Samenvatting Kinderen en jongeren
1 Minderjarigheid (niet kennen)....................................................................................3
1.1 Minderjarige onder de hoede van meerderjarige...............................................3
1.2 Het kinderrechtenverdrag...................................................................................3
1.3 Minderjarige in de jeugdhulp: DRM....................................................................3
2 Verontrustende opvoedingssituatie (Vos).................................................................3
2.1 Wat is een vos?..................................................................................................3
2.2 Prevalentie Vos..................................................................................................4
2.3 Aanleiding tot VOS.............................................................................................4
2.3.1 Kindfactoren................................................................................................4
2.3.1.1 Hechtingsproblematieken....................................................................5
2.3.1.2 leerstoornissen.....................................................................................6
2.3.2 Ouderfactoren.............................................................................................8
2.3.3 Opvoedingsfactoren....................................................................................9
2.3.4 Gezinsfunctioneren...................................................................................10
2.3.5 Contextuele factoren.................................................................................11
2.4 Multiprobleemgezinnen....................................................................................11
2.5 Signs of Safety.................................................................................................13
2.6 Probleemgedrag...............................................................................................14
2.6.1 Meervoudig risicomodel (KENNEN!!!).......................................................14
2.6.1.1 Het domein school.............................................................................15
2.6.1.2 Het domein gezin...............................................................................16
2.6.1.3 Het domein vrije tijd...........................................................................17
2.6.1.4 De persoonlijkheid.............................................................................17
2.6.1.5 Probleemgedrag: meerdere uitingsvormen.......................................18
2.6.2 Jeugddelinquentie.....................................................................................19
Hoofdstuk 3: Een integraal verhaal............................................................................22
3.1 Decreet Integrale Jeugdhulp............................................................................22
3.2 Jeugdhulplandschap........................................................................................24
3.2.1 Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp......................................................24
3.2.1.1 Brede instap.......................................................................................25
3.2.1.2 Multidisciplinaire Teams (MDT).........................................................25
3.2.1.3 Probleemgebonden hulp....................................................................25
3.2.2 Jeugdhulp buiten het toepassingsgebied Integrale Jeugdhulp................26
3.2.3 Intersectorale Toegangspoort ( ITP).........................................................26
3.2.3.1 Indicatiestelling..................................................................................27
3.2.3.2 Jeugdhulpregie..................................................................................27
3.2.4 Gemandateerde voorziening.....................................................................27
3.2.4.1 Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ)........................................29
3.2.4.2 Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK)................................29
3.2.5 Gerechtelijke jeugdhulp.............................................................................29
3.2.6 Niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp................................................30
1
, Samenvatting Kinderen en jongeren
3.2.7 Crisisjeugdhulp & Continuïteit...................................................................31
4 Aanbod jeugdhulp in vlaanderen.............................................................................32
4.1 Jeugdhulp binnen het Algemeen Welzijnswerk...............................................32
4.2 Jeugdhulp binnen het Agentschap Opgroeien.................................................33
4.2.1 Jeugdhulp (Bijzondere Jeugdbijstand BJB = Bijzondere Jeugdzorg).......33
4.2.2 Private voorzieningen................................................................................33
4.2.2.1 Organisaties voor Bijzondere Jeugdzorg (OVBJ)..............................34
4.2.2.2 Opvang-, Oriëntatie- en Observatiecentra (OOOC)..........................35
4.2.2.3 Diensten voor pleegzorg....................................................................36
4.2.2.4 Diensten herstelgerichte en constructieve afhandelingen (HCA)......36
4.2.2.5 Centra voor integrale gezinsbegeleiding (CIG).................................36
4.2.3 COS en OBC.............................................................................................37
4.2.4 Gemeenschapsinstellingen en federale centra.........................................37
4.2.5 Jeugdhulp binnen Kind en Gezin..............................................................37
4.3 Jeugdhulp binnen de centra van geestelijke gezondheidszorg (CGG)...........38
4.4 Jeugdhulp binnen de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB).......................38
4.5 Jeugdhulp binnen het vlaams agentschap voor personen met een handicap
(VAPH)....................................................................................................................39
5 KOPP.......................................................................................................................39
5.1 Prevalentie........................................................................................................39
5.2 Niet zonder gevolgen.......................................................................................39
5.3 Weerslag in verschillende ontwikkelingsfase...................................................40
In de eerste levensjaren.....................................................................................40
5.4 Plan van aanpak...............................................................................................41
5.4.1 Psycho-educatie........................................................................................41
5.4.2 Inspelen op wankele gezinsrollen.............................................................41
5.4.3 Benutten van hulpbronnen........................................................................42
6 NBMV.......................................................................................................................43
6.1 Wat is niet begeleide minderjarige vreemdeling?............................................43
6.2 Wat doet een voogd?.......................................................................................43
6.3 Plan van aanpak...............................................................................................44
1ste fase: Observatie.........................................................................................44
2de fase Stabilisatie...........................................................................................44
3de fase: Begeleide autonomie.........................................................................44
Het einde van het opvangtraject........................................................................44
