RECHTSPERSONENRECHT
Prof. H. De Wulf
2023 - 2024
,Inhoudsopgave
DEEL I. INLEIDING........................................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1. Voornaamste kenmerken vennootschap........................................................................................5
Hoofstuk 2. Categorieën van vennootschap......................................................................................................10
Afdeling 1. Rechtspersoon of niet?................................................................................................................10
Afdeling 2. Gradaties vermogensafscheiding................................................................................................11
Afdeling 3. Beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid.................................................................................13
Afdeling 4. Genoteerde vennootschap (art. 1:11).........................................................................................14
Hoofdstuk 3. De individuele rechtsvormen: een rondgang................................................................................15
Afdeling 1. Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid...............................................................15
Afdeling 2. Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid....................................................................17
Hoofdstuk 4. Verenigingen.................................................................................................................................20
Afdeling 1. Algemene kenmerken en soorten...............................................................................................20
Hoofdstuk 5. Stichting........................................................................................................................................22
DEEL II. GELDIGHEIDSVEREISTEN VOOR ALLE VENNOOTSCHAPPEN...............................................................23
Hoofdstuk 1. Voldoende oprichters die geldig verbonden zijn (= 1 ste vereiste)..................................................23
Hoofdstuk 2. Inbrengen (2de vereiste).................................................................................................................26
Hoofdstuk 3. Geldig voorwerp (3de vereiste)......................................................................................................29
Hoofdstuk 4. Eén of meerdere doelen, waaronder minstens ook winstverdelings-oogmerk (4 de vereiste).......29
Deel III. OPRICHTING EN RECHTSPERSOONLIJKHEID......................................................................................30
Hoofdstuk 1. Oprichting.....................................................................................................................................30
Hoofdstuk 2. Identificatie van rechtspersonen...................................................................................................34
Afdeling 1. De vennootschapsnaam..............................................................................................................34
Afdeling 2. De zetel........................................................................................................................................34
DEEL IV. BV, NV EN CV.................................................................................................................................. 35
Hoofdstuk 1. Algemeen......................................................................................................................................35
Hoofdstuk 2. Aanvangsvermogen......................................................................................................................37
DEEL V. FINANCIERING = DE EFFECTEN.......................................................................................................... 42
Hoofdstuk 1. Bronnen.........................................................................................................................................42
Hoofstuk 2. Categorieën van effecten................................................................................................................43
Afdeling 1. Aandeel = in ruil voor inbreng.....................................................................................................43
Afdeling 2. Obligaties.....................................................................................................................................43
Afdeling 3. Converteerbare obligaties...........................................................................................................43
Afdeling 4. Inschrijvingsrecht.........................................................................................................................44
Afdeling 5. Certificaten..................................................................................................................................44
Hoofstuk 3. Categorieën naar vorm...................................................................................................................44
Afdeling 1. Op naam......................................................................................................................................44
Afdeling 2. Aan toonder = afgeschaft............................................................................................................44
Afdeling 3. Gecementeerde effecten.............................................................................................................45
Hoofdstuk 4. Extra..............................................................................................................................................45
Hoofdstuk 5. Rechten verbonden aan aandeel..................................................................................................47
1
, Hoofstuk 6. Overdracht van aandelen...............................................................................................................49
Hoofdstuk 7. Uittrede en uitsluiting lastens vennootschapsvermogen bij BV en CV.........................................53
Afdeling 1. Geschillenregeling !! (via rechtbank)...........................................................................................54
DEEL VI. HET BESTUUR................................................................................................................................. 56
Hoofdstuk 1. Inleiding........................................................................................................................................56
Hoofdstuk 2. Statuut bestuurders......................................................................................................................60
Hoofdstuk 3. Vertegenwoordiging.....................................................................................................................63
Hoofdstuk 4. Faculatieve bestuursorganen........................................................................................................64
