Bedrijfseconomie periode 4
H4 Bepaling van een integrale kostprijs
Integrale kostprijs: de totale kosten per kostendrager. De som van de directe en indirecte kosten.
Kostendrager:
- Het eindproduct dat op de markt wordt gebracht
- Het leveren van een service aan de klant
- Andere voorbeelden zoals: een afdeling
Kostprijzen worden vooral gebruikt voor:
- Bepaling van de verkoopprijs
- Budgettering
- Voorraadwaardering
Vier methoden om de indirecte kosten toe te kennen aan de juiste kostendrager:
- Opslagmethode
- Kostenplaatsmethode
- Activity-based costing
- Time-driven activity-bases costing
Opslagmethode
- Rekent alle indirecte kosten toe aan de eindproducten door bovenop directe kosten (bijv.
loonkosten of materiaalkosten) een opslag te zetten voor de indirecte kosten. Dus de opslagbasis
bestaat uit directe kosten.
- Wordt vooral bij kleine organisaties toegepast.
Enkelvoudige opslagmethode
- Één enkele opslag: enkelvoudige of primitieve opslagmethode.
Integrale kostprijs=directe kosten+(directe kosten x opslagpercentage)
- Het opslagpercentage is van de totale indirecte kosten.
- In de praktijk bestaat de opslagbasis veelal uit de totale directe kosten, de directe materiaalkosten
of de directe personeelskosten.
totale indirecte kosten
Opslagpercentage= x 100 %
( deel van ) totale directe kosten(¿ opslagbasis )
,Bedrijfseconomie periode 4
Meervoudige opslagmethode (verfijnde opslagmethode)
- Indirecte kosten worden verdeeld over verschillende groepen directe kosten.
- Overige indirecte kosten: indirecte kosten die niet samenhangen met een bepaald soort directe
kosten. Deze worden uitgedrukt in een percentage van de totale directe kosten.
Voor elke groep wordt een apart opslagpercentage berekend:
gegeven deel vanindirecte kosten
Opslagpercentage= x 100 %
Directe kosten waarmee dit deel samenhangt
Stappenplan opslagmethode
1. Analyseer de indirecte kosten van een organisatie. Als blijkt dat alle of vrijwel alle indirecte kosten
samenhangen met een opslagbasis, dan kan stap 2 worden overgeslagen.
2. Stel vast of de indirecte kosten zo gegroepeerd kunnen worden dat elke groep een causaal
verband vertoont met een opslagbasis.
- Als er voor (vrijwel) elke categorie indirecte kosten een dergelijke samenhang is, dan is de
meervoudige opslagmethode geschikt;
- Of kiezen voor een andere kostprijscalculatiemethode (bijv. kostenplaatsmethode);
- Of accepteren dat de kostprijs die berekend is, niet of slechts bij benadering betrouwbaar is. Dan
maak je aannamen voor de samenhang tussen indirecte kosten en opslagbasis.
3. Bepaal het opslagtarief. (= opslagpercentage)
4. Bepaal de integrale kosten per eindproduct:
- De directe kosten per eindproduct zijn meestal op een betrouwbare manier te bepalen;
- Voor de opslag voor de dekking van de indirecte kosten per eindproduct vermenigvuldigt u
(afhankelijk van de gekozen opslagbasis) het aantal per eenheid eindproduct met het in stap 3
bepaalde opslagtarief.
Voor- en nadelen opslagmethode
Voordeel: de eenvoudig en goedkope toepassing
Nadelen: de berekende kostprijs is niet nauwkeurig genoeg en de indirecte kosten worden verdeeld
over eindproducten en bijvoorbeeld niet over de verschillende afdelingen.
Integrale kostprijs berekenen
Directe kosten + Directe arbeidskosten * opslagpercentage indirecte arbeidskosten
+ Directe grondstofkosten * opslagpercentage indirecte grondstofkosten
+ Totale directe kosten * opslagpercentage overige indirecte kosten
Kostenplaatsmethode (productiecentramethode)
- Een manier om de integrale kostprijs te berekenen.
- Rekent de indirecte kosten via een kostenverdeelstaat toe aan hoofdkostenplaatsen.
- De organisatiecultuur wordt als basis gebruikt: elke afdeling wordt een kostenplaats.
- Kostenplaatsmethode vereist een veel diepgaander inzicht in de kostenstructuur.
, Bedrijfseconomie periode 4
- Het brengt meer administratieve kosten met zich mee.
- De kostprijzen worden echter veel nauwkeuriger berekend.
Kostenplaatsen: afdelingen in een bedrijf, waarover de indirecte kosten verdeeld worden. Dit
gebeurt vaak in middelgrote tot grote bedrijven.
Hulpkostenplaatsen Zelfstandige kostenplaatsen Hoofdkostenplaatsen
De hulpkosten- en zelfstandige kostenplaatsen verdelen hun kosten over de hoofdkostenplaatsen.