2
, Samenvatting Kinderen en jongeren
1 Minderjarigheid (niet kennen)
1.1 Minderjarige onder de hoede van meerderjarige
1.2 Het kinderrechtenverdrag
1.3 Minderjarige in de jeugdhulp: DRM
2 Verontrustende opvoedingssituatie (Vos)
2.1 Wat is een vos?
definitie:
- Een problematische leefsituatie die de ontwikkeling van de minderjarige
bedreigt doordat zijn psychische, fysieke en seksuele integriteit wordt
aangetast of doordat zijn affectieve, morele, intellectuele of sociale
ontwikkelingskansen in het gedrang komen.
↳ Deze jongere die problemen ondervinden in hun leefwereld zijn
VOS-minderjarige. De oorzaak hiervan ligt onder andere in
bijzondere gebeurtenissen, relationele disputen of
leefomstandigheden
- We spreken pas van een opvoedingsspanning, twijfel en onzekerheid bij de
ouders wanneer de opvoeding niet het gewenste/verwachte resultaat heeft
↳ wanneer hier geen begeleiding wordt geboden of er een escalatie
van problemen ontstaat, kan de relatie met het kind slechter
worden en de gevoelens van onmacht bij de ouders groter worden
- Machteloos , schuldgevoelens en andere negatieve emoties kunnen tot
agressief gedrag leiden waardoor waardoor er een opvoedingscrisis ontstaat
- De ouders voelen een opvoedingsnood. professionele en directieve hulp is
dan dringend nodig, zo niet nemen de opvoedkundige problematiek en
onmacht de overhand
VOS = ruim begrip met verschillende uitingsvormen:
- Ouder-kindrelatie
- Relatie tussen ouders onderling
- schoolse evolutie
- Maatschappelijke integratie
3
, Samenvatting Kinderen en jongeren
- pedagogische bekwaamheid
- Materiële omstandigheden
- ….
→ waarbij de term ‘verontrustend’ subjectief is
Wat kan concreet verstaan worden onder verontrustend:
- Slagen en verwondingen
- zedenfeiten waarvan minderjarige slachtoffer is
- ernstige verwaarlozing
- psychische problematiek ouder of kind
- ernstig schoolverzuim
- beperkte opvoedingscapaciteiten ouders
….
2.2 Prevalentie Vos
- Meer dan 25.000 jongeren in Vlaanderen in een VOS
- Het is een misvatting dat VOS situaties enkel voorkomt in lagere klassen,
hierdoor werd door de Vlaamse Overheid de kindreflex geïntroduceerd een
tool die zorgverleners handvatten geeft om alert te zijn voor kindermisbruik en
vos.
- De kindreflex stimuleert zorgverleners om met hun volwassen clienten
preventief gesprekken te voeren over het thema ouderschap
2.3 Aanleiding tot VOS
- Opvoeding is meer dan een eenrichtingsproces van ouders naar kinderen. Er
zijn veel factoren die aan de basis kunnen liggen van een VOS
- De eigenheid van het kind en de eigenheid van de ouders spelen ook een rol,
die maken dat bepaalde gezinspatronen ontstaan.
- Factoren in de omgeving hebben ook een invloed
- Samengevat: Factoren die kunnen leiden tot een vos liggen op vlak van
het kind, de ouders, opvoeding, gezinsfunctioneren, contextuele
factoren
2.3.1 Kindfactoren
- Kinderen die speciale noden hebben, lopen meer kans om verwaarloosd of
mishandeld te worden bv: kinderen met een beperking of kinderen met een
ziekte, adoptie kinderen,...
Het kan ook gaan over kinderen met een specifieke problematiek of
diagnose. Specifieke problematieken kunnen de opvoeding bemoeilijken.
