SAMENVATTING PERIODE 3
MENS & ORGANISATIE
- P3 H1 Individu en organisaties p. 1.1-1.9
- P3 H2 Inpassen en motiveren p. 2.1-2.7
- P3 H3 Groepen in organisaties p. 3.1-3.9
- P3 H4 Samenwerken en overleggen in groepen p. 4.1-4.10
- P3 H5 Communicatie in de organisatie p. 5.1-5.7
- P3 H6 Macht en leiding p. 6.1-6.10
- P3 H7 Organisatiestructuur p. 7.1-7.11
- P3 H8 Organisatiecultuur p. 8.1-8.10
- P3 H9 Organisatiecultuur p. 9.1-9.8
- P3 H10 Stress en conflicten p. 10.1-10.11
Boek: ‘Gedrag in organisaties’
,1.1: Gedrag en motivatie
Motivatie = beweegredenen, redenen om iets te doen
Motivatie ontstaat door:
1. Interne kracht (behoeften)
2. Externe kracht (situatie)
3. Betekenisgeving aan situatie en behoeften
MOTIVATIE DOOR INTERNE KRACHT (BEHOEFTEN)
Er zijn verschillende theorieën over behoeften.
- Theorie van Maslow (1954)
Aan het gedrag van mensen ligt een vijftal behoeften ten grondslag. Dat zijn de volgende:
1. Fysiologische behoeften
= behoefte aan zaken om in leven te blijven
2. Veiligheidsbehoeften
= behoefte aan veiligheid, zekerheid, bescherming
3. Sociale behoeften
= behoefte aan sociaal contact, vriendschap, liefde
4. Erkenningsbehoeften
= behoefte aan waardering, status, respect
5. Zelfactualiseringsbehoeften
= behoefte aan persoonlijke groei
Deze theorie heeft 2 uitgangspunten:
- Deprivatie leidt tot activatie
Bij een tekort (deprivatie) zal de mens in beweging komen (activatie). De kracht van
de activatie hangt af van de deprivatie. Dit geldt voor de eerste 4 behoeften. Deze
worden daarom ook de deficiëntiebehoeften genoemd.
- Behoeften zijn hiërarchisch geordend
Maslow stelt een vaste volgorde van de behoeften. Deze zijn bij iedereen hetzelfde.
Eerst de meest fundamentele behoeften (1), daarna erkenningsbehoefte (2) etc.
Men komt pas toe aan bv. de sociale behoefte wanneer het onderliggende niveau, in
dit geval veiligheidsbehoefte, is bevredigd.
Op deze theorie was nogal wat kritiek. De theorie van Maslow zou niet helemaal kloppen,
bijvoorbeeld dat er geen vaste volgorde is in behoeften of dat er ook verschillende soorten
behoeften tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn. Hierdoor kwamen er nieuwe theorieën:
- Theorie van Alderfer/ERG-theorie (1972)
Er zijn 3 soorten behoeften:
1. Existentiële behoeften – behoefte aan materiële zekerheid,
goede arbeidsomstandigheden, vast salaris.
Vergelijkbaar met de fysiologische en veiligheidsbehoeften.
2. Relationele behoeften – Behoefte aan goede relaties, liefde, vriendschap,
waardering, erkenning, status.
Vergelijkbaar met de sociale en erkenningsbehoeften.
3. Groeibehoeften – Behoefte aan persoonlijke groei, zelfontplooiing.
Vergelijkbaar met de zelfactualiseringsbehoeften.
Alderfer gaat ervan uit dat er verschillende behoeften tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn.
Er is geen vaste volgorde. Daarnaast verteld hij over de frustratie-regressiehypothese:
Hoe meer de behoeften van een hoger niveau bevredigd worden, hoe belangrijk de
behoeften van een lager niveau worden.
, - Theorie van McClelland (1976)
McClelland ontwikkelde een behoefteprofiel. In dit profiel is er één behoefte die dominant
aanwezig is in een individu en deze bepaald de gerichtheid van de persoon.
Hij onderscheid 3 behoeften:
1. Prestatiebehoefte - gericht op het leveren van een goede prestatie
- zoeken uitdaging op om hun capaciteiten te laten zien
2. Machtsbehoefte - streven naar invloed en controle over anderen
3. Affiliatiebehoefte - gericht op het scheppen van goede relaties met anderen
Een machtig staatsman kan best een dominantere affiliatiebehoefte hebben dan een
machtsbehoefte. Dit kan komen doordat het hebben van goede contacten/relaties in de
businesswereld erg goed van pas komt. Op die manier is er ook aan macht te komen. De
beloning die je uit gedrag krijgt (in dit geval macht als beloning van goede relaties) is de
beloning van gedrag of de reinforcement.
McClelland gaat niet uit van aangeboren, maar aangeleerde behoeften.