1. De indirecte kosten worden verdeeld over de verschillende afdelingen. (eerstbelaste kosten)
2. De kosten van de hulp- en zelfstandige kostenplaatsen moeten verdeeld worden over de
hoofdkostenplaatsen. Dit kan op basis van de verdeelsleutel.
Hulpkostenplaatsen: wordt gebruikt als er soorten kosten zijn die niet samenvallen met een
werkelijke bestaande afdeling, maar die wel substantieel zijn. Bijv. huisvesting.
Zelfstandige kostenplaatsen: de activiteiten van een zelfstandige kostenplaat houden geen verband
met het eindproduct. Ze dienen als ondersteuning van de hoofdkostenplaatsen. De kosten van de
zelfstandige kostenplaatsen worden daarom toegerekend aan de hoofdkostenplaatsen.
Bijv. administratie, directie en magazijn.
Hoofdkostenplaatsen: afdelingen die een directe relatie hebben tot het eindproduct. Echter zijn het
wel indirecte kosten.
Bijv. productie, assemblage en verkoop.
Stappenplan kostenplaatsmethode
1. Reken de eerstbelaste kosten toe aan een kostenplaats. (indirecte kosten die direct aan de
kostenplaatsen worden toegewezen)
2. Bereken de kosten van hulp- en zelfstandige kostenplaatsen aan andere aan andere hulp-,
zelfstandige en hoofdkostenplaatsen door. Alle kosten moeten namelijk naar de
hoofdkostenplaatsen toe.
3. Deel de kosten van de hoofkostenplaatsen door de prestaties van die hoofdkostenplaats, zoals het
aantal machine-uren dat er gewerkt wordt. Dit leidt dan tot machine-uurtarieven die de basis zijn
voor het toerekenen van de indirecte kosten aan de producten.
4. Bepaal de integrale kostprijs per eindproduct:
- De directe kosten per eindproduct zijn meestal op een betrouwbare manier te bepalen.
- De indirecte kosten worden toegerekend door de hoeveelheid van de prestaties die de
hoofdkostenplaats levert aan de kostendrager te vermenigvuldigen het bij punt 3 bepaalde tarief.
Voor- en nadelen kostenplaatsmethode
Voordelen:
- Inzichtelijker
- Beter te beheersen
- Kosten afdeling inzichtelijker
- Helpt bij budgetteren
Nadelen:
- Meer geregistreerd worden
- Schijnnauwkeurigheid
H4 Bepaling van een integrale kostprijs
Integrale kostprijs: de totale kosten per kostendrager. De som van de directe en indirecte kosten.
Kostendrager:
- Het eindproduct dat op de markt wordt gebracht
- Het leveren van een service aan de klant
- Andere voorbeelden zoals: een afdeling
Kostprijzen worden vooral gebruikt voor:
- Bepaling van de verkoopprijs
- Budgettering
- Voorraadwaardering
Vier methoden om de indirecte kosten toe te kennen aan de juiste kostendrager:
- Opslagmethode
- Kostenplaatsmethode
- Activity-based costing
- Time-driven activity-bases costing
Opslagmethode
- Rekent alle indirecte kosten toe aan de eindproducten door bovenop directe kosten (bijv.
loonkosten of materiaalkosten) een opslag te zetten voor de indirecte kosten. Dus de opslagbasis
bestaat uit directe kosten.
- Wordt vooral bij kleine organisaties toegepast.
Enkelvoudige opslagmethode
- Één enkele opslag: enkelvoudige of primitieve opslagmethode.
Integrale kostprijs=directe kosten+(directe kosten x opslagpercentage)
- Het opslagpercentage is van de totale indirecte kosten.
- In de praktijk bestaat de opslagbasis veelal uit de totale directe kosten, de directe materiaalkosten
of de directe personeelskosten.
totale indirecte kosten
Opslagpercentage= x 100 %
( deel van ) totale directe kosten(¿ opslagbasis )
,Bedrijfseconomie periode 4
Meervoudige opslagmethode (verfijnde opslagmethode)
- Indirecte kosten worden verdeeld over verschillende groepen directe kosten.
- Overige indirecte kosten: indirecte kosten die niet samenhangen met een bepaald soort directe
kosten. Deze worden uitgedrukt in een percentage van de totale directe kosten.
Voor elke groep wordt een apart opslagpercentage berekend:
gegeven deel vanindirecte kosten
Opslagpercentage= x 100 %
Directe kosten waarmee dit deel samenhangt
Stappenplan opslagmethode
1. Analyseer de indirecte kosten van een organisatie. Als blijkt dat alle of vrijwel alle indirecte kosten
samenhangen met een opslagbasis, dan kan stap 2 worden overgeslagen.
2. Stel vast of de indirecte kosten zo gegroepeerd kunnen worden dat elke groep een causaal
verband vertoont met een opslagbasis.
