WEEK 6: CIAM EN TEAM X BOUWEN VOOR DE MASSA
1. CIAM EN TEAM X
• Eerste congres
o De basisprincipes van moderne architectuur samenstellen
o Wat is modern wonen?
o Grote ambitie om moderne wereld weer te geven
• 10 congressen gehouden
o Verschillende fases kennen, niet alle congressen
1 CIAM
CIAM 1, LA SARRAZ (1928)
• Verklaring ondertekend door 24 architecten
• Architectuur hangt samen met politieke en economische kwesties
• Noodzaak en tijdsgeest van economische planning en industrialisatie, en rationalisering van
bouwsector
• Afwijzen efficiëntie als middel tot winst
o We gaan niet bouwproces efficiënter maken voor winst maar voor betere samenleving te
creëren
• Architectuur is de organisatie van de gemeenschap
o Geen art pour l’art maar architectuur als actieve kracht binnen de gemeenschap.
o Geloven in maakbaarheid van architecuur, dat architectuur de gemeenschap kan vormgeven
• Doel: hedendaagse architecturale probleem formuleren, moderne architecturale idee promoten in
technische, economische en sociale kringen
• De principes van het Nieuwe Bouwen staan centraal:
o Het functionalisme of het scheiden van de ruimtes volgens de functies van wonen, werken,
recreatie
o Weg van nationale tradities (cf. Art Nouveau)
Aftand nemen
o De zuiverheid van symmetrische geometrische vormen
vb. Rietveld-Schröderhuis, 1924: transparantie, licht en lucht
vb. Brinkman en Van der Vlugt, Van Nellefabriek, 1931
BRINKMAN EN VAN DER VLUGT, VAN NELLEFABRIEK, 1931
• daglichtfabriek
o glazen gevels toegevoegd
o ‘ideale fabriek”
o Zou productiviteit doen toenemen
• Representatie van industriële geschiedenis
• Architectuur wordt in gezet om bepaalde beleving na te streven
o Modernisten willen architectuur inzetten om maatschappij te verbeteren
2 DE CIAM FASES
• Fase 1:
o CIAM 1 1928
o CIAM 2 the minimum dwelling 1929
o CIAM 3 rational lot development 1931
• Fase 2
o CIAM 4 the functional city 1933
o CIAM 5 dwelling and recreation 1935
CIAM 6 reaffirmation of the aims 1947
• Fase 3:
o CIAM 7 synthesis of the arts 1949
o CIAM 8 heart of the city 1951
o CIAM 9 the charter of habitat 1953
o CIAM 10 otterlo 1959
1
, WEEK 6: CIAM EN TEAM X BOUWEN VOOR DE MASSA
FASE 1: DOCTRINE FASE
• Duitstalige, socialistische architecten voeren de boventoon:
o CIAM 2, Frankfurt (1929): “De woning voor het bestaansminimum” (Wohnung fur das
Existeznminimum)
Woning zelf moet een nieuwe manier van wonen produceren
Standaardisering, industrialisering, licht & hygiëne
o CIAM 3, Brussel (1930) Over de rationele stad en de optimale hoogte van gebouwen (12
verdiepingen),
optimale hoogte van gebouwen (12 verdiepingen) + efficiëntie van landgebruik en
materialen
Hoe land zo efficient mogelijk innemen
Waarom? 12 verdiepingen geven bruikbare schaduw
WOHNUNG FUR DAS EXISTEZNMINIMUM
• Theorie van het ‘Existenzminimum’ ontwikkeld door de modernisten
• Kostprijs sociale woningen zo laag mogelijk houden door woonoppervlakte te
reduceren (27,5 m² voor twee en 47 m² voor vier personen).
• Woning met enkel leef-en slaapruimte.
o Werkplaatsen, bergruimtes en studeerkamers waren gemeenschappelijk
o Anderen elementen werden dus gedeeld!!
• Bevat wooncel
o Slaapkamer, zitkamer
o Zonder keuken of verdere voorzieningen => worden als collectieve
diensten ter beschikking gesteld
Man en vrouw worden van last bevrijd => meer tijd
o Doel: mensen uit hun woonomgeving te trekken en deel te maken van
openbare stadsleven, los komen van traditionele gezinsstructuur
Eerder heel katholiek gestuurde gezinsleven => reageren hier ook op
o Ook politieke betrokkenheid vergroten
FASE 2 ROND LE CORBUSIER 1933 - 1947
• CIAM 4, Athene, (1933)
o Focus op de functionele stad.
o CIAM 4 vond plaats op een schip van Marseille naar Athene en leidde tot het Charter van
Athene; 1933 (Le Corbusier speelde hier een centrale rol)
o Charter van Athene:
Functionele Zonering
• Functies onderscheiden van elkaar : wonen, werken, recreatie en verkeer
Gezondheid, Licht, Lucht en Ruimte
• Veel ventilatie en licht in de gebouwen
Verkeer en Infrastructuur
• Deel auto’s, deel treinen, deel voetgangers
• Letterlijk uit elkaar trekken en zo verder ontwikkelen
Hoge Bebouwing
• Om open ruimte te besparen, terug geven aan de maatschappij
Stadsplanning op “Menselijke Schaal”
• Tijdens 10de congress komt hier reclamatie op
Wederopbouw na de Oorlog
o Strenge functionele zonering van stadsplattegronden met groenstroken tussen de
stadsgedeelten. Ruimte voor wonen, werken, recreatie en verkeer.
