Neurofysiologie van beweging & pijn
2020 – 2021
INLEIDING
Wat is neurofysiologie en wat wordt verwacht van dit opleidingsonderdeel:
- Reacties die voor komen in het centraal zenuwstelsel en hersenen
- De werking van het zenuwstelsel
- Voornamelijk het brein vanwege dat heel het zenuwstelsel wordt aangestuurd daardoor.
Voorbeelden:
- Een persoon houdt de spatel vast om te roeien en die gaat dan verschillende bewegingen maken. Met
je polsen, schouders, romp en dat brein gaat alles begeleiden en oriënteren
- Een persoon op de moto, een gecoördineerde activiteit nodig van de hersenen om veilig door het
verkeer de rijden, er zijn continu neurofysiologische acties nodig.
Pijn heeft een beschermende functie en zorgt dat de weefsel niet belast worden om te kunnen genezen.
Waardoor kan pijn verminderd zijn:
- Adrenaline (op de eerste momenten (pijnstillende stoffen)).
- Overleven was belangrijker (context: bij ons nu zal dat geen positieve gevolgen hebben maar in de
oorlog was dat wel deels positief want ze mochten en konden naar huis levend. En dus is de context
anders en zal de pijn ervaring anders zijn).
- Schade is niet altijd gelijk aan pijn want als je niet weet of er iets beschadigd is en je kan het niet zien
zal je pijn ervaren omdat je niet weet wat de schade is en als je kan zien dat er geen schade is
aangericht dan gaat de pijn snel naar achter
1
, HOOFDSTUK 1: FYSIOLOGIE VAN NEURONEN
NEURONEN
Neuronen = cel met celorganellen + uitlopers
Ze zitten zowel in ons perifeer zenuwstelsel als in ons centraal en de hersenen zitten er vol mee.
Bij een MRI gaan de actieve neuronen oplichten en een ander kleur gaan geven op het scherm.
Er komt een signaal binnen en dat zenuwinput dat via de zenuwen van waar het signaal vertrekt naar het
centraal zenuwstelsel. Onze hersenen krijgen een sensorische imput en deze moet een keuze maken door een
deel weg te filteren want het is onmogelijk om alle info te verwerken → selectief.
- Afferente systeem = naar centraal zenuwstelsel (linkerdeel van het schema)
- Efferente systeem = weg van het centraal zenuwstelsel (rechterdeel van het schema)
Het efferente systeem bestaat uit twee delen 1 deel die naar de skeletspieren gaat gaan en daar zorgen de
somatische neuronen voor.
Het 2de deel gaat over het autonome zenuwstelsel, zoals stressrespons en ook rust en verteren, dat wordt
allemaal gecontroleerd door het autonoom zenuwstelsel en we hebben nog een onderscheidt in het
autonoom zenuwstelsel => sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel (ademhaling en hartritme zijn deels
een voorbeeld van het efferente systeem maar het heeft ook deels te maken met de input en dus het afferente
systeem).
Spiercontractie moet niet automatisch uit sensorische input maar je kan ook via het autonome zenuwstelsel
uw spier contraheren.
Weefsel respons = afferente info die het lichaam detecteert (feedback).
2
, Neuronen kunnen een imput opnemen via de dendrieten
of het cellichaam zelf. Deze wordt verwerkt en wordt
getransporteerd doorheen het axon.
De myelineschede (cellen van Schwann) zorgt dat de
overdracht super snel gebeurt (soort isolatie).
Het elektrisch signaal wordt omgezet in een
neurotransmitter.
Synaps = contactpunt tussen de 2 neuronen waar de
overdracht gebeurt via neurotransmitters.
Traag axonaal transport → Beweegt materiaal door axoplasmatische (cytoplasmatische) stroom van het
cellichaam naar axon: voor de niet dringend nodige componenten
Snel axonaal transport → Kan in twee richtingen:
- Anterograde/voorwaarts transport: via motorproteïnen naar axonuiteinde.
- Retrograde/achterwaarts transport: oude cel‐componenten terugbrengen naar cellichaam voor
recyclage
Het transport in neuronen gebeurt via actiepotentiaal maar we hebben ook snel axonaal transport en dat
gebeurt via neurotransmitters (stof dat gebruikt wordt om te communiceren en dat wordt aan gemaakt in het
cellichaam van de neuron en dan worden ze snel naar het axonaal uiteinde getransporteerd).
