Hoorcolleges Opvoedingsondersteuning 2.2
Hoorcollege 1 – Landelijk en lokaal beleid opvoedingsondersteuning
Opvoedingsondersteuning en de overheid
• Opvoeden is niet alleen een privékwestie, maar ook een zaak van algemeen
belang.
• Preventie is een belangrijk speerpunt
o Preventie in gradaties
• Steeds eerder en krachtiger ingrijpen: preventie of overheidsbemoeienis?
Landelijk beleid in vogelvlucht
• Vanaf de jaren ‘80 is opvoedingsondersteuning onderdeel van overheidsbeleid
• Maatschappelijke ontwikkelingen jaren ‘80:
o Ouders kiezen bewuster voor kinderen en hebben hoge verwachtingen
o Gebreken in traditionele aanbod opvoedingsondersteuning
o Meer problemen rondom jeugdigen
• Deze ontwikkelingen waren een startpunt voor verandering in het beleid
Na 1990 - Van pedagogische preventie naar opvoedingsondersteuning
Pedagogische preventie
• Verhelpen problemen kind staat centraal
• Gebaseerd op medische model
• Sturend en compenserend
• Specifieke oorzaken van problematiek
Opvoedingsondersteuning
• Gedrag opvoeder staat centraal
• Opvoedingsvraagstukken in bredere sociale context geplaatst
• Activerend
• Geen specifieke oorzaken
• Integrale samenwerking
Dimensies van opvoedings- en ontwikkelingsstimulering
,Landelijk beleid in vogelvlucht
Tussen 1990-2007 - belangrijkste ontwikkelingen:
• Investeren in de jeugd voor de toekomst
• Steeds meer aandacht voor opvoeden binnen gezin
• Nadruk op de vraag van ouders en jeugdigen zelf
• Sleutelwoorden: participatie, vraaggestuurd en vraaggericht werken, integraal
werken
De overheid draagt volgens de Gezinsraad (2004) bij aan:
1. Krijgen van kinderen
2. Participeren in samenleving
3. Opvoeden van nieuwe generatie
Landelijk beleid in vogelvlucht
Programmaministerie Jeugd en Gezin (2007-2010)
• ‘Alle kansen voor alle kinderen’
• Ambitie: Ontwikkelingsvoorwaarden voor elk kind, ongeacht culturele
achtergrond of fysieke gesteldheid
• Drie programmalijnen:
I.Opgroeien doe je in een gezin
II.Omslag naar preventie
III.Vrijblijvendheid voorbij
• Stimuleren ontstaan CJG’s
Landelijk beleid in vogelvlucht
Regeerakkoord Rutte I (2010-2012)
• Ministerieprogramma Jeugd & Gezin wordt opgeheven.
• Efficiencykorting Jeugdzorg: 300 miljoen minder te besteden.
Hoe?
• Jeugdzorg naar gemeenten (decentralisatie).
• CJG als front-office alle gemeentelijke jeugdzorg.
• In 2011 in iedere gemeente een Centrum voor Jeugd en Gezin.
, Wettelijk kader opvoedingsondersteuning
• Wet op Jeugdzorg (2005)
o Het Rijk verantwoordelijk voor gesloten jeugdzorg
o Provincie verantwoordelijk voor jeugdzorg en gedwongen kader
o Gemeente verantwoordelijk voor preventieve jeugdbeleid, opvoed- en
gezinsondersteuning en jeugdgezondheidszorg (m.b.v. onder andere
de Wmo)
• Wet maatschappelijke ondersteuning (2007)
o Informatie en advies
o Signalering
o Toeleiding naar het hulpaanbod
o Lichte pedagogische hulp
o Coördinatie van zorg op lokaal niveau
• Jeugdwet (2015) (i.p.v. wet op jeugdzorg)
o Gemeenten verantwoordelijk voor alle taken op het gebied van
jeugdhulp (inclusief opvoedingsondersteuning)
o Eén financieringssysteem
Conclusies:
• Gemeenten spelen altijd al een belangrijke rol in opvoedingsondersteuning
• Verantwoordelijkheden gemeenten zeer omvangrijk sinds de Jeugdwet
• Opvoedingsondersteuning als onderdeel van het integrale jeugdbeleid
(ketenbeleid)
Taak van de overheid
• Bieden van een weloverwogen en samenhangende beleidsvisie en wettelijke
kaders
• Vervullen van brugfunctie tussen beleidsvoerders en uitvoerders
• Afstemmen met beroepspraktijk
Hoorcollege 1 – Landelijk en lokaal beleid opvoedingsondersteuning
Opvoedingsondersteuning en de overheid
• Opvoeden is niet alleen een privékwestie, maar ook een zaak van algemeen
belang.
