KUA
Samenvatting
-Hoofdstuk 3 Vroegrenaissance
-Hoofdstuk 4 Hofcultuur
-Kunstanalyseschema
, Hoofdstuk 3 Vroegrenaissance 1401-1500
Voor 1400 begint de renaissance al in Italië. De vroegrenaissance is een puur Italiaanse
aangelegenheid.
Deze verspreid zich in de 16e eeuw over de rest van Europa.
Renaissance = wedergeboorte. Humanisten menen dat na een periode van verval - de
middeleeuwen - een nieuwe gouden eeuw is aangebroken, die niets minder is dan een
'wedergeboorte' van de verworvenheden van de klassieke oudheid.
Het belangrijkste machtsblok in Europa is het Bourgondische Rijk, waarvan de kern in
Noord-Frankrijk en Vlaanderen ligt. Hier blijven kunstenaars vernieuwingen baseren op
gotische principes.
KLASSIEKE VOORBEELDEN
Bestuderen van klassieke bronnen heeft invloed op de bouwkunst.
Brunelleschi is ervan overtuigd dat het klassieke - en dus voorchristelijke - idee over ideale
maatvoering niet in tegenspraak is met de Bijbel en een weerspiegeling moet zijn van het
goddelijke.
1296: start bouw van grote kathedraal gewijd aan Maria in Florence, om de status als
belangrijkste stad in Noord-Italië te bevestigen.
Brunelleschi maakt het plan om de immense koepel te bouwen zonder dat steigers nodig
zijn. Hij wordt beschouwd als de eerste 'architect' in de moderne zin van het woord. Hij
ontwikkelt ook het tekenen in lijnperspectief. Hij gebruikt dit om zijn ontwerpen aan
opdrachtgevers te kunnen laten zien.
Bij de inwijding van de koepel wordt Nuper rosarum flores van Guillaume Dufay (1397-1474)
gezongen. Deze Vlaamse componist en grondlegger van de Vlaamse polyfonie gebruikt voor
de tekststrofen, het aantal stemmen en het aantal coupletten van dit loflied
getalsverhoudingen die overeenkomen met de maatvoering van de kerk en de koepel.
De aanwezigheid van paus Eugenius IV bij de plechtigheid blijkt uit de tekst.
Brunelleschi laat in zijn gebouwen graag de wiskundige basis van zijn ontwerpen zien. De
privékapel voor de familie Pazzi is hier een voorbeeld van.
Het wiskundige evenwicht in de bouwwerken wordt al bepleit in de oude klassieke
geschriften van schrijver-architect Vitruvius en weerspiegelt volgens Brunelleschi de
goddelijke harmonie.
De verhoudingen tussen de bankiersfamilies Pazzi en De' Medici waren minder
harmonieus. De Pazzi's pleegde in de domkerk in 1478 een aanslag op De' Medici.
VLAANDEREN
15e eeuw: Het Bourgondische hof is het belangrijkste kunstcentrum in Europa buiten Italië.
De kunst aan dit hof wordt gerekend tot de laat-gotiek. Met hoffeesten etaleerden het
Bourgondische hof zijn macht.
In de Kronynk van Vlaenderen is een uitvoerig verslag te lezen van de 'blijde inkomst' van
Filips de Goede in Gent in 1458. Met zijn intocht dienst Filips de Goede met een politiek
doel: voor eens en altijd moet duidelijk zijn dat Gent in zijn macht is. De hele stad is
versierd tijdens de inkomst. Burgers beelden tableaux vivants uit als levende standbeelden.
Een van de opvallendste tableaus is gemaakt naar het voorbeeld van het altaarstuk De
aanbidding van het Lam Gods (1432) uit de Sint-Bataafs-kathedraal. Het altaarstuk is
gemaakt door Jan en Hubert van Eyck. Het veelluik bestaat uit 12 panelen, waarvan 8
scharnieren kunnen sluiten, zodat er verschillende voorstellingen te zien zijn. Als in 1458 bij
de feestelijke intocht de Gentenaren hun tableau vivant onthullen, is dat een vorm van
onderhuids protest. De bevolking wijst de hertog er fijntjes op dat hij weliswaar macht heeft,
maar dat Gent - en Gent alleen - het beroemdste werk van de meester-schilder in bezit heeft.
Met de bourgondische hertogen reist een enorme hofhouding mee, waaronder een eigen
hofkapel. Filips de Goede laat deze hofkapel graag spelen. Olivier de la Marche is
verantwoordelijk voor de regie van het feest.