(vraagt meer kunde/inzet van de ouders)
4
1 Minderjarigheid (niet kennen)....................................................................................3
1.1 Minderjarige onder de hoede van meerderjarige...............................................3
1.2 Het kinderrechtenverdrag...................................................................................3
1.3 Minderjarige in de jeugdhulp: DRM....................................................................3
2 Verontrustende opvoedingssituatie (Vos).................................................................3
2.1 Wat is een vos?..................................................................................................3
2.2 Prevalentie Vos..................................................................................................4
2.3 Aanleiding tot VOS.............................................................................................4
2.3.1 Kindfactoren................................................................................................4
2.3.1.1 Hechtingsproblematieken....................................................................5
2.3.1.2 leerstoornissen.....................................................................................6
2.3.2 Ouderfactoren.............................................................................................8
2.3.3 Opvoedingsfactoren....................................................................................9
2.3.4 Gezinsfunctioneren...................................................................................10
2.3.5 Contextuele factoren.................................................................................11
2.4 Multiprobleemgezinnen....................................................................................11
2.5 Signs of Safety.................................................................................................13
2.6 Probleemgedrag...............................................................................................14
2.6.1 Meervoudig risicomodel (KENNEN!!!).......................................................14
2.6.1.1 Het domein school.............................................................................15
2.6.1.2 Het domein gezin...............................................................................16
2.6.1.3 Het domein vrije tijd...........................................................................17
2.6.1.4 De persoonlijkheid.............................................................................17
2.6.1.5 Probleemgedrag: meerdere uitingsvormen.......................................18
2.6.2 Jeugddelinquentie.....................................................................................19
Hoofdstuk 3: Een integraal verhaal............................................................................22
3.1 Decreet Integrale Jeugdhulp............................................................................22
3.2 Jeugdhulplandschap........................................................................................24
3.2.1 Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp......................................................24
3.2.1.1 Brede instap.......................................................................................25
3.2.1.2 Multidisciplinaire Teams (MDT).........................................................25
3.2.1.3 Probleemgebonden hulp....................................................................25
3.2.2 Jeugdhulp buiten het toepassingsgebied Integrale Jeugdhulp................26
3.2.3 Intersectorale Toegangspoort ( ITP).........................................................26
3.2.3.1 Indicatiestelling..................................................................................27
3.2.3.2 Jeugdhulpregie..................................................................................27
3.2.4 Gemandateerde voorziening.....................................................................27
3.2.4.1 Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ)........................................29
3.2.4.2 Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK)................................29
3.2.5 Gerechtelijke jeugdhulp.............................................................................29
3.2.6 Niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp................................................30
1
, Samenvatting Kinderen en jongeren
3.2.7 Crisisjeugdhulp & Continuïteit...................................................................31
4 Aanbod jeugdhulp in vlaanderen.............................................................................32
4.1 Jeugdhulp binnen het Algemeen Welzijnswerk...............................................32
4.2 Jeugdhulp binnen het Agentschap Opgroeien.................................................33
4.2.1 Jeugdhulp (Bijzondere Jeugdbijstand BJB = Bijzondere Jeugdzorg).......33
4.2.2 Private voorzieningen................................................................................33
4.2.2.1 Organisaties voor Bijzondere Jeugdzorg (OVBJ)..............................34
4.2.2.2 Opvang-, Oriëntatie- en Observatiecentra (OOOC)..........................35
4.2.2.3 Diensten voor pleegzorg....................................................................36
4.2.2.4 Diensten herstelgerichte en constructieve afhandelingen (HCA)......36
4.2.2.5 Centra voor integrale gezinsbegeleiding (CIG).................................36
4.2.3 COS en OBC.............................................................................................37
4.2.4 Gemeenschapsinstellingen en federale centra.........................................37
4.2.5 Jeugdhulp binnen Kind en Gezin..............................................................37
4.3 Jeugdhulp binnen de centra van geestelijke gezondheidszorg (CGG)...........38
4.4 Jeugdhulp binnen de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB).......................38
4.5 Jeugdhulp binnen het vlaams agentschap voor personen met een handicap
(VAPH)....................................................................................................................39
5 KOPP.......................................................................................................................39
5.1 Prevalentie........................................................................................................39
5.2 Niet zonder gevolgen.......................................................................................39
5.3 Weerslag in verschillende ontwikkelingsfase...................................................40
In de eerste levensjaren.....................................................................................40
5.4 Plan van aanpak...............................................................................................41
5.4.1 Psycho-educatie........................................................................................41
5.4.2 Inspelen op wankele gezinsrollen.............................................................41
5.4.3 Benutten van hulpbronnen........................................................................42
6 NBMV.......................................................................................................................43
6.1 Wat is niet begeleide minderjarige vreemdeling?............................................43
6.2 Wat doet een voogd?.......................................................................................43
6.3 Plan van aanpak...............................................................................................44
1ste fase: Observatie.........................................................................................44
2de fase Stabilisatie...........................................................................................44
3de fase: Begeleide autonomie.........................................................................44
Het einde van het opvangtraject........................................................................44
