- Hoofdstuk 4
- Hoofdstuk 5
Hoofdstuk 4 stress gerelateerde stoornissen
Stress speelt een rol in een breed scala aan lichamelijke en psychische problemen. Het
lichamelijk functioneren beïnvloed de psychische factoren. De term stress betekend:
‘de druk of kracht die ergens op wordt uitgeoefend’. Binnen de psychologie gebruiken we de
term als: ‘de druk die op een organisme wordt uitgeoefend om zich aan te passen of ergens
in de schikken’
Psychische bronnen van stress
- Verminderen ons vermogen om ons aan te passen
- Negatieve effecten op gezondheid hebben.
Endocriene systeem
Is een systeem van klieren die hormonen doen afscheiden. Stress brengt in het endocriene
systeem een domino-effect op gang in de zogenoemde hypothalamus-hypofyse-bijnier-as.
, - Hypothalamus: zet de productie aan tot ACTH. En dit hormoon stimuleert de nieren
en bijnieren
- Onder invloed van ACTH scheidt de bijnierschors steroïden af (cortisol). Deze
vervullen een aantal functies binnen het lichaam
- verhogen weerstand tegen stress, stimuleren spier opbouw en zetten lever aan tot
suiker maken (energie voor het reageren op dreigende situaties).
- Het sympathische deel van de autonome zenuwstelsel stimuleert het bijniermerg tot
productie van adrenaline en noradrenaline. Helpen het lichaam zich voor te
bereiden op een dreiging. Als deze weg is, wordt het lichaam weer normaal.
Als het lichaam echter vaak stresshormonen doet produceren: op lange termijn raken
voorraden uitgeput, hart, bloedvaten en het immuunsysteem wordt aangetast.
Immuunsysteem
Is een systeem waarmee het lichaam zich doet verdedigen tegen ziektes.
- Leukocyten (witte bloedcellen) herkennen binnengedrongen ziekteverwekkers.
- Lymfocyten produceren antilichamen die zich aan de vreemde organismen hechten,
ze inactief maken en markeren voor vernietiging.
Psychische stressoren kunnen de reactie van het immuunsysteem verzwakken. Vooral
huwelijksproblemen, scheiding, langdurige werkeloosheid, en traumatische stress zorgen
voor langdurige stress.
Gewoonlijk reguleert het immuunsysteem de ontstekingsreactie als gevolg van infectie of
verwonding. Bij stress is het immuunsysteem minder goed, wat leidt tot een aanhoudende
ontsteking die kan bijdragen aan veel fysieke stoornissen. Stress zorgt er ook voor dat een
wond minder snel doet genezen.
Acculturatiestress
Dit is de druk die mensen ervaren om zich aan te passen aan het leven in de dominante
cultuur. Deze stress kan onder immigranten van de eerste en tweede generatie een factor
zijn bij emotionele problemen zoals angst en depressie.
Psychische factoren die stress doen verlichten
Stress hoort bij het leven, maar de manier waarop we die stress tegemoet treden is een van
de factoren die bepalen in hoeverre we met uitdagingen kunnen omgaan en stress kunnen
hanteren coping.
Coping stijlen
- Emotionele gerichte coping: mensen treffen maatregelen die het effect van de
stressor onmiddellijk verminderen.
o Ontkenning
De ernst niet willen zien
Disress minimaliseren
Zeggen dat de symptomen een andere oorzaak hebben
Bedreigende informatie over de ziekte negeren
o Vermijding: kan een rede zijn om je niet aan je medicijnen te houden en
daarmee je gezondheid nog meer doet verslechteren.