COMPLETE SAMENVATTING van alle stof voor het medische kennis psychiatrie tentamen 4, leerjaar 1 periode 4.

SAMENVATTING MK-4
PSYCHIATRIE




Inhoud
Week 1...................................................................................................................................................1
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 1.........................................................................................1
Samenvatting farmacologie hfdst 11 (blz 284-288)............................................................................6

,Week 2...................................................................................................................................................7
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 6.........................................................................................7
Samenvatting farmacologie hfdst 11 (blz 288-289)..........................................................................11
Week 3.................................................................................................................................................12
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 3.......................................................................................12
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 7.......................................................................................17
Week 4.................................................................................................................................................25
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 4.......................................................................................25
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 5.......................................................................................30
Samenvatting farmacologie hfdst 11 (blz 282-284)..........................................................................33
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 8.......................................................................................33
Week 5.................................................................................................................................................35
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 14.....................................................................................35
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 15.....................................................................................37
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 16.....................................................................................42
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 9 (blz 253-259).................................................................45
Week 6.................................................................................................................................................48
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 9 (blz 259-267).................................................................48
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 12.....................................................................................50
Week 7.................................................................................................................................................55
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 11.....................................................................................55
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 19.....................................................................................58




Week 1
Psychiatrie voor verpleegkundigen hfdst 1
1.1 historisch perspectief
1.1.1 op weg naar een biologische psychiatrie
psychiatrie  medisch specialisme dat zich bezighoudt met de behandeling van
psychiatrische ziekten.

1

,Oudheid en middeleeuwen
In de middeleeuwen werd ‘gekte’ vaak in verband gebracht met bezetenheid door de
duivel en in de renaissance met ‘behekst’ zijn.
Vanaf het einde van de 14e eeuw werden psychiatrische patiënten als ze thuis niet
meer te handhaven waren, vaak ondergebracht in wat men in Nederland ‘dolhuizen’
of ‘zinnelooshuizen’ noemde. In feite werden de patiënten opgesloten en uitgesloten
van de maatschappij.

Achttiende eeuw
Ze wilden patiënten menselijk behandelen en heropvoeden.
De bekendste persoon van deze beweging is Philippe Pinel (1745-1826), een Franse
arts die ten tijde van de Franse revolutie de voorman werd van een beweging die de
‘krankzinnigen’ scheidde van de delinquenten en andere ‘onmaatschappelijken’, en
ze opnam in wat men nu een psychiatrisch ziekenhuis zou noemen.

Negentiende en begin twintigste eeuw
Wilhelm Griesinger (1817-1868) stelde: “Geestesziekten zijn hersenziekten”
veel hersenziekten werden in deze periode gevonden, ook de infectiezieken en
ziekten door een tekort aan vitaminen werden ontdekt.

Eind negentiende, begin twintigste eeuw wordt wel de periode van ‘de eerste
biologische psychiatrie’ genoemd.

1.1.2 opkomst van de psychologische benadering
twee nieuwe benaderingen
Emil Kraepelin (1856-1926) was een voorloper van de moderne
neurowetenschappers. Hij kan vanwege zijn classificatiewerk ook worden
beschouwd als de eerste klinisch epidemioloog.

Sigmund Freud (1856-1939) was een van de grondleggers van de psychologische
benadering. Hij ontwikkelde een nieuwe behandelmethode en een daarbij passende
theorie die bekend is geworden als de psychoanalyse.

In de eerste helft van de twintigste eeuw, met name voor de tweede wereldoorlog,
werd op basis van slecht onderbouwende, biologisch-psychiatrische theorieën
geëxperimenteerd met diverse therapieën, zoals de koortskuur, de
insulinecomatherapie en de cardiazolschock.

1.1.3 opkomst van de sociale psychiatrie
Nog voor de tweede wereldoorlog kwam naast de biologische en de psychologische
een derde benadering tot ontwikkeling. Die werd gestimuleerd door de Amerikaanse
psychiater Adolf Meyer (1866-1950), de sociale psychologie. Hij wordt beschouwd
als een van de vaders van de sociale psychiatrie. Hij hield zich bezig met de nazorg
van ontslagen patiënten, en stimuleerde hun resocialisatie (herintrede in de
maatschappij), ook hield hij zich bezig met onderzoek naar ziekmakende factoren.


2

, 1.1.4 na de tweede wereldoorlog: drie invalshoeken
drie invalshoeken:
- biologische invalshoek (ontwikkeling psychofarmaca)
- psychologische invalshoek (onder andere declientcentered therapy van Carl
Rogers (1902-1987))
- sociologische invalshoek (de antipsychiatrie, de de-institutionalisering, de wet
BOPZ)

BOPZ  wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen, werd ingevoerd in
1994

De bijdrage van wetenschappelijk onderzoek is van groot belang geweest voor de
ontwikkeling van de moderne psychologie.

1.2 Biopsychosociaal model: herkomst en betekenis
1.2.1 typering van het biopsychosociaal model
Dankzij de Amerikaanse cardioloog George Engel (1913-1999)
heeft de term ‘biopsychosociaal model’ internationale
bekendheid gekregen. Engel heeft gedemonstreerd dat het
biopsychosociale model kan worden opgevat als een vorm van
systeemtheorie.

1.2.2 het biopsychosociaal model als vorm van
systeemtheorie
Von Bertalanffy
De systeemtheorie is in de jaren 30 van de vorige eeuw
ontwikkeld door de Oostenrijkse bioloog Ludwig von Bertalanffy
(1901-1972). Hij hield zich bezig met de vraag hoe het mogelijk
was dat een levend wezen erin slaagt niet dood te gaan.

Systeemhiërarchie
Het plaatje hiernaast beschrijft de systeemniveaus volgens
Engel.

1.2.3 Praktische betekenis van het model van Engel
Praktijk
Met de systeemhiërarchie van Engel of, simpeler, met het biopsychosociale model in
zijn hoofd krijgt men een volledig inzicht in de keten van gebeurtenissen die aan een
ziekte voorafgaan of erop volgen.

Wetenschapsbeoefening
Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt en moedigt de biopsychosociale denkwijze
aan.

1.2 het biopsychosociale model in de praktijk: diagnostiek
diagnostiek is een proces, drie stappen:
- informatieverzameling
3