- Als er voor (vrijwel) elke categorie indirecte kosten een dergelijke samenhang is, dan is de
meervoudige opslagmethode geschikt;
- Of kiezen voor een andere kostprijscalculatiemethode (bijv. kostenplaatsmethode);
- Of accepteren dat de kostprijs die berekend is, niet of slechts bij benadering betrouwbaar is. Dan
maak je aannamen voor de samenhang tussen indirecte kosten en opslagbasis.
3. Bepaal het opslagtarief. (= opslagpercentage)
4. Bepaal de integrale kosten per eindproduct:
- De directe kosten per eindproduct zijn meestal op een betrouwbare manier te bepalen;
- Voor de opslag voor de dekking van de indirecte kosten per eindproduct vermenigvuldigt u
(afhankelijk van de gekozen opslagbasis) het aantal per eenheid eindproduct met het in stap 3
bepaalde opslagtarief.
Voor- en nadelen opslagmethode
Voordeel: de eenvoudig en goedkope toepassing
Nadelen: de berekende kostprijs is niet nauwkeurig genoeg en de indirecte kosten worden verdeeld
over eindproducten en bijvoorbeeld niet over de verschillende afdelingen.
Integrale kostprijs berekenen
Directe kosten + Directe arbeidskosten * opslagpercentage indirecte arbeidskosten
+ Directe grondstofkosten * opslagpercentage indirecte grondstofkosten
+ Totale directe kosten * opslagpercentage overige indirecte kosten
Kostenplaatsmethode (productiecentramethode)
- Een manier om de integrale kostprijs te berekenen.
- Rekent de indirecte kosten via een kostenverdeelstaat toe aan hoofdkostenplaatsen.
- De organisatiecultuur wordt als basis gebruikt: elke afdeling wordt een kostenplaats.
- Kostenplaatsmethode vereist een veel diepgaander inzicht in de kostenstructuur.
, Bedrijfseconomie periode 4
- Het brengt meer administratieve kosten met zich mee.
- De kostprijzen worden echter veel nauwkeuriger berekend.
Kostenplaatsen: afdelingen in een bedrijf, waarover de indirecte kosten verdeeld worden. Dit
gebeurt vaak in middelgrote tot grote bedrijven.
Hulpkostenplaatsen Zelfstandige kostenplaatsen Hoofdkostenplaatsen
De hulpkosten- en zelfstandige kostenplaatsen verdelen hun kosten over de hoofdkostenplaatsen.
1. De indirecte kosten worden verdeeld over de verschillende afdelingen. (eerstbelaste kosten)
2. De kosten van de hulp- en zelfstandige kostenplaatsen moeten verdeeld worden over de
hoofdkostenplaatsen. Dit kan op basis van de verdeelsleutel.
Hulpkostenplaatsen: wordt gebruikt als er soorten kosten zijn die niet samenvallen met een
werkelijke bestaande afdeling, maar die wel substantieel zijn. Bijv. huisvesting.
Zelfstandige kostenplaatsen: de activiteiten van een zelfstandige kostenplaat houden geen verband
met het eindproduct. Ze dienen als ondersteuning van de hoofdkostenplaatsen. De kosten van de
zelfstandige kostenplaatsen worden daarom toegerekend aan de hoofdkostenplaatsen.
Bijv. administratie, directie en magazijn.
Hoofdkostenplaatsen: afdelingen die een directe relatie hebben tot het eindproduct. Echter zijn het
wel indirecte kosten.
Bijv. productie, assemblage en verkoop.
Stappenplan kostenplaatsmethode
1. Reken de eerstbelaste kosten toe aan een kostenplaats. (indirecte kosten die direct aan de
kostenplaatsen worden toegewezen)
2. Bereken de kosten van hulp- en zelfstandige kostenplaatsen aan andere aan andere hulp-,
zelfstandige en hoofdkostenplaatsen door. Alle kosten moeten namelijk naar de
hoofdkostenplaatsen toe.
3. Deel de kosten van de hoofkostenplaatsen door de prestaties van die hoofdkostenplaats, zoals het
aantal machine-uren dat er gewerkt wordt. Dit leidt dan tot machine-uurtarieven die de basis zijn
voor het toerekenen van de indirecte kosten aan de producten.
4. Bepaal de integrale kostprijs per eindproduct:
- De directe kosten per eindproduct zijn meestal op een betrouwbare manier te bepalen.
- De indirecte kosten worden toegerekend door de hoeveelheid van de prestaties die de
hoofdkostenplaats levert aan de kostendrager te vermenigvuldigen het bij punt 3 bepaalde tarief.
Voor- en nadelen kostenplaatsmethode
Voordelen:
- Inzichtelijker
- Beter te beheersen
- Kosten afdeling inzichtelijker
- Helpt bij budgetteren
Nadelen:
- Meer geregistreerd worden
- Schijnnauwkeurigheid
