Mediation
LITERATUUR SAMENVATTING
Literatuursamenvatting
WEEK 4
Week 4
Inhoudsopgave
Hoorcollege
o Brenninkmeijer e.a., Handboek Mediation 2017
-hoofdstuk 10: Benaderingen
-Paragraaf 18.2: Echtscheiding en omgang
-Paragraaf 18.9: Mediation in strafzaken
o Suzan Verberk, Probleemoplossend strafrecht en het ideaal van responsieve rechtspraak, diss EUR 2011, alleen
p.55-69 (paragraaf 2.3 en 2.4)
o Zebel, S. (2012), Een quasi-experimentele studie naar de effecten van de Nederlandse slachtoffer-
dadergesprekken, in I. Weijers (Ed.), Bemiddeling na strafbare feiten: De Nederlandse slachtoffer-
dadergesprekken (pp. 21-44). Den Haag: Boom Juridische uitgevers
Werkgroep
Er is geen voorgeschreven stof voor deze werkgroep
, Mediation
Handboek Mediation
HOOFDSTUK 10: BENADERINGEN
10.1 INLEIDING
4 hoofdbenaderingen van mediation:
o Probleemoplossende of faciliterende benadering: meest voorkomende in NL
o Evaluatieve benadering
o Transformatieve benadering
o Narratieve benadering
10.1.1 WERKSTIJL OF MODEL?
Hoe worden de verschillen in benaderingen gezien: veel verschillende meningen, werkstijlen worden gezien als
o Een losse willekeurige verzameling van technieken: mediators zijn flexibele proces experts die eigenlijk boven
ieder afzonderlijke werkstijl moeten staan, hoe meer technieken de mediator kan beschikken hoe beter
o Contingentiebenadering: Een samenhangend geheel van technieken die gekozen wordt afhankelijk van de situatie
• Contingentiefactoren: de mediator moet in staat zijn deze te identificeren en op grond daarvan zijn werkstijl te
kiezen
o Een model, verbonden met onderliggende waarden en doelen van de mediator: een mediator neigt naar 1 bepaalde
stijl vanuit zijn mensvisie
10.1.2 CATEGORISERING VAN MEDIATIONBENADERINGEN
Manieren van categorisering van mediationbenaderingen:
o Proces vs inhoud: zeggenschap over hoe beslissingen tot stand komen vs. Wat er
wordt beslist
Means control strategies:
• Means control strategies(proces): waarbij de derde partij uitsluitend het proces o De interactie tussen de partijen
van conflictoplossing beïnvloed mogelijk maken
• Ends control strategies(inhoud): de derde partij bepaalt de uitkomst van het o Communicatie bevorderen
conflict door zeggenschap uit te oefenen op de inhoud van de beslissing o Opvattingen verduidelijken
• Onpartijdigheid: naarmate een mediator meer controle uitoefent op de inhoud o Conflict kwesties verhelderen
zal het moeilijker voor hem zijn om een onpartijdige positie te handhaven. o Gedragsregels stellen
o Directief VS. Non-directief: de mate van directiviteit of de mate waarin ze de o Orde bewaren
autonomie van de deelnemers al dan niet serieus nemen, bevorderen en als doel
stellen van hun interventies. Hierbij is een onderscheid in:
• Letting it happen: De significante interacties vinden plaats tussen de deelnemers onderling en de belangrijke
procesbeslissingen worden door hen zelf gemaakt en niet door de begeleider.
• Making it happen: De mediator neemt actief de leiding en schrijft als het ware voor hoe de deelnemers moeten
handelen en reageren.
o De mate waarin de mediator ruimte geeft aan de autonomie van de deelnemers: zelfbeschikking is het centrale
kenmerk van mediation en is een open rationalisering van de vereiste neutraliteit van de mediator
zelfbeschikking volgens welsh houd het in dat partijen:
• In het communicatieproces: actief en direct participeren
• Procedures en normen voor het besluitvormingsproces: kunnen kiezen en bepalen
• Opties voor oplossing van hun conflict: kunnen creëren
• Verantwoordelijkheid: bij partijen ligt, ze hebben de finale beslissing over of en hoe ze de oplossing willen
regelen
, Mediation
Groepen mediationbenaderingen:
o Oplossingsgerichte of resultaatgerichte(evaluatieve/dealmaking) benadering: de mediator
• Treedt directief op
• De mediator voert enige vorm van pressie uit
• De mediator laat zich ook actief in met de inhoud van het conflict: hij probeert partijen te overtuigen een
oplossing te accepteren, omdat dit beter zou zijn dan procederen.
