Please also note that the author of this document will not be responsible for any plagiarism you
commit.
Umbuzo 1
A) Ngabe isihloko sencwadi esithi ‘Ingane Yamalungelo’ siyahambisana yini nendikimba yayo
le ncwadi?
Isihloko sencwadi ethi Ingane Yamalungelo siyahambisana nendikimba yayo ngoba sixoxa
ngamalungelo ezingane kanye nezinselelo ezibhekana nazo uma ezisebenzisa noma zingazisebenzisi
ngendlela efanele. Le ncwadi igxile ekuboneni ukuthi ingabe izingane ziyazisebenzisa amalungelo
azo ngendlela efanele yini, nokuthi lokhu kubangela izinkinga noma kusiza ekuthuthukiseni impilo
yazo. Indaba isikhombisa ukuthi amalungelo awafanele ukusetshenziswa ngendlela enokudelela
abantu abadala, ikakhulukazi abazali, ngoba lokhu kungaholela ezinkingeni ezinkulu empilweni.
Esinye sezigameko ezikhombisa le ndikimba yilapho uDube, onguyise kaZethu, ethi: “Makaphume
la kwami anginayo mina ingane yamalungelo. Lutho. Anginayo. Phuma, phuma njalo. Phuma
uphele.” Lokhu kubonisa ukungezwani phakathi kwabazali nezingane mayelana nendlela
amalungelo ezingane aqondwa ngayo. UDube ukholelwa ekutheni indodakazi yakhe ayizihloniphi
izimiso zomndeni ngenxa yokusebenzisa amalungelo ayo ngendlela engafanele. Lokhu kuyisibonelo
esicacile sokuthi indaba igxile ekuxoxeni ngezimpikiswano ezivela ekusetshenzisweni
kwamalungelo ezingane.
Indaba iphinde ikhombise le ndikimba ngesimo sikaZethu esithinta ukukhulelwa kwakhe nesikole
sakhe. Lapha, isimo sikaZethu siphakamisa umbuzo obalulekile wokuthi ingabe amalungelo akhe
njengomfundi nokuba ngumama wesikhathi esizayo ahlangabezana kanjani nezimiso zesikole.
Ukuxoxwa ngalokhu kukhombisa ukuthi amalungelo ezingane angaba nomthelela omkhulu
ekuthathweni kwezinqumo ezithinta ikusasa lazo, futhi kubonisa ukuthi akuyona yonke indawo
lapho amalungelo angasebenza ngendlela umuntu afisa ngayo.
Abalobi balencwadi baveza ngokusobala ukuthi inhloso yabo iwukufundisa izingane ukubaluleka
kokusebenzisa amalungelo azo ngendlela efanele futhi enesizotha. Baphinde bagcizelele ukuthi
izingane kufanele ziphinde zihlonele abazali bazo ngoba ukunganaki lokhu kungaholela ezinkingeni
ezinkulu empilweni. Lokhu kugcizelelwa amazwi kaMaDlamini lapho ebuzwa uZethu: “Ufuna
ukungixabanisa nobaba wakho manje nala malungelo akho?” Lokhu kukhombisa ukuthi indaba
iphenya ngezindlela ezahlukene zokusetshenziswa kwamalungelo nokuthi lokhu kuthinta kanjani
ubudlelwano phakathi kwezingane nabazali bazo.
Ngakho-ke, isihloko Ingane Yamalungelo sifanele kahle le ncwadi ngoba sihlobene nendikimba
yayo ngokuphelele. Sibonisa ukubaluleka kwamalungelo ezingane kanye nemiphumela engase ibe
khona uma la malungelo engasetshenziswa ngendlela efanele. Indaba iyaxwayisa ukuthi amalungelo
kufanele ahambisane nezibopho nezimiso zomphakathi, hhayi ukuzisebenzisa ngendlela engasilela
ukuzihlonipha abazali nabanye abantu.