2022-2023
Hoorcolleges Fanny
PowerPoint 1
HOOFDSTUK 1. NEUROANATOMIE
1. ZENUWSTELSEL : 2 GROTE ONDERDELEN
1.1. CENTRAAL ZENUWSTELSEL – CZS
Hersenen
Ruggenmerg
1.2 PERIFEER ZENUWSTELSEL – PZS
Autonoom – niet vrijwillig; zelfregulerende functies, organen en klieren
- sympatisch: adrenaline (stimuleren)
- parasympatisch (afremmen)
Somatisch – vrijwillig; bewegingen van skeletspier
2. INFORMATIEVERWERKING
Input: zintuigen
PZS
via afferenten NAAR
CZS – zintuigelijke infoverwerking
Output: CZS (motorische infoverwerking)
via efferente WEG
PZS – spieren
Registratie: prikkels, licht, geluid, …
Iemand met zenuwschade gaat prikkel niet kunnen registreren
1
,3. DOORSNEDEN VAN DE HERSENEN
Horizontaal
- boven en onder
Coronaal
- voor en achter
Sagittaal
- links en rechts
4. BESCHERMLAGEN BREIN
1. Schedel
2. Hersenvliezen en hersenvocht in ventrikel: cerebro spinaal vocht
CAVE: hydrocefalie
CAVE: alzheimer: hersenen krimpen, meer plaats voor vocht
CAVE: hersenbloeding CVA: minder plaats voor vocht
5. VERDELING HERSENEN
5.1. TELENCEPHALON: GROTE HERSENEN
Grote hersenen bestaan topografisch uit
1. Sulci – groeven
2. Gyri – windingen, heuveltjes
3. Fissuren – diepe groeven
Verdelen hersenen in lobben/kwabben
lobus = kwab
1ste deel dat ontwikkeld wordt
Belangrijke rol bij
Complex gedrag
Aandacht
Geheugen
Perceptie
Taal
Praxis
Emoties
Sociaal gedrag
Persoonlijkheid
algemeen gedrag in brede zin
CAVE: letsels in grote hersenen: afasie van broca
Letsel: geen inhibitie, geen controle over gedrag
2
,Hemineglect: beseft maar 1 kant van lichaam
klok tekenen; tekent maar helft
5.1.1. G RIJZE STOF - RODE SCHIL VAN APPEL
Cortex (hersenschors)
Grijze kernen
5.1.2. WITTE STOF – BINNENKANT VAN APPEL
1. Associatievezels
Verbindingen tussen gebieden in dezelfde hemisferen
- gedragsfuncties
2. Commissurale vezels
Verbindingen tussen hemisferen
- communicatie linker en rechterhelft hersenen
3. Projectievezels
Verbindingen tussen zintuigen CZS en spieren PZS
- 1 belangrijke baan voor willekeurige bewegingen: tractus corticospinalis
2 hemisferen zijn verbonden via corpus callosum = hersenbalk
5.1.3. TELENCEPHALON : FUNCTIES VAN DE KWABBEN
Frontale kwab
- bewegingen
- emoties
- geheugen
- taal
- gedrag
- persoonlijkheid
3
, Temporale kwab
- gehoor
- spraak
- geheugen
- emoties
Pariëtale kwab
- lichamelijke sensatie
Occipitale kwab, achterhoofdskwab
- visie
Cerebellum, kleine hersenen
- balans en coördinatie
Hersenstam
- ademen, hartslag, interne temperatuur
X kruising
Rhemisfeer zorgt voor bewegingen Lkant lichaam
(kruist ter hoogte van medulla oblongata)
Tractus corticospinale
Ook gekend als pyramide/pyramidale banen
5.1.4. SPECIFIEKE FUNCTIES BINNENIN DE KWABBEN
Primaire schors ligt dichter bij sulcus
Primaire motorische cortex = hoofdgebied
Genereren van zenuwimpulsen om vrijwillige bewegingen te produceren
Verzenden van opdrachten naar willekeurige spieren