GLIACELLEN
KENNEN!
De gliacellen zijn het meest voorkomende type cellen in ons brein.
3
, Een eenvoudige manier om hersenactiviteit te meten via een EEG (elektro – encefalogram) en dat gaat de
activiteit meten in de cortex maar wel enkel van de neuronen want de gliacellen reageren niet via elektrische
signalen.
Astrocyten en microglia zijn nog belangrijker dan de neuronen en die gaan ook vertellen aan de neuronen wat
ze moeten doen en ze gaan via cytokines en groeihormonen signalen doorgeven aan de neuronen.
Het vermoeid gevoel ontstaat door dat de gliacellen signalen gaan doorgeven via cytokines aan de neuronen en
de neuronen gaan dan hun activiteit verlagen waardoor de hersenactiviteit gaat verlagen en je dus vermoeid
gaat worden. Als je gliacellen niet correct signalen gaan doorsturen naar de neuronen en die gaan dan
slaapproblemen krijgen omdat de gliacellen niet goed functioneren. De zenuwactiviteit wordt gedomineerd
door de gliacellen.
Tijdens het sporten loop je een klein hoofdtrauma op en er ontstaat dan in de hersenen een ontstekingsproces,
waar de microglia en astrocyten gaan het opkuisen en daarna ook herstellen.
De rol van gliacellen in het perifere zenuwstelsel: de myelineschede ontstaat door gliacellen, ze dienen ook een
beetje voor lijm tussen de verschillende cellen.
Gliacellen communiceren nauw met de neuronen.
De activiteit van de neuronen, de biologische activiteit wordt bepaald door de gliacellen die gaan zeggen aan
de neuronen wat ze moeten doen.
Gliacellen gaan via cytokines en groeifactoren communiceren naar de neuronen want daar door kunnen de
neuronen sneller communiceren met elkaar.
De neuronen gaan dan ook terug signalen doorsturen naar de gliacellen.
De gliacellen zijn in aantal veel groter dan de neuronen.
4
2020 – 2021
INLEIDING
Wat is neurofysiologie en wat wordt verwacht van dit opleidingsonderdeel:
- Reacties die voor komen in het centraal zenuwstelsel en hersenen
- De werking van het zenuwstelsel
- Voornamelijk het brein vanwege dat heel het zenuwstelsel wordt aangestuurd daardoor.
Voorbeelden:
- Een persoon houdt de spatel vast om te roeien en die gaat dan verschillende bewegingen maken. Met
je polsen, schouders, romp en dat brein gaat alles begeleiden en oriënteren
- Een persoon op de moto, een gecoördineerde activiteit nodig van de hersenen om veilig door het
verkeer de rijden, er zijn continu neurofysiologische acties nodig.
Pijn heeft een beschermende functie en zorgt dat de weefsel niet belast worden om te kunnen genezen.
Waardoor kan pijn verminderd zijn:
- Adrenaline (op de eerste momenten (pijnstillende stoffen)).
- Overleven was belangrijker (context: bij ons nu zal dat geen positieve gevolgen hebben maar in de
oorlog was dat wel deels positief want ze mochten en konden naar huis levend. En dus is de context
anders en zal de pijn ervaring anders zijn).
- Schade is niet altijd gelijk aan pijn want als je niet weet of er iets beschadigd is en je kan het niet zien
zal je pijn ervaren omdat je niet weet wat de schade is en als je kan zien dat er geen schade is
aangericht dan gaat de pijn snel naar achter
1
, HOOFDSTUK 1: FYSIOLOGIE VAN NEURONEN
NEURONEN
Neuronen = cel met celorganellen + uitlopers
Ze zitten zowel in ons perifeer zenuwstelsel als in ons centraal en de hersenen zitten er vol mee.
Bij een MRI gaan de actieve neuronen oplichten en een ander kleur gaan geven op het scherm.
Er komt een signaal binnen en dat zenuwinput dat via de zenuwen van waar het signaal vertrekt naar het
centraal zenuwstelsel. Onze hersenen krijgen een sensorische imput en deze moet een keuze maken door een
deel weg te filteren want het is onmogelijk om alle info te verwerken → selectief.
