verzicht
O
2
0. Inleiding 3
1. Basis 6
1.1. Basisassumpties van PDT 6
1.2. Basisprincipes van PDT 9
1.2.1. Mensbeeld 9
1.2.1.1. Psychische gelaagdheid 9
1.2.1.2. Trias verborgen gevoel - angst - afweer 9
1.2.2. Kader 15
1.2.2.1. Definitie 16
1.2.3. Relatie 18
1.2.3.1. Basisingrediënten van de therapeutische relatie 18
1.2.3.2. Theoretische perspectieven op de therapeutische relatie 19
1.2.4. Veranderingsprocessen 23
2. Mentaliseren 24
2.1. Construct 24
2.2. Ontwikkeling 26
2.3. Factoren die ontwikkeling van mentaliseren beïnvloeden 30
2.4. Verder 31
3. Mentalization-Based Treatment for Children 35
3.1. Doelstelling en opbouw 35
3.2. Assessment en initiële fase 35
3.2.1. Eerste sessie 36
3.2.2. Sessies met kind 36
3.2.3. Sessies met ouders 37
3.2.4. Contacteren van andere belangrijke volwassenen 38
3.2.5. Delen en bespreken v case formulation en therapiedoelstellingen 38
3.2.6. Beslissen over verdere therapie 39
3.3. Individuele kindertherapie 39
3.3.1. Vier componenten van spel in PDT met kinderen 39
3.3.2. Therapeutische attitude tav spel 41
3.3.3. Verschillende niveaus van therapeutische interventies 41
3.3.4. Wat de therapeut (niet) doet 42
4. Dynamic Interpersonal Therapy 43
4.1. Achtergrond 43
4.2. Kern 43
4.3. Initiële fase (sessie 1-4) 45
4.4. Middenfase (sessie 5-12) 48
4.4.1. Technieken 48
4.5. Afrondingsfase (sessie 13-16) 51
Opdrachten 56
Begrippenlijst 59
Examenvragen en tips 69
1
,Overzicht
-Prof. dr. Eileen Tang
EOORDELING
B
-100% examen (schriftelijk), 3u voor iedereen
-gesloten boek met verschillende soorten open vragen (afgebakende antwoordruimte)
-kennisvraag: ken definities, concepten, deelaspecten
-inzichtsvraag: uitleggen adhv een klinisch voorbeeld (dus hoe je het als
hulpverlener kan tegenkomen in de praktijk)
-toepassingsvragen
-4 (hoofd)vragen: zeker 1 conceptvraag (kennis + inzicht) en 1 casusvraag (toepassing)
LESSEN
Introductie
Powerpoint
Basisassumpties
Powerpoint
Opdracht: Shedler (2019), Chapter 1 (historie niet, basisassumpties wel)
Opdracht: Shedler (2019), Chapter 2
Luyten et al. (2015) (muv The Four Psychologies)
Basisprincipes: mensbeeld
Powerpoint
Basisprincipes: kader
Powerpoint
Vliegen (2009)
Basisprincipes: relatie
Powerpoint
Vliegen (2009b)
Integratieve opdracht
Basisprincipes: Veranderingsprocessen
Powerpoint
Mentaliseren: construct
Powerpoint
Fonagy & Bateman (2019)
Mentaliseren: ontwikkeling
Powerpoint
Integratieve opdracht
Prototype 1: MBT-C
Powerpoint
Prototype 2: DIT
Powerpoint
Luyten (2015)
Integratie
Integratieve opdracht
INKS
L
-discord map-quizlet-
2
,0. Inleiding
aarom PDT?
W
-dodo-verdict: "everybody has won, and all must have prizes"
-opeenmomentwerdenveelvogelsoortennat,zebesloteneenloopwedstrijdtedoen
zodat hun vleugels terug droog werden door de wind
-ze vergaten echter te meten (wie rende hoe snel, wie rende hoe ver?)
-ze vroegen oudste meest wijze vogel (dodo vogel): "wieheefternueigenlijk
gewonnen?", die antwoord: "everybody has won and all must have prizes"
-sinds Rosenzweig, Singer & Luborsky: alle therapievormen zijn globaal even effectief
-waarom? omdathetbelangvannon-specifiekefactorengroterisdanhetbelangvan
therapie-specifieke factoren in bepalen van therapie-uitkomst
-je krijgt een uitvlakking van alle specifieke effecten
-dusmensendiehulpnodighebben,moeteneenvormvantherapiekrijgenniet
een specifieke (maar er is een persoonlijke voorkeur)
herapieuitkomst wordt bepaald door
T
-40% cliënt en extratherapeutische factoren(bv egosterkte, soc steun,...)
