Portfolio Startbekwaam
Alcidie Mommers
studentnummer: 625559
klas: VKDTF2A
Locatie: Haarlem
Verkorte Deeltijd, februari instroom
SLB’er: Peter Berg
,Voorwoord
De laatste periode. Het eind komt in zicht. Een paar jaar geleden had ik niet verwacht dat ik zo’n
plezier zou hebben in voor de klas staan. Ik ben nog steeds blij met mijn keuze tot omscholing. Het
was hard werken. Niet in de laatste plaats de laatste periode om alles weer op tijd af te krijgen. Dat ik
niet vies van ben van hard werken getuigen mijn opleidingskeuzes voor de Hoge Hotelschool en nu
ook de PABO. Plezierig vooruitzicht om straks meer rust te hebben om meer vlieguren te maken en
mijn energie te steken in mijn streven een nog betere leerkracht te worden.
In dit portfolio zijn een aantal proeven van bekwaamheid opgenomen. De bedoeling daarvan is de
lezer te laten zien dat ik door de gevolgde opleiding mezelf heb ontwikkeld tot een startbekwame
leerkracht. In de inhoudsopgave staat de volgorde van de verschillende proeven aangegeven. Bij de
proeve zelf wordt verwezen welk bewijsmateriaal is opgenomen in de bijlagen.
Er zijn een aantal mensen die me, ook deze periode weer, geholpen hebben in mijn leertraject.
Dank aan het team van De Triangel. Ontzettend fijn dat ik bij jullie terug mocht komen. Dank aan:
• de directie die mij de kans en het vertrouwen gegeven heeft om twee dagen een eigen klas te
runnen;
• mijn praktijkbegeleider die me met haar expertise begeleid heeft;
• mijn duo die met eindeloos geduld al mijn vragen beantwoorde. En voor het regelwerk dat je
me deze eerste periode uit handen hebt genomen;
• alle de collega’s, maar met name de collega’s uit de andere groepen 4 bij wie ik altijd met
vragen terecht kan.
Maar ook dank aan mijn man en kinderen die me gesteund hebben gedurende deze studie. Jullie
gaven me de gelegenheid om me regelmatig terug te trekken om te leren voor toetsen, te schrijven
aan opdrachten of mijn lessen voor te bereiden. Ik verheug me op de voorjaarsvakantie waarin ik
helemaal niets hoef en er helemaal voor jullie ben!
Alcidie Mommers
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 2
,Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
1. Profielschets 4
1.1 Alcidie als persoon 4
1.2 Curriculum Vitae 6
2. Proeve van bekwaamheid als ontwerper van onderwijs 7
3. Proeve van bekwaamheid: verzorgen van onderwijs en begeleiden van 10
leerlingen
3.1 Verzorgen van onderwijs 10
3.2 Begeleiden van leerlingen 12
4. Proeve van bekwaamheid in het samenwerken met collega’s, ouders en 15
externen
4.1 Visie op rol als teamlid en begeleider 15
4.2 STARR-beschrijving samenwerking met collega’s en externen 15
4.3 STARR-beschrijving samenwerking met ouders 16
5. Proeve van bekwaamheid als onderzoeker 18
6. Proeve van bekwaamheid in een leven lang leren 20
Bibliografie 22
Bijlagen Vanaf 24
1. Curriculum Vitae 24
2A. Feedback-formulier praktijkbegeleider 27
2B. Beoordelingsformulier docent pedagogiek 28
3A. Verzorgen van onderwijs 29
3B. Begeleiden van leerlingen 31
4A. Samenwerken met collega’s en externen 35
4B. Samenwerken met ouders 37
5. Presentatie onderzoek 38
6. Een leven lang leren 39
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 3
, 1. Profielschets
1.1 Alcidie als persoon
Wie ben ik?
