Inhoud
College 1............................................................................................................. 2
praktische filosofie.............................................................................................. 2
filosofie van de opvoeding is niet nieuw.....................................................................4
Tot na de middeleeuwen: meer verklaringen dan alleen zintuiglijk bewijs of rede...................4
De Verlichting: optimistisch geloof in de menselijke rede................................................5
Ted Talk........................................................................................................... 6
is de mens autonoom?........................................................................................... 6
Overheidsbeleid: hoe wordt de mens gezien?...............................................................7
College 2 bestaansethiek en oordelen.........................................................................10
Bestaansethiek..................................................................................................10
Oordelen / moraal.............................................................................................14
De pedagogische praktijk.....................................................................................18
College 3: politiek en maatschappij............................................................................19
klassieke politieke filosofie...................................................................................20
Hedendaagse politieke filosofie..............................................................................24
College 4: politiek en maatschappij 2.........................................................................30
Twee soorten vrijheid......................................................................................... 30
Paternalisme: beperking van vrijheid.......................................................................31
Hoe autonoom zijn wij? kritiek op de moderne maatschappij...........................................31
Marx (1818-1883)............................................................................................... 32
Erich Fromm - de zelfstandige mens........................................................................33
Hanna Arendt - de handelende mens........................................................................34
Foucault (1925-1984) - de gedisciplineerde mens.........................................................35
College 5: Existentiefilosofie....................................................................................37
Fenomenologie - Husserl (1859-1938).......................................................................37
Fenomenologie - Heidegger (1889-1976)....................................................................37
Levenshoudingen - Soren Kierkegaard (1813-1855)........................................................38
Franse existentialisme......................................................................................... 39
Emmanuel Levinas (1906-1995)..............................................................................39
existentialisme gaat in tegen reductionisme (groeperingen)............................................40
College 6: wetenschapsfilosofie................................................................................42
Wetenschapsfilosofie.......................................................................................... 42
Wetenschapspraktijk...........................................................................................43
Wetenschapsfilosofie.......................................................................................... 47
College 7 (deel 1)................................................................................................. 49
David Archard................................................................................................... 49
, John Locke (1632-1704).......................................................................................49
some thoughts concerning education........................................................................49
Wat is een kind?................................................................................................51
Philippe Ariès: l’enfant et la vie familiale sous l’ancien régime........................................52
Rousseau: Emile over de opvoeding (1762).................................................................53
kritiek op bewijs van Ariès....................................................................................53
Nu: scheiding tussen volwassenen en kinderen............................................................53
kindertij in stadia van ontwikkeling.........................................................................53
van kind naar volwassene.....................................................................................53
College 7. Deel 2: rechten van kinderen......................................................................55
Morele en wettelijke rechten (H4)...........................................................................55
Liberation or caretaking (H5).................................................................................55
Willekeur en incompetentie (H6)............................................................................56
Wrongs of childrens rights (h7)...............................................................................56
The UNC on the rights of children (H8).....................................................................57
Children under the law (H9)..................................................................................57
Right to vote (h10)............................................................................................. 58
College 8 Archard iii.............................................................................................. 59
11 Bearing and rearing......................................................................................... 59
12 family and state............................................................................................. 61
13 Parental rights to privacy and autonomy................................................................62
14 Collectivisme................................................................................................ 63
15 the problem of child abuse................................................................................64
16 conclusion: a modest collectivist proposal..............................................................65
COLLEGE 1
filosofen, wat zegt die persoon en wat zijn de hoofdlijnen waar die voor staat?
Cursusopbouw:
- Deel A: Theorie → meerkeuze tentamen
- Deel B: Praktijk → schriftelijke opdracht
coutinho.nl/vangedachtenwisselen
PRAKTISCHE FILOSOFIE
- sociale en politieke filosofie
● hoe moeten we met elkaar omgaan?
, ● waar ligt de grens van onze vrijheid?
● wat maakt een samenleving rechtvaardig?
● mag de overheid zich met ons leven bemoeien?
- ethiek?
● hoe kunnen we goed van kwaad onderscheiden?
VAN GEDACHTEN WISSELEN
- kunnen we anders denken dan we nu denken?
OPLEIDEN IS SOCIALISEREN
- student voegen naar bestaande orde en manieren
- student op een bepaalde manier leren nadenken
- stilzwijgende censuur → er zijn ook andere manieren. (maar als je het anders doet word je
nu uitgemaakt voor een slechte pedagoog)
MARGARET MEAD (1901-1987)
- antropologe
- deed buiten eigen gebied onderzoek naar opvoeding van kinderen bij andere volken en
culturen
- bekend geworden met boekje over pubermeisjes in Samoa.
- ‘children must be taught how to think, not what to think’
FILOSOFIE ALS OPENING OP NIEUWE PERSPECTIEVEN
- geen wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren
- stelt heersende manier van denken en de heersende opvattingen in de samenleving ter
discussie
- heersende opvattingen sluiten andere perspectieven uit → filosofie is het weerwoord
daarop.
VERSCHIL TUSSEN FILOSOFIE EN WETENSCHAP
- menswetenschappen zijn empirische wetenschappen
● psychologie
● sociologie
● antropologie
● pedagogiek
College 1............................................................................................................. 2
praktische filosofie.............................................................................................. 2
filosofie van de opvoeding is niet nieuw.....................................................................4
Tot na de middeleeuwen: meer verklaringen dan alleen zintuiglijk bewijs of rede...................4
De Verlichting: optimistisch geloof in de menselijke rede................................................5
Ted Talk........................................................................................................... 6
is de mens autonoom?........................................................................................... 6
Overheidsbeleid: hoe wordt de mens gezien?...............................................................7
College 2 bestaansethiek en oordelen.........................................................................10
Bestaansethiek..................................................................................................10
Oordelen / moraal.............................................................................................14
De pedagogische praktijk.....................................................................................18
College 3: politiek en maatschappij............................................................................19
klassieke politieke filosofie...................................................................................20
Hedendaagse politieke filosofie..............................................................................24
College 4: politiek en maatschappij 2.........................................................................30
Twee soorten vrijheid......................................................................................... 30
Paternalisme: beperking van vrijheid.......................................................................31
Hoe autonoom zijn wij? kritiek op de moderne maatschappij...........................................31
Marx (1818-1883)............................................................................................... 32
Erich Fromm - de zelfstandige mens........................................................................33
Hanna Arendt - de handelende mens........................................................................34
Foucault (1925-1984) - de gedisciplineerde mens.........................................................35
College 5: Existentiefilosofie....................................................................................37
Fenomenologie - Husserl (1859-1938).......................................................................37
Fenomenologie - Heidegger (1889-1976)....................................................................37
Levenshoudingen - Soren Kierkegaard (1813-1855)........................................................38
Franse existentialisme......................................................................................... 39
Emmanuel Levinas (1906-1995)..............................................................................39
existentialisme gaat in tegen reductionisme (groeperingen)............................................40
College 6: wetenschapsfilosofie................................................................................42
Wetenschapsfilosofie.......................................................................................... 42
Wetenschapspraktijk...........................................................................................43
Wetenschapsfilosofie.......................................................................................... 47
College 7 (deel 1)................................................................................................. 49
David Archard................................................................................................... 49
, John Locke (1632-1704).......................................................................................49
some thoughts concerning education........................................................................49
Wat is een kind?................................................................................................51
Philippe Ariès: l’enfant et la vie familiale sous l’ancien régime........................................52
Rousseau: Emile over de opvoeding (1762).................................................................53
kritiek op bewijs van Ariès....................................................................................53
Nu: scheiding tussen volwassenen en kinderen............................................................53
kindertij in stadia van ontwikkeling.........................................................................53
van kind naar volwassene.....................................................................................53
College 7. Deel 2: rechten van kinderen......................................................................55
Morele en wettelijke rechten (H4)...........................................................................55
Liberation or caretaking (H5).................................................................................55
Willekeur en incompetentie (H6)............................................................................56
Wrongs of childrens rights (h7)...............................................................................56
The UNC on the rights of children (H8).....................................................................57
Children under the law (H9)..................................................................................57
Right to vote (h10)............................................................................................. 58
College 8 Archard iii.............................................................................................. 59
11 Bearing and rearing......................................................................................... 59
12 family and state............................................................................................. 61
13 Parental rights to privacy and autonomy................................................................62
14 Collectivisme................................................................................................ 63
15 the problem of child abuse................................................................................64
16 conclusion: a modest collectivist proposal..............................................................65
COLLEGE 1
filosofen, wat zegt die persoon en wat zijn de hoofdlijnen waar die voor staat?
Cursusopbouw:
- Deel A: Theorie → meerkeuze tentamen
- Deel B: Praktijk → schriftelijke opdracht
coutinho.nl/vangedachtenwisselen
PRAKTISCHE FILOSOFIE
- sociale en politieke filosofie
● hoe moeten we met elkaar omgaan?
, ● waar ligt de grens van onze vrijheid?
● wat maakt een samenleving rechtvaardig?
● mag de overheid zich met ons leven bemoeien?
- ethiek?
● hoe kunnen we goed van kwaad onderscheiden?
VAN GEDACHTEN WISSELEN
- kunnen we anders denken dan we nu denken?
OPLEIDEN IS SOCIALISEREN
- student voegen naar bestaande orde en manieren
- student op een bepaalde manier leren nadenken
- stilzwijgende censuur → er zijn ook andere manieren. (maar als je het anders doet word je
nu uitgemaakt voor een slechte pedagoog)
MARGARET MEAD (1901-1987)
- antropologe
- deed buiten eigen gebied onderzoek naar opvoeding van kinderen bij andere volken en
culturen
- bekend geworden met boekje over pubermeisjes in Samoa.
- ‘children must be taught how to think, not what to think’
FILOSOFIE ALS OPENING OP NIEUWE PERSPECTIEVEN
- geen wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren
- stelt heersende manier van denken en de heersende opvattingen in de samenleving ter
discussie
- heersende opvattingen sluiten andere perspectieven uit → filosofie is het weerwoord
daarop.
VERSCHIL TUSSEN FILOSOFIE EN WETENSCHAP
- menswetenschappen zijn empirische wetenschappen
● psychologie
● sociologie
● antropologie
● pedagogiek
