GYNAECOLOGIE
(PARA)KLINISCH ONDERZOEK
VERLOOP VAN GYNAECOLOGISCH CONSULT
• meest delicate en intieme medische handelingen
o correct en respectvol
o rustige en open manier van communicatie
• structuur van consult
o luister naar hulpvraag
§ waarom komt ze op dit moment?
o Algemene anamnese
o Gynaecologisch en obstretische anamnese
o Klinisch onderzoek
o Bespreking therapeutische opties
§ Indien mogelijk/van toepassing ‘shared decision making’
o Mogelijkheid bijkomende vragen
o Therapeutisch plan opstellen
ANAMNESE
Hulpvraag
• Observeren hoe patiënt zelf de klacht formuleert
• Verder exploreren van hulpvraag met open vragen
• Samenvatten klacht
Reproductieve anamnese:
• Menstruatie
o Menarche: leeftijd waarop spontane menstruatie optreedt
§ Gem 13 jaar
§ Spreiding 10-16 jaar
, o Cyclusduur: gemiddeld 28 dagen
§ Spreiding 21-35 dagen
o Menstruatieduur: 3-6 dagen
o Hoeveelheid bloedverlies: “aantal bandjes + kleur/structuur bloedverlies”
§ Hypermenorroe > 80 ml
• Meer dan 4 bandjes per dag
• Vaak klonters + rood bloedverlies
• Ferriprieve anemie
§ Hypomenorroe: slechts enkele druppels
• Onregelmatige spotting
• Donkerbruin bloedverlies
o Indien weinig bloed → langs vaginawand → omgezet door
bacteriën in iets donkerbruins
o Dysmenorroe: pijnlijke menstruatie
§ Vaak krampachtige pijn
• Gelokaliseerd thv onderbuik
• Soms uitstralend naar rug en/of voorzijde dijen
§ Primair of secundair
• Primair = aanwezig van de menarche
• Secundair = later aanwezig
§ EXAMEN: graden van pijn
• Graad 0: geen pijn
• Graad I: dragelijke pijn, geen pijnstiller nodig
• Graad II: erge pijn, regelmatig pijnstiller nodig
• Graad III: heel erge pijn, soms thuisblijven door de pijn
o De laatste menstruatie
§ Begin menopauze
• Gemiddeld 51 jaar
• Spreiding 40-60 jaar
§ POF indien voor 40 jaar
• Anticonceptie en seksualiteit
o Vraag naar type
o Vraag naar goed gebruik
,Gynaecologische klachten
• Fluor: abnormale vaginale afscheiding
o Hoeveelheid?
o Consistentie?
o Kleur en geur?
o Verband met cyclus?
o Klachten van irritatie of pijn?
• Pruritus vulvae: vulvaire jeuk
o duidelijk onderscheiden van vulvaire irritatie of branderigheid
• Vulvodynie: vulvaire pijn
o kan spontaan voorkomen
§ ook mogelijk branderig gevoel of irritatie
o meestal nog duidelijker aanwezig bij aanraken vulva
§ vaak als scherpe pijn
§ bij tampongebruik of coitus
• Onderbuikpijn: navragen lokalisatie en uitlokkende factoren
• Dyspareunie: pijn bij de coïtus
o oppervlakkig = aan ingang van schede
o diep = bij diepe penetratie
• Libidoverlies: geen zin in vrijen
• Postcoïtale spotting/bloedverlies: kleine/ruime hoeveelheden bloedverlies na coïtus
• Galactorroe: melkverlies
o spontaan of na expressie van tepelzone
o uni- of bilateraal
• Mastodynie: pijn in borst
o uni- of bilateraal
o cyclisch of continu
, • PMS of premenstrueel syndroom: cluster van somatische en psychologische symptomen in
premenstruele period
• Urologische klachten
o zoals pollakisurie, hematurie, dysurie, urinaire incontinentie
• Defecatieklachten
o zoals constipatie, dyschezie en fecale incontinentie
Anamnese
• Verlokskundige anamnese
o G = graviditeit
o P = pariteit
o Ab = abortus
o Eug = extra-uteriene ZS
• Operaties
• Abusus
• Relevante antecedenten
o Epilepsie
o Abdominale operaties → vergroeiingen?
o Chronische ziekten
§ Diabetes
§ Hypertensie
§ Migraine
o Thrombo-embolie
o Schildklierlijden
• Farmaca
o Herhaalvragen!