Op mijn linkedin-profiel staat: Ik ben een open, attente, eerlijke en positieve professional die u graag
aan uw team wilt toevoegen. Ik ben betrouwbaar en kom na wat ik beloof. Ik ben leergierig en maak
mij nieuwe informatie snel eigen waardoor ik knopen kan en durf door te hakken, ook als dit van de
gebaande paden afwijkt. Ik kijk bij het maken van besluiten verder dan alleen eigen belangen en
verantwoordelijkheden. Dit was in de hotellerie van toepassing, maar nu in het onderwijs nog steeds,
merk ik.
Kwaliteiten
Voor leerlingen die graag willen maar niet zo goed iets kunnen, heb ik veel geduld. Ik wil hen verder
helpen en geef niet zomaar op. Ik luister daarbij goed wat ze graag willen en leuk vinden. Die kennis
gebruik ik in voorbeelden bij uitleg of om hen te motiveren. Op zoek naar oplossingen kijk ik naar alle
mogelijkheden, ook buiten de gebaande paden om en probeer daarbij aan te sluiten bij de interesses
van de leerling.
Normen & waarden
Voor mij hangen normen en waarden niet noodzakelijkerwijs aan een bepaalde levensbeschouwing.
Uiteraard is het wel zo dat een aantal normen en waarden onlosmakelijk met een of meerdere
geloven samenhangt (de Schepper, 2015).
Eerlijkheid vind ik heel belangrijk. Op een leerling die eerlijk aangeeft iets stuk gemaakt te hebben, zal
ik niet boos worden. Terwijl ik hierover jokken echt vervelend vindt.
Naar elkaar luisteren ben ik belangrijker gaan vinden door de jaren heen. Door goed te luisteren, kun
je al veel informatie verzamelen. Maar je leert ook hoe je met elkaar om kunt gaan. Nu ik voor de klas
sta, merk ik nog eens extra welk belang het heeft dat leerlingen goed (leren) luisteren.
Uitgaan van het positieve vind ik belangrijk. Positieve verwachtingen hebben een groter effect in de
ontwikkeling van leerlingen (van Breemen, 2015). Ik benoem liever gewenst gedrag dan het
bestraffen van ongewenst gedrag. Het resulteert in een meer positieve sfeer in de klas. Dat het ook
moeilijk kan zijn, heb ik in de Berenklas vorig semester aan den lijve ondervonden. Maar absoluut de
moeite waard.
Wat is goed onderwijs?
Goed onderwijs is onderwijs dat aansluit bij de basisbehoeften van de leerling: de behoefte aan
relatie, de behoefte om zich competent te voelen en autonomie (Brouwers, 2016). De leerkracht moet
zorgen voor een goed pedagogisch klimaat door te zorgen voor een ordelijke en functionele
omgeving. Dit geeft leerlingen een gevoel van veiligheid. Respect en responsief gedrag zijn belangrijk
omdat een leerling die zich geaccepteerd en gewaardeerd voelt, zijn zelfbeeld kan verstevigen. Door
leerlingen het gevoel te geven dat ze iets kunnen (competentie) kan de leerkracht het zelfvertrouwen
van leerlingen ondersteunen. Ook kan de leerkracht autonomie stimuleren door de ontwikkeling van
zelfstandigheid en het laten nemen van eigen verantwoordelijkheid. Een kind dat zich veilig voelt, kan
experimenteren met keuzes die hierbij horen (Onstenk, 2011).
Ongewenst gedrag voorkomen is belangrijk. Dat kan onder andere door het realiseren van een veilig
klimaat door voor een goed georganiseerde, voorspelbare leeromgeving te zorgen met interessante
lesstof, effectieve instructie en ingeslepen routines (Teitler, 2017).
Persoonlijk vind ik het ook belangrijk dat onderwijs betekenisvol is. Het is volgens Popeijus (2009)
belangrijk niet alleen cognitieve betekenis toe te kennen. De lerende moet een persoonlijke of
collectieve waarde toekennen aan de nieuw verkregen kennis. Het bezit dan een krachtige
persoonlijke binding.
