1.1 Leven in Ethiopië
Het land van boeren en nomaden
De voedselcrisis in Ethiopië
een situatie waarin sprake is van een beperkte beschikbaarheid van voedingsmiddelen voor
een relatief groot deel van een bevolkingsgroep, die samengaat met een slecht werkend
distributie- en vervoerssysteem en waarin er op korte termijn geen uitzicht bestaat op
verbetering
de ‘groene honger’ genoemd
De ligging
Om een geografisch beeld te krijgen maak je onderscheid tussen de absolute ligging (aangegeven
met coördinaten, lengte- en breedtegraden) en de relatieve ligging (bereikbaarheid en isolement)
relatieve ligging: hoge bergketens en plateaus, veel moeite voor goederen te vervoeren
absolute ligging: ligt tussen de evenaar en de Kreeftskeerkring
infrastructuur:
slecht; 42.000 km aan wegen, 13% verhard
grote delen van Ethiopië zijn niet aangesloten op het wegennet – nauwelijks toegang tot
belangrijke centrale voorzieningen en markten
enige spoorweg: Ethiopië-Djiboutispoorweg, spoorlijn na de kust (aanleg door oorlog met
Eritrea)
4 internationale vliegvelden (grootste bij hoofdstad Addis Abeba, vrachtterminal) en 10
regionale vliegveldjes
De bevolking: demografie
Een na grootste land qua bevolkingsomvang (2009 90 miljoen inwoners)
Groote natuurlijke groei, over 10 jaar verdubbelt de bevolkingsomvang
Twee derde van de bevolking is tussen de 15 en 59 jaar oud
Sterftecijfer is niet verontrustend hoog; wel hoge kindersterfte
Hoofdstad Addis Abeba – primate city (stad die qua bevolkingsaantal en op financieel,
politiek en economisch gebied alle andere steden in het land verreweg overtreft)
Bevolkingsdichtheid: 80 inwoners per vierkante meter, veel mensen in centrale en
noordelijke hooglanden, andere delen zijn haast onbewoond
De bevolking: cultuur
Veel verschillende bevolkingsgroepen en talen
Engels als Lingua Franca op school; Het Amhara voertaal bij overheidsinstanties
Godsdienst: de helft is Orthodox, een derde Islam
Alle bevolkingsgroepen analfabetisme (de helft van de mannen en 1/3 van de vrouwen
kunnen lezen en schrijven)
De bevolking: politiek
Ethiopië heeft geen good governance
Heeft nog nooit een koloniale overheersing gekend grote armoede, uitbuiting van de
armen door de rijken
, Republiek van Ethiopië: federatie van 9 staten die alle grote maten van autonomie hebben,
plus twee afhankelijke steden (Dire Dawa en Addis Abeba); deze staten komen grofweg
overeen met de negen grootste volken met eigen taal Tigraway meeste overheidsfuncties,
dit komt door de burgeroorlog met het buurland Eritrea
Sinds kort lichte verbetering in het bestuur (aandacht voor openheid en democratische
waarden)
De bevolking: economie
Een van de armste landen van Afrika; veel mensen werken in de landbouw
Oosten en noorden: extensieve veeteelt
Dichte bevolkte bergstreken: mais, wortelgewassen en koffie verbouwd
Bekend koffieland: geteeld op grote plantages die gericht zijn op export; inkomsten vallen
behoorlijk tegen
Slechte ruilvoet (verhouding tussen exportprijzen en importprijzen)
Industriële sector stelt weinig voor: veel handbaarheid en slechte kwaliteit; arbeidsintensieve
industrie groeit traag
Directe buitenlandse investeringen: geen belasting betalen, goedkope arbeidskrachten
Hoge inflatie (bepaald door voedselprijzen)
Het land moet veel opknappen door de burgeroorlog met Eritrea
Veel werkeloosheid; mensen trekken naar de steden en vluchten in de informele sector
(economische activiteiten die niet officieel geregistreerd staan)
Komt steeds meer geld binnen door toerisme
1.2 Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?