o Probleemoplossende of procedurele(faciliterende) benadering:
• De mediator houdt zich zoveel mogelijk afzijdig van de inhoud
• De mediator treedt directief op t.a.v. het proces
• De mediator en partijen proberen tot een oplossing te komen, het maakt de mediator niet uit welke.
o Communicatiegerichte of interactionele benadering: het gaat hier niet primair om het vinden van een oplossing,
maar om het verbeteren van de onderlinge communicatie en interactie, zodat partijen weer in staat zijn hun eigen
conflicten op te lossen.
De mediator bemoeit zich niet direct met de inhoud, maar wel met de onderlinge communicatie, door:
• Non-directief de interactie te begeleiden: transformatieve benadering
• Directief optreden: narratieve benadering
10.2 EVALUATIEVE MEDIATION
10.2.1 DEFINITIE EN DOEL
Kenmerken van evaluatieve mediation:
o Evaluatieve mediators: zijn geïnvolveerd zowel in de inhoud als in het proces en oefenen een aanzienlijke mate van
invloed uit op beide aspecten teneinde een overeenkomst tussen de partijen tot stand te brengen
o Inhoudelijke kennis(vaak juridische): ze gebruiken hun expertise of de hieraan verbonden vooronderstelde
Autoriteit om partijen te beïnvloeden
o Settlement oriented mediators of dealmakers: hun primaire focus is het doel om een overeenkomst te bereiken die
werkt
o Sturend handelen en pressie uitoefenen: om een voortslepend destructief sociaal conflict en/of een algemene staking
te beëindigen en een deal tussen de conflictpartijen tot stand te brengen, o.a. door
o Beïnvloedingstechnieken
o Activiteiten: richt op actief probleem oplossen en geven frequent suggesties over inhoudelijke zaken
o Caucus: vormt vaak de basisprocedure, omdat de mediator partijen het beste kan beïnvloeden in individuele
gesprekken, zo houdt hij meer de leiding
o De mediator staat centraal in het proces en niet de partijen.
o Positioneel onderhandelen: Belangrijkste is om partijen aan te moedigen om consessies te doen, te bewegen in de
richting van het midden en in te stemmen met de door de mediator als haalbaar beschouwde oplossing
o Minder belangrijk(harverd): aandacht voor de onderliggende belangen en het stimuleren van creatieve oplossingen
10.2.2 WERKWIJZE EN TECHNIEKEN
Technieken: Deze vormen de karakteristiek voor hun werkwijze
o Nadruk op afzonderlijke sessies: het begint vaak met een gezamenlijke sessie met gebruik van schriftelijke
stukken(briefs) die snel overgaat in een serie privégesprekken(caucus), waarin de mediator heen en weer pendelt
tussen partijen. Het wordt afgesloten door Het ondertekenen van de ovk in een gemeenschappelijke sessie.
o Concession-seeking strategies: in de caucus draagt de mediator argumenten aan om beide partijen te bewegen om
concessies te doen. Hij gebruikt een aantal technieken om twijfel te zaaien over de sterkte van hun zaak, waaronder
• Worst scenario(blackest thoughts instructions): de mediator vraagt wat de slechtst mogelijke uitkomst is bij een
mogelijke rechtszaak
• De rol van de advocaat van de duivel: hij benadrukt de sterke partij van de tegenstander en de zwakters van
degene voor zich in de caucus gesprekken
• Trashing methodology: hij geeft een verzwakt oordeel of evaluatie van de proceskansen wat als licht
pressiemiddel kan dienen om partijen tot een compromis te bewegen
o Kosten/risicotactiek: de mediator laat partijen nadenken over de hoge kosten, het tijdsverlies en de risico’s die
procederen met zich meebrengen (en dat via mediation de zaak regelen dus veel goedkoper en praktischer is).
