SAMENVATTING AFP5
Leerjaar 2
Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid
,Inhoud
1. Informatie verzamelen en psychiatrisch onderzoek .........................................................................2
2. Bio psychosociaal model en ontwikkelingspsychologie ....................................................................4
3. Behandelvormen en farmacotherapie ..............................................................................................8
4. Eetstoornissen en Kind- en jeugdpsychiatrie ..................................................................................13
5. Stress, trauma, dissociatie en hechtingsproblematiek.....................................................................16
6. Angst/ OCD......................................................................................................................................21
7. Stemmingsstoornissen ...................................................................................................................24
8. Psychotische stoornissen ................................................................................................................28
9. Persoonlijkheidsstoornissen ..........................................................................................................31
10. Verstandelijke beperking en psychiatrie........................................................................................33
11. Autisme spectrum stoornissen en ADHD ......................................................................................36
12. Ouderenpsychiatrie.......................................................................................................................40
13. Verslaving .....................................................................................................................................44
14. Suïcidaliteit....................................................................................................................................46
15. Psychiatrie en recht & Forensische psychiatrie..............................................................................48
NOTE: (bijna) alleen de sub-onderwerpen uit de toets matrijs zijn uitgewerkt,
deze onderwerpen zijn onderstreept aangegeven
(belangrijke onderwerpen die terugkomen in de toets)
, 1. Informatie verzamelen en psychiatrisch onderzoek
Leerdoelen
De student:
1. verzamelt informatie over het algemeen psychisch functioneren van een zorgvrager;
2. kan de verschillende domeinen waarop je kan observeren benoemen;
3. heeft kennis van het psychiatrisch onderzoek volgens Hengelveld;
4. kan het psychiatrisch onderzoek toepassen binnen een casuïstiek;
5. heeft kennis van de algemene psychiatrie zoals staat beschreven in hoofdstuk 2 van leerboek
psychiatrie;
6. kan ervaringen, voorkennis benoemen over psychiatrie.
Diagnostiek
- Informatieverzameling
o Bijv. psychiatrisch onderzoek;
In het psychiatrisch onderzoek worden op een samenhangende, systematische en
consequente wijze de oorzaken, de symptomen, het beloop en de gevolgen van een
mogelijke psychiatrische stoornis bij een patiënt geëvalueerd. Dit onderzoek moet
leiden tot een gericht behandelvoorstel voor een stoornis. De uitgebreidheid van
een psychiatrisch onderzoek kan per patiënt en situatie verschillen.
Doelen; vaststellen van de psychiatrische symptomen en hun beloop (status
mentalis), opsporen van oorzaken (bijv. lichamelijk, erfelijk, …) om te kijken
hoe het ontstond/ voortbestaat, vaststellen ernst van de gevolgen.
Observatie, gesprek, familie (hetero) anamnese (bijv. ouderlijk gezin),
biografische anamnese (bijv. levensgeschiedenis), vragenlijsten,
diagnostische testen.
Observatie; algemene indrukken (bijv. uiterlijk, ziekte-inzicht, …), cognitieve
functies (bijv. bewustzijn, aandacht, concentratie), affectieve functies
(stemming en affect bijv. eufoor en dysfoor, expressie, somatische
stemmings- en angst equivalenten), conatieve functies (wilskracht en uiting
daarvan, bijv. psychomotoriek, gebaren, persoonlijkheidstrekken).
- Classificeren (bijv. met de DSM; Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)
- Structuurdiagnose
,Samengevat in een schema;
-
Psychotische kenmerken
- Hallucinaties (visueel, auditief, geur)
- Wanen (betrekkingswanen, paranoïde, grootheidswanen, somatische wanen, …)
- Incoherent denken, praten
Stemming, angst, dwang
- Somberheid
- Angst, paniek, fobie
- Dwang gedachten
- Dwang handelen
Nederland
- 60% angststoornis (vooral specifieke fobie)
- 36% stemmingsstoornis (vooral depressie)
- 26% een middelenstoornis (vooral alcohol)
, Bron; Jüngen, I. J. D., & Kerstens, J. A. M. (2013). Psychiatrie. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van
Loghum.