-30% therapeutische relatie (niet stromingsspecifiek)
-15% technieken en model specifieke factoren (wel stromingsspecifiek)
-15% verwachtingen en placebo-effecten(bv wachtlijsten)
⇒wehebbenalshvmaar60%invloedopproces(dusgeendingendieinhandenvanpatiënt
liggen zoals prsh, factoren buiten therapiekamer)
⇒ dit impliceert tevens dat PDT, zoals andere psychotherapeutische stromingen, voor
verschillende vormen v psychopathologie een effectieve, en dus te overwegen, optie kan zijn
-grotere variabiliteit binnen stromingen dan tussen stromingen
-bv gedragsactivatie (gedragstherapie) vs schematherapie (derde generatie CBT)
enmerken van psychoanalytische behandelbenaderingen
K
-veelvoorkomende eigenschappen
-vermogen om de klant te betrekken
-vermogen om een goede therapeutische alliantieteontwikkelenenteonderhouden,
en om het perspectief en het algemene wereldbeeld van de cliënt te begrijpen
-vermogen om met emotionele inhoud om te gaan
-vermogen om de therapie te beëindigen
-vermogen om relevante geschiedenis en geschiktheid voor interventie te beoordelen
-vermogen om betrokken te zijn bij en voordeel te halen uit supervisie
-onderscheidende kenmerken omvatten een grotere focus op…
-affect en emotionele expressie
-onderzoek naar neiging v patiënt om onderwerpen te vermijden (dwz verdedigingen)
-identificatie van terugkerende patronen in gedrag, gevoelens, ervaringen en relaties
-focus op het verleden en de invloed ervan op het heden
-focus op interpersoonlijke relaties
-verkenning van de therapeutische relatie
-onderzoek naar wensen, dromen en fantasieën
3
, itkomsten van succesvolle PDT
U
-symptomatische verbetering
-verbeteringen in de functionering van relaties en welzijn
-toegenomen vermogen tot zelfanalyse
-mogelijkheid om te experimenteren met nieuw gedrag, mn in interpersoonlijke relaties
-plezier vinden in nieuwe uitdagingen
-grotere tolerantie voor negatieve affecten
-dieper inzicht in hoe het verleden het heden kan bepalen
-gebruik van zelfkalmerende en zelfondersteunende strategieën
at is werkbaar?
W
-PDT resulteert in internalisatie van de analytische functie
-vermogen om zelfanalyse voort te zetten na het einde van de behandeling
-leidt tot: een grotereinnerlijkevrijheid,creativiteitenzelfreflectie,endemogelijkheid
om door te gaan met analyse na het einde van de behandeling
-resulteert in blijvende effectiviteit, ondersteunddoorbeteraanpassingsvermogenom
met stressoren om te gaan
-sleeper-effecten: aanhoudende en voortdurende verbetering na het einde vd behandeling
-verhoogde veiligheid van interne mentale verkenning, wat leidt totgrotereveerkrachtinhet
aangezicht van tegenspoed
4
O
2
0. Inleiding 3
1. Basis 6
1.1. Basisassumpties van PDT 6
1.2. Basisprincipes van PDT 9
1.2.1. Mensbeeld 9
1.2.1.1. Psychische gelaagdheid 9
1.2.1.2. Trias verborgen gevoel - angst - afweer 9
1.2.2. Kader 15
1.2.2.1. Definitie 16
1.2.3. Relatie 18
1.2.3.1. Basisingrediënten van de therapeutische relatie 18
1.2.3.2. Theoretische perspectieven op de therapeutische relatie 19
1.2.4. Veranderingsprocessen 23
2. Mentaliseren 24
2.1. Construct 24
2.2. Ontwikkeling 26
2.3. Factoren die ontwikkeling van mentaliseren beïnvloeden 30
2.4. Verder 31
3. Mentalization-Based Treatment for Children 35
3.1. Doelstelling en opbouw 35
3.2. Assessment en initiële fase 35
3.2.1. Eerste sessie 36
3.2.2. Sessies met kind 36
3.2.3. Sessies met ouders 37
3.2.4. Contacteren van andere belangrijke volwassenen 38
3.2.5. Delen en bespreken v case formulation en therapiedoelstellingen 38
3.2.6. Beslissen over verdere therapie 39
3.3. Individuele kindertherapie 39
3.3.1. Vier componenten van spel in PDT met kinderen 39
3.3.2. Therapeutische attitude tav spel 41
3.3.3. Verschillende niveaus van therapeutische interventies 41
3.3.4. Wat de therapeut (niet) doet 42
4. Dynamic Interpersonal Therapy 43
4.1. Achtergrond 43
4.2. Kern 43
4.3. Initiële fase (sessie 1-4) 45
4.4. Middenfase (sessie 5-12) 48
4.4.1. Technieken 48
4.5. Afrondingsfase (sessie 13-16) 51
Opdrachten 56
Begrippenlijst 59
Examenvragen en tips 69
1
,Overzicht
-Prof. dr. Eileen Tang
EOORDELING
B
-100% examen (schriftelijk), 3u voor iedereen
-gesloten boek met verschillende soorten open vragen (afgebakende antwoordruimte)
-kennisvraag: ken definities, concepten, deelaspecten
-inzichtsvraag: uitleggen adhv een klinisch voorbeeld (dus hoe je het als
hulpverlener kan tegenkomen in de praktijk)
-toepassingsvragen
-4 (hoofd)vragen: zeker 1 conceptvraag (kennis + inzicht) en 1 casusvraag (toepassing)
LESSEN
Introductie
Powerpoint
Basisassumpties
Powerpoint
Opdracht: Shedler (2019), Chapter 1 (historie niet, basisassumpties wel)
Opdracht: Shedler (2019), Chapter 2
Luyten et al. (2015) (muv The Four Psychologies)
Basisprincipes: mensbeeld
Powerpoint
Basisprincipes: kader
Powerpoint
Vliegen (2009)
Basisprincipes: relatie
Powerpoint
Vliegen (2009b)
Integratieve opdracht
Basisprincipes: Veranderingsprocessen
Powerpoint
Mentaliseren: construct
Powerpoint
Fonagy & Bateman (2019)
Mentaliseren: ontwikkeling
Powerpoint
Integratieve opdracht
Prototype 1: MBT-C
Powerpoint
Prototype 2: DIT
Powerpoint
Luyten (2015)
Integratie
Integratieve opdracht
INKS
L
-discord map-quizlet-
2
,0. Inleiding
aarom PDT?