LITERATUUR SAMENVATTING
Literatuursamenvatting
WEEK 4
Week 4
Inhoudsopgave
Hoorcollege
o Brenninkmeijer e.a., Handboek Mediation 2017
-hoofdstuk 10: Benaderingen
-Paragraaf 18.2: Echtscheiding en omgang
-Paragraaf 18.9: Mediation in strafzaken
o Suzan Verberk, Probleemoplossend strafrecht en het ideaal van responsieve rechtspraak, diss EUR 2011, alleen
p.55-69 (paragraaf 2.3 en 2.4)
o Zebel, S. (2012), Een quasi-experimentele studie naar de effecten van de Nederlandse slachtoffer-
dadergesprekken, in I. Weijers (Ed.), Bemiddeling na strafbare feiten: De Nederlandse slachtoffer-
dadergesprekken (pp. 21-44). Den Haag: Boom Juridische uitgevers
Werkgroep
Er is geen voorgeschreven stof voor deze werkgroep
, Mediation
Handboek Mediation
HOOFDSTUK 10: BENADERINGEN
10.1 INLEIDING
4 hoofdbenaderingen van mediation:
o Probleemoplossende of faciliterende benadering: meest voorkomende in NL
o Evaluatieve benadering
o Transformatieve benadering
o Narratieve benadering
10.1.1 WERKSTIJL OF MODEL?
Hoe worden de verschillen in benaderingen gezien: veel verschillende meningen, werkstijlen worden gezien als
o Een losse willekeurige verzameling van technieken: mediators zijn flexibele proces experts die eigenlijk boven
ieder afzonderlijke werkstijl moeten staan, hoe meer technieken de mediator kan beschikken hoe beter
o Contingentiebenadering: Een samenhangend geheel van technieken die gekozen wordt afhankelijk van de situatie
• Contingentiefactoren: de mediator moet in staat zijn deze te identificeren en op grond daarvan zijn werkstijl te
kiezen
o Een model, verbonden met onderliggende waarden en doelen van de mediator: een mediator neigt naar 1 bepaalde
stijl vanuit zijn mensvisie
10.1.2 CATEGORISERING VAN MEDIATIONBENADERINGEN
Manieren van categorisering van mediationbenaderingen:
o Proces vs inhoud: zeggenschap over hoe beslissingen tot stand komen vs. Wat er
wordt beslist
Means control strategies:
• Means control strategies(proces): waarbij de derde partij uitsluitend het proces o De interactie tussen de partijen
van conflictoplossing beïnvloed mogelijk maken
• Ends control strategies(inhoud): de derde partij bepaalt de uitkomst van het o Communicatie bevorderen
conflict door zeggenschap uit te oefenen op de inhoud van de beslissing o Opvattingen verduidelijken
• Onpartijdigheid: naarmate een mediator meer controle uitoefent op de inhoud o Conflict kwesties verhelderen
zal het moeilijker voor hem zijn om een onpartijdige positie te handhaven. o Gedragsregels stellen
o Directief VS. Non-directief: de mate van directiviteit of de mate waarin ze de o Orde bewaren
autonomie van de deelnemers al dan niet serieus nemen, bevorderen en als doel
stellen van hun interventies. Hierbij is een onderscheid in:
• Letting it happen: De significante interacties vinden plaats tussen de deelnemers onderling en de belangrijke
procesbeslissingen worden door hen zelf gemaakt en niet door de begeleider.
• Making it happen: De mediator neemt actief de leiding en schrijft als het ware voor hoe de deelnemers moeten
handelen en reageren.
o De mate waarin de mediator ruimte geeft aan de autonomie van de deelnemers: zelfbeschikking is het centrale
kenmerk van mediation en is een open rationalisering van de vereiste neutraliteit van de mediator
zelfbeschikking volgens welsh houd het in dat partijen:
• In het communicatieproces: actief en direct participeren
• Procedures en normen voor het besluitvormingsproces: kunnen kiezen en bepalen
• Opties voor oplossing van hun conflict: kunnen creëren
• Verantwoordelijkheid: bij partijen ligt, ze hebben de finale beslissing over of en hoe ze de oplossing willen
regelen
, Mediation
Groepen mediationbenaderingen:
o Oplossingsgerichte of resultaatgerichte(evaluatieve/dealmaking) benadering: de mediator
• Treedt directief op
• De mediator voert enige vorm van pressie uit
• De mediator laat zich ook actief in met de inhoud van het conflict: hij probeert partijen te overtuigen een
oplossing te accepteren, omdat dit beter zou zijn dan procederen.
o Probleemoplossende of procedurele(faciliterende) benadering:
• De mediator houdt zich zoveel mogelijk afzijdig van de inhoud
• De mediator treedt directief op t.a.v. het proces
• De mediator en partijen proberen tot een oplossing te komen, het maakt de mediator niet uit welke.
o Communicatiegerichte of interactionele benadering: het gaat hier niet primair om het vinden van een oplossing,
maar om het verbeteren van de onderlinge communicatie en interactie, zodat partijen weer in staat zijn hun eigen
conflicten op te lossen.
De mediator bemoeit zich niet direct met de inhoud, maar wel met de onderlinge communicatie, door:
• Non-directief de interactie te begeleiden: transformatieve benadering
• Directief optreden: narratieve benadering
10.2 EVALUATIEVE MEDIATION
10.2.1 DEFINITIE EN DOEL
Kenmerken van evaluatieve mediation:
o Evaluatieve mediators: zijn geïnvolveerd zowel in de inhoud als in het proces en oefenen een aanzienlijke mate van
invloed uit op beide aspecten teneinde een overeenkomst tussen de partijen tot stand te brengen
o Inhoudelijke kennis(vaak juridische): ze gebruiken hun expertise of de hieraan verbonden vooronderstelde
Autoriteit om partijen te beïnvloeden
o Settlement oriented mediators of dealmakers: hun primaire focus is het doel om een overeenkomst te bereiken die
werkt
o Sturend handelen en pressie uitoefenen: om een voortslepend destructief sociaal conflict en/of een algemene staking
te beëindigen en een deal tussen de conflictpartijen tot stand te brengen, o.a. door
o Beïnvloedingstechnieken
o Activiteiten: richt op actief probleem oplossen en geven frequent suggesties over inhoudelijke zaken
o Caucus: vormt vaak de basisprocedure, omdat de mediator partijen het beste kan beïnvloeden in individuele
gesprekken, zo houdt hij meer de leiding
o De mediator staat centraal in het proces en niet de partijen.
o Positioneel onderhandelen: Belangrijkste is om partijen aan te moedigen om consessies te doen, te bewegen in de
richting van het midden en in te stemmen met de door de mediator als haalbaar beschouwde oplossing
o Minder belangrijk(harverd): aandacht voor de onderliggende belangen en het stimuleren van creatieve oplossingen
10.2.2 WERKWIJZE EN TECHNIEKEN
Technieken: Deze vormen de karakteristiek voor hun werkwijze
o Nadruk op afzonderlijke sessies: het begint vaak met een gezamenlijke sessie met gebruik van schriftelijke
stukken(briefs) die snel overgaat in een serie privégesprekken(caucus), waarin de mediator heen en weer pendelt
tussen partijen. Het wordt afgesloten door Het ondertekenen van de ovk in een gemeenschappelijke sessie.
o Concession-seeking strategies: in de caucus draagt de mediator argumenten aan om beide partijen te bewegen om
concessies te doen. Hij gebruikt een aantal technieken om twijfel te zaaien over de sterkte van hun zaak, waaronder
• Worst scenario(blackest thoughts instructions): de mediator vraagt wat de slechtst mogelijke uitkomst is bij een
mogelijke rechtszaak
• De rol van de advocaat van de duivel: hij benadrukt de sterke partij van de tegenstander en de zwakters van
degene voor zich in de caucus gesprekken
• Trashing methodology: hij geeft een verzwakt oordeel of evaluatie van de proceskansen wat als licht
pressiemiddel kan dienen om partijen tot een compromis te bewegen
o Kosten/risicotactiek: de mediator laat partijen nadenken over de hoge kosten, het tijdsverlies en de risico’s die
procederen met zich meebrengen (en dat via mediation de zaak regelen dus veel goedkoper en praktischer is).