2. Bio psychosociaal model en
ontwikkelingspsychologie
De student:
1. is in staat het ontstaan van afwijkend gedrag te verklaren vanuit het bio psychosociaal
model;
2. heeft kennis van het stress-kwetsbaarheidsmodel en kan het ontstaan en voortduren van
afhankelijk gedrag verklaren;
3. kent het verschil tussen classificeren en diagnosticeren;
4. kan aangeven wat DSM classificatie is en wat het doel is van de DSM en wat de voor-en
nadelen van de DSM zijn ( classificatiesysteem voor psychische aandoeningen);
5. heeft kennis van ontwikkelingspsychologie volgens literatuur (zie voorbereiding).
Draaglast en draagkracht
- Draagkracht: hoeveel kun je nog hebben? De belastbaarheid
- Draaglast: factoren die invloed hebben op de draagkracht, kunnen stress veroorzaken, de
belasting.
DSM-IV
- Ordening van psychische stoornissen niet verbonden aan een theorie of aan een etiologische
verklaring
- Indeling berust op heldere en ondubbelzinnige criteria, te toetsen in de diagnostische
praktijk en te hanteren voor onderzoek; louter beschrijvend, geen verklaringen suggererend
- Geen behandeling
- Erg veel ‘etiketten’
o Klinische syndromen (depressie, schizofrenie, anorexia, …)
o Persoonlijkheidsstoornissen (antisociale, borderline, afhankelijk, theatraal,
narcistisch, …)
o Lichamelijke toestand (tumor, schildklierafwijking, …)
o Psychosociale problemen (problemen op werk, relatie, …)
o Globale beoordeling van het functioneren (GAF, functioneren op psychisch,
maatschappelijk en beroepsmatig niveau, schaal 1-10)
DSM-5
- Verschenen in mei 2014
- Nieuwste handboek voor de psychiatrie
- 5e druk
- 20 jaar na de DSM-IV (1994)
- DSM-I -> 1952
- Gevaar; verdere medicalisering van ‘alledaagse’ problemen
Bio psychosociaal model
- Biologische benadering
o Medisch model
Leerjaar 2
Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid
,Inhoud
1. Informatie verzamelen en psychiatrisch onderzoek .........................................................................2
2. Bio psychosociaal model en ontwikkelingspsychologie ....................................................................4
3. Behandelvormen en farmacotherapie ..............................................................................................8
4. Eetstoornissen en Kind- en jeugdpsychiatrie ..................................................................................13
5. Stress, trauma, dissociatie en hechtingsproblematiek.....................................................................16
6. Angst/ OCD......................................................................................................................................21
7. Stemmingsstoornissen ...................................................................................................................24
8. Psychotische stoornissen ................................................................................................................28
9. Persoonlijkheidsstoornissen ..........................................................................................................31
10. Verstandelijke beperking en psychiatrie........................................................................................33
11. Autisme spectrum stoornissen en ADHD ......................................................................................36
12. Ouderenpsychiatrie.......................................................................................................................40
13. Verslaving .....................................................................................................................................44
14. Suïcidaliteit....................................................................................................................................46
15. Psychiatrie en recht & Forensische psychiatrie..............................................................................48
NOTE: (bijna) alleen de sub-onderwerpen uit de toets matrijs zijn uitgewerkt,
deze onderwerpen zijn onderstreept aangegeven
(belangrijke onderwerpen die terugkomen in de toets)
, 1. Informatie verzamelen en psychiatrisch onderzoek
Leerdoelen
De student:
1. verzamelt informatie over het algemeen psychisch functioneren van een zorgvrager;
2. kan de verschillende domeinen waarop je kan observeren benoemen;
3. heeft kennis van het psychiatrisch onderzoek volgens Hengelveld;
4. kan het psychiatrisch onderzoek toepassen binnen een casuïstiek;
5. heeft kennis van de algemene psychiatrie zoals staat beschreven in hoofdstuk 2 van leerboek
psychiatrie;
6. kan ervaringen, voorkennis benoemen over psychiatrie.
