HOP adagia
Alteri stipulari nemo protest Niemand kan zich iets laten beloven ten
behoeve van een ander.
Kleine nuancering-> Ulpianus:
Niemand kan zich iets laten beloven ten
behoeve van een ander, behalve natuurlijk
als een slaaf iets bedingt voor zijn meester
of een zoon voor zijn vader. Want dergelijke
verbintenissen zijn juist in het leven
geroepen met het doel dat ieder voor zich
verwerft wat in zijn eigen belang is; maar
dat iets aan een ander wordt gegeven, is
voor mij van geen enkel belang. Als ik dit
toch zou willen doen, dan is het het beste
een boete te bedingen met dit oogmerk dat,
als niet zo is gehandeld als is
overeengekomen, het boetebeding van
kracht wordt ook tegen hem die geen
belang bij de nakoming heeft: want wanneer
iemand een boetebeding maakt, wordt er
niet gekeken naar wat zijn belang is, maar
naar de grootte van de boete en de
voorwaarde van het beding.
In het BW (art. 6:253) is het derdenbeding
toegestaan, maar het is pas van kracht als
de derde dit beding aanvaardt. Door de
aanvaarding, zo zegt art. 6:254, geldt de
derde als partij bij de overeenkomst.
Daarmee is tevens gezegd dat het
derdenbeding geen uitzondering op ons
bovenvermeld beginsel is: de derde is
immers partij en wij hebben dus te
maken met een driepartijenovereenkomst.
De ‘derde' en de partij die het beding heeft
gemaakt kunnen dus beiden nakoming van
het beding vorderen.
Coactus tamen volui Hoewel gedwongen heb ik toch gewild.
Paulus:
- Als ik onder bedreiging een
nalatenschap heb aanvaard, dan
ben ik naar mijn mening erfgenaam
geworden, omdat ik het onder
dwang toch heb gewild, hoewel ik
niet gewild zou hebben als ik de vrije
keus zou hebben gehad; maar door
de praetor zal ik weer in de toestand
worden verplaatst dat ik de
mogelijkheid tot verwerping krijg.
De vrijwillige rechtshandeling kan door
vrijwillige bevestiging, ratibatio,
onaantastbaar worden. Een algeheel nietige
, rechtshandeling is echter niet vatbaar voor
bekrachtiging.
Confessus pro iudicato habetur Degene die bekend heeft wordt beschouwd
als iemand die veroordeeld is.
- Een bekentenis beëindigde dus het
geding bij de praetor.
- Litis aestimatio= schatting van het
voorwerp van de rechtsstrijd. Dit
gebeurde als het geding niet om een
geldsom ging, maar om een
prestatie.
Consensus facit nuptias Het huwelijk komt door
wilsovereenstemming tot stand.
Emptio tollit locatum Koop breekt huur.
Error iuris nocet Rechtsdwaling strekt de dwalende tot
nadeel.
Genus non perit De soort gaat niet teniet.
- Gaat een zaak door overmacht
teniet maar is het een genuszaak,
dan is de verplichting tot het leveren
van deze zaak niet teniet gegaan.
De schuldenaar moet dan eenzelfde
zaak vinden en leveren.
Inpossibilium nulla obligatio est Er is geen verbintenis die verplicht tot het
onmogelijke.
- Is sprake van een speciuszaak die
door overmacht teniet gaat dan is
het niet meer mogelijk om aan de
ovk te voldoen. De verbintenis gaat
dan ook door overmacht teniet.
Inter easdem partes de eadem re ne bis sit Tussen dezelfde partijen mag niet tweemaal
actio (lange versie van ne bis in idem) over dezelfde zaak een proces
plaatsvinden.
Iudex litem suam facit De rechter haalt zich een proces op de hals.
Iudiciis bonae fidei exceptio doli inest In de acties van de goede trouw ligt de
exceptie van onbehoorlijkheid opgesloten.
- Naar Romeins recht moeten
wederkerige overeenkomsten tgt ten
uitvoer worden gelegd.
Ius curia novit De rechtbank kent het recht.
- De rechter van nu mag aanvullingen
doen. De romeins rechter niet, deze
is gebonden aan wat de praetor hem
vertelde. Ius curia novit geld dus
eigenlijk niet voor de rechter.