Samenvatting
-Hoofdstuk 3 Vroegrenaissance
-Hoofdstuk 4 Hofcultuur
-Kunstanalyseschema
, Hoofdstuk 3 Vroegrenaissance 1401-1500
Voor 1400 begint de renaissance al in Italië. De vroegrenaissance is een puur Italiaanse
aangelegenheid.
Deze verspreid zich in de 16e eeuw over de rest van Europa.
Renaissance = wedergeboorte. Humanisten menen dat na een periode van verval - de
middeleeuwen - een nieuwe gouden eeuw is aangebroken, die niets minder is dan een
'wedergeboorte' van de verworvenheden van de klassieke oudheid.
Het belangrijkste machtsblok in Europa is het Bourgondische Rijk, waarvan de kern in
Noord-Frankrijk en Vlaanderen ligt. Hier blijven kunstenaars vernieuwingen baseren op
gotische principes.
KLASSIEKE VOORBEELDEN
Bestuderen van klassieke bronnen heeft invloed op de bouwkunst.
Brunelleschi is ervan overtuigd dat het klassieke - en dus voorchristelijke - idee over ideale
maatvoering niet in tegenspraak is met de Bijbel en een weerspiegeling moet zijn van het
goddelijke.
1296: start bouw van grote kathedraal gewijd aan Maria in Florence, om de status als
belangrijkste stad in Noord-Italië te bevestigen.
Brunelleschi maakt het plan om de immense koepel te bouwen zonder dat steigers nodig
zijn. Hij wordt beschouwd als de eerste 'architect' in de moderne zin van het woord. Hij
ontwikkelt ook het tekenen in lijnperspectief. Hij gebruikt dit om zijn ontwerpen aan
opdrachtgevers te kunnen laten zien.
Bij de inwijding van de koepel wordt Nuper rosarum flores van Guillaume Dufay (1397-1474)
gezongen. Deze Vlaamse componist en grondlegger van de Vlaamse polyfonie gebruikt voor
de tekststrofen, het aantal stemmen en het aantal coupletten van dit loflied
getalsverhoudingen die overeenkomen met de maatvoering van de kerk en de koepel.
De aanwezigheid van paus Eugenius IV bij de plechtigheid blijkt uit de tekst.
Brunelleschi laat in zijn gebouwen graag de wiskundige basis van zijn ontwerpen zien. De
privékapel voor de familie Pazzi is hier een voorbeeld van.
Het wiskundige evenwicht in de bouwwerken wordt al bepleit in de oude klassieke
geschriften van schrijver-architect Vitruvius en weerspiegelt volgens Brunelleschi de
goddelijke harmonie.
De verhoudingen tussen de bankiersfamilies Pazzi en De' Medici waren minder
harmonieus. De Pazzi's pleegde in de domkerk in 1478 een aanslag op De' Medici.
VLAANDEREN
15e eeuw: Het Bourgondische hof is het belangrijkste kunstcentrum in Europa buiten Italië.
De kunst aan dit hof wordt gerekend tot de laat-gotiek. Met hoffeesten etaleerden het
Bourgondische hof zijn macht.
In de Kronynk van Vlaenderen is een uitvoerig verslag te lezen van de 'blijde inkomst' van
Filips de Goede in Gent in 1458. Met zijn intocht dienst Filips de Goede met een politiek
doel: voor eens en altijd moet duidelijk zijn dat Gent in zijn macht is. De hele stad is
versierd tijdens de inkomst. Burgers beelden tableaux vivants uit als levende standbeelden.
Een van de opvallendste tableaus is gemaakt naar het voorbeeld van het altaarstuk De
aanbidding van het Lam Gods (1432) uit de Sint-Bataafs-kathedraal. Het altaarstuk is
gemaakt door Jan en Hubert van Eyck. Het veelluik bestaat uit 12 panelen, waarvan 8
scharnieren kunnen sluiten, zodat er verschillende voorstellingen te zien zijn. Als in 1458 bij
de feestelijke intocht de Gentenaren hun tableau vivant onthullen, is dat een vorm van
onderhuids protest. De bevolking wijst de hertog er fijntjes op dat hij weliswaar macht heeft,
maar dat Gent - en Gent alleen - het beroemdste werk van de meester-schilder in bezit heeft.
Met de bourgondische hertogen reist een enorme hofhouding mee, waaronder een eigen
hofkapel. Filips de Goede laat deze hofkapel graag spelen. Olivier de la Marche is
verantwoordelijk voor de regie van het feest.
