Samenvatting Orthopedagogiek als handelingswetenschap - Kwaliteit van leven bij mensen met een beperking

Kwaliteit van leven :
Hoofdstuk 2 personen met een verstandelijke beperking
samenvatting
TITELS geel
DEFINITIES geel


TERMINOLOGIE
wij spreken over mensen met een verstandelijke beperking en niet een mentale beperking.
o Uitgangspunt : terminologie weerspiegelt de kijk op mensen
o Vlaanderen en Nederland : personen met een ‘verstandelijke beperking’ niet
‘personen met een mentale handicap’
o Omringende landen :
o Fr  handicap mental, Déficience intellectuele
o UK  Learning disabilities
o VS & Canada  people with intellectual and developmental disabilities

ETIOLOGIE EN CLASSIFICATIE

o Etiologie = oorzaken
o In 40% van de gevallen is de oorzaak niet bekend
o Een verstandelijke beperking is multifactorieel bepaald
o Multifactorieel is het is meestal een combinatie van meerdere oorzaken
o Classificatie : lijst van syndromen ( 3 kunnen opnoemen )
- Down syndroom
- Fragiele X syndroom
- Rett syndroom

Tabel etiologie

Prenataal Perinataal Postnataal
Biomedische factoren - Syndromen - Prematuriteit - Hersentrauma’s
- Leeftijd ouders - Geboortetrauma’s - Ondervoeding
Sociale factoren - Armoede - Tekort aan toegang - Familiale armoede
- Huiselijk geweld tot zorg bij geboorte - Chronische ziekte in
familie
Gedragsfactoren - Alcohol- druggebruik - Ouders willen zorg - Kindermisbruik en
ouders niet opnemen verwaarlozing
- Roken ouders - Ouders verlaten kind - Moeilijk gedrag van
kinderen
Opvoedingsfactoren - Tekort aan - Ontbreken van - Uitgestelde diagnose
voorbereiding doorverwijzingen - Ouders met beperkingen
ouderschap naar ondersteunende
diensten bij het
verlaten van het
ziekenhuis

, PREVELENATIE :
Prevalentie = aantal mensen met een verstandelijke beperking in de wereld.


Hoeveel mensen met een verstandelijke beperking zijn er eigenlijk?
o 1 op 3% van de totale wereldbevolking heeft een verstandelijke beperking
Hogere prevalentie in lageloonlanden komt door :
o Armoede
o Gebrek of eenzijdige voeding
o Gebrek aan gezondheidszorg
Het is moeilijk te meten waarom?
o Het is moeilijk te meten omdat  wanneer heeft iemand een beperking of niet?
o Het is moeilijk te meten omdat  Niet alle kinderen worden bij de geboorte
geregistreerd
o Het is moeilijk te meten omdat  soms kinderen vermoord worden door hun
mama’s, de mama’s krijgen een kind met een beperking en de moeders staan er
alleen voor. Daarom wurgen ze de kinderen.

DEFINITIE ‘VERSTANDELIJKE BEPERKING’
Doorheen de jaren heeft men al veel pogingen ondernomen om een ‘verstandelijke
beperking’ te definiëren.
2 belangrijke organisaties zijn:
1. APA= American Psychiatric Association
2. AAIDD= American Assocation on Intellectual and Developmental Disabilities
Definitie niet gebruiken via APA , Definitie gebruiken via AAIDD
Vandaag hanteren we de definitie van de AAID met volgende 4 elementen :
1. Er is een beperking in het individueel functioneren binnen een context met
verwachtingen
2. De persoon functioneert binnen het gemiddeld op cognitief vlak (IQ kleiner 70)
3. De persoon functioneert beneden het gemiddeld op adaptief gedrag
4. Het is een ontwikkelingsproblematiek (=niet verworven) met een vertraagde of
geblokkeerde ontwikkeling tot 22 jaar. Wanneer de beperking optreedt na 22 jaar
(=verworven) spreken we over mensen met NAH
1. Beperking gaat minder ernstig zijn als de context
2. Er wordt sowieso een IQ test genomen
3. Zelf klok lezen, zelf trein nemen, zelf medicatie nemen
4. VOORBEELD  een kind heeft hersenvliesontsteking van 9 jaar oud dit wordt een
verstandelijke beperking genoemd. Maar komt dit tegen als je 23 jaar bent wordt dit
niet verstandelijke beperking genoemd maar iemand met NAH
NAH= niet aangeboren hersenletsel

,Vroeger: verstandelijke beperking is een beperking in het intellectueel functioneren (=defect
staat centraal). (Ze zal ze indeling niet vragen)
1. Licht IQ lager dan 70 (85%)
2. Matig IQ lager dan 55
3. Ernstig IQ lager dan 40
4. Diep IQ lager dan 20
Deze indeling is nu voorbij gestreefd maar wordt vaak gebruikt in de praktijk.


BEELDVORMING




 Model van AAIDD kennen !!!
Verstandelijke mogelijkheden Is het iemand die kan redeneren? Plannen? Probleem
oplossen? Abstract denken?

Adaptief gedrag Wordt opgesplitst in 3 soorten :
Conceptueel adaptief gedrag
 Wat kan de persoon?
 Kan hij schrijven? Lezen? Kloklezen?
Gevoelens uitdrukken?

Sociaal adaptief gedrag
 In welke mate heeft de persoon een positief
zelfbeeld.
 Hoe kijkt die naar zichzelf?
 Regels volgen
 Zelfwaarde

Praktisch adaptief gedrag
 Kan iemand zichzelf verzorgen?
 Eten, aandacht voor veiligheid
 Verzorging, bus/trein nemen

, Gezondheid Wat is zijn lichamelijk en psychische gezondheid?
Lichamelijke gezondheid  hart, longen, kanker
Psychische gezondheid  30% van de mensen hebben
psychische problemen :
- Depressie
- Bipolaire stoornis
- Eetstoornis
- Gedragsproblemen

Participatie, interactie en sociale Neemt de persoon deel aan het familiegebeuren, aan
rollen het buurtleven aan de maatschappij?
En hoe?

Context Micro: aanvaardt hij zichzelf? de naaste omgeving? Hoe
is zijn karakter en zijn achtergrond? Wat heeft hij
meegemaakt (levensgeschiedenis)?

Meso: aanvaardt de buurt/ de school/de scouts de
persoon?

Macro: geeft de samenleving kansen aan de persoon?
Wat doet de overheid voor deze doelgroep?



Goodness of fit = is er een match?




PARADIGMASHIFT OF PARADIGMAVERSCHUIVING