Hoofdstuk 5. Belangenconflicten.......................................................................................................................65
DEEL VII. BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID !!............................................................................................ 67
DEEL VIII. ALGEMENE VERGADERING............................................................................................................ 74
DEEL IX. RESULTAATSBESTEMMING !!........................................................................................................... 81
Hoofdstuk 1. Wat gebeurt er met winst en verlies?...........................................................................................81
Hoofdstuk 2. Verliezen........................................................................................................................................84
Hoofdstuk 3. Kapitaalvermindering – alleen relevant bij BV (art. 7:208 – 7:210 WVV)....................................85
DEEL X. UITGIFTE VAN NIEUWE AANDELEN................................................................................................... 88
2
, DEEL I. INLEIDING
Onderwerp cursus
Vennootschappen, verenigingen en stichtingen
Geregeerd door WVV (Wetboek van vennootschappen en verenigingen, ingevoerd door wet 23
maart 2019, van kracht sinds 1 mei 2019 en sinds 1 januari 2020 op vennootschappen die al voor
1.5.2019 rechtspersoonlijkheid hadden)
= juridische structuren voor privaatrechtelijke organisaties
Vennootschappen en verenigingen zijn overal
Bv. Apple, Proximus, Volkswagen, AA Gent: vennootschappen
o Maar ook vaak uw bakker of slager op de hoek, de pralines-of boekenwinkel die u later hoopt
uit te baten, uw café, favoriete hotel en restaurant
Bv. Fanfares en kaartclubs van opa en mémé, Amnesty International, Natuurpunt en het VRG maar ook
ziekenhuizen, politieke partijen en vakbonden: verenigingen = non-profit
Vennootschap – vereniging – stichting = privaatrechtelijke organisaties
Vennootschap en vereniging = meestal samenwerkingsverband tussen twee of meer
personen die één of ander doel willen bereiken (bv. smartphones ontwerpen, produceren en
verkopen; samen muziek maken in de fanfare)
o <-> stichting = eenzijdige rechtshandeling, meestal vermogensbeheer
Profit vs. non-profit
Vennootschap
Ultieme doel = winst (opbrengsten > kosten) maken met die activiteiten
o Kunnen ook nog andere doelstellingen hebben
Winst verdelen onder de “leden” (= aandeelhouders (= vennoten))
Dus = vennoten willen zichzelf verrijken via vennootschap (vennoten geven geld a/d
vennootschap = inbreng (krijgen aanspraak op een percentage v/d winst) lening schuldvordering)
Vereniging = samenwerking voor een “belangeloos doel” (om het even wat)
Niet de verrijking v/d leden => geen winstuitkering
Winst systematisch herinvesteren in het belang v/d vereniging (vb. aankoop nieuwe ballen bij
sportverenigingen)
Stichting = eveneens belangeloos doel (non-profit)
Gesticht door 1 stichter, die er een deel van zijn vermogen aan gegeven heeft
GEEN leden (maar wel bestuur)
Afgesplits vermogen dat overeenkomstig wensen stichter voor belangeloos doel wordt
ingezet
Sommige vennootschappen en meeste stichtingen zijn niet zozeer op samenwerking of uitbaten v/e
onderneming gericht, maar op vermogensbeheer (bv. rijke X heeft 30 huizen die hij verhuurt)
Zowel fiscaal als organisatorisch is het voordelig om die goederen niet zelf, als natuurlijke
persoon te verhuren, maar via een vennootschap waar hij ze in gestopt heeft (= “inbreng”)
3
Prof. H. De Wulf
2023 - 2024
,Inhoudsopgave
DEEL I. INLEIDING........................................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1. Voornaamste kenmerken vennootschap........................................................................................5
Hoofstuk 2. Categorieën van vennootschap......................................................................................................10
Afdeling 1. Rechtspersoon of niet?................................................................................................................10
Afdeling 2. Gradaties vermogensafscheiding................................................................................................11
Afdeling 3. Beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid.................................................................................13
Afdeling 4. Genoteerde vennootschap (art. 1:11).........................................................................................14
Hoofdstuk 3. De individuele rechtsvormen: een rondgang................................................................................15
Afdeling 1. Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid...............................................................15
Afdeling 2. Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid....................................................................17
Hoofdstuk 4. Verenigingen.................................................................................................................................20
Afdeling 1. Algemene kenmerken en soorten...............................................................................................20
Hoofdstuk 5. Stichting........................................................................................................................................22
DEEL II. GELDIGHEIDSVEREISTEN VOOR ALLE VENNOOTSCHAPPEN...............................................................23
Hoofdstuk 1. Voldoende oprichters die geldig verbonden zijn (= 1 ste vereiste)..................................................23
Hoofdstuk 2. Inbrengen (2de vereiste).................................................................................................................26
Hoofdstuk 3. Geldig voorwerp (3de vereiste)......................................................................................................29
Hoofdstuk 4. Eén of meerdere doelen, waaronder minstens ook winstverdelings-oogmerk (4 de vereiste).......29
Deel III. OPRICHTING EN RECHTSPERSOONLIJKHEID......................................................................................30
Hoofdstuk 1. Oprichting.....................................................................................................................................30
Hoofdstuk 2. Identificatie van rechtspersonen...................................................................................................34
Afdeling 1. De vennootschapsnaam..............................................................................................................34
Afdeling 2. De zetel........................................................................................................................................34
DEEL IV. BV, NV EN CV.................................................................................................................................. 35
Hoofdstuk 1. Algemeen......................................................................................................................................35