4
Hoorcolleges Fanny
PowerPoint 1
HOOFDSTUK 1. NEUROANATOMIE
1. ZENUWSTELSEL : 2 GROTE ONDERDELEN
1.1. CENTRAAL ZENUWSTELSEL – CZS
Hersenen
Ruggenmerg
1.2 PERIFEER ZENUWSTELSEL – PZS
Autonoom – niet vrijwillig; zelfregulerende functies, organen en klieren
- sympatisch: adrenaline (stimuleren)
- parasympatisch (afremmen)
Somatisch – vrijwillig; bewegingen van skeletspier
2. INFORMATIEVERWERKING
Input: zintuigen
PZS
via afferenten NAAR
CZS – zintuigelijke infoverwerking
Output: CZS (motorische infoverwerking)
via efferente WEG
PZS – spieren
Registratie: prikkels, licht, geluid, …
Iemand met zenuwschade gaat prikkel niet kunnen registreren
1
,3. DOORSNEDEN VAN DE HERSENEN
Horizontaal
- boven en onder
Coronaal
- voor en achter
Sagittaal
- links en rechts
4. BESCHERMLAGEN BREIN
1. Schedel
2. Hersenvliezen en hersenvocht in ventrikel: cerebro spinaal vocht
CAVE: hydrocefalie
CAVE: alzheimer: hersenen krimpen, meer plaats voor vocht
CAVE: hersenbloeding CVA: minder plaats voor vocht
5. VERDELING HERSENEN
5.1. TELENCEPHALON: GROTE HERSENEN
Grote hersenen bestaan topografisch uit
1. Sulci – groeven
2. Gyri – windingen, heuveltjes
3. Fissuren – diepe groeven
Verdelen hersenen in lobben/kwabben
lobus = kwab
1ste deel dat ontwikkeld wordt
Belangrijke rol bij
Complex gedrag
Aandacht
Geheugen
Perceptie
Taal
Praxis
Emoties
Sociaal gedrag
Persoonlijkheid
algemeen gedrag in brede zin
CAVE: letsels in grote hersenen: afasie van broca
Letsel: geen inhibitie, geen controle over gedrag
2
,Hemineglect: beseft maar 1 kant van lichaam
klok tekenen; tekent maar helft
5.1.1. G RIJZE STOF - RODE SCHIL VAN APPEL
Cortex (hersenschors)
Grijze kernen
5.1.2. WITTE STOF – BINNENKANT VAN APPEL
1. Associatievezels
Verbindingen tussen gebieden in dezelfde hemisferen
- gedragsfuncties
2. Commissurale vezels
Verbindingen tussen hemisferen
- communicatie linker en rechterhelft hersenen
3. Projectievezels
Verbindingen tussen zintuigen CZS en spieren PZS
- 1 belangrijke baan voor willekeurige bewegingen: tractus corticospinalis
2 hemisferen zijn verbonden via corpus callosum = hersenbalk
5.1.3. TELENCEPHALON : FUNCTIES VAN DE KWABBEN
Frontale kwab
- bewegingen
- emoties
- geheugen
- taal
- gedrag
- persoonlijkheid
3
, Temporale kwab
- gehoor
- spraak
- geheugen
- emoties
Pariëtale kwab
- lichamelijke sensatie
Occipitale kwab, achterhoofdskwab
- visie
Cerebellum, kleine hersenen
- balans en coördinatie
Hersenstam
- ademen, hartslag, interne temperatuur
X kruising
Rhemisfeer zorgt voor bewegingen Lkant lichaam
(kruist ter hoogte van medulla oblongata)
Tractus corticospinale
Ook gekend als pyramide/pyramidale banen
5.1.4. SPECIFIEKE FUNCTIES BINNENIN DE KWABBEN
Primaire schors ligt dichter bij sulcus
Primaire motorische cortex = hoofdgebied
Genereren van zenuwimpulsen om vrijwillige bewegingen te produceren
Verzenden van opdrachten naar willekeurige spieren
4