o Eén type stadswoning. Hoge ruim uiteen geplaatste blokken met etagewoningen
o Bij weder opbouw na WOII wordt dit toegepast
2
1. CIAM EN TEAM X
• Eerste congres
o De basisprincipes van moderne architectuur samenstellen
o Wat is modern wonen?
o Grote ambitie om moderne wereld weer te geven
• 10 congressen gehouden
o Verschillende fases kennen, niet alle congressen
1 CIAM
CIAM 1, LA SARRAZ (1928)
• Verklaring ondertekend door 24 architecten
• Architectuur hangt samen met politieke en economische kwesties
• Noodzaak en tijdsgeest van economische planning en industrialisatie, en rationalisering van
bouwsector
• Afwijzen efficiëntie als middel tot winst
o We gaan niet bouwproces efficiënter maken voor winst maar voor betere samenleving te
creëren
• Architectuur is de organisatie van de gemeenschap
o Geen art pour l’art maar architectuur als actieve kracht binnen de gemeenschap.
o Geloven in maakbaarheid van architecuur, dat architectuur de gemeenschap kan vormgeven
• Doel: hedendaagse architecturale probleem formuleren, moderne architecturale idee promoten in
technische, economische en sociale kringen
• De principes van het Nieuwe Bouwen staan centraal:
o Het functionalisme of het scheiden van de ruimtes volgens de functies van wonen, werken,
recreatie
o Weg van nationale tradities (cf. Art Nouveau)
Aftand nemen
o De zuiverheid van symmetrische geometrische vormen
vb. Rietveld-Schröderhuis, 1924: transparantie, licht en lucht
vb. Brinkman en Van der Vlugt, Van Nellefabriek, 1931
BRINKMAN EN VAN DER VLUGT, VAN NELLEFABRIEK, 1931
• daglichtfabriek
o glazen gevels toegevoegd
o ‘ideale fabriek”
o Zou productiviteit doen toenemen
• Representatie van industriële geschiedenis
• Architectuur wordt in gezet om bepaalde beleving na te streven
o Modernisten willen architectuur inzetten om maatschappij te verbeteren
2 DE CIAM FASES
• Fase 1:
o CIAM 1 1928
o CIAM 2 the minimum dwelling 1929
o CIAM 3 rational lot development 1931
• Fase 2
o CIAM 4 the functional city 1933
o CIAM 5 dwelling and recreation 1935
CIAM 6 reaffirmation of the aims 1947
• Fase 3:
o CIAM 7 synthesis of the arts 1949
o CIAM 8 heart of the city 1951
o CIAM 9 the charter of habitat 1953
o CIAM 10 otterlo 1959
1
, WEEK 6: CIAM EN TEAM X BOUWEN VOOR DE MASSA
FASE 1: DOCTRINE FASE
• Duitstalige, socialistische architecten voeren de boventoon:
o CIAM 2, Frankfurt (1929): “De woning voor het bestaansminimum” (Wohnung fur das
Existeznminimum)
Woning zelf moet een nieuwe manier van wonen produceren
Standaardisering, industrialisering, licht & hygiëne
o CIAM 3, Brussel (1930) Over de rationele stad en de optimale hoogte van gebouwen (12
verdiepingen),
optimale hoogte van gebouwen (12 verdiepingen) + efficiëntie van landgebruik en
materialen
Hoe land zo efficient mogelijk innemen
Waarom? 12 verdiepingen geven bruikbare schaduw
WOHNUNG FUR DAS EXISTEZNMINIMUM
• Theorie van het ‘Existenzminimum’ ontwikkeld door de modernisten
• Kostprijs sociale woningen zo laag mogelijk houden door woonoppervlakte te
reduceren (27,5 m² voor twee en 47 m² voor vier personen).
• Woning met enkel leef-en slaapruimte.
o Werkplaatsen, bergruimtes en studeerkamers waren gemeenschappelijk
o Anderen elementen werden dus gedeeld!!
• Bevat wooncel
o Slaapkamer, zitkamer
o Zonder keuken of verdere voorzieningen => worden als collectieve
diensten ter beschikking gesteld
Man en vrouw worden van last bevrijd => meer tijd
o Doel: mensen uit hun woonomgeving te trekken en deel te maken van
openbare stadsleven, los komen van traditionele gezinsstructuur
Eerder heel katholiek gestuurde gezinsleven => reageren hier ook op
o Ook politieke betrokkenheid vergroten
FASE 2 ROND LE CORBUSIER 1933 - 1947
• CIAM 4, Athene, (1933)
o Focus op de functionele stad.
o CIAM 4 vond plaats op een schip van Marseille naar Athene en leidde tot het Charter van
Athene; 1933 (Le Corbusier speelde hier een centrale rol)
o Charter van Athene:
Functionele Zonering
• Functies onderscheiden van elkaar : wonen, werken, recreatie en verkeer
Gezondheid, Licht, Lucht en Ruimte
• Veel ventilatie en licht in de gebouwen
Verkeer en Infrastructuur
• Deel auto’s, deel treinen, deel voetgangers
• Letterlijk uit elkaar trekken en zo verder ontwikkelen
Hoge Bebouwing
• Om open ruimte te besparen, terug geven aan de maatschappij
Stadsplanning op “Menselijke Schaal”
• Tijdens 10de congress komt hier reclamatie op
Wederopbouw na de Oorlog
o Strenge functionele zonering van stadsplattegronden met groenstroken tussen de
stadsgedeelten. Ruimte voor wonen, werken, recreatie en verkeer.
o Eén type stadswoning. Hoge ruim uiteen geplaatste blokken met etagewoningen
o Bij weder opbouw na WOII wordt dit toegepast
2