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 4
Alcidie Mommers
studentnummer: 625559
klas: VKDTF2A
Locatie: Haarlem
Verkorte Deeltijd, februari instroom
SLB’er: Peter Berg
,Voorwoord
De laatste periode. Het eind komt in zicht. Een paar jaar geleden had ik niet verwacht dat ik zo’n
plezier zou hebben in voor de klas staan. Ik ben nog steeds blij met mijn keuze tot omscholing. Het
was hard werken. Niet in de laatste plaats de laatste periode om alles weer op tijd af te krijgen. Dat ik
niet vies van ben van hard werken getuigen mijn opleidingskeuzes voor de Hoge Hotelschool en nu
ook de PABO. Plezierig vooruitzicht om straks meer rust te hebben om meer vlieguren te maken en
mijn energie te steken in mijn streven een nog betere leerkracht te worden.
In dit portfolio zijn een aantal proeven van bekwaamheid opgenomen. De bedoeling daarvan is de
lezer te laten zien dat ik door de gevolgde opleiding mezelf heb ontwikkeld tot een startbekwame
leerkracht. In de inhoudsopgave staat de volgorde van de verschillende proeven aangegeven. Bij de
proeve zelf wordt verwezen welk bewijsmateriaal is opgenomen in de bijlagen.
Er zijn een aantal mensen die me, ook deze periode weer, geholpen hebben in mijn leertraject.
Dank aan het team van De Triangel. Ontzettend fijn dat ik bij jullie terug mocht komen. Dank aan:
• de directie die mij de kans en het vertrouwen gegeven heeft om twee dagen een eigen klas te
runnen;
• mijn praktijkbegeleider die me met haar expertise begeleid heeft;
• mijn duo die met eindeloos geduld al mijn vragen beantwoorde. En voor het regelwerk dat je
me deze eerste periode uit handen hebt genomen;
• alle de collega’s, maar met name de collega’s uit de andere groepen 4 bij wie ik altijd met
vragen terecht kan.
Maar ook dank aan mijn man en kinderen die me gesteund hebben gedurende deze studie. Jullie
gaven me de gelegenheid om me regelmatig terug te trekken om te leren voor toetsen, te schrijven
aan opdrachten of mijn lessen voor te bereiden. Ik verheug me op de voorjaarsvakantie waarin ik
helemaal niets hoef en er helemaal voor jullie ben!
Alcidie Mommers
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 2
,Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
1. Profielschets 4
1.1 Alcidie als persoon 4
1.2 Curriculum Vitae 6
2. Proeve van bekwaamheid als ontwerper van onderwijs 7
3. Proeve van bekwaamheid: verzorgen van onderwijs en begeleiden van 10
leerlingen
3.1 Verzorgen van onderwijs 10
3.2 Begeleiden van leerlingen 12
4. Proeve van bekwaamheid in het samenwerken met collega’s, ouders en 15
externen
4.1 Visie op rol als teamlid en begeleider 15
4.2 STARR-beschrijving samenwerking met collega’s en externen 15
4.3 STARR-beschrijving samenwerking met ouders 16
5. Proeve van bekwaamheid als onderzoeker 18
6. Proeve van bekwaamheid in een leven lang leren 20
Bibliografie 22
Bijlagen Vanaf 24
1. Curriculum Vitae 24
2A. Feedback-formulier praktijkbegeleider 27
2B. Beoordelingsformulier docent pedagogiek 28
3A. Verzorgen van onderwijs 29
3B. Begeleiden van leerlingen 31
4A. Samenwerken met collega’s en externen 35
4B. Samenwerken met ouders 37
5. Presentatie onderzoek 38
6. Een leven lang leren 39
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 3
, 1. Profielschets
1.1 Alcidie als persoon
Wie ben ik?
