Inhoudsopgave
TENTAMENSTOF............................................................................................................................................ 1
LES 1: WAT IS RECHT?.................................................................................................................................... 2
LES 2: HOE IS DE STAAT INGERICHT?............................................................................................................... 4
LES 3: HOE KOMT RECHT TOT STAND?............................................................................................................ 5
Wat is de hiërarchie van regelgeving?............................................................................................................5
Totstandkoming wet in formele zin.................................................................................................................6
LES 4: WANNEER KAN JE BEROEP DOEN OP DE OVERHEID?............................................................................6
Proces van besluit............................................................................................................................................7
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (awbb).....................................................................................7
LES 5: HOE GA JE MET ELKAAR OM IN JURIDISCHE PERSPECTIEF.....................................................................8
LES 6: HOE WERKT DE PRIVAATRECHTELIJKE RECHTSPRAKTIJK?......................................................................9
Wat zijn de fases van het burgerlijk procesrecht?.......................................................................................10
LES 7: WANNEER BEN JE STRAFBAAR EN HOE WORD JE GESTRAFT?..............................................................12
Vierlagenmodel.............................................................................................................................................13
LES 8: HOE ZIET HET RECHT OP DE EUROPESE KAART ERUIT?........................................................................14
Hoe komt een verdrag tot stand?.................................................................................................................14
Tentamenstof
Hooflijnen in het Nederlands recht
Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 9 alinea’s 9.1 t/m 9.4.4 en 9.14 t/m 9.18
Hoofdstuk 9 alinea’s 9.5 t/m 9.13 en 9.9 en 9.20
Hoofdstuk 10
Hoofdstuk 2 alinea’s 2.1 t/m 2.4
Hoofdstuk 8
Hoofdstuk 11
Hoofdstuk 12
1
,Les 1: Wat is recht?
Welke vijf rechtsgebieden kun je onderscheiden?
Staatsrecht: rechtsregels die betrekking hebben op de staat en de organen daarvan.
Grondwet bijv. welke bevoegd regel heeft de koning
Bestuursrecht: algemene wet bestuursrecht
Strafrecht: Staat in welk gedrag niet gewenst is en welke straf ervoor staat.
Volkenrecht: Mensen die de hele wereld rondreizen en daarbij zijn internationale wetten.
Burgerlijk recht: Staan regels vast over personen en vermogen van die personen.
Onderwerpen in burgerlijk wetboek terug te vinden; personen en familierecht, erfrecht,
rechtspersonenrecht, overeenkomstenrecht, en arbeidsrecht.
Wat is het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht?
Publiekrecht: Staat de verhouding tussen burgers en overheid centraal. Voorbeelden:
staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht, volkenrecht. Kluwer collegebundel deel 2
Privaatrecht (civiele): Wordt de verhouding tussen burgers onderling geregeld. Personen en
familie recht, vermogensrecht en ondernemingsrecht. Burgerlijk recht Kluwer college Bundel
deel 1
Wat is verschil tussen materieel en formeel recht?
Materieel recht: Inhoud van alle rechten en plichten die mensen in de samenleving hebben.
Wanneer je iets koopt moet je de prijs betalen
Formeel recht: Als er inbreuk op een recht is gemaakt of als er in strijd met een plicht is
gehandeld, dan zal er over de juiste toepassing van die rechtsregel een beslissing moeten
worden genomen. De regels van dit juridische proces noem je formeel recht. De rechter
beslist bijvoorbeeld dat je alsnog moet betalen. Voorbeelden formeel recht:
strafprocesrecht burgerlijk procesrecht bestuursprocesrecht.
Wat is wat het verschil tussen nationaal recht en internationaal recht?
Nationaalrecht: Ieder land bepaald voor zijn grondgebied de omvang en inhoud van zijn
eigen rechtsregels, ofwel soevereiniteit.
Internationaalrecht: veel samenwerking tussen landen zowel Europees als wereldwijd,
volkenrecht.
Wat is het verschil tussen objectieve rechten en subjectieve rechten?
Objectief recht: Bevoegdheden en verplichten die iedereen heeft en in de rechtsregels
beschreven zijn algemene regels in abstracte bewoordingen in een wet zijn opgeschreven
zoals art. 310 Sr diefstal is verboden. In de wet geschreven.
Subjectief recht: objectief recht geldend maken, individuele bevoegdheid of individuele
recht dat een bepaalde persoon in een concrete situatie heeft dan wordt de rechtsregels
toegepast op een praktijksituatie.
2
, Welke rechtsbronnen er zijn?
Een bron van het recht Je vindt er welke regels er gelden
Vijf rechtsbronnen
De wet:
Jurisprudentie: rechtersrecht rechters vullen de wetten aan om de het in de praktijk
makkelijker te maken
Gewoonte: staat nergens opgeschreven zo lang gewoonte geweest en als rechtsnorm wordt
ervaren.
Verdragen: afspraken tussen staten onderling
Sommige besluite van volkenrechtelijke organisaties: zoals verenigde natie
Wat is een rechtsregel en waarin verschilt deze met een gedragsregel?
Rechtsregel: een regel waar recht is opgenomen, waarde: we blijven van elkaar spullen af;
wet: diefstal is verboden
Rechtsregels liggen vast in rechtsbronnen
Gedragsregel: is een regel waar bepaald gedrag is verwacht vloeien niet voort uit een
rechtsbron je kunt ze daarom ook niet afdwingen bij een rechter.
Wat is jurisprudentie?
Jurisprudentie: de verzameling van rechtelijke uitspraken in een rechterlijke uitspraak staat
niet alleen een oplossing maar wordt er ook uitleg gegeven of worden deze aangevuld.
Hoe komt jurisprudentie tot stand?
De rechter is verplicht het recht te hanteren bij zijn beslissing mag de rechter niet beïnvloed
worden. In de wet staan niet altijd alle antwoorden waarbij de rechter mag aanvullen
Hoe wordt jurisprudentie toegepast in de rechtspraktijk?
Het is geen verplichting. Bestaande jurisprudentie worden opgeschreven en gelezen
waardoor het recht consequent worden toegepast.
Belangrijkste wetten
Strafrecht
Wetboek van strafrecht
Bestuursrecht
Algemene wet bestuursrecht
Europees recht
Verdrag
Nationale wetgever: door regering en staten generaal
Decentrale wetgever: provinciaal en gemeenten, die verordeningen gelden wel alleen voor
hun gebieden.
3
TENTAMENSTOF............................................................................................................................................ 1
LES 1: WAT IS RECHT?.................................................................................................................................... 2
LES 2: HOE IS DE STAAT INGERICHT?............................................................................................................... 4
LES 3: HOE KOMT RECHT TOT STAND?............................................................................................................ 5
Wat is de hiërarchie van regelgeving?............................................................................................................5
Totstandkoming wet in formele zin.................................................................................................................6
LES 4: WANNEER KAN JE BEROEP DOEN OP DE OVERHEID?............................................................................6
Proces van besluit............................................................................................................................................7
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (awbb).....................................................................................7
LES 5: HOE GA JE MET ELKAAR OM IN JURIDISCHE PERSPECTIEF.....................................................................8
LES 6: HOE WERKT DE PRIVAATRECHTELIJKE RECHTSPRAKTIJK?......................................................................9
Wat zijn de fases van het burgerlijk procesrecht?.......................................................................................10
LES 7: WANNEER BEN JE STRAFBAAR EN HOE WORD JE GESTRAFT?..............................................................12
Vierlagenmodel.............................................................................................................................................13
LES 8: HOE ZIET HET RECHT OP DE EUROPESE KAART ERUIT?........................................................................14
Hoe komt een verdrag tot stand?.................................................................................................................14
Tentamenstof
Hooflijnen in het Nederlands recht
Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 9 alinea’s 9.1 t/m 9.4.4 en 9.14 t/m 9.18
Hoofdstuk 9 alinea’s 9.5 t/m 9.13 en 9.9 en 9.20
Hoofdstuk 10
Hoofdstuk 2 alinea’s 2.1 t/m 2.4
Hoofdstuk 8
Hoofdstuk 11
Hoofdstuk 12
1
,Les 1: Wat is recht?
Welke vijf rechtsgebieden kun je onderscheiden?
Staatsrecht: rechtsregels die betrekking hebben op de staat en de organen daarvan.
Grondwet bijv. welke bevoegd regel heeft de koning
Bestuursrecht: algemene wet bestuursrecht
Strafrecht: Staat in welk gedrag niet gewenst is en welke straf ervoor staat.
Volkenrecht: Mensen die de hele wereld rondreizen en daarbij zijn internationale wetten.
Burgerlijk recht: Staan regels vast over personen en vermogen van die personen.
Onderwerpen in burgerlijk wetboek terug te vinden; personen en familierecht, erfrecht,
rechtspersonenrecht, overeenkomstenrecht, en arbeidsrecht.
Wat is het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht?
Publiekrecht: Staat de verhouding tussen burgers en overheid centraal. Voorbeelden:
staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht, volkenrecht. Kluwer collegebundel deel 2
Privaatrecht (civiele): Wordt de verhouding tussen burgers onderling geregeld. Personen en
familie recht, vermogensrecht en ondernemingsrecht. Burgerlijk recht Kluwer college Bundel
deel 1
Wat is verschil tussen materieel en formeel recht?
Materieel recht: Inhoud van alle rechten en plichten die mensen in de samenleving hebben.
Wanneer je iets koopt moet je de prijs betalen
Formeel recht: Als er inbreuk op een recht is gemaakt of als er in strijd met een plicht is
gehandeld, dan zal er over de juiste toepassing van die rechtsregel een beslissing moeten
worden genomen. De regels van dit juridische proces noem je formeel recht. De rechter
beslist bijvoorbeeld dat je alsnog moet betalen. Voorbeelden formeel recht:
strafprocesrecht burgerlijk procesrecht bestuursprocesrecht.
Wat is wat het verschil tussen nationaal recht en internationaal recht?
Nationaalrecht: Ieder land bepaald voor zijn grondgebied de omvang en inhoud van zijn
eigen rechtsregels, ofwel soevereiniteit.
Internationaalrecht: veel samenwerking tussen landen zowel Europees als wereldwijd,
volkenrecht.
Wat is het verschil tussen objectieve rechten en subjectieve rechten?
Objectief recht: Bevoegdheden en verplichten die iedereen heeft en in de rechtsregels
beschreven zijn algemene regels in abstracte bewoordingen in een wet zijn opgeschreven
zoals art. 310 Sr diefstal is verboden. In de wet geschreven.
Subjectief recht: objectief recht geldend maken, individuele bevoegdheid of individuele
recht dat een bepaalde persoon in een concrete situatie heeft dan wordt de rechtsregels
toegepast op een praktijksituatie.
2
, Welke rechtsbronnen er zijn?
Een bron van het recht Je vindt er welke regels er gelden
Vijf rechtsbronnen
De wet:
Jurisprudentie: rechtersrecht rechters vullen de wetten aan om de het in de praktijk
makkelijker te maken
Gewoonte: staat nergens opgeschreven zo lang gewoonte geweest en als rechtsnorm wordt
ervaren.
Verdragen: afspraken tussen staten onderling
Sommige besluite van volkenrechtelijke organisaties: zoals verenigde natie
Wat is een rechtsregel en waarin verschilt deze met een gedragsregel?
Rechtsregel: een regel waar recht is opgenomen, waarde: we blijven van elkaar spullen af;
wet: diefstal is verboden
Rechtsregels liggen vast in rechtsbronnen
Gedragsregel: is een regel waar bepaald gedrag is verwacht vloeien niet voort uit een
rechtsbron je kunt ze daarom ook niet afdwingen bij een rechter.
Wat is jurisprudentie?
Jurisprudentie: de verzameling van rechtelijke uitspraken in een rechterlijke uitspraak staat
niet alleen een oplossing maar wordt er ook uitleg gegeven of worden deze aangevuld.
Hoe komt jurisprudentie tot stand?
De rechter is verplicht het recht te hanteren bij zijn beslissing mag de rechter niet beïnvloed
worden. In de wet staan niet altijd alle antwoorden waarbij de rechter mag aanvullen
Hoe wordt jurisprudentie toegepast in de rechtspraktijk?
Het is geen verplichting. Bestaande jurisprudentie worden opgeschreven en gelezen
waardoor het recht consequent worden toegepast.
Belangrijkste wetten
Strafrecht
Wetboek van strafrecht
Bestuursrecht
Algemene wet bestuursrecht
Europees recht
Verdrag
Nationale wetgever: door regering en staten generaal
Decentrale wetgever: provinciaal en gemeenten, die verordeningen gelden wel alleen voor
hun gebieden.
3