Diagnostiek
- Informatieverzameling
o Bijv. psychiatrisch onderzoek;
In het psychiatrisch onderzoek worden op een samenhangende, systematische en
consequente wijze de oorzaken, de symptomen, het beloop en de gevolgen van een
mogelijke psychiatrische stoornis bij een patiënt geëvalueerd. Dit onderzoek moet
leiden tot een gericht behandelvoorstel voor een stoornis. De uitgebreidheid van
een psychiatrisch onderzoek kan per patiënt en situatie verschillen.
Doelen; vaststellen van de psychiatrische symptomen en hun beloop (status
mentalis), opsporen van oorzaken (bijv. lichamelijk, erfelijk, …) om te kijken
hoe het ontstond/ voortbestaat, vaststellen ernst van de gevolgen.
Observatie, gesprek, familie (hetero) anamnese (bijv. ouderlijk gezin),
biografische anamnese (bijv. levensgeschiedenis), vragenlijsten,
diagnostische testen.
Observatie; algemene indrukken (bijv. uiterlijk, ziekte-inzicht, …), cognitieve
functies (bijv. bewustzijn, aandacht, concentratie), affectieve functies
(stemming en affect bijv. eufoor en dysfoor, expressie, somatische
stemmings- en angst equivalenten), conatieve functies (wilskracht en uiting
daarvan, bijv. psychomotoriek, gebaren, persoonlijkheidstrekken).
- Classificeren (bijv. met de DSM; Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)
- Structuurdiagnose
,Samengevat in een schema;
-
Psychotische kenmerken
- Hallucinaties (visueel, auditief, geur)
- Wanen (betrekkingswanen, paranoïde, grootheidswanen, somatische wanen, …)
- Incoherent denken, praten
Stemming, angst, dwang
- Somberheid
- Angst, paniek, fobie
- Dwang gedachten
- Dwang handelen
Nederland
- 60% angststoornis (vooral specifieke fobie)
- 36% stemmingsstoornis (vooral depressie)
- 26% een middelenstoornis (vooral alcohol)
, Bron; Jüngen, I. J. D., & Kerstens, J. A. M. (2013). Psychiatrie. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van
Loghum.
2. Bio psychosociaal model en
ontwikkelingspsychologie
De student:
1. is in staat het ontstaan van afwijkend gedrag te verklaren vanuit het bio psychosociaal
model;
2. heeft kennis van het stress-kwetsbaarheidsmodel en kan het ontstaan en voortduren van
afhankelijk gedrag verklaren;
3. kent het verschil tussen classificeren en diagnosticeren;
4. kan aangeven wat DSM classificatie is en wat het doel is van de DSM en wat de voor-en
nadelen van de DSM zijn ( classificatiesysteem voor psychische aandoeningen);
5. heeft kennis van ontwikkelingspsychologie volgens literatuur (zie voorbereiding).
Draaglast en draagkracht
- Draagkracht: hoeveel kun je nog hebben? De belastbaarheid
- Draaglast: factoren die invloed hebben op de draagkracht, kunnen stress veroorzaken, de
belasting.
DSM-IV
- Ordening van psychische stoornissen niet verbonden aan een theorie of aan een etiologische
verklaring
- Indeling berust op heldere en ondubbelzinnige criteria, te toetsen in de diagnostische
praktijk en te hanteren voor onderzoek; louter beschrijvend, geen verklaringen suggererend
- Geen behandeling
- Erg veel ‘etiketten’
o Klinische syndromen (depressie, schizofrenie, anorexia, …)
o Persoonlijkheidsstoornissen (antisociale, borderline, afhankelijk, theatraal,
narcistisch, …)
o Lichamelijke toestand (tumor, schildklierafwijking, …)
o Psychosociale problemen (problemen op werk, relatie, …)
o Globale beoordeling van het functioneren (GAF, functioneren op psychisch,
maatschappelijk en beroepsmatig niveau, schaal 1-10)
DSM-5
- Verschenen in mei 2014
- Nieuwste handboek voor de psychiatrie
- 5e druk
- 20 jaar na de DSM-IV (1994)
- DSM-I -> 1952
- Gevaar; verdere medicalisering van ‘alledaagse’ problemen
Bio psychosociaal model
- Biologische benadering
o Medisch model