2
, Samenvatting Kinderen en jongeren
1 Minderjarigheid (niet kennen)
1.1 Minderjarige onder de hoede van meerderjarige
1.2 Het kinderrechtenverdrag
1.3 Minderjarige in de jeugdhulp: DRM
2 Verontrustende opvoedingssituatie (Vos)
2.1 Wat is een vos?
definitie:
- Een problematische leefsituatie die de ontwikkeling van de minderjarige
bedreigt doordat zijn psychische, fysieke en seksuele integriteit wordt
aangetast of doordat zijn affectieve, morele, intellectuele of sociale
ontwikkelingskansen in het gedrang komen.
↳ Deze jongere die problemen ondervinden in hun leefwereld zijn
VOS-minderjarige. De oorzaak hiervan ligt onder andere in
bijzondere gebeurtenissen, relationele disputen of
leefomstandigheden
- We spreken pas van een opvoedingsspanning, twijfel en onzekerheid bij de
ouders wanneer de opvoeding niet het gewenste/verwachte resultaat heeft
↳ wanneer hier geen begeleiding wordt geboden of er een escalatie
van problemen ontstaat, kan de relatie met het kind slechter
worden en de gevoelens van onmacht bij de ouders groter worden
- Machteloos , schuldgevoelens en andere negatieve emoties kunnen tot
agressief gedrag leiden waardoor waardoor er een opvoedingscrisis ontstaat
- De ouders voelen een opvoedingsnood. professionele en directieve hulp is
dan dringend nodig, zo niet nemen de opvoedkundige problematiek en
onmacht de overhand
VOS = ruim begrip met verschillende uitingsvormen:
- Ouder-kindrelatie
- Relatie tussen ouders onderling
- schoolse evolutie
- Maatschappelijke integratie
3
, Samenvatting Kinderen en jongeren
- pedagogische bekwaamheid
- Materiële omstandigheden
- ….
→ waarbij de term ‘verontrustend’ subjectief is
Wat kan concreet verstaan worden onder verontrustend:
- Slagen en verwondingen
- zedenfeiten waarvan minderjarige slachtoffer is
- ernstige verwaarlozing
- psychische problematiek ouder of kind
- ernstig schoolverzuim
- beperkte opvoedingscapaciteiten ouders
….
2.2 Prevalentie Vos
- Meer dan 25.000 jongeren in Vlaanderen in een VOS
- Het is een misvatting dat VOS situaties enkel voorkomt in lagere klassen,
hierdoor werd door de Vlaamse Overheid de kindreflex geïntroduceerd een
tool die zorgverleners handvatten geeft om alert te zijn voor kindermisbruik en
vos.
- De kindreflex stimuleert zorgverleners om met hun volwassen clienten
preventief gesprekken te voeren over het thema ouderschap
2.3 Aanleiding tot VOS
- Opvoeding is meer dan een eenrichtingsproces van ouders naar kinderen. Er
zijn veel factoren die aan de basis kunnen liggen van een VOS
- De eigenheid van het kind en de eigenheid van de ouders spelen ook een rol,
die maken dat bepaalde gezinspatronen ontstaan.
- Factoren in de omgeving hebben ook een invloed
- Samengevat: Factoren die kunnen leiden tot een vos liggen op vlak van
het kind, de ouders, opvoeding, gezinsfunctioneren, contextuele
factoren
2.3.1 Kindfactoren
- Kinderen die speciale noden hebben, lopen meer kans om verwaarloosd of
mishandeld te worden bv: kinderen met een beperking of kinderen met een
ziekte, adoptie kinderen,...
Het kan ook gaan over kinderen met een specifieke problematiek of
diagnose. Specifieke problematieken kunnen de opvoeding bemoeilijken.
(vraagt meer kunde/inzet van de ouders)
4