Motivatie door… Model(len) Kenmerken
Interne kracht (behoeften) Theorie van Maslow
- Deprivatie → Activatie
- Hiërarchisch geordend
- aangeboren gedrag
Theorie van Alderfer/ERG-theorie 3. Groeibehoefte
- verschillende behoeften kunnen
tegelijkertijd aanwezig zijn 2. Relationele behoefte
- frustratie-regressiehypothese
- aangeboren gedrag 1. Existentiële behoefte
Theorie van McClelland Prestatiebehoefte
- behoefteprofiel
- één dominant aanwezig Machtsbehoefte
- aangeleerd gedrag Affiliatiebehoefte
Externe kracht (situaties)
Betekenisgeving aan
situaties en behoeften
, MOTIVATIE DOOR EXTERNE KRACHT (SITUATIE)
Gedrag wordt niet alleen gestuurd door behoeften. Ook situaties kunnen gedrag uitlokken.
Trial and error = je probeert iets (trial → het gaat fout (error) → je leert ervan
De wet van het effect = de gevolgen van een handeling bepalen door te kijken of iemand de neiging
heeft om die handelingen te herhalen of juist niet.
Zijn die gevolgen aantrekkelijk → Positieve bekrachtiging
Zijn die gevolgen niet aantrekkelijk → Negatieve bekrachtiging
Een handeling met continue positieve bekrachtiging zal na enige tijd automatisch vertoond worden.
De handeling is dan geconditioneerd.
Stimuli = kenmerken van een situatie, deze lokken bepaald gedrag uit (bv. serieuze houding)
Door op bepaalde manieren te reageren, kan gewenst gedrag van personen worden aangeleerd.
Anders gezegd: Door op een systematische manier te bekrachtigen, kan het gedrag van personen
worden geconditioneerd.
Motivatie door… Model(len) Kenmerken
Interne kracht (behoeften) Theorie van Maslow
- Deprivatie → Activatie
- Hiërarchisch geordend
- aangeboren gedrag
Theorie van Alderfer/ERG-theorie 3. Groeibehoefte
- verschillende behoeften kunnen
tegelijkertijd aanwezig zijn 2. Relationele behoefte
- frustratie-regressiehypothese
- aangeboren gedrag 1. Existentiële behoefte
Theorie van McClelland Prestatiebehoefte
- behoefteprofiel
- één dominant aanwezig Machtsbehoefte
- aangeleerd gedrag Affiliatiebehoefte
Externe kracht (situaties) - Trial and error Positieve bekrachtiging
- De wet van effect
Negatieve bekrachtiging
- stimuli
Betekenisgeving aan
situaties en behoeften
MENS & ORGANISATIE
- P3 H1 Individu en organisaties p. 1.1-1.9
- P3 H2 Inpassen en motiveren p. 2.1-2.7
- P3 H3 Groepen in organisaties p. 3.1-3.9
- P3 H4 Samenwerken en overleggen in groepen p. 4.1-4.10
- P3 H5 Communicatie in de organisatie p. 5.1-5.7
- P3 H6 Macht en leiding p. 6.1-6.10
- P3 H7 Organisatiestructuur p. 7.1-7.11
- P3 H8 Organisatiecultuur p. 8.1-8.10
- P3 H9 Organisatiecultuur p. 9.1-9.8
- P3 H10 Stress en conflicten p. 10.1-10.11
Boek: ‘Gedrag in organisaties’
,1.1: Gedrag en motivatie
Motivatie = beweegredenen, redenen om iets te doen
Motivatie ontstaat door:
1. Interne kracht (behoeften)
2. Externe kracht (situatie)
3. Betekenisgeving aan situatie en behoeften
MOTIVATIE DOOR INTERNE KRACHT (BEHOEFTEN)
Er zijn verschillende theorieën over behoeften.
- Theorie van Maslow (1954)
Aan het gedrag van mensen ligt een vijftal behoeften ten grondslag. Dat zijn de volgende:
1. Fysiologische behoeften
= behoefte aan zaken om in leven te blijven
2. Veiligheidsbehoeften
= behoefte aan veiligheid, zekerheid, bescherming
3. Sociale behoeften
= behoefte aan sociaal contact, vriendschap, liefde
4. Erkenningsbehoeften
= behoefte aan waardering, status, respect
5. Zelfactualiseringsbehoeften
= behoefte aan persoonlijke groei
Deze theorie heeft 2 uitgangspunten:
- Deprivatie leidt tot activatie
Bij een tekort (deprivatie) zal de mens in beweging komen (activatie). De kracht van
de activatie hangt af van de deprivatie. Dit geldt voor de eerste 4 behoeften. Deze
worden daarom ook de deficiëntiebehoeften genoemd.
- Behoeften zijn hiërarchisch geordend
Maslow stelt een vaste volgorde van de behoeften. Deze zijn bij iedereen hetzelfde.
Eerst de meest fundamentele behoeften (1), daarna erkenningsbehoefte (2) etc.
Men komt pas toe aan bv. de sociale behoefte wanneer het onderliggende niveau, in
dit geval veiligheidsbehoefte, is bevredigd.
