Cliëntprofielen transmuraal | toetsformulier
Mevrouw Witteveen | Osteoporose / mammacarcinoom
Epidemiologie en pathofysiologie
Beschrijf de EPIDEMIOLOGIE OSTEOPOROSE (KNGF-RICHTLIJN OSTEOPOROSE):
epidemiologische - Op basis van huisartsenregistraties wordt de prevalentie van osteoporose geschat
gegevens en
pathofysiologie van de op 1,9 per 1000 mannen en 16,1 per 1000 vrouwen. Omdat osteoporose in veel
aandoening. gevallen niet gediagnosticeerd is, zal de werkelijke prevalentie hoger liggen.
- Karakteristieke locaties van osteoporotische fracturen zijn de
(thoracale)wervelkolom, de heup en de pols.
- Per jaar breken ongeveer 17.000 mensen een heup, en van de 55-plussers breken
er 15.970 een wervel en 12.114 een pols. Heupfracturen doen zich vooral voor bij
vrouwen ouder dan 70 jaar en polsfracturen vooral bij vrouwen van 40-60 jaar
oud.
- De oorzaak van fracturen is bijna altijd een val. Bij ernstige osteoporose kunnen
fracturen ook spontaan ontstaan of het gevolg zijn van een gering trauma. Jaarlijks
komt in Nederland ongeveer 1 op de 3 personen ouder dan 65 jaar ten val; bij
minder dan 10% van de valincidenten treedt er een fractuur op (Smits-Engelsman,
de Kam, & Hendriks, 2011).
- De gezondheidszorgkosten van osteoporose zijn in 2005 geschat op 120 miljoen
euro per jaar.
PATHOFYSIOLOGIE
Osteoporose is een aandoening van het skelet die wordt gekenmerkt door een lage
botmineraaldichtheid (BMD) en een verstoring van de samenhang van het bot, die het bot
brozer maken en het fractuurrisico vergroten (Smits-Engelsman, de Kam, & Hendriks,
2011).
- Verschillende gradaties (volgens WHO) op basis van een BMD-meting (DEXA-
meting, Dual Energy X-ray Absorptiometry) en het al dan niet optreden van
osteoporotische fracturen.
o Geen osteoporose: B<D ligt op of boven de grens van 1 standaarddeviatie
onder de gemiddelde botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen
(25-30 jaar)
o Osteopenie: BMD is verminderd en ligt 1-2,5 SD onder de gemiddelde
botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen, maar er is nog geen
sprake van osteoporose.
o Osteoporose: BMD ligt meer dan 2,5 SD onder de gemiddelde
botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen
o Ernstige osteoporose: osteoporose die gepaard gaat met het
osteoporotische fracturen.
Primaire osteoporose:
Botverlies dat samenhangt met het normale verouderingsproces, zonder verdere
aanwijsbare oorzaak. Primaire osteoporose kan te wijten zijn aan een verhoging van de
botafbraak, eerder dan aan een afname van de botaanmaak, of aan een abnormaliteit in het
koppelingsmechanisme tussen botaanmaak en botafbraak. Primaire osteoporose wordt
onderverdeeld in postmenopauzale en ouderdomsosteoporose (Smits-Engelsman, de Kam,
& Hendriks, 2011).
- Postmenopauzale osteoporose:
o Vrouwen tussen de 51 en 61 jaar
o Duidelijk verhoogd verlies trabeculair (spongieus) botweefsel. Dit verlies
kan tot wervelfracturen leiden.
- Ouderdomsosteoporose:
o Zowel vrouwen als mannen ouder dan 65 jaar
o Verlies van trabeculair en corticaal (schacht) botweefsel, dat kan leiden tot
heupfracturen en wervelinzakkingen.
Mevrouw Witteveen | Osteoporose / mammacarcinoom
Epidemiologie en pathofysiologie
Beschrijf de EPIDEMIOLOGIE OSTEOPOROSE (KNGF-RICHTLIJN OSTEOPOROSE):
epidemiologische - Op basis van huisartsenregistraties wordt de prevalentie van osteoporose geschat
gegevens en
pathofysiologie van de op 1,9 per 1000 mannen en 16,1 per 1000 vrouwen. Omdat osteoporose in veel
aandoening. gevallen niet gediagnosticeerd is, zal de werkelijke prevalentie hoger liggen.
- Karakteristieke locaties van osteoporotische fracturen zijn de
(thoracale)wervelkolom, de heup en de pols.
- Per jaar breken ongeveer 17.000 mensen een heup, en van de 55-plussers breken
er 15.970 een wervel en 12.114 een pols. Heupfracturen doen zich vooral voor bij
vrouwen ouder dan 70 jaar en polsfracturen vooral bij vrouwen van 40-60 jaar
oud.
- De oorzaak van fracturen is bijna altijd een val. Bij ernstige osteoporose kunnen
fracturen ook spontaan ontstaan of het gevolg zijn van een gering trauma. Jaarlijks
komt in Nederland ongeveer 1 op de 3 personen ouder dan 65 jaar ten val; bij
minder dan 10% van de valincidenten treedt er een fractuur op (Smits-Engelsman,
de Kam, & Hendriks, 2011).
- De gezondheidszorgkosten van osteoporose zijn in 2005 geschat op 120 miljoen
euro per jaar.
PATHOFYSIOLOGIE
Osteoporose is een aandoening van het skelet die wordt gekenmerkt door een lage
botmineraaldichtheid (BMD) en een verstoring van de samenhang van het bot, die het bot
brozer maken en het fractuurrisico vergroten (Smits-Engelsman, de Kam, & Hendriks,
2011).
- Verschillende gradaties (volgens WHO) op basis van een BMD-meting (DEXA-
meting, Dual Energy X-ray Absorptiometry) en het al dan niet optreden van
osteoporotische fracturen.
o Geen osteoporose: B<D ligt op of boven de grens van 1 standaarddeviatie
onder de gemiddelde botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen
(25-30 jaar)
o Osteopenie: BMD is verminderd en ligt 1-2,5 SD onder de gemiddelde
botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen, maar er is nog geen
sprake van osteoporose.
o Osteoporose: BMD ligt meer dan 2,5 SD onder de gemiddelde
botdichtheid (piekbotmassa) van jongvolwassenen
o Ernstige osteoporose: osteoporose die gepaard gaat met het
osteoporotische fracturen.
Primaire osteoporose:
Botverlies dat samenhangt met het normale verouderingsproces, zonder verdere
aanwijsbare oorzaak. Primaire osteoporose kan te wijten zijn aan een verhoging van de
botafbraak, eerder dan aan een afname van de botaanmaak, of aan een abnormaliteit in het
koppelingsmechanisme tussen botaanmaak en botafbraak. Primaire osteoporose wordt
onderverdeeld in postmenopauzale en ouderdomsosteoporose (Smits-Engelsman, de Kam,
& Hendriks, 2011).
- Postmenopauzale osteoporose:
o Vrouwen tussen de 51 en 61 jaar
o Duidelijk verhoogd verlies trabeculair (spongieus) botweefsel. Dit verlies
kan tot wervelfracturen leiden.
- Ouderdomsosteoporose:
o Zowel vrouwen als mannen ouder dan 65 jaar
o Verlies van trabeculair en corticaal (schacht) botweefsel, dat kan leiden tot
heupfracturen en wervelinzakkingen.
