassen
Activeringscriteria
- Ontstaan uit het verleden
- Toekomstige economische voordelen
- Beschikkingsmacht
- Betrouwbaar vast te stellen
Criteria vreemd vermogen
- Feitelijke of in rechten afdwingbare verplichting
o In rechten afdwingbaar: afkomstig uit een overeenkomst
o Feitelijke verplichting: gedragingen van een onderneming
- Gebeurtenis uit het verleden
- Uitstroom van middelen (More likely than not >50%)
- Betrouwbaar vast te stellen
Baten: vermeerdering van het economisch potentieel
Lasten vermindering van het economisch potentieel (activa lager of verplichtingen hoger)
Opbrengsten: vermeerdering van het economische potentieel uit de core business
Verschil voorziening en schuld is dat bij een schuld is de omvang en moment van afwikkelen zeker is.
Bij een voorziening is de omvang en/of het moment van afwikkelen onzeker. De onzekere factor
moet je wel met enige vorm van betrouwbaarheid kunnen vaststellen.
Waarderingsgrondslagen
- Historische kostprijs (opgeofferde waarde op tijdstip verwerving)
- Marktwaarde/ fair value / reële waarde (prijs komt tot stand door 2 of meer goed
geïnformeerde partijen die onafhankelijk zijn en bereid zijn tot handelen
- Bedrijfswaarde/ indirecte opbrengstwaarde (contante waarde van de toekomstige netto
kasstromen bij voortzetting activiteiten)
- Directe opbrengstwaarde (Marktprijs minus verkoopkosten)
Om de reële waarde te bepalen zijn er 3 fasen als er niet gehandeld wordt tussen partijen
1. Marktnoteringen (bijv. grondstoffen)
2. Prijzen van vergelijkbare producten die recent verhandeld zijn (bijv. huizen)
3. Waarderingsmodellen
Opbrengstenverantwoording
Begrip
Opbrengsten zijn baten die ontstaan bij de uitvoering van de normale, niet incidentele activiteiten
van een onderneming. Baten bestaan uit opbrengsten en overige baten.
,Agent principaal (zie 26.8 in handboek)
Bedragen die de rechtspersoon voor eigen rekening ontvangt (als principaal) dienen als opbrengsten
te worden verwerkt. Bedragen die de rechtspersoon voor derden ontvangt (als agent) dienen niet als
opbrengsten te worden verwerkt (RJ 270.105a).
Opbrengsten omvatten uitsluitend de brutovermeerderingen van economisch potentieel die de
onderneming voor eigen rekening heeft ontvangen respectievelijk te vorderen heeft (RJ 270.105a).
Bedragen die de onderneming voor derden ontvangt zijn geen vermeerderingen van economisch
potentieel en verhogen het eigen vermogen niet. Daarom worden dergelijke bedragen niet als
opbrengsten verwerkt. Een onderneming ontvangt bedragen voor derden indien de onderneming
geen belangrijke rechten op economische voordelen en belangrijke risico’s heeft met betrekking tot
de geleverde goederen of diensten (IFRS: geen beschikkingsmacht heeft gehad over de goederen
en/of diensten). Een indicatie dat de onderneming bedragen voor derden ontvangt is dat het bedrag
dat de onderneming toekomt vooraf bepaald is, hetzij als een vast bedrag per transactie, hetzij als
een percentage van het bedrag dat aan de afnemer in rekening is gebracht.
Zo worden bij toepassing van deze indicatoren bij tussenpersonen die voor rekening van derden
transacties afsluiten, uitsluitend de provisieontvangsten als opbrengsten verwerkt. Bedragen die de
tussenpersoon voor rekening van die derden ontvangt en moet
doorbetalen, verhogen het eigen vermogen van de tussenpersoon niet en vormen daarom geen
opbrengsten.
Verschillen IFRS met RJ : de rechtspersoon heeft het kredietrisico over het door de afnemer
verschuldigde bedrag is tevens een kenmerk voor het zijn van principaal. Daarnaast is onder IFRS
(overdracht van) beschikkingsmacht leidend, in plaats van de (overdracht van) rechten en risico’s.