Op deze theorie was nogal wat kritiek. De theorie van Maslow zou niet helemaal kloppen,
bijvoorbeeld dat er geen vaste volgorde is in behoeften of dat er ook verschillende soorten
behoeften tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn. Hierdoor kwamen er nieuwe theorieën:
- Theorie van Alderfer/ERG-theorie (1972)
Er zijn 3 soorten behoeften:
1. Existentiële behoeften – behoefte aan materiële zekerheid,
goede arbeidsomstandigheden, vast salaris.
Vergelijkbaar met de fysiologische en veiligheidsbehoeften.
2. Relationele behoeften – Behoefte aan goede relaties, liefde, vriendschap,
waardering, erkenning, status.
Vergelijkbaar met de sociale en erkenningsbehoeften.
3. Groeibehoeften – Behoefte aan persoonlijke groei, zelfontplooiing.
Vergelijkbaar met de zelfactualiseringsbehoeften.
Alderfer gaat ervan uit dat er verschillende behoeften tegelijkertijd aanwezig kunnen zijn.
Er is geen vaste volgorde. Daarnaast verteld hij over de frustratie-regressiehypothese:
Hoe meer de behoeften van een hoger niveau bevredigd worden, hoe belangrijk de
behoeften van een lager niveau worden.
, - Theorie van McClelland (1976)
McClelland ontwikkelde een behoefteprofiel. In dit profiel is er één behoefte die dominant
aanwezig is in een individu en deze bepaald de gerichtheid van de persoon.
Hij onderscheid 3 behoeften:
1. Prestatiebehoefte - gericht op het leveren van een goede prestatie
- zoeken uitdaging op om hun capaciteiten te laten zien
2. Machtsbehoefte - streven naar invloed en controle over anderen
3. Affiliatiebehoefte - gericht op het scheppen van goede relaties met anderen
Een machtig staatsman kan best een dominantere affiliatiebehoefte hebben dan een
machtsbehoefte. Dit kan komen doordat het hebben van goede contacten/relaties in de
businesswereld erg goed van pas komt. Op die manier is er ook aan macht te komen. De
beloning die je uit gedrag krijgt (in dit geval macht als beloning van goede relaties) is de
beloning van gedrag of de reinforcement.
McClelland gaat niet uit van aangeboren, maar aangeleerde behoeften.
Motivatie door… Model(len) Kenmerken
Interne kracht (behoeften) Theorie van Maslow
- Deprivatie → Activatie
- Hiërarchisch geordend
- aangeboren gedrag
Theorie van Alderfer/ERG-theorie 3. Groeibehoefte
- verschillende behoeften kunnen
tegelijkertijd aanwezig zijn 2. Relationele behoefte
- frustratie-regressiehypothese
- aangeboren gedrag 1. Existentiële behoefte
Theorie van McClelland Prestatiebehoefte
- behoefteprofiel
- één dominant aanwezig Machtsbehoefte
- aangeleerd gedrag Affiliatiebehoefte
Externe kracht (situaties)
Betekenisgeving aan
situaties en behoeften
, MOTIVATIE DOOR EXTERNE KRACHT (SITUATIE)
Gedrag wordt niet alleen gestuurd door behoeften. Ook situaties kunnen gedrag uitlokken.
Trial and error = je probeert iets (trial → het gaat fout (error) → je leert ervan
De wet van het effect = de gevolgen van een handeling bepalen door te kijken of iemand de neiging
heeft om die handelingen te herhalen of juist niet.
Zijn die gevolgen aantrekkelijk → Positieve bekrachtiging
Zijn die gevolgen niet aantrekkelijk → Negatieve bekrachtiging
Een handeling met continue positieve bekrachtiging zal na enige tijd automatisch vertoond worden.
De handeling is dan geconditioneerd.
Stimuli = kenmerken van een situatie, deze lokken bepaald gedrag uit (bv. serieuze houding)
Door op bepaalde manieren te reageren, kan gewenst gedrag van personen worden aangeleerd.
Anders gezegd: Door op een systematische manier te bekrachtigen, kan het gedrag van personen
worden geconditioneerd.
Motivatie door… Model(len) Kenmerken
Interne kracht (behoeften) Theorie van Maslow
- Deprivatie → Activatie
- Hiërarchisch geordend
- aangeboren gedrag
Theorie van Alderfer/ERG-theorie 3. Groeibehoefte
- verschillende behoeften kunnen
tegelijkertijd aanwezig zijn 2. Relationele behoefte
- frustratie-regressiehypothese
- aangeboren gedrag 1. Existentiële behoefte
Theorie van McClelland Prestatiebehoefte
- behoefteprofiel
- één dominant aanwezig Machtsbehoefte
- aangeleerd gedrag Affiliatiebehoefte
Externe kracht (situaties) - Trial and error Positieve bekrachtiging
- De wet van effect
Negatieve bekrachtiging
- stimuli
Betekenisgeving aan
situaties en behoeften
