Samenvatting Opgroeien in een gezin 2

2024
Opgroeien in een gezin 2




Fay Van Der Sypt 202337859
Artevelde Hogeschool
1-1-2024

,1 Opvoedingsondersteuning
1.1 Opvoedingsondersteuning: verkenning en definiëring
 Begin jaren 90
o Opvoeding ondersteunende activiteiten met als doel opvoedingssituatie v. kinderen
te verbeteren
o Gericht op situatie waarin kind wordt opgevoed
o Opvoeders helpen opvoeden
o Bedenkingen
 Ouders worden uitgesloten uit debat over ‘h. probleem’
 Ouders moeten zich aanpassen
 Aand8 vr noden & behoeften v. ouders zelf?
 Eind jaren 90
o Opvoedingsondersteuning vanuit breder perspectief
o Preventieve activiteiten  doel: opvoedingscompetentie v. ouders vergroten &
gezinsfunctioneren verbeteren (OO als preventief middel, vb: Tripple P)
o Ouders moeten zich aanpassen a.d normen v/d middenklasse  sociale problemen
geïndividualiseerd
o Definitie Janssens (1998): “activiteiten die preventief interveniëren met als doel om d.
opvoedingscompetentie v. ouders te vergroten & gezinsfunctioneren te verbeteren”.
o Bedenkingen
 Geen ultiem redmiddel
 Om te voorkomen!? -> legitimeren v. interventies obv risicofactoren
 Programma’s = techniek/beroep (juiste/ foute toepassing)
 Opvoedingsonzekerheid
o Mate waarin ouders blijven zitten met vragen over d. opvoeding of d. ontwikkeling v.
hun kind
o Intentie om h. zo goed moglk te doen & drbij gebruik te maken v/d meest recente
inzichten
o Onzekerheden = inherent a. opvoeden
o Opvoeden = complex
o Onzekerheid is dubbel
 Dr h. te benoemen als opvoedingsonzekerheid kan je h. problematiseren & d.
competenties v. ouders teniet doen
 Onzekerheid hoort bij h. proces
o Lezen p.8 onderaan (Gopnik)
 Activiteiten v. opvoedingsondersteuning: brede waaier v. praktijken, die ouders &
opvoedingsverantwoordelijken steunen bij h. opvoeden & opgroeien v. k&j

1.1.1 Onderscheid opvoedings-en gezinsondersteuning
 Gezinsondersteuning
o Koepelbegrip: naast OO, allerlei andere voorzieningen vr gezinnen
o Def.: geheel v. alle (beleids) maatregelen & -voorzieningen, bevorderen v/h welzijn v.
gezinnen & gezinsleden
o Vb: groeipakker, uitpassen, ouderschapsverlof, sociale huisvesting, speelstraten,
jeugdkampen, huistaakbegeleiding,…)

,  Definitie Bouverne- De Bie opvoedingsondersteuning (2000): Activiteiten die gezinsleden
ervaren als ondersteunend/ aanvullend bij d. opvoeding. Ze zijn e. onderdeel v/d
maatschappelijke dienstverlening a. ouders & kinderen, uitgaande v/d erkenning v/h recht v.
ouders op respect vr hun privé- en gezinsleven, & d. erkenning v/h recht v. kinderen op
respect vr hun privé- en gezinsleven
o Gedeelde verantwoordelijkh.
o OO i.d sociale grondrechten  recht op menselijke waardigh.
 Voordeel onderscheid: allerlei vz’en vr gezinnen duidlk onderscheiden v. OO
 Nadeel onderscheid: klemtoon op exclusieve ouderlijke verantwoordelijkh. i.d opvoeding
 Decreet (2008): “Opvoedingsondersteuning is d. laagdrempelige, gelaagde ondersteuning v.
ouders & opvoedingsverantwoordelijken bij d. opvoeding v. kinderen”
 Doelstellingen OO
o Competentie, vaardigheden en draagkracht versterken
o Draaglast verminderen
o Sociaal netwerk versterken (village rond ouders)
 Belang OO: uitbreiden opvoedingsmogelijkheden & kansen v. gezinnen & voorkomen v.
(zwaardere) problemen

1.1.2 Activiteiten






1. Voorlichting/ informatieverstrekking

 Geven v. info over d. ontwikkeling v. kinderen, leefwereld v. k&j, opvoedingsgedrag,
risicofactoren vr wiegedood,…
 Via: persoonl. verstrekken & massa-& audiovisuele media

2. Instrumentele steun

 Praktische pedagogische hulp: ter beschikking stellen v. diensten (babysit), materialen (spel-
o-theek), documentatie (bib)

3. Emotionele steun

 Tonen v. BT door uiten v. respect, waardering & begrip, bieden v. bevestiging, …
 Tijdens individuele cc’en & i. groep

4. Advies

 Geven v. concrete tips over d. opvoedingsaanpak

,  Zowel over verwerven v. inzichten i.d opvoedingsaanpak als over zoeken nr/ geven v.
handelingsalternatieven

5. Training v. vdh’en

 Aanleren v. opvoedingsvdh’en a. ouders
 Oudercursussen-& vormingen
 Vb: STOP4-7 project

6. Uitbouwen sociale cc’en & stimuleren v. informele zelfhulp

 Toeleiding tot/ uitbouw v/e ondersteund sociaal netwerk
 Informele steun v. partner, ouders, vrienden, kennissen, collega’s
 I. ongelijke mate beschikb. vr gezinnen

7. Vroegtijdige detectie v. zwaardere opvoedings- & ontwikkelingsproblemen & doorverwijzing

 Concrete doorverwijzingen nr specifieke diensten/ vz’en, nr hulpverlening/ meer intensieve
BL

8. Signalering a. beleidsinstanties

 Signaleren v. opvallende/ vaak terugkerende trends a. beleidsinstanties
 Concreet: over tendensen i.d opvoedingsvragen & over tekorten i.h ondersteuningsaanbod
 Gebeurt dr cc’en te onderhouden met beleidsinstanties, dr organiseren v. studiedagen/ onder
aand8 plaatsen v. deze gegevens i.d media

1.2 Spanningsvelden
 Noodzaak om bewust te zn v. deze spanningsvelden
 Doordachte keuze maken: vr welke aanpak ga je?

1.2.1 Ouderlijke competenties of ouderlijke tekortkomingen
 Competentie-denken: ouders als competent om zelf vast te stellen dat ze vragen hebben
over opvoeding & dat ouders weten waar ze vr advies/ hulp terecht kunnen
 Deficit-denken: uitgn v. ouderlijke tekortkomingen: ouders nt i. staat om hun
verantwoordelijkh. vr d. opvoeding v. hun kinderen voll. op te nemen
o Historisch: meest dominant
o Vb: kindersterfte begin 20e E  schuld v. dommigh. & schuldige verwaarlozing v/d
arbeidsmoeders ipv levensomstandigheden
 Empowerment
o Eigenmachtig/ krachtig maken: sterker maken v/d eigen mogelijkheden v. mensen
waardoor zij beter grip krijgen op hun eigen situatie
o Geloof dat ouders zelf verantwoordelijkh. kunnen nemen
o Vb: positieve basishouding




o
 Presentiebenadering (Andries Baart)