• Familiale anamnese
(PARA)KLINISCH ONDERZOEK
VERLOOP VAN GYNAECOLOGISCH CONSULT
• meest delicate en intieme medische handelingen
o correct en respectvol
o rustige en open manier van communicatie
• structuur van consult
o luister naar hulpvraag
§ waarom komt ze op dit moment?
o Algemene anamnese
o Gynaecologisch en obstretische anamnese
o Klinisch onderzoek
o Bespreking therapeutische opties
§ Indien mogelijk/van toepassing ‘shared decision making’
o Mogelijkheid bijkomende vragen
o Therapeutisch plan opstellen
ANAMNESE
Hulpvraag
• Observeren hoe patiënt zelf de klacht formuleert
• Verder exploreren van hulpvraag met open vragen
• Samenvatten klacht
Reproductieve anamnese:
• Menstruatie
o Menarche: leeftijd waarop spontane menstruatie optreedt
§ Gem 13 jaar
§ Spreiding 10-16 jaar
, o Cyclusduur: gemiddeld 28 dagen
§ Spreiding 21-35 dagen
o Menstruatieduur: 3-6 dagen
o Hoeveelheid bloedverlies: “aantal bandjes + kleur/structuur bloedverlies”
§ Hypermenorroe > 80 ml
• Meer dan 4 bandjes per dag
• Vaak klonters + rood bloedverlies
• Ferriprieve anemie
§ Hypomenorroe: slechts enkele druppels
• Onregelmatige spotting
• Donkerbruin bloedverlies
o Indien weinig bloed → langs vaginawand → omgezet door
bacteriën in iets donkerbruins
o Dysmenorroe: pijnlijke menstruatie
§ Vaak krampachtige pijn
• Gelokaliseerd thv onderbuik
• Soms uitstralend naar rug en/of voorzijde dijen
§ Primair of secundair
• Primair = aanwezig van de menarche
• Secundair = later aanwezig
§ EXAMEN: graden van pijn
• Graad 0: geen pijn
• Graad I: dragelijke pijn, geen pijnstiller nodig
• Graad II: erge pijn, regelmatig pijnstiller nodig
• Graad III: heel erge pijn, soms thuisblijven door de pijn
o De laatste menstruatie
§ Begin menopauze
• Gemiddeld 51 jaar
• Spreiding 40-60 jaar
§ POF indien voor 40 jaar
• Anticonceptie en seksualiteit
o Vraag naar type
o Vraag naar goed gebruik
,Gynaecologische klachten
• Fluor: abnormale vaginale afscheiding
o Hoeveelheid?
o Consistentie?
o Kleur en geur?
o Verband met cyclus?
o Klachten van irritatie of pijn?
• Pruritus vulvae: vulvaire jeuk
o duidelijk onderscheiden van vulvaire irritatie of branderigheid
• Vulvodynie: vulvaire pijn
o kan spontaan voorkomen
§ ook mogelijk branderig gevoel of irritatie
o meestal nog duidelijker aanwezig bij aanraken vulva
§ vaak als scherpe pijn
§ bij tampongebruik of coitus
• Onderbuikpijn: navragen lokalisatie en uitlokkende factoren
• Dyspareunie: pijn bij de coïtus
o oppervlakkig = aan ingang van schede
o diep = bij diepe penetratie
• Libidoverlies: geen zin in vrijen
• Postcoïtale spotting/bloedverlies: kleine/ruime hoeveelheden bloedverlies na coïtus
• Galactorroe: melkverlies
o spontaan of na expressie van tepelzone
o uni- of bilateraal
• Mastodynie: pijn in borst
o uni- of bilateraal
o cyclisch of continu
, • PMS of premenstrueel syndroom: cluster van somatische en psychologische symptomen in
premenstruele period
• Urologische klachten
o zoals pollakisurie, hematurie, dysurie, urinaire incontinentie
• Defecatieklachten
o zoals constipatie, dyschezie en fecale incontinentie
Anamnese
• Verlokskundige anamnese
o G = graviditeit
o P = pariteit
o Ab = abortus
o Eug = extra-uteriene ZS
• Operaties
• Abusus
• Relevante antecedenten
o Epilepsie
o Abdominale operaties → vergroeiingen?
o Chronische ziekten
§ Diabetes
§ Hypertensie
§ Migraine
o Thrombo-embolie
o Schildklierlijden
• Farmaca
o Herhaalvragen!
• Familiale anamnese