Alteri stipulari nemo protest Niemand kan zich iets laten beloven ten
behoeve van een ander.
Kleine nuancering-> Ulpianus:
Niemand kan zich iets laten beloven ten
behoeve van een ander, behalve natuurlijk
als een slaaf iets bedingt voor zijn meester
of een zoon voor zijn vader. Want dergelijke
verbintenissen zijn juist in het leven
geroepen met het doel dat ieder voor zich
verwerft wat in zijn eigen belang is; maar
dat iets aan een ander wordt gegeven, is
voor mij van geen enkel belang. Als ik dit
toch zou willen doen, dan is het het beste
een boete te bedingen met dit oogmerk dat,
als niet zo is gehandeld als is
overeengekomen, het boetebeding van
kracht wordt ook tegen hem die geen
belang bij de nakoming heeft: want wanneer
iemand een boetebeding maakt, wordt er
niet gekeken naar wat zijn belang is, maar
naar de grootte van de boete en de
voorwaarde van het beding.
In het BW (art. 6:253) is het derdenbeding
toegestaan, maar het is pas van kracht als
de derde dit beding aanvaardt. Door de
aanvaarding, zo zegt art. 6:254, geldt de
derde als partij bij de overeenkomst.
Daarmee is tevens gezegd dat het
derdenbeding geen uitzondering op ons
bovenvermeld beginsel is: de derde is
immers partij en wij hebben dus te
maken met een driepartijenovereenkomst.
De ‘derde' en de partij die het beding heeft
gemaakt kunnen dus beiden nakoming van
het beding vorderen.
Coactus tamen volui Hoewel gedwongen heb ik toch gewild.
Paulus:
- Als ik onder bedreiging een
nalatenschap heb aanvaard, dan
ben ik naar mijn mening erfgenaam
geworden, omdat ik het onder
dwang toch heb gewild, hoewel ik
niet gewild zou hebben als ik de vrije
keus zou hebben gehad; maar door
de praetor zal ik weer in de toestand
worden verplaatst dat ik de
mogelijkheid tot verwerping krijg.
De vrijwillige rechtshandeling kan door
vrijwillige bevestiging, ratibatio,
onaantastbaar worden. Een algeheel nietige
, rechtshandeling is echter niet vatbaar voor
bekrachtiging.
Confessus pro iudicato habetur Degene die bekend heeft wordt beschouwd
als iemand die veroordeeld is.
- Een bekentenis beëindigde dus het
geding bij de praetor.
- Litis aestimatio= schatting van het
voorwerp van de rechtsstrijd. Dit
gebeurde als het geding niet om een
geldsom ging, maar om een
prestatie.
Consensus facit nuptias Het huwelijk komt door
wilsovereenstemming tot stand.
Emptio tollit locatum Koop breekt huur.
Error iuris nocet Rechtsdwaling strekt de dwalende tot
nadeel.
Genus non perit De soort gaat niet teniet.
- Gaat een zaak door overmacht
teniet maar is het een genuszaak,
dan is de verplichting tot het leveren
van deze zaak niet teniet gegaan.
De schuldenaar moet dan eenzelfde
zaak vinden en leveren.
Inpossibilium nulla obligatio est Er is geen verbintenis die verplicht tot het
onmogelijke.
- Is sprake van een speciuszaak die
door overmacht teniet gaat dan is
het niet meer mogelijk om aan de
ovk te voldoen. De verbintenis gaat
dan ook door overmacht teniet.
Inter easdem partes de eadem re ne bis sit Tussen dezelfde partijen mag niet tweemaal
actio (lange versie van ne bis in idem) over dezelfde zaak een proces
plaatsvinden.
Iudex litem suam facit De rechter haalt zich een proces op de hals.
Iudiciis bonae fidei exceptio doli inest In de acties van de goede trouw ligt de
exceptie van onbehoorlijkheid opgesloten.
- Naar Romeins recht moeten
wederkerige overeenkomsten tgt ten
uitvoer worden gelegd.
Ius curia novit De rechtbank kent het recht.
- De rechter van nu mag aanvullingen
doen. De romeins rechter niet, deze
is gebonden aan wat de praetor hem
vertelde. Ius curia novit geld dus
eigenlijk niet voor de rechter.
