SAMENVATTING GELUIDSBEHEER
HOOFDSTUK 1 – EFFECTEN VAN
LAWAAIBLOOTSTELLING
Doelstellingen: De student…
- Legt uit wat NIHL betekent
- kent de referentie voor een veilig geluidsniveau volgens het WHO;
- begrijpt equal-energy rule en exchange rate én kan het in eigen woorden uitleggen;
- berekent de veilige blootstellingsduur;
- kadert de genetische factoren die meespelen bij NIHL;
- kent de beïnvloedende omgevingsfactoren van NIHL;
- legt het effect van ouderdom, roken en alcohol op NIHL uit;
- kadert de twee verschillende fasen van NIHL;
- maakt in een casus het onderscheid in welke fase de persoon met NIHL zich bevindt;
- situeert de structurele en metabolische veranderingen van het gehoor tgv NIHL;
- kadert op welke manier de diagnostiek gebeurt;
- heeft inzicht in de symmetrie van NIHL;
- kent de overige ‘auditieve’ gevolgen van lawaai naast gehoorverlies;
- kan de niet-auditieve effecten toelichten;
- herkent de niet auditieve effecten in een casus;
- kent het effect van lawaai op de foetus, (premature) baby en het kind.
1. INLEIDING: LAWAAI?
A. ALS GELUID LAWAAI WORDT…
Lawaai?
- Auditieve perceptie speelt grote rol!
o Vaak subj.: houding waarnemer t.o.v. geluid
- Objectieve VS subjectieve benadering
o Objectief: nagaan hinderlijkheid of schadelijkheid volgens bep parameters (vb. geluidsniveau,
frequentiespectrum…)
o Subjectief
▪ Ieder persoon beoordeelt zelfde geluid anders
▪ Éénzelfde persoon beoordeelt eenzelfde geliud anders naargelang tijdstip, plaats,
activiteit, humeur…
o Vb. mug
▪ Obj. niet schadelijk, maar subj. Wel zeer ambetant
- Algemene definitie
o Lawaai = hinderlijk, onaangenaam/ongewenst geluid
- Medische definitie
o Lawaai = geluid dat schade aanbrengt aan ons auditief systeem (+ onze gezondheid)
1
, 2. EFFECTEN VAN LAWAAIBLOOTSTELLING
A. AUDITIEVE VS NIET-AUDITIEVE GEZONDHEIDSEFFECTEN
Als geluid lawaai wordt → ≠ negatieve effecten op gezondheid (op auditief + niet-auditief vlak)
3. AUDITIEVE GEZONDHEIDSEFFECTEN
A. NOICE INDUCED HEARING LOSS
- = NIHL = gehoorverlies door lawaai
- = Complexe stoornis als gevolg van interactie van genetische + omgevingsfactoren
I. GENETISCHE FACTOREN
- Spelen mee in verwerving NIHL
- Afh. van persoonlijke gevoeligheid/individuele vatbaarheid
II. OMGEVINGSFACTOREN
➢ TOTALE GELUIDSENERGIE
- Schade vnl. bepaald door totale geluidsenergie waaraan iemand blootgesteld wordt
- Afh van geluidsniveau in dB + blootgestelde tijdsduur
- Equal-energy rule: binnen individu zal gelijke energetische blootstelling, gelijke schade veroorzaken
2
,Veilig geluidsniveau
- Leq,24u = 70 dBA met 3 dB exchange rate
- Gedurende 40j Wnr geen risico op GV?
- Gelijkgesteld aan Lex = 75 dBA (waarbij overige 16u ≤ 60 dBA)
- Leq ≥ 110 dBA vermijden
- Snelregel: ‘equal energy rule’ met 3 dB als exchange rate
o Bij toename van 3 dB (verdubbelen geluidsenergie), blootstellingsduur halveren om veilig
niveau te kunnen behouden
o Vertrokken van 75 dBA met blootstellingsduur van 8u als veilige blootstelling
Groen: veilige blootstellingsduur i.f.v. Leq (dBA)
Oranje:
- Blootstelling van 80 dBA gedurende 8u
- Over 40j: gemiddelde NIHL geschat op 4 dB op
4 kHz
Rood:
- Blootstelling van 85 dBA gedurende 8u
- Over 40j: gemiddelde NIHL geschat op 9 dB
op 4 kHZ
3
, ➢ RISICOFACTOREN MET VERSTERKEND EFFECT
Leeftijd
- Alle leeftijden lopen risico!
- Relaties tss NIHL en presbyacusis
o Hoe vroeger blootgesteld aan lawaai, hoe groter schade op latere leeftijd door presbyacusis
o Hoe groter schade door lawaai, hoe groter GV t.g.v. presbyacusis
o Achteruitgang meest uitgesproken op 2 kHz → nefast i.f.v. spraakverstaan
→ Oren verouderen niet op zelfde manier
Roken + alcohol = ototoxisch
- (Eerder hoge) dosissen (+ vaak herhaaldelijk gebruik)
- Combinatie met lawaaiblootstelling → nefaste gezondheidseffecten
- Roken
o Aantasting haarcellen in cochlea door
▪ Bloedstroom door cochlea ↓
▪ Bep ototoxische stoffen in bloed ↑
- Alcohol
o Grotere tolerantie voor geluid
o Tijdelijke drempelverschuiving (potentiaal permanent na herhaaldelijke blootstelling)
III. EFFECTEN DOOR GELUIDSSTIMULATIE
NIHL ≠ akoestisch trauma
- NIHL: langetermijnblootstelling
- Akoestisch trauma: acuut: na 1 enkele/herhaaldelijke plotse lawaaiblootstelling
Schade in gehoororgaan
- 2 manieren afh. van totale geluidsenergie (intensiteit + duur blootstelling)
4
HOOFDSTUK 1 – EFFECTEN VAN
LAWAAIBLOOTSTELLING
Doelstellingen: De student…
- Legt uit wat NIHL betekent
- kent de referentie voor een veilig geluidsniveau volgens het WHO;
- begrijpt equal-energy rule en exchange rate én kan het in eigen woorden uitleggen;
- berekent de veilige blootstellingsduur;
- kadert de genetische factoren die meespelen bij NIHL;
- kent de beïnvloedende omgevingsfactoren van NIHL;
- legt het effect van ouderdom, roken en alcohol op NIHL uit;
- kadert de twee verschillende fasen van NIHL;
- maakt in een casus het onderscheid in welke fase de persoon met NIHL zich bevindt;
- situeert de structurele en metabolische veranderingen van het gehoor tgv NIHL;
- kadert op welke manier de diagnostiek gebeurt;
- heeft inzicht in de symmetrie van NIHL;
- kent de overige ‘auditieve’ gevolgen van lawaai naast gehoorverlies;
- kan de niet-auditieve effecten toelichten;
- herkent de niet auditieve effecten in een casus;
- kent het effect van lawaai op de foetus, (premature) baby en het kind.
