Brein en breindidactiek:
1 Inleiding:
1.1 Neurowetenschappen, waarom van belang voor het onderwijs?:
Een visie in de ontwikkelingspsychologie
Inzichten krijgen --> begrijpen van gedrag
Aanknopingspunten vinden om leren te ondersteunen
Probleem:
Complex
Gevaar voor neuromythes in het onderwijs
Sommige kinderen zijn linkerhersenhelftdenkers en andere
rechterhelftdenkers
Brain Gym:
- = programma waarin bewegingsoefeningen worden aangeboden ter
bevordering v/d samenwerking tussen linker en rechterhelft
- Omvat o.a. specifieke oefeningen voor jet bevorderen van lees-en
schrijfvaardigheid, die een positief effect zouden hebben op leren
1.2 Snelcursus neurologie:
1.2.1 Neuronen en synapsen:
Neuronen = hersencellen --> belangrijke bouwsteen in de hersenen
Neuronen maken verbindingen met elkaar en vormen zo een groot netwerk
Die verbindingen = de synapsen of de zenuwen
Via de synapsen worden signalen overgebracht tussen de neuronen
Overdracht van prikkels gebeurt via specifieke stofjes --> neurotransmitters
Voorbeelden van specifieke stofjes:
- Serotonine --> betrokken bij dromen
- Dopamine --> betrokken bij motivatie, beloningen krijgen, bewegen
Het neuronaal netwerk breidt zich uit naar mate het kind ouder wordt
= leercapaciteit
= synaptogenese
1.2.2 Synaptogenese en pruning:
In de kinderentijd: verbindingen die niet of weinig worden gebruikt of zwakke
verbindingen worden weggehaald = pruning
Ervaringen bepalen sterk welke verbindingen worden weggehaald/behouden = brein
boetseren
Snelheid kappen/behouden is niet overal gelijk: (tabel p.86)
Sensitieve periodes
Kritische periodes (bv: lui oog, nooit taal horen, L/R,…)
1
, 2 Bouw van het brein:
Buitenste laag = cortex
Zelfbewustzijn
Rekenen
Nadenken
Plannen
Creatief zijn
Dagdromen
Cortex oogt tweedelig: linkerhersenhelft en rechterhersenhelft
De linkerhersenhelft stuurt de rechterhelft v/h lichaam en de rechterhersenhelft de
linke lichaamshelft controleert
Bv: schoppen o/e bal met de rechtervoet wordt gestuurd door de
linkerhersenhelft
2.1 Prefrontale ontwikkeling:
Prefrontale lob heeft een trager ontwikkelingsverloop dan diepere breinstructuren
Onbalans kan zich uiten in:
- Impulsiviteit
- Risicogedrag
- Emoties niet onder controle kunnen houden
Ontwikkeling loopt door tot ongeveer 25j
2.2 Lateralisatie:
Fenomeen waarbij hersenhelften specifieke functies opnemen (bv: muzikaliteit rechts,
taal links)
Lateralisatie = proces waarbij de opsplitsing zich ontwikkelt (6j) = opgesplitste
functies
Maar:
Links- rechtsopdeling voor cognitieve functies niet te observeren --> ook niet
correct
Motorische lateraliteit is wel gemakkelijk te observeren
2.2.1 Motorische lateralisatie:
2
1 Inleiding:
1.1 Neurowetenschappen, waarom van belang voor het onderwijs?:
Een visie in de ontwikkelingspsychologie
Inzichten krijgen --> begrijpen van gedrag
Aanknopingspunten vinden om leren te ondersteunen
Probleem:
Complex
Gevaar voor neuromythes in het onderwijs
Sommige kinderen zijn linkerhersenhelftdenkers en andere
rechterhelftdenkers
Brain Gym:
- = programma waarin bewegingsoefeningen worden aangeboden ter
bevordering v/d samenwerking tussen linker en rechterhelft
- Omvat o.a. specifieke oefeningen voor jet bevorderen van lees-en
schrijfvaardigheid, die een positief effect zouden hebben op leren
1.2 Snelcursus neurologie:
1.2.1 Neuronen en synapsen:
Neuronen = hersencellen --> belangrijke bouwsteen in de hersenen
Neuronen maken verbindingen met elkaar en vormen zo een groot netwerk
Die verbindingen = de synapsen of de zenuwen
Via de synapsen worden signalen overgebracht tussen de neuronen
Overdracht van prikkels gebeurt via specifieke stofjes --> neurotransmitters
Voorbeelden van specifieke stofjes:
- Serotonine --> betrokken bij dromen
- Dopamine --> betrokken bij motivatie, beloningen krijgen, bewegen
Het neuronaal netwerk breidt zich uit naar mate het kind ouder wordt
= leercapaciteit
= synaptogenese
1.2.2 Synaptogenese en pruning:
In de kinderentijd: verbindingen die niet of weinig worden gebruikt of zwakke
verbindingen worden weggehaald = pruning
Ervaringen bepalen sterk welke verbindingen worden weggehaald/behouden = brein
boetseren
Snelheid kappen/behouden is niet overal gelijk: (tabel p.86)
Sensitieve periodes
Kritische periodes (bv: lui oog, nooit taal horen, L/R,…)
1
, 2 Bouw van het brein:
Buitenste laag = cortex
Zelfbewustzijn
Rekenen
Nadenken
Plannen
Creatief zijn
Dagdromen
Cortex oogt tweedelig: linkerhersenhelft en rechterhersenhelft
De linkerhersenhelft stuurt de rechterhelft v/h lichaam en de rechterhersenhelft de
linke lichaamshelft controleert
Bv: schoppen o/e bal met de rechtervoet wordt gestuurd door de
linkerhersenhelft
2.1 Prefrontale ontwikkeling:
Prefrontale lob heeft een trager ontwikkelingsverloop dan diepere breinstructuren
Onbalans kan zich uiten in:
- Impulsiviteit
- Risicogedrag
- Emoties niet onder controle kunnen houden
Ontwikkeling loopt door tot ongeveer 25j
2.2 Lateralisatie:
Fenomeen waarbij hersenhelften specifieke functies opnemen (bv: muzikaliteit rechts,
taal links)
Lateralisatie = proces waarbij de opsplitsing zich ontwikkelt (6j) = opgesplitste
functies
Maar:
Links- rechtsopdeling voor cognitieve functies niet te observeren --> ook niet
correct
Motorische lateraliteit is wel gemakkelijk te observeren
2.2.1 Motorische lateralisatie:
2