Samenvatting recht voor de sociaal professional, profiel jeugd. ISBN: 9789024437405

Hoofdstuk 5 personen- en familierecht

In het burgerlijk wetboek wordt uitvoering omschreven aan welke vereisten twee personen moeten
voldoen als ze een geldig huwelijk willen sluiten. Deze vereisten staan in de artikelen 1:30-1:42 BW
genoemd.

Enkele vereisten die de wet aan het huwelijk stelt zijn:
- Huwelijksleeftijd: Je moet minimaal 18 jaar oud zijn om een huwelijk te kunnen sluiten.
- Geestesvermogen bij huwelijk: Je moet in staat zijn om je wil te bepalen. Het kan niet zo zijn
dat een partner in de war is en daardoor niet in staat is om zijn wil te bepalen en op die
manier niet de gevolgen van zijn daden kan overzien.
- Monogamievereiste: Je mag niet met een ander getrouwd zijn of een geregistreerd
partnerschap met iemand anders zijn aangegaan.
- Huwelijksverbod bij familieverwantschap: Je mag geen te nauwe bloedverwantschap met
elkaar hebben (vader-dochter, broer-zus is verboden).
- Huwelijksverbod bij familieverwantschap: Je mag geen bloedverwant in de 3e of 4e graag in
de zijlijn van elkaar zijn (neef-nicht, tante-neef is verboden).
- Wachttijd tot huwelijksvoltrekking na huwelijksaangifte: Er moet minstens 14 dagen voor
het huwelijk aangifte gedaan zijn van je voornemen om met elkaar in het huwelijk te treden.

Huwelijkssluiting: Er gelden nog een aantal formaliteiten bij de sluiting van een huwelijk. Je moet in
de aanwezigheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand elkaar het jawoord geven. Als je deze
verklaring aflegt, moet je dat in de aanwezigheid van ten minste twee en ten hoogste vier getuigen
doen.

De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt vervolgens een akte van de huwelijksvoltrekking die
door de ambtenaar en echtgenoten wordt ondertekend. Vervolgens wordt de akte door de
ambtenaar ingeschreven in het huwelijksregister van de burgerlijke stand bij de gemeente.

Rechtsgevolgen van het huwelijk: De verklaring bij het jawoord houdt over het algemeen meer in
dan dat de kersverse echtgenoten zullen vermoeden, want er zijn nogal wat plichten. Hieronder
staan een aantal rechtsgevolgen van het huwelijk beschreven:
- Je mag elkaars achternaam gebruiken;
- Je bent elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd en je bent verplicht elkaar het
nodige te verschaffen;
- Je bent verplicht om de tot je gezin behorende kinderen te verzorgen en op te voeden en om
de kosten van de opvoeding samen te dragen;
- Je moet samen de kosten van de huishouding voldoen;
- Je bent beide aansprakelijk voor de schulden die zijn gemaakt voor de gewone gang van
zaken in het huishouden.

Sinds 1 januari 2018 ontstaat er bij het aangaan van een huwelijk een beperkte gemeenschap van
goederen. Dat wil zeggen dat schulden en vermogens die voor het huwelijk ontstaan zijn, niet meer
in de gemeenschap vallen. Alleen de schulden en de vermogens die tijdens het huwelijk zijn ontstaan
vallen in de gemeenschap. Ook giften en erfenissen aan één van de echtgenoten tijdens het huwelijk
behoren voortaan tot het privévermogen van de betreffende echtgenoot. Als de partners toch een
algemene gemeenschap van goederen willen, kunnen zij dit bij de notaris regelen.

Geregistreerd partnerschap: Partners kunnen er ook voor kiezen een geregistreerd partnerschap
met elkaar aan te gaan. De voorwaarden voor het ontstaan van een geregistreerd partnerschap zijn
dezelfde als de vereisten voor het huwelijk. Ook de rechtsgevolgen van het aangaan van een

, geregistreerd partnerschap zijn gelijk aan die van het huwelijk. Alleen de procedure wijkt af van de
huwelijkssluiting (bijvoorbeeld het jawoord). Veel zaken die voor het huwelijk gelden, gelden ook
voor het geregistreerd partnerschap.

Samenlevingscontract: Veel mensen die al wat langer samenwonen, willen toch het een en ander
met elkaar regelen, zeker als zij besluiten een huis te kopen of als zij kinderen verwachten. Ze laten
dan door een notaris een samenlevingscontract opstellen, waarin ze de rechten en plichten die ze
ten opzichte van elkaar hebben, laten vastleggen. Een samenlevingscontract is een contract dat
alleen gevolgen heeft voor de samenwoners, naar buiten toe heeft het geen werking. Dus als je
partner schulden maakt, kan de schuldeiser alleen je partner hierop aanspreken.

Mochten de samenwoners tijdens de periode dat zij samenwonen een kind krijgen, dan is de partner
niet automatisch de juridische vader van het kind. Hij zal dit kind moeten erkennen. Ook heeft hij
niet automatisch het gezag over het kind. Als ze getrouwd zouden zijn geweest of een geregistreerd
partnerschap waren aangegaan, dan was de partner wel automatisch de juridische vader van het
kind en heeft hij ook automatisch gezag over het kind.

Het einde van samenwonen: Als samenwoners uit elkaar gaan, kunnen de spullen worden verdeeld
en kunnen de samenwoners zelf afspraken maken over het gebruik van het huis. Als de
samenwoners een samenlevingscontract hebben gesloten, zijn daarin vaak afspraken over de
verdeling van goederen gemaakt en zijn er andere zakelijke afspraken gemaakt over de gevolgen van
het einde van hun relatie.

Het einde van het huwelijk: Er kan op verschillende manier een einde komen aan het huwelijk:
1. Door de dood van een echtgenoot.
2. Als een persoon wordt vermist en er een verklaring is van vermoedelijk overlijden van deze
persoon.
3. Door echtscheiding.
4. Door ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed.

Als echtgenoten besluiten om uit elkaar te gaan, kunnen zij de rechter verzoeken het huwelijk te
ontbinden. Echtscheiding geschiedt op grond van artikel 1:150 BW op verzoek van één van de
echtgenoten of op hun gemeenschappelijk verzoek. Je kan niet zelf het echtscheidingsverzoek
indienen, dat verzoek moet door een advocaat worden ingediend. De enige grond die zij voor hun
verzoek kunnen aanvoeren om het huwelijk te ontbinden is dat hun huwelijk duurzaam is ontwricht,
dat wil zeggen dat de verhouding tussen beide echtgenoten langdurig en grondig is verstoord.

Het einde van het geregistreerd partnerschap: Er kan op verschillende manieren een einde komen
aan het geregistreerd partnerschap:
1. Door de door van de partner.
2. Als een persoon wordt vermist en er een verklaring is van vermoedelijk overlijden van deze
persoon.
3. Met wederzijds goedvinden.
4. Door ontbinding op verzoek van de partners of een van hen.
5. Door omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk.

Beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden: Als beide partners het
eens zijn over de beëindiging van hun geregistreerde partnerschap met elkaar, kan dit partnerschap
zonder tussenkomst van de rechter worden ontbonden. Je gaat dan naar een advocaat of een notaris
om een ontbindingsovereenkomst te laten opstellen. In die overeenkomst regel je zelf de gevolgen
van de beëindiging van het partnerschap. In de overeenkomst moeten in ieder geval de volgende
zaken staan: