Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
Kinderen en hun ontwikkeling
Inleiding.................................................................................................................................. 2
Normaal of abnormaal gedrag................................................................................................2
Pathogenese.......................................................................................................................... 4
Indeling van de kinderpsychiatrische aandoeningen..............................................................6
DSM-5 indeling....................................................................................................................... 6
Mededeling over de cursus.....................................................................................................6
Verloop kinderpsychiatrisch onderzoek..................................................................................7
Aanmelding............................................................................................................................ 7
Intakegesprek......................................................................................................................... 7
Intakegesprek, inschatten van interacties...............................................................................8
Diagnostisch interview ouders................................................................................................8
Diagnostisch interview met kind...........................................................................................10
Vragenlijsten......................................................................................................................... 11
Informatie betekenisvolle derden..........................................................................................12
Bijkomend onderzoek........................................................................................................... 12
Van diagnose naar behandelplan.........................................................................................12
Diagnose.............................................................................................................................. 12
DSM-5.................................................................................................................................. 12
Werkhypothese.................................................................................................................... 13
Behandelplan....................................................................................................................... 14
Adviesgesprek...................................................................................................................... 14
ADHD................................................................................................................................... 14
SYMPTOMEN : SYMPTOOMBESCHRIJVING....................................................................15
ADHD in DSM-5: Syndroombeschrijving en classificatie......................................................16
Specificatie........................................................................................................................... 17
Bedenkingen:....................................................................................................................... 18
ETIOLOGIE.......................................................................................................................... 18
EPIDEMIOLOGIE................................................................................................................ 19
DIAGNOSTIEK..................................................................................................................... 21
BEHANDELING MULTIMODALE THERAPIE drie pijlers ( zie ook ADHD-traject)................22
INLEIDING........................................................................................................................... 27
EPIDEMIOLOGIE................................................................................................................. 27
SYMPTOMEN...................................................................................................................... 27
Filmpjes autisme.................................................................................................................. 30
ETIOLOGIE.......................................................................................................................... 31
DIAGNOSTIEK..................................................................................................................... 32
DIFFERENTIELE DIAGNOSE..............................................................................................33
BEHANDELING.................................................................................................................... 33
Inleiding................................................................................................................................ 35
EPIDEMIOLOGIE : DEPRESSIE..........................................................................................35
SYMPTOMEN DEPRESSIEVE STOORNIS.........................................................................36
EPIDEMIOLOGIE :BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS...................................................39
SYMPTOMEN BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS..........................................................39
Deel 2................................................................................................................................... 40
SYMPTOMEN BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS..........................................................40
1
,Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
DISRUPTIEVE STEMMINGSDISREGULATIESTOORNIS..................................................41
ETIOLOGIE DEPRESSIE.....................................................................................................41
ETIOLOGIE BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS.............................................................41
DIAGNOSTIEK STEMMINGSSTOORNISSEN.....................................................................41
BEHANDELING DEPRESSIE..............................................................................................42
BEHANDELING BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS.......................................................43
OPNAME EN OBSERVATIE BIJ STEMMINGSSTOORNISSEN..........................................43
Inleiding................................................................................................................................ 44
Definitie van hechting.......................................................................................................44
Ontwikkeling van gehechtheid..............................................................................................45
Epidemiologie....................................................................................................................... 47
Symptomen.......................................................................................................................... 47
Algemeen :....................................................................................................................... 47
Bijkomend........................................................................................................................ 48
DSM 5.............................................................................................................................. 48
Etiologie................................................................................................................................ 52
Diagnostiek........................................................................................................................... 52
Onderwerp van onderzoek...............................................................................................52
Wat te doen tijdens onderzoek.........................................................................................52
Prognose bij duidelijke hechtingsstoornis :......................................................................52
Prognose bij een verstoorde hechtingsrelatie :................................................................53
Behandeling......................................................................................................................... 53
Trauma:........................................................................................................................... 54
Inleiding:...................................................................................................................... 54
Symptomen basiskenmerken:.....................................................................................54
Symptomen: DSM-5....................................................................................................55
Behandeling:............................................................................................................... 57
Inleiding
● Is gedrag normaal of abnormaal ? Dit hangt af van leeftijdsgebonden evoluties
- Kinderen ontwikkelen voortdurend, leeftijdsgebonden evoluties
● Ontwikkeling wordt bepaald door biologische (nature) en omgevingsfactoren
(nurture)
Normaal of abnormaal gedrag
● Niveaus, men kijkt naar het kind op verschillende niveau’s
● Ernst
● Gevolgen
Niveau’s:
- Ontwikkelingsniveau
→ Bv het gaat over een kleuter van 4 jaar, je weet dat hij bv minder goed
is in zijn driften
- Intellectuele mogelijkheden
2
,Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
→ Bv iemand dat gehandicapt is zal anders reageren tav iemand zonder
handicap
- Emotioneel-affectief functioneren
→ Zit hij goed in zijn vel?, vertoont hij depressieve klachten?,...
- Sociaal functioneren
→ Hoe doet de kleuter het op school? Is hij ook ongehoorzaam in de klas?,
vertoont hij dit gedrag enkel naar zijn broer,...
- Persoonlijk en adaptief functioneren
→ Wat is zijn temperament,...
3
, Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
Ernst:
- Ten opzichte van leeftijdsgenootjes
→ Hoe is zijn gedrag? Kan hij goed samenspelen, komen er kinderen thuis
spelen?
- Hardnekkig?
→ Is er al lang klacht?
- Wat is psychosociale achtergrond
→ Is er geweld in het gezin? Geweld tussen de ouders? Wordt geweld
genormaliseerd?
- Wat is socio-culturele achtergrond
→ Groeit dit kind op in een rustige buurt, land,... (bv geen contact gehad
met oorlog)
- Uitgebreidheid (=hoelang), aard (=verbaal, fysiek,...) , ernst, frequentie en duur van
de symptomen, zijn ze situatiegebonden of niet
Gevolgen:
- Lijdt het kind zelf
- Sociale beperkingen?
- Invloed op verdere ontwikkeling
- Effect op omgeving
Opgelet: eigen referentiekader
→ BV als je als dochter enkel dochters hebt dan ga je soms schrikken van het
drukke gedrag van jongens. OF als je zelf temperamentvol bent dan zal je hier
vast beter mee om kunnen gaan bij andere personen.
Pathogenese
= Het ontstaan van kinderpsychiatrische stoornissen
● Samenspel van verschillende factoren
- Schade
- Tekort aan bepaalde factoren
4
Docent: Caroline Vergauwe
Kinderen en hun ontwikkeling
Inleiding.................................................................................................................................. 2
Normaal of abnormaal gedrag................................................................................................2
Pathogenese.......................................................................................................................... 4
Indeling van de kinderpsychiatrische aandoeningen..............................................................6
DSM-5 indeling....................................................................................................................... 6
Mededeling over de cursus.....................................................................................................6
Verloop kinderpsychiatrisch onderzoek..................................................................................7
Aanmelding............................................................................................................................ 7
Intakegesprek......................................................................................................................... 7
Intakegesprek, inschatten van interacties...............................................................................8
Diagnostisch interview ouders................................................................................................8
Diagnostisch interview met kind...........................................................................................10
Vragenlijsten......................................................................................................................... 11
Informatie betekenisvolle derden..........................................................................................12
Bijkomend onderzoek........................................................................................................... 12
Van diagnose naar behandelplan.........................................................................................12
Diagnose.............................................................................................................................. 12
DSM-5.................................................................................................................................. 12
Werkhypothese.................................................................................................................... 13
Behandelplan....................................................................................................................... 14
Adviesgesprek...................................................................................................................... 14
ADHD................................................................................................................................... 14
SYMPTOMEN : SYMPTOOMBESCHRIJVING....................................................................15
ADHD in DSM-5: Syndroombeschrijving en classificatie......................................................16
Specificatie........................................................................................................................... 17
Bedenkingen:....................................................................................................................... 18
ETIOLOGIE.......................................................................................................................... 18
EPIDEMIOLOGIE................................................................................................................ 19
DIAGNOSTIEK..................................................................................................................... 21
BEHANDELING MULTIMODALE THERAPIE drie pijlers ( zie ook ADHD-traject)................22
INLEIDING........................................................................................................................... 27
EPIDEMIOLOGIE................................................................................................................. 27
SYMPTOMEN...................................................................................................................... 27
Filmpjes autisme.................................................................................................................. 30
ETIOLOGIE.......................................................................................................................... 31
DIAGNOSTIEK..................................................................................................................... 32
DIFFERENTIELE DIAGNOSE..............................................................................................33
BEHANDELING.................................................................................................................... 33
Inleiding................................................................................................................................ 35
EPIDEMIOLOGIE : DEPRESSIE..........................................................................................35
SYMPTOMEN DEPRESSIEVE STOORNIS.........................................................................36
EPIDEMIOLOGIE :BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS...................................................39
SYMPTOMEN BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS..........................................................39
Deel 2................................................................................................................................... 40
SYMPTOMEN BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS..........................................................40
1
,Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
DISRUPTIEVE STEMMINGSDISREGULATIESTOORNIS..................................................41
ETIOLOGIE DEPRESSIE.....................................................................................................41
ETIOLOGIE BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS.............................................................41
DIAGNOSTIEK STEMMINGSSTOORNISSEN.....................................................................41
BEHANDELING DEPRESSIE..............................................................................................42
BEHANDELING BIPOLAIRE STEMMINGSSTOORNIS.......................................................43
OPNAME EN OBSERVATIE BIJ STEMMINGSSTOORNISSEN..........................................43
Inleiding................................................................................................................................ 44
Definitie van hechting.......................................................................................................44
Ontwikkeling van gehechtheid..............................................................................................45
Epidemiologie....................................................................................................................... 47
Symptomen.......................................................................................................................... 47
Algemeen :....................................................................................................................... 47
Bijkomend........................................................................................................................ 48
DSM 5.............................................................................................................................. 48
Etiologie................................................................................................................................ 52
Diagnostiek........................................................................................................................... 52
Onderwerp van onderzoek...............................................................................................52
Wat te doen tijdens onderzoek.........................................................................................52
Prognose bij duidelijke hechtingsstoornis :......................................................................52
Prognose bij een verstoorde hechtingsrelatie :................................................................53
Behandeling......................................................................................................................... 53
Trauma:........................................................................................................................... 54
Inleiding:...................................................................................................................... 54
Symptomen basiskenmerken:.....................................................................................54
Symptomen: DSM-5....................................................................................................55
Behandeling:............................................................................................................... 57
Inleiding
● Is gedrag normaal of abnormaal ? Dit hangt af van leeftijdsgebonden evoluties
- Kinderen ontwikkelen voortdurend, leeftijdsgebonden evoluties
● Ontwikkeling wordt bepaald door biologische (nature) en omgevingsfactoren
(nurture)
Normaal of abnormaal gedrag
● Niveaus, men kijkt naar het kind op verschillende niveau’s
● Ernst
● Gevolgen
Niveau’s:
- Ontwikkelingsniveau
→ Bv het gaat over een kleuter van 4 jaar, je weet dat hij bv minder goed
is in zijn driften
- Intellectuele mogelijkheden
2
,Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
→ Bv iemand dat gehandicapt is zal anders reageren tav iemand zonder
handicap
- Emotioneel-affectief functioneren
→ Zit hij goed in zijn vel?, vertoont hij depressieve klachten?,...
- Sociaal functioneren
→ Hoe doet de kleuter het op school? Is hij ook ongehoorzaam in de klas?,
vertoont hij dit gedrag enkel naar zijn broer,...
- Persoonlijk en adaptief functioneren
→ Wat is zijn temperament,...
3
, Psychopathologie
Docent: Caroline Vergauwe
Ernst:
- Ten opzichte van leeftijdsgenootjes
→ Hoe is zijn gedrag? Kan hij goed samenspelen, komen er kinderen thuis
spelen?
- Hardnekkig?
→ Is er al lang klacht?
- Wat is psychosociale achtergrond
→ Is er geweld in het gezin? Geweld tussen de ouders? Wordt geweld
genormaliseerd?
- Wat is socio-culturele achtergrond
→ Groeit dit kind op in een rustige buurt, land,... (bv geen contact gehad
met oorlog)
- Uitgebreidheid (=hoelang), aard (=verbaal, fysiek,...) , ernst, frequentie en duur van
de symptomen, zijn ze situatiegebonden of niet
Gevolgen:
- Lijdt het kind zelf
- Sociale beperkingen?
- Invloed op verdere ontwikkeling
- Effect op omgeving
Opgelet: eigen referentiekader
→ BV als je als dochter enkel dochters hebt dan ga je soms schrikken van het
drukke gedrag van jongens. OF als je zelf temperamentvol bent dan zal je hier
vast beter mee om kunnen gaan bij andere personen.
Pathogenese
= Het ontstaan van kinderpsychiatrische stoornissen
● Samenspel van verschillende factoren
- Schade
- Tekort aan bepaalde factoren
4