Op mijn linkedin-profiel staat: Ik ben een open, attente, eerlijke en positieve professional die u graag
aan uw team wilt toevoegen. Ik ben betrouwbaar en kom na wat ik beloof. Ik ben leergierig en maak
mij nieuwe informatie snel eigen waardoor ik knopen kan en durf door te hakken, ook als dit van de
gebaande paden afwijkt. Ik kijk bij het maken van besluiten verder dan alleen eigen belangen en
verantwoordelijkheden. Dit was in de hotellerie van toepassing, maar nu in het onderwijs nog steeds,
merk ik.
Kwaliteiten
Voor leerlingen die graag willen maar niet zo goed iets kunnen, heb ik veel geduld. Ik wil hen verder
helpen en geef niet zomaar op. Ik luister daarbij goed wat ze graag willen en leuk vinden. Die kennis
gebruik ik in voorbeelden bij uitleg of om hen te motiveren. Op zoek naar oplossingen kijk ik naar alle
mogelijkheden, ook buiten de gebaande paden om en probeer daarbij aan te sluiten bij de interesses
van de leerling.
Normen & waarden
Voor mij hangen normen en waarden niet noodzakelijkerwijs aan een bepaalde levensbeschouwing.
Uiteraard is het wel zo dat een aantal normen en waarden onlosmakelijk met een of meerdere
geloven samenhangt (de Schepper, 2015).
Eerlijkheid vind ik heel belangrijk. Op een leerling die eerlijk aangeeft iets stuk gemaakt te hebben, zal
ik niet boos worden. Terwijl ik hierover jokken echt vervelend vindt.
Naar elkaar luisteren ben ik belangrijker gaan vinden door de jaren heen. Door goed te luisteren, kun
je al veel informatie verzamelen. Maar je leert ook hoe je met elkaar om kunt gaan. Nu ik voor de klas
sta, merk ik nog eens extra welk belang het heeft dat leerlingen goed (leren) luisteren.
Uitgaan van het positieve vind ik belangrijk. Positieve verwachtingen hebben een groter effect in de
ontwikkeling van leerlingen (van Breemen, 2015). Ik benoem liever gewenst gedrag dan het
bestraffen van ongewenst gedrag. Het resulteert in een meer positieve sfeer in de klas. Dat het ook
moeilijk kan zijn, heb ik in de Berenklas vorig semester aan den lijve ondervonden. Maar absoluut de
moeite waard.
Wat is goed onderwijs?
Goed onderwijs is onderwijs dat aansluit bij de basisbehoeften van de leerling: de behoefte aan
relatie, de behoefte om zich competent te voelen en autonomie (Brouwers, 2016). De leerkracht moet
zorgen voor een goed pedagogisch klimaat door te zorgen voor een ordelijke en functionele
omgeving. Dit geeft leerlingen een gevoel van veiligheid. Respect en responsief gedrag zijn belangrijk
omdat een leerling die zich geaccepteerd en gewaardeerd voelt, zijn zelfbeeld kan verstevigen. Door
leerlingen het gevoel te geven dat ze iets kunnen (competentie) kan de leerkracht het zelfvertrouwen
van leerlingen ondersteunen. Ook kan de leerkracht autonomie stimuleren door de ontwikkeling van
zelfstandigheid en het laten nemen van eigen verantwoordelijkheid. Een kind dat zich veilig voelt, kan
experimenteren met keuzes die hierbij horen (Onstenk, 2011).
Ongewenst gedrag voorkomen is belangrijk. Dat kan onder andere door het realiseren van een veilig
klimaat door voor een goed georganiseerde, voorspelbare leeromgeving te zorgen met interessante
lesstof, effectieve instructie en ingeslepen routines (Teitler, 2017).
Persoonlijk vind ik het ook belangrijk dat onderwijs betekenisvol is. Het is volgens Popeijus (2009)
belangrijk niet alleen cognitieve betekenis toe te kennen. De lerende moet een persoonlijke of
collectieve waarde toekennen aan de nieuw verkregen kennis. Het bezit dan een krachtige
persoonlijke binding.
Portfolio Startbekwaam Alcidie Mommers 4