Hoofdstuk 2. Aanvangsvermogen......................................................................................................................37
DEEL V. FINANCIERING = DE EFFECTEN.......................................................................................................... 42
Hoofdstuk 1. Bronnen.........................................................................................................................................42
Hoofstuk 2. Categorieën van effecten................................................................................................................43
Afdeling 1. Aandeel = in ruil voor inbreng.....................................................................................................43
Afdeling 2. Obligaties.....................................................................................................................................43
Afdeling 3. Converteerbare obligaties...........................................................................................................43
Afdeling 4. Inschrijvingsrecht.........................................................................................................................44
Afdeling 5. Certificaten..................................................................................................................................44
Hoofstuk 3. Categorieën naar vorm...................................................................................................................44
Afdeling 1. Op naam......................................................................................................................................44
Afdeling 2. Aan toonder = afgeschaft............................................................................................................44
Afdeling 3. Gecementeerde effecten.............................................................................................................45
Hoofdstuk 4. Extra..............................................................................................................................................45
Hoofdstuk 5. Rechten verbonden aan aandeel..................................................................................................47
1
, Hoofstuk 6. Overdracht van aandelen...............................................................................................................49
Hoofdstuk 7. Uittrede en uitsluiting lastens vennootschapsvermogen bij BV en CV.........................................53
Afdeling 1. Geschillenregeling !! (via rechtbank)...........................................................................................54
DEEL VI. HET BESTUUR................................................................................................................................. 56
Hoofdstuk 1. Inleiding........................................................................................................................................56
Hoofdstuk 2. Statuut bestuurders......................................................................................................................60
Hoofdstuk 3. Vertegenwoordiging.....................................................................................................................63
Hoofdstuk 4. Faculatieve bestuursorganen........................................................................................................64
Hoofdstuk 5. Belangenconflicten.......................................................................................................................65
DEEL VII. BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID !!............................................................................................ 67
DEEL VIII. ALGEMENE VERGADERING............................................................................................................ 74
DEEL IX. RESULTAATSBESTEMMING !!........................................................................................................... 81
Hoofdstuk 1. Wat gebeurt er met winst en verlies?...........................................................................................81
Hoofdstuk 2. Verliezen........................................................................................................................................84
Hoofdstuk 3. Kapitaalvermindering – alleen relevant bij BV (art. 7:208 – 7:210 WVV)....................................85
DEEL X. UITGIFTE VAN NIEUWE AANDELEN................................................................................................... 88
2
, DEEL I. INLEIDING
Onderwerp cursus
Vennootschappen, verenigingen en stichtingen
Geregeerd door WVV (Wetboek van vennootschappen en verenigingen, ingevoerd door wet 23
maart 2019, van kracht sinds 1 mei 2019 en sinds 1 januari 2020 op vennootschappen die al voor
1.5.2019 rechtspersoonlijkheid hadden)
= juridische structuren voor privaatrechtelijke organisaties
Vennootschappen en verenigingen zijn overal
Bv. Apple, Proximus, Volkswagen, AA Gent: vennootschappen
o Maar ook vaak uw bakker of slager op de hoek, de pralines-of boekenwinkel die u later hoopt
uit te baten, uw café, favoriete hotel en restaurant
Bv. Fanfares en kaartclubs van opa en mémé, Amnesty International, Natuurpunt en het VRG maar ook
ziekenhuizen, politieke partijen en vakbonden: verenigingen = non-profit
Vennootschap – vereniging – stichting = privaatrechtelijke organisaties
Vennootschap en vereniging = meestal samenwerkingsverband tussen twee of meer
personen die één of ander doel willen bereiken (bv. smartphones ontwerpen, produceren en
verkopen; samen muziek maken in de fanfare)
o <-> stichting = eenzijdige rechtshandeling, meestal vermogensbeheer
Profit vs. non-profit
Vennootschap
Ultieme doel = winst (opbrengsten > kosten) maken met die activiteiten
o Kunnen ook nog andere doelstellingen hebben
Winst verdelen onder de “leden” (= aandeelhouders (= vennoten))
Dus = vennoten willen zichzelf verrijken via vennootschap (vennoten geven geld a/d
vennootschap = inbreng (krijgen aanspraak op een percentage v/d winst) lening schuldvordering)
Vereniging = samenwerking voor een “belangeloos doel” (om het even wat)
Niet de verrijking v/d leden => geen winstuitkering
Winst systematisch herinvesteren in het belang v/d vereniging (vb. aankoop nieuwe ballen bij
sportverenigingen)
Stichting = eveneens belangeloos doel (non-profit)
Gesticht door 1 stichter, die er een deel van zijn vermogen aan gegeven heeft
GEEN leden (maar wel bestuur)
Afgesplits vermogen dat overeenkomstig wensen stichter voor belangeloos doel wordt
ingezet
Sommige vennootschappen en meeste stichtingen zijn niet zozeer op samenwerking of uitbaten v/e
onderneming gericht, maar op vermogensbeheer (bv. rijke X heeft 30 huizen die hij verhuurt)
Zowel fiscaal als organisatorisch is het voordelig om die goederen niet zelf, als natuurlijke
persoon te verhuren, maar via een vennootschap waar hij ze in gestopt heeft (= “inbreng”)
3