W
-dodo-verdict: "everybody has won, and all must have prizes"
-opeenmomentwerdenveelvogelsoortennat,zebesloteneenloopwedstrijdtedoen
zodat hun vleugels terug droog werden door de wind
-ze vergaten echter te meten (wie rende hoe snel, wie rende hoe ver?)
-ze vroegen oudste meest wijze vogel (dodo vogel): "wieheefternueigenlijk
gewonnen?", die antwoord: "everybody has won and all must have prizes"
-sinds Rosenzweig, Singer & Luborsky: alle therapievormen zijn globaal even effectief
-waarom? omdathetbelangvannon-specifiekefactorengroterisdanhetbelangvan
therapie-specifieke factoren in bepalen van therapie-uitkomst
-je krijgt een uitvlakking van alle specifieke effecten
-dusmensendiehulpnodighebben,moeteneenvormvantherapiekrijgenniet
een specifieke (maar er is een persoonlijke voorkeur)
herapieuitkomst wordt bepaald door
T
-40% cliënt en extratherapeutische factoren(bv egosterkte, soc steun,...)
-30% therapeutische relatie (niet stromingsspecifiek)
-15% technieken en model specifieke factoren (wel stromingsspecifiek)
-15% verwachtingen en placebo-effecten(bv wachtlijsten)
⇒wehebbenalshvmaar60%invloedopproces(dusgeendingendieinhandenvanpatiënt
liggen zoals prsh, factoren buiten therapiekamer)
⇒ dit impliceert tevens dat PDT, zoals andere psychotherapeutische stromingen, voor
verschillende vormen v psychopathologie een effectieve, en dus te overwegen, optie kan zijn
-grotere variabiliteit binnen stromingen dan tussen stromingen
-bv gedragsactivatie (gedragstherapie) vs schematherapie (derde generatie CBT)
enmerken van psychoanalytische behandelbenaderingen
K
-veelvoorkomende eigenschappen
-vermogen om de klant te betrekken
-vermogen om een goede therapeutische alliantieteontwikkelenenteonderhouden,
en om het perspectief en het algemene wereldbeeld van de cliënt te begrijpen
-vermogen om met emotionele inhoud om te gaan
-vermogen om de therapie te beëindigen
-vermogen om relevante geschiedenis en geschiktheid voor interventie te beoordelen
-vermogen om betrokken te zijn bij en voordeel te halen uit supervisie
-onderscheidende kenmerken omvatten een grotere focus op…
-affect en emotionele expressie
-onderzoek naar neiging v patiënt om onderwerpen te vermijden (dwz verdedigingen)
-identificatie van terugkerende patronen in gedrag, gevoelens, ervaringen en relaties
-focus op het verleden en de invloed ervan op het heden
-focus op interpersoonlijke relaties
-verkenning van de therapeutische relatie
-onderzoek naar wensen, dromen en fantasieën
3
, itkomsten van succesvolle PDT
U
-symptomatische verbetering
-verbeteringen in de functionering van relaties en welzijn
-toegenomen vermogen tot zelfanalyse
-mogelijkheid om te experimenteren met nieuw gedrag, mn in interpersoonlijke relaties
-plezier vinden in nieuwe uitdagingen
-grotere tolerantie voor negatieve affecten
-dieper inzicht in hoe het verleden het heden kan bepalen
-gebruik van zelfkalmerende en zelfondersteunende strategieën
at is werkbaar?
W
-PDT resulteert in internalisatie van de analytische functie
-vermogen om zelfanalyse voort te zetten na het einde van de behandeling
-leidt tot: een grotereinnerlijkevrijheid,creativiteitenzelfreflectie,endemogelijkheid
om door te gaan met analyse na het einde van de behandeling
-resulteert in blijvende effectiviteit, ondersteunddoorbeteraanpassingsvermogenom
met stressoren om te gaan
-sleeper-effecten: aanhoudende en voortdurende verbetering na het einde vd behandeling
-verhoogde veiligheid van interne mentale verkenning, wat leidt totgrotereveerkrachtinhet
aangezicht van tegenspoed
4
