Psychologie College 1
INLEIDING
Waar denk je aan als je ‘psychologie’ hoort
- Mentaal welzijn
- Verslaving
- Depressie
- Geestelijke aandoeningen
- Psychoanalyse
- …
≠ Psychiatrie: Medische specialisme in de behandeling van geestelijke en gedragsmatige problemen, meestal
met behulp van geneesmiddelen.
PSYCHOLOGIE: Wat is het?
= studie van de geest
= De wetenschap van gedrag en geestelijke processen
Externe waarneembare processen: Interne Geestelijke processen
- Praten - Denken
- Lopen - Voelen
Maar ook: Maar ook:
- Kopen - Onthouden
- Pesten - Afkeer voelen
- Ontslag nemen - Motivatie
Kennis over psychologie wordt gebruikt in:
- Onderwijs: CLB
- Bedrijfsleven: advies over aanwerving van personeel
- Sport: mental coach
- Gevangenissen: advies over vrijlating van gedetineerden
- Politiek: voorspellen van stemgedrag
- Reclame: voorspellen hoe een campagne een bepaalde doelgroep maximaal bereikt
- Marketing: voorspellen van koopgedrag
- Gezondheidszorg: diagnose en behandeling van geestesziekten, maar ook vb.: patiënten
begeleiding bij palliatieve zorg
Experiment met 4 kaartjes: Tegenbewijs zoeken is slimmer dan bewijs te zoeken
Psychologie VS psychologisch gebabbel
1
, Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd.
astrologie, grafologie, waarzeggerij
Psychologie vereist stevig wetenschappelijk bewijs als onderbouwing van beweringen.
Kritisch denken:
- Wat is de bron van informatie?
- Hoe extreem is de bewering?
- Wat is het bewijsmateriaal?
- Kan de bewering beïnvloed zijn door vooroordelen of denkfouten?
- Kan de bewering vanuit alternatieve invalshoeken beschouwd worden?
Belangrijke perspectieven over gedrag
1. Biologisch perspectief
Bepalende factoren: hersenen, zenuwstelsel, hormoonstelsel, genen
Domeinen: neurowetenschappen, evolutionaire psychologie
Grondlegger: René Descartes
Kernidee: gedrag wordt gestuurd door lichamelijke processen en genetica
Voorbeeld: bij slaaptekort reageert het brein anders op winst en verlies
2. Cognitief perspectief
Bepalende factoren: persoonlijke percepties, interpretaties, verwachtingen, overtuigingen,
herinneringen
Grondleggers: Wilhelm Wundt (structuralisme), William James (functionalisme)
Kernidee: de mens is een informatieverwerkend systeem
Voorbeeld: introspectie laat zien dat mensen vergelijkbare zintuiglijke reacties hebben op prikkels
3. Behavioristisch perspectief
Bepalende factoren: omgevingsprikkels en gevolgen van gedrag
Grondleggers: John B. Watson, B.F. Skinner
Kernidee: gedrag is aangeleerd door beloning en straf
Voorbeeld: salarisverhoging verbetert werkprestatie
4. Gehele persoon perspectief
Bepalende factoren: onbewuste processen, aangeboren groeibehoeften, persoonlijkheid
Grondleggers: Sigmund Freud, Carl Rogers, Abraham Maslow
Kernidee: gedrag begrijpen door de hele persoon te bekijken
2
INLEIDING
Waar denk je aan als je ‘psychologie’ hoort
- Mentaal welzijn
- Verslaving
- Depressie
- Geestelijke aandoeningen
- Psychoanalyse
- …
≠ Psychiatrie: Medische specialisme in de behandeling van geestelijke en gedragsmatige problemen, meestal
met behulp van geneesmiddelen.
PSYCHOLOGIE: Wat is het?
= studie van de geest
= De wetenschap van gedrag en geestelijke processen
Externe waarneembare processen: Interne Geestelijke processen
- Praten - Denken
- Lopen - Voelen
Maar ook: Maar ook:
- Kopen - Onthouden
- Pesten - Afkeer voelen
- Ontslag nemen - Motivatie
Kennis over psychologie wordt gebruikt in:
- Onderwijs: CLB
- Bedrijfsleven: advies over aanwerving van personeel
- Sport: mental coach
- Gevangenissen: advies over vrijlating van gedetineerden
- Politiek: voorspellen van stemgedrag
- Reclame: voorspellen hoe een campagne een bepaalde doelgroep maximaal bereikt
- Marketing: voorspellen van koopgedrag
- Gezondheidszorg: diagnose en behandeling van geestesziekten, maar ook vb.: patiënten
begeleiding bij palliatieve zorg
Experiment met 4 kaartjes: Tegenbewijs zoeken is slimmer dan bewijs te zoeken
Psychologie VS psychologisch gebabbel
1
, Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd.
astrologie, grafologie, waarzeggerij
Psychologie vereist stevig wetenschappelijk bewijs als onderbouwing van beweringen.
Kritisch denken:
- Wat is de bron van informatie?
- Hoe extreem is de bewering?
- Wat is het bewijsmateriaal?
- Kan de bewering beïnvloed zijn door vooroordelen of denkfouten?
- Kan de bewering vanuit alternatieve invalshoeken beschouwd worden?
Belangrijke perspectieven over gedrag
1. Biologisch perspectief
Bepalende factoren: hersenen, zenuwstelsel, hormoonstelsel, genen
Domeinen: neurowetenschappen, evolutionaire psychologie
Grondlegger: René Descartes
Kernidee: gedrag wordt gestuurd door lichamelijke processen en genetica
Voorbeeld: bij slaaptekort reageert het brein anders op winst en verlies
2. Cognitief perspectief
Bepalende factoren: persoonlijke percepties, interpretaties, verwachtingen, overtuigingen,
herinneringen
Grondleggers: Wilhelm Wundt (structuralisme), William James (functionalisme)
Kernidee: de mens is een informatieverwerkend systeem
Voorbeeld: introspectie laat zien dat mensen vergelijkbare zintuiglijke reacties hebben op prikkels
3. Behavioristisch perspectief
Bepalende factoren: omgevingsprikkels en gevolgen van gedrag
Grondleggers: John B. Watson, B.F. Skinner
Kernidee: gedrag is aangeleerd door beloning en straf
Voorbeeld: salarisverhoging verbetert werkprestatie
4. Gehele persoon perspectief
Bepalende factoren: onbewuste processen, aangeboren groeibehoeften, persoonlijkheid
Grondleggers: Sigmund Freud, Carl Rogers, Abraham Maslow
Kernidee: gedrag begrijpen door de hele persoon te bekijken
2