• Preventie is een belangrijk speerpunt
o Preventie in gradaties
• Steeds eerder en krachtiger ingrijpen: preventie of overheidsbemoeienis?
Landelijk beleid in vogelvlucht
• Vanaf de jaren ‘80 is opvoedingsondersteuning onderdeel van overheidsbeleid
• Maatschappelijke ontwikkelingen jaren ‘80:
o Ouders kiezen bewuster voor kinderen en hebben hoge verwachtingen
o Gebreken in traditionele aanbod opvoedingsondersteuning
o Meer problemen rondom jeugdigen
• Deze ontwikkelingen waren een startpunt voor verandering in het beleid
Na 1990 - Van pedagogische preventie naar opvoedingsondersteuning
Pedagogische preventie
• Verhelpen problemen kind staat centraal
• Gebaseerd op medische model
• Sturend en compenserend
• Specifieke oorzaken van problematiek
Opvoedingsondersteuning
• Gedrag opvoeder staat centraal
• Opvoedingsvraagstukken in bredere sociale context geplaatst
• Activerend
• Geen specifieke oorzaken
• Integrale samenwerking
Dimensies van opvoedings- en ontwikkelingsstimulering
,Landelijk beleid in vogelvlucht
Tussen 1990-2007 - belangrijkste ontwikkelingen:
• Investeren in de jeugd voor de toekomst
• Steeds meer aandacht voor opvoeden binnen gezin
• Nadruk op de vraag van ouders en jeugdigen zelf
• Sleutelwoorden: participatie, vraaggestuurd en vraaggericht werken, integraal
werken
De overheid draagt volgens de Gezinsraad (2004) bij aan:
1. Krijgen van kinderen
2. Participeren in samenleving
3. Opvoeden van nieuwe generatie
Landelijk beleid in vogelvlucht
Programmaministerie Jeugd en Gezin (2007-2010)
• ‘Alle kansen voor alle kinderen’
• Ambitie: Ontwikkelingsvoorwaarden voor elk kind, ongeacht culturele
achtergrond of fysieke gesteldheid
• Drie programmalijnen:
I.Opgroeien doe je in een gezin
II.Omslag naar preventie
III.Vrijblijvendheid voorbij
• Stimuleren ontstaan CJG’s
Landelijk beleid in vogelvlucht
Regeerakkoord Rutte I (2010-2012)
• Ministerieprogramma Jeugd & Gezin wordt opgeheven.
• Efficiencykorting Jeugdzorg: 300 miljoen minder te besteden.
Hoe?
• Jeugdzorg naar gemeenten (decentralisatie).
• CJG als front-office alle gemeentelijke jeugdzorg.
• In 2011 in iedere gemeente een Centrum voor Jeugd en Gezin.
, Wettelijk kader opvoedingsondersteuning
• Wet op Jeugdzorg (2005)
o Het Rijk verantwoordelijk voor gesloten jeugdzorg
o Provincie verantwoordelijk voor jeugdzorg en gedwongen kader
o Gemeente verantwoordelijk voor preventieve jeugdbeleid, opvoed- en
gezinsondersteuning en jeugdgezondheidszorg (m.b.v. onder andere
de Wmo)
• Wet maatschappelijke ondersteuning (2007)
o Informatie en advies
o Signalering
o Toeleiding naar het hulpaanbod
o Lichte pedagogische hulp
o Coördinatie van zorg op lokaal niveau
• Jeugdwet (2015) (i.p.v. wet op jeugdzorg)
o Gemeenten verantwoordelijk voor alle taken op het gebied van
jeugdhulp (inclusief opvoedingsondersteuning)
o Eén financieringssysteem
Conclusies:
• Gemeenten spelen altijd al een belangrijke rol in opvoedingsondersteuning
• Verantwoordelijkheden gemeenten zeer omvangrijk sinds de Jeugdwet
• Opvoedingsondersteuning als onderdeel van het integrale jeugdbeleid
(ketenbeleid)
Taak van de overheid
• Bieden van een weloverwogen en samenhangende beleidsvisie en wettelijke
kaders
• Vervullen van brugfunctie tussen beleidsvoerders en uitvoerders
• Afstemmen met beroepspraktijk