Stappenplan omzetverantwoording (IFRS 15/ RJ 270)
1. Identificeren van het contract met klant
2. Identificeren en separeren van de prestatie
3. Bepalen transactieprijs
4. Alloceren van de transactieprijs naar de individuele prestatieverplichtingen
5. Omzet verantwoorden indien
a. Risk and rewards zijn overgedragen (RJ 270)
b. Zeggenschap en control zijn overgedragen (IFRS 15)
Stap 2: belangrijk om te bepalen of sprake is van één of meerdere prestatieverplichtingen binnen
één contract. Zijn de goederen en diensten te onderscheiden (distinct)?
- Criteria 1: de afnemer kan de voordelen van de goederen of diensten zelfstandig benutten
(of samen met andere middelen die gemakkelijk beschikbaar zijn).
- Criteria 2: de toezegging om de goederen of diensten is te onderscheiden van de overige in
de overeenkomsten opgenomen toezeggingen.
Een wettelijke garantie is een leveringsverplichting die niet ‘distinct’ is. Dit is 1 jaar wettelijk.
Benoemen op mondeling.
Hoofdregel stap 4: stand alone selling prices (wat kosten ze allebei apart in de winkel?)
IFRS: over time, at the point in time
, Nadat de prestatieverplichtingen van een contract zijn geïdentificeerd en te transactieprijs is
bepaald, moet de transactieprijs worden toegerekend aan de prestatieverplichtingen. Deze
toerekening moet plaatsvinden naar rato van de waarde van de prestatieverplichtingen.
Verwerking
Het probleem bij de verwerking zit hem in de samengestelde transacties met goederen en service
component. Denk hierbij aan een mobiel abonnement en printers
Indicaties van het verantwoorden van omzet
Goederen
- Overdracht beschikkingsmacht
- Overdracht risks and rewards
- Opbrengsten betrouwbaar vast te stellen
- Kosten betrouwbaar vast te stellen
- Aannemelijk dat de opbrengsten naar de onderneming toevloeien
Diensten
- De prestatie moet zijn geleverd
- De mate waarin diensten zijn verricht kunnen betrouwbaar worden bepaald
- Opbrengst betrouwbaar vast te stellen
- Kosten betrouwbaar vast te stellen
- Aannemelijk dat opbrengsten naar de onderneming toevloeien
Verstrekte garanties als afzonderlijke prestatieverplichting
Als de bij een transactie verstrekte garantie een afzonderlijke prestatieverplichting betreft, wordt
een deel van de transactieprijs toegerekend aan deze prestatieverplichting en verantwoord als
uitgestelde opbrengst. Als daar geen sprake van is, worden de te verwachten garantiekosten als een
garantievoorziening opgenomen. Deze voorziening wordt gewaardeerd op de beste schatting van de
te vergoeden garantiekosten
Verschillen IFRS met RJ
- Verschil tussen RJ en IFRS is dat het product bijvoorbeeld nog onderweg is (verschil tussen
overdracht rechten en plichten/ beschikkingsmacht).
- Bij IFRS moet je goed kijken of het 1 aankoop is of niet. Inschrijfgeld kan je bijvoorbeeld niet
los zien van je abonnementskosten. Dit moet er bij opgeteld worden en over time verdeeld
worden.
Een softwarebedrijf ontwikkelt een op maat gemaakt softwareprogramma voor een klant. Volgens
IFRS 15 wordt de omzet verantwoord wanneer de klant daadwerkelijk de controle over de software
krijgt, wat inhoudt dat de klant de software naar eigen inzicht kan gebruiken en wijzigen. Dit gebeurt
doorgaans wanneer de software volledig is geïnstalleerd, getest, en geaccepteerd door de klant.
RJ 270 IFRS 15
Risk and rewards zijn overgedragen Zeggenschap en control zijn overgedragen
Voorbeelden
