CHR VERMOEIDHEIDSSYNDROOM (CVS)
EN FIBROMYALGIE (FM)
SITUERING
- Moeheid (acuut/chr/langdurig):
o 3de meest frequent bij huisarts
o 30% is chr vermoeidheid
o Vrouwen 2x vaker gemeld
o Zeer vaak voorkomend syndroom bij:
Acute aandoeningen: mentale aandoeningen, virale aandoeningen (griep, koorts)
Chr aandoeningen
- CVS: langer dan 6m + andere symptomen
ACUTE VS CHR MOEHEID
ACUUT
- Verstoring homeostase
- Gedrag: fysiologisch EW bewaren
- Na inspanning
- Beter na rust
CHR
- Min 6m
- Niet meer functioneel: geen beschermingsmechanisme
- Beperkt gerelateerd aan inspanning/rust
OORZAKEN MOEHEID
OORZAKEN CHR MOEHEID
- > 50% psychiatrische comorbiditeit
- somatisch onderliggend lijden vb. cancer-related fatigue
1
, - chr vermoeidheidssyndroom (CVS)
- CVS verwante klinische beelden: fibromyalgie, WAD, autonome dysfunctie,..
CVS EN FM
- Lichamelijke onverklaarbare klachten
- Overlap
- Functioneel somatische syndromen??
- Psychosomatische syndromen??
- Verwante aandoeningen:
o Temporomandibular disorder (TMD)
o CVS
o FM
o Multiple chemical sensivity (MCS)
o Irritable bowel syndrome (IBS) = prikkelbare darm syndroom
DIAGNOSTIEK
- Ingewikkelde diagnose
GESCH EN VARIATIES
- Atypical poliomyelitis en Musculaire reumatiek (1681)
- Neuromyasthenie
- Myalgische encefalomyelitis (1956)
o Vooral in angelsaxische landen
o Verwijst nr spierpijnen dr encephalopatie/myelitis = ontsteking van hersenen
- Postviraal vermoeidheidssyndroom
- Japan: "Low natural killer cell syndrome’’
- nu : ME/CVS
VOORKOMEN
- 2% van de bevolking = 200-400 op 100.000
- Behoorlijke aantallen grote impact op maatschappij socio-economisch
- Meestal plots
- Vooral vr: 1/3
- Blank ras
- 20-50j maar ook adolescenten
- Alle socio-economische klassen
- Vaak bij zeer actieve mensen, perfectionisten ‘yuppie ziekte’
CRITERIA CVS
VOLGENS CENTRE OF DISEASE CONTROL AND PREVENTION CRITERIA
- Vermoeidheid langer dan 6m:
o Niet gevolg van inspanning
o Nieuw ontstaan
o Niet beter bij rust
o Vermindert activiteitenniveau
- Min 4 nevensymptomen langer dan 6m:
2
, 1. Conc stoornissen
2. Geheugenproblemen
3. Pijnlijke lymfeknopen
4. Hoofdpijn
5. Keelpijn
6. Post exertional malaise: 24u-48u na fysieke inspanning ziek voelen
7. Spier en gewr pijn
8. Slaapstoornissen
9. Lichte koorts: grieperig gevoel
- Evaluatie obv: ondervraging, lichamelijk onderzoek, labo, psychologisch onderzoek
- Exclusiediagnose:
o Overgewicht
o Verslaving
o Eetstoornissen
o Psychiatrische problemen
o Andere medische verklaringen: medicatie, neurologische aandoeningen
4 VRAGEN
1. Sprake van ernstige vermoeidheid?
2. Is een somatische verklaring uitgesloten?
3. Klachten gepaard met ernstige beperkingen op vlak van beroep, sociaal, persoonlijk?
4. Klachten en beperkingen min 6m?
Antwoord 4x ja: CVS overwegen
CVS VS DEPRESSIE
PROGNOSE
- Ongunstig
- Natuurlijk herstel: 5%
- Kleine verbetering 40% in eerste 2j
- moeilijk om te weten wnr volledig herstel is
- pat gaat doorheen jaren ook van gedachten veranderen: willen niet meer terug nr situatie van ervoor
(zeer actief en perfectionistisch)
- grote impact op pat en omgeving errond
- pat ziet er niet ziek uit en krijgen dus vaak weinig steun
3
EN FIBROMYALGIE (FM)
SITUERING
- Moeheid (acuut/chr/langdurig):
o 3de meest frequent bij huisarts
o 30% is chr vermoeidheid
o Vrouwen 2x vaker gemeld
o Zeer vaak voorkomend syndroom bij:
Acute aandoeningen: mentale aandoeningen, virale aandoeningen (griep, koorts)
Chr aandoeningen
- CVS: langer dan 6m + andere symptomen
ACUTE VS CHR MOEHEID
ACUUT
- Verstoring homeostase
- Gedrag: fysiologisch EW bewaren
- Na inspanning
- Beter na rust
CHR
- Min 6m
- Niet meer functioneel: geen beschermingsmechanisme
- Beperkt gerelateerd aan inspanning/rust
OORZAKEN MOEHEID
OORZAKEN CHR MOEHEID
- > 50% psychiatrische comorbiditeit
- somatisch onderliggend lijden vb. cancer-related fatigue
1
, - chr vermoeidheidssyndroom (CVS)
- CVS verwante klinische beelden: fibromyalgie, WAD, autonome dysfunctie,..
CVS EN FM
- Lichamelijke onverklaarbare klachten
- Overlap
- Functioneel somatische syndromen??
- Psychosomatische syndromen??
- Verwante aandoeningen:
o Temporomandibular disorder (TMD)
o CVS
o FM
o Multiple chemical sensivity (MCS)
o Irritable bowel syndrome (IBS) = prikkelbare darm syndroom
DIAGNOSTIEK
- Ingewikkelde diagnose
GESCH EN VARIATIES
- Atypical poliomyelitis en Musculaire reumatiek (1681)
- Neuromyasthenie
- Myalgische encefalomyelitis (1956)
o Vooral in angelsaxische landen
o Verwijst nr spierpijnen dr encephalopatie/myelitis = ontsteking van hersenen
- Postviraal vermoeidheidssyndroom
- Japan: "Low natural killer cell syndrome’’
- nu : ME/CVS
VOORKOMEN
- 2% van de bevolking = 200-400 op 100.000
- Behoorlijke aantallen grote impact op maatschappij socio-economisch
- Meestal plots
- Vooral vr: 1/3
- Blank ras
- 20-50j maar ook adolescenten
- Alle socio-economische klassen
- Vaak bij zeer actieve mensen, perfectionisten ‘yuppie ziekte’
CRITERIA CVS
VOLGENS CENTRE OF DISEASE CONTROL AND PREVENTION CRITERIA
- Vermoeidheid langer dan 6m:
o Niet gevolg van inspanning
o Nieuw ontstaan
o Niet beter bij rust
o Vermindert activiteitenniveau
- Min 4 nevensymptomen langer dan 6m:
2
, 1. Conc stoornissen
2. Geheugenproblemen
3. Pijnlijke lymfeknopen
4. Hoofdpijn
5. Keelpijn
6. Post exertional malaise: 24u-48u na fysieke inspanning ziek voelen
7. Spier en gewr pijn
8. Slaapstoornissen
9. Lichte koorts: grieperig gevoel
- Evaluatie obv: ondervraging, lichamelijk onderzoek, labo, psychologisch onderzoek
- Exclusiediagnose:
o Overgewicht
o Verslaving
o Eetstoornissen
o Psychiatrische problemen
o Andere medische verklaringen: medicatie, neurologische aandoeningen
4 VRAGEN
1. Sprake van ernstige vermoeidheid?
2. Is een somatische verklaring uitgesloten?
3. Klachten gepaard met ernstige beperkingen op vlak van beroep, sociaal, persoonlijk?
4. Klachten en beperkingen min 6m?
Antwoord 4x ja: CVS overwegen
CVS VS DEPRESSIE
PROGNOSE
- Ongunstig
- Natuurlijk herstel: 5%
- Kleine verbetering 40% in eerste 2j
- moeilijk om te weten wnr volledig herstel is
- pat gaat doorheen jaren ook van gedachten veranderen: willen niet meer terug nr situatie van ervoor
(zeer actief en perfectionistisch)
- grote impact op pat en omgeving errond
- pat ziet er niet ziek uit en krijgen dus vaak weinig steun
3