Het fysisch milieu
Het Ethiopisch hoogland: een van de watertorens van oostelijk Afrika en vormt een bron van
talloze beken en rivieren, zoals de Tekeze
De tropische hooglanden worden omsloten door drogere savannes, steppes en half woestijnen
De kloof maakt de noord-zuidverbinding in Ethiopië extra lastig
Veel delen van het land kennen een gematigd klimaat; tropen zon is altijd hoog dus is er
nauwelijks verschil tussen de seizoenen
Luchttemperatuur op deze laagbreedtegebieden worden vooral beïnvloed door de hoogteligging
Laagvlakte: het warmte deel; hoogvlakte: maanden oktober tot mei het warmst
Neerslagpatroon: veel neerslagvariabiliteit hoe hoger, hoe riskanter de landbouw
Vierneerslaggebieden
De aride of droge zone
Droog
Noordoostelijke Afar, maximaal 200 mm regen in 3 wintermaanden
Ogaden (hoorn van Afrika), karige neerslag over 2 maanden
Het heuvelland, 500 mm neerslag nog steeds onbetrouwbaar voor de akkerbouw
Aride streken, varieert de vegetatie van doornachtige struikjes tot struikgewassen (deel
Ethiopië)
De semi-aride of half-droge zone
Liggen aan de rand van het hoogland en beneden de 1.500 meter
Twee natte perioden per jaar voor, 500 tot 700 mm neerslag per jaar
Men woont in dorpen en leeft op wat akkerbouw en tamelijk extensieve veeteelt
De subhumide of vrij natte zone
Het land van boeren en nomaden
De voedselcrisis in Ethiopië
een situatie waarin sprake is van een beperkte beschikbaarheid van voedingsmiddelen voor
een relatief groot deel van een bevolkingsgroep, die samengaat met een slecht werkend
distributie- en vervoerssysteem en waarin er op korte termijn geen uitzicht bestaat op
verbetering
de ‘groene honger’ genoemd
De ligging
Om een geografisch beeld te krijgen maak je onderscheid tussen de absolute ligging (aangegeven
met coördinaten, lengte- en breedtegraden) en de relatieve ligging (bereikbaarheid en isolement)
relatieve ligging: hoge bergketens en plateaus, veel moeite voor goederen te vervoeren
absolute ligging: ligt tussen de evenaar en de Kreeftskeerkring
infrastructuur:
slecht; 42.000 km aan wegen, 13% verhard
grote delen van Ethiopië zijn niet aangesloten op het wegennet – nauwelijks toegang tot
belangrijke centrale voorzieningen en markten
enige spoorweg: Ethiopië-Djiboutispoorweg, spoorlijn na de kust (aanleg door oorlog met
Eritrea)
4 internationale vliegvelden (grootste bij hoofdstad Addis Abeba, vrachtterminal) en 10
regionale vliegveldjes
De bevolking: demografie
Een na grootste land qua bevolkingsomvang (2009 90 miljoen inwoners)
Groote natuurlijke groei, over 10 jaar verdubbelt de bevolkingsomvang
Twee derde van de bevolking is tussen de 15 en 59 jaar oud
Sterftecijfer is niet verontrustend hoog; wel hoge kindersterfte
Hoofdstad Addis Abeba – primate city (stad die qua bevolkingsaantal en op financieel,
politiek en economisch gebied alle andere steden in het land verreweg overtreft)
Bevolkingsdichtheid: 80 inwoners per vierkante meter, veel mensen in centrale en
noordelijke hooglanden, andere delen zijn haast onbewoond
De bevolking: cultuur
Veel verschillende bevolkingsgroepen en talen
Engels als Lingua Franca op school; Het Amhara voertaal bij overheidsinstanties
Godsdienst: de helft is Orthodox, een derde Islam
Alle bevolkingsgroepen analfabetisme (de helft van de mannen en 1/3 van de vrouwen
kunnen lezen en schrijven)
De bevolking: politiek
Ethiopië heeft geen good governance
Heeft nog nooit een koloniale overheersing gekend grote armoede, uitbuiting van de
armen door de rijken
, Republiek van Ethiopië: federatie van 9 staten die alle grote maten van autonomie hebben,
plus twee afhankelijke steden (Dire Dawa en Addis Abeba); deze staten komen grofweg
overeen met de negen grootste volken met eigen taal Tigraway meeste overheidsfuncties,
dit komt door de burgeroorlog met het buurland Eritrea
Sinds kort lichte verbetering in het bestuur (aandacht voor openheid en democratische
waarden)
De bevolking: economie
Een van de armste landen van Afrika; veel mensen werken in de landbouw
Oosten en noorden: extensieve veeteelt
Dichte bevolkte bergstreken: mais, wortelgewassen en koffie verbouwd
Bekend koffieland: geteeld op grote plantages die gericht zijn op export; inkomsten vallen
behoorlijk tegen
Slechte ruilvoet (verhouding tussen exportprijzen en importprijzen)
Industriële sector stelt weinig voor: veel handbaarheid en slechte kwaliteit; arbeidsintensieve
industrie groeit traag
Directe buitenlandse investeringen: geen belasting betalen, goedkope arbeidskrachten
Hoge inflatie (bepaald door voedselprijzen)
Het land moet veel opknappen door de burgeroorlog met Eritrea
Veel werkeloosheid; mensen trekken naar de steden en vluchten in de informele sector
(economische activiteiten die niet officieel geregistreerd staan)
Komt steeds meer geld binnen door toerisme
1.2 Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?
Het fysisch milieu
Het Ethiopisch hoogland: een van de watertorens van oostelijk Afrika en vormt een bron van
talloze beken en rivieren, zoals de Tekeze
De tropische hooglanden worden omsloten door drogere savannes, steppes en half woestijnen
De kloof maakt de noord-zuidverbinding in Ethiopië extra lastig
Veel delen van het land kennen een gematigd klimaat; tropen zon is altijd hoog dus is er
nauwelijks verschil tussen de seizoenen
Luchttemperatuur op deze laagbreedtegebieden worden vooral beïnvloed door de hoogteligging
Laagvlakte: het warmte deel; hoogvlakte: maanden oktober tot mei het warmst
Neerslagpatroon: veel neerslagvariabiliteit hoe hoger, hoe riskanter de landbouw
Vierneerslaggebieden
De aride of droge zone
Droog
Noordoostelijke Afar, maximaal 200 mm regen in 3 wintermaanden
Ogaden (hoorn van Afrika), karige neerslag over 2 maanden
Het heuvelland, 500 mm neerslag nog steeds onbetrouwbaar voor de akkerbouw
Aride streken, varieert de vegetatie van doornachtige struikjes tot struikgewassen (deel
Ethiopië)
De semi-aride of half-droge zone
Liggen aan de rand van het hoogland en beneden de 1.500 meter
Twee natte perioden per jaar voor, 500 tot 700 mm neerslag per jaar
Men woont in dorpen en leeft op wat akkerbouw en tamelijk extensieve veeteelt
De subhumide of vrij natte zone