- Afferente systeem = naar centraal zenuwstelsel (linkerdeel van het schema)
- Efferente systeem = weg van het centraal zenuwstelsel (rechterdeel van het schema)
Het efferente systeem bestaat uit twee delen 1 deel die naar de skeletspieren gaat gaan en daar zorgen de
somatische neuronen voor.
Het 2de deel gaat over het autonome zenuwstelsel, zoals stressrespons en ook rust en verteren, dat wordt
allemaal gecontroleerd door het autonoom zenuwstelsel en we hebben nog een onderscheidt in het
autonoom zenuwstelsel => sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel (ademhaling en hartritme zijn deels
een voorbeeld van het efferente systeem maar het heeft ook deels te maken met de input en dus het afferente
systeem).
Spiercontractie moet niet automatisch uit sensorische input maar je kan ook via het autonome zenuwstelsel
uw spier contraheren.
Weefsel respons = afferente info die het lichaam detecteert (feedback).
2
, Neuronen kunnen een imput opnemen via de dendrieten
of het cellichaam zelf. Deze wordt verwerkt en wordt
getransporteerd doorheen het axon.
De myelineschede (cellen van Schwann) zorgt dat de
overdracht super snel gebeurt (soort isolatie).
Het elektrisch signaal wordt omgezet in een
neurotransmitter.
Synaps = contactpunt tussen de 2 neuronen waar de
overdracht gebeurt via neurotransmitters.
Traag axonaal transport → Beweegt materiaal door axoplasmatische (cytoplasmatische) stroom van het
cellichaam naar axon: voor de niet dringend nodige componenten
Snel axonaal transport → Kan in twee richtingen:
- Anterograde/voorwaarts transport: via motorproteïnen naar axonuiteinde.
- Retrograde/achterwaarts transport: oude cel‐componenten terugbrengen naar cellichaam voor
recyclage
Het transport in neuronen gebeurt via actiepotentiaal maar we hebben ook snel axonaal transport en dat
gebeurt via neurotransmitters (stof dat gebruikt wordt om te communiceren en dat wordt aan gemaakt in het
cellichaam van de neuron en dan worden ze snel naar het axonaal uiteinde getransporteerd).
GLIACELLEN
KENNEN!
De gliacellen zijn het meest voorkomende type cellen in ons brein.
3
, Een eenvoudige manier om hersenactiviteit te meten via een EEG (elektro – encefalogram) en dat gaat de
activiteit meten in de cortex maar wel enkel van de neuronen want de gliacellen reageren niet via elektrische
signalen.
Astrocyten en microglia zijn nog belangrijker dan de neuronen en die gaan ook vertellen aan de neuronen wat
ze moeten doen en ze gaan via cytokines en groeihormonen signalen doorgeven aan de neuronen.
Het vermoeid gevoel ontstaat door dat de gliacellen signalen gaan doorgeven via cytokines aan de neuronen en
de neuronen gaan dan hun activiteit verlagen waardoor de hersenactiviteit gaat verlagen en je dus vermoeid
gaat worden. Als je gliacellen niet correct signalen gaan doorsturen naar de neuronen en die gaan dan
slaapproblemen krijgen omdat de gliacellen niet goed functioneren. De zenuwactiviteit wordt gedomineerd
door de gliacellen.
Tijdens het sporten loop je een klein hoofdtrauma op en er ontstaat dan in de hersenen een ontstekingsproces,
waar de microglia en astrocyten gaan het opkuisen en daarna ook herstellen.
De rol van gliacellen in het perifere zenuwstelsel: de myelineschede ontstaat door gliacellen, ze dienen ook een
beetje voor lijm tussen de verschillende cellen.
Gliacellen communiceren nauw met de neuronen.
De activiteit van de neuronen, de biologische activiteit wordt bepaald door de gliacellen die gaan zeggen aan
de neuronen wat ze moeten doen.
Gliacellen gaan via cytokines en groeifactoren communiceren naar de neuronen want daar door kunnen de
neuronen sneller communiceren met elkaar.
De neuronen gaan dan ook terug signalen doorsturen naar de gliacellen.
De gliacellen zijn in aantal veel groter dan de neuronen.
4