1. INLEIDING: LAWAAI?
A. ALS GELUID LAWAAI WORDT…
Lawaai?
- Auditieve perceptie speelt grote rol!
o Vaak subj.: houding waarnemer t.o.v. geluid
- Objectieve VS subjectieve benadering
o Objectief: nagaan hinderlijkheid of schadelijkheid volgens bep parameters (vb. geluidsniveau,
frequentiespectrum…)
o Subjectief
▪ Ieder persoon beoordeelt zelfde geluid anders
▪ Éénzelfde persoon beoordeelt eenzelfde geliud anders naargelang tijdstip, plaats,
activiteit, humeur…
o Vb. mug
▪ Obj. niet schadelijk, maar subj. Wel zeer ambetant
- Algemene definitie
o Lawaai = hinderlijk, onaangenaam/ongewenst geluid
- Medische definitie
o Lawaai = geluid dat schade aanbrengt aan ons auditief systeem (+ onze gezondheid)
1
, 2. EFFECTEN VAN LAWAAIBLOOTSTELLING
A. AUDITIEVE VS NIET-AUDITIEVE GEZONDHEIDSEFFECTEN
Als geluid lawaai wordt → ≠ negatieve effecten op gezondheid (op auditief + niet-auditief vlak)
3. AUDITIEVE GEZONDHEIDSEFFECTEN
A. NOICE INDUCED HEARING LOSS
- = NIHL = gehoorverlies door lawaai
- = Complexe stoornis als gevolg van interactie van genetische + omgevingsfactoren
I. GENETISCHE FACTOREN
- Spelen mee in verwerving NIHL
- Afh. van persoonlijke gevoeligheid/individuele vatbaarheid
II. OMGEVINGSFACTOREN
➢ TOTALE GELUIDSENERGIE
- Schade vnl. bepaald door totale geluidsenergie waaraan iemand blootgesteld wordt
- Afh van geluidsniveau in dB + blootgestelde tijdsduur
- Equal-energy rule: binnen individu zal gelijke energetische blootstelling, gelijke schade veroorzaken
2
,Veilig geluidsniveau
- Leq,24u = 70 dBA met 3 dB exchange rate
- Gedurende 40j Wnr geen risico op GV?
- Gelijkgesteld aan Lex = 75 dBA (waarbij overige 16u ≤ 60 dBA)
- Leq ≥ 110 dBA vermijden
- Snelregel: ‘equal energy rule’ met 3 dB als exchange rate
o Bij toename van 3 dB (verdubbelen geluidsenergie), blootstellingsduur halveren om veilig
niveau te kunnen behouden
o Vertrokken van 75 dBA met blootstellingsduur van 8u als veilige blootstelling
Groen: veilige blootstellingsduur i.f.v. Leq (dBA)
Oranje:
- Blootstelling van 80 dBA gedurende 8u
- Over 40j: gemiddelde NIHL geschat op 4 dB op
4 kHz
Rood:
- Blootstelling van 85 dBA gedurende 8u
- Over 40j: gemiddelde NIHL geschat op 9 dB
op 4 kHZ
3
, ➢ RISICOFACTOREN MET VERSTERKEND EFFECT
Leeftijd
- Alle leeftijden lopen risico!
- Relaties tss NIHL en presbyacusis
o Hoe vroeger blootgesteld aan lawaai, hoe groter schade op latere leeftijd door presbyacusis
o Hoe groter schade door lawaai, hoe groter GV t.g.v. presbyacusis
o Achteruitgang meest uitgesproken op 2 kHz → nefast i.f.v. spraakverstaan
→ Oren verouderen niet op zelfde manier
Roken + alcohol = ototoxisch
- (Eerder hoge) dosissen (+ vaak herhaaldelijk gebruik)
- Combinatie met lawaaiblootstelling → nefaste gezondheidseffecten
- Roken
o Aantasting haarcellen in cochlea door
▪ Bloedstroom door cochlea ↓
▪ Bep ototoxische stoffen in bloed ↑
- Alcohol
o Grotere tolerantie voor geluid
o Tijdelijke drempelverschuiving (potentiaal permanent na herhaaldelijke blootstelling)
III. EFFECTEN DOOR GELUIDSSTIMULATIE
NIHL ≠ akoestisch trauma
- NIHL: langetermijnblootstelling
- Akoestisch trauma: acuut: na 1 enkele/herhaaldelijke plotse lawaaiblootstelling
Schade in gehoororgaan
- 2 manieren afh. van totale geluidsenergie (intensiteit + duur blootstelling)